جایگاه فرهنگ حسینی درمقابله‌با ولنگاری فرهنگی در جامعه
وحید حاج‌سعیدی
خال‌کوبی‌های روی بازو و اسکارهای (رد زخم) روی صورتش، هرکدام برای خودشان حکایتی دورودراز دارند. تی‌شرت بنفش منقش به اشکال و حروف انگلیسی و شلوار جین اور‌سایز و پاره‌اش هم داد می‌زنند که عاشق غرب و پوشش هیپ‌هاپ است. زنجیر طلای دور گردنش و دستبندش هم تردیدی در پایبندنبودنش به شریعت اسلامی باقی نمی‌گذارند؛ اما حالا در مجلس امام‌حسین(ع) نشسته و به پهنای صورت اشک می‌ریزد! این حکایت بسیاری از جوانان است که علی‌رغم داشتن ظاهر نامتعارف، تفکرات زاویه‌دار با آموزه‌های مذهبی و پوشیدن البسه خارج‌ازعرف، با اصول دین منافاتی ندارند و حتی بسیاری‌ازآن‌ها زمین‌خورده مکتب حسین و جوانمردی یارانش هستند. کاهش آمار جرم و جنایات در ماه‌های محرم و صفر و ماه رمضان، نشان از عمق نفوذ باورهای مذهبی در جامعه دارد که اگر متولیان امور دینی و مذهبی کمی نگاه یا به‌قول‌معروف فرمان هدایت دینی را بچرخانند و زاویه دید خود را نسبت به نسل جوان تغییر دهند، بسیاری از کژتابی‌های روزمره و انحرافات اجتماعی در جامعه مرتفع می‌شوند؛ اما سوگمندانه با وجود فراهم‌بودن زیرساخت‌های متعدد سخت‌افزاری و نرم‌افزاری فرهنگی و مذهبی در کشور، استفاده بهینه از این ظرفیت عظیم فیزیکی و فکری صورت نگرفته است و نسل جوان با وجود داشتن علقه به شعائر مذهبی و آمیختگی معنوی با دین و مقدسات از دوران طفولیت، در پذیرش کامل اعتقادات و پیروی از آئین محمدی دچار نوسان و تردید شده است. در‌حقیقت ثمره وجود چندین‌هزار مسجد و تکیه و حسینیه و حوزه در علمیه در کشور و چندین‌هزار مداح و روحانی و نوحه‌خوان و ... و ظرفیت عظیم رسانه با شبکه‌های متعدد قرآنی و مذهبی باید دریایی زلال و شفاف باشد که متأسفانه به‌واسطه ضعف در مدیریت دینی و به‌تبع‌آن مدیریت سیاسی و فرهنگی، این دریا به رودی کم‌عمق و کم‌عرض تبدیل شده است! بااین‌وجود باید اذعان داشت علی‌رغم تلاش‌های شبانه‌روزی دشمنان نظام در خشکاندن و گلآلودکردن این رود، سرچشمه لایتناهی این رود هیچ‌گاه خشک نخواهد شد و سیلاب و خروش چند‌ده‌میلیونی آن‌را در بزنگاه‌های بزرگ نظیر روز عاشورا و اربعین و مراسم‌های مذهبی شاهد هستیم.
حال‌که در شالوده و بنیان فکری نسل جوان ما اتصال به این چشمه معنوی لحاظ شده است و ازسویی بنیان جامعه براساس محور دین و شعائر دینی بنا نهاده شده است، استفاده از این بستر معنوی گسترده باید به‌صورت عمده و فراگیر در همه امورات نهادینه شود و شاهد توسعه و تحول در فرهنگ، اقتصاد، آموزش، هنر و ... با رویکرد معنوی باشیم؛ اما دردمندانه مسیریابی برخی از متولیان امر و قلت دانش مدیران در استفاده ازاینظرفیت، صدمات و لطمات جدی به پیکره اعتقادی مردم به‌ویژه جوانان وارد ساخته که اصلاح این امور نیازمند برنامه‌ریزی و ساختار‌سازی مجدد است. در‌حقیقت، ملت‌ها برای حرکت در مدار آرمان‌های خویش نیازمند منابع و پشتوانه‌هایی هستند که انگیزه و قدرت لازم برای حرکت یکپارچه به‌سوی هدف را در آن‌ها ایجاد کند و این منابع سرشار در فرهنگ علوی و حسینی و رضوی به‌وضوح قابل‌رؤیت و لمس هستند و تنها کافی‌ست کشتی در مسیر درست جهت‌یابی شود. درحال‌حاضر دشمن علاوه‌بر جنگ‌افروزی در مقولات مختلف نظیر اقتصاد، فرهنگ، سیاست و ... باورهای نسل جوان را نیز نشانه رفته است و درصدد گلآلودکردن همان چشمه معنوی‌ست. بی‌تعارف دراین‌مسیر تاحدودزیادی نیز به اهداف خود رسیده است و حتی در اموراتی از اهداف خویش نیز پیش‌تر رفته است! چه‌بسا اگر همین پشتوانه معنوی حاکم در جامعه و بستر عمیق مذهبی خانواده‌ها نبود، خسارات این جنگ فرهنگی بیشتر از این می‌شد.
بی‌هیچ تردید ترویج فرهنگ حسینی که شاکله آن امربه‌معروف و نهی‌از‌منکر است درمبارزه‌با شبیخون فرهنگی و دور‌کردن جوانان از فرهنگ مادی‌گرایانه و استکباری ترویج‌دهنده ابتذال، نقشی ماندگار خواهد داشت. باید بپذیریم تنها راه مقابله در برابر توطئه‌های فرهنگی و معنوی دشمن بازگشت به فطرت الهی انسان و به‌کارگیری آموزه‌های معنوی و دینی در شخصیت‌بخشی به نسل جوان با رویکرد فرهنگ اسلامی به‌ویژه فرهنگ ماندگار حسینی‌ست؛ فرهنگی که در سایر کشورهای دنیا حتی کشورهایی که به دین اسلام اعتقادی ندارند ریشه دوانیده و آزادگی و رشادت امام و یارانش را قدر می‌نهند. به‌‌دیگر‌سخن، عاشورا و فرهنگ حسینی را می‌توان قرارگاه فرهنگی مقابله با شبیخون فرهنگی نامید که حضور جمعیت میلیونی مردم در‌این‌مراسم، تمامی محاسبات تئوریسین‌های غربی را به‌هم می‌ریزد و اتاق‌های فکر دشمن را درمقابله‌با جامعه‌ای متحد (علی‌رغم داشتن تفکرات متفاوت) دچار اضمحلال می‌کند.
آنچه عیان است علقه نسل جوان به معارف دینی حتی در کمترین‌میزان خود، اثرات چشمگیری در رد پذیرش برنامه‌های فرهنگی و هویتی دشمن دارد و برنامه‌ریزی اصولی و استفاده ازاینظرفیت در گام و بزنگاه‌های معتبر معنوی، می‌تواند زمینه‌ساز توسعه فرهنگ اسلامی در کشور و پیشگیری از گرایش نسل جوان به شالوده‌های پوشالی غرب شود. توسعه و تقویت روحیه جهادی در کشور، توزیع گسترده بسته‌های معیشتی، دستگیری از خانواده‌های نیازمند و ... تنها قطره‌ای از بیکران اثرات نهادینه‌شدن سبک زندگی و فرهنگ حسینی در جامعه است که به‌ویژه در ایام کرونا بیشتر شاهد آن بودیم.
در‌پایان باید اذعان داشت گره‌زدن اعمال و رفتارهای شایسته به معنویت روزهای خاص و گام‌برداشتن دراین‌مسیر از مبدأ و آبشخور معنوی فرهنگ حسینی، بی‌تردید عامل توسعه آرمانی فرهنگ، انسانیت، عقلانیت، حجاب و پوشش، رفتار و سایر مقولاتی در جامعه می‌شود که شاید برای نزدیک‌شدن به این آرمان‌ها باید میلیاردها‌تومان هزینه کرد و ساعت‌ها برنامه ساخت و وقت صرف کرد! ازاینظرفیت الهی غافل نشویم و فرصت بهره‌مندی از فرهنگ حسینی را از دست ندهیم! شاید فردا دیر باشد.