رئیسجمهوری:
شانگهای میتواند به نیرویی پیشران برای چندجانبهگرایی جهانی تبدیل شود
در پایان بیستویکمین نشست سران سازمان شانگهای که در دوشنبه (پایتخت تاجیکستان) برگزار شد، سران هشت کشور عضو اصلی سازمان، نظر موافق خود را با تبدیل عضویت جمهوری اسلامی ایران از عضو ناظر به عضو اصلی اعلام و اسناد مربوط به آنرا امضا کردند. براینمبنا؛ فرآیند فنی تبدیل عضویت ایران بهعنوان یکی از اعضای اصلی سازمان آغاز شده و کشورمان ازاینپس بهعنوان عضو اصلی این سازمان مهم منطقهای با کشورهای عضو همکاری و تعامل خواهد داشت. بهگزارش پایگاه اطلاعرسانی ریاستجمهوری؛ ایران تاکنون بهعنوان عضو ناظر در سازمان همکاری شانگهای حضور داشت و از دیروز و در بیستویکمین اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای به عضویت کامل این سازمان درآمد.
آیتالله سید ابراهیم رئیسی رئیسجمهوری اسلامی ایران در جریان سخنرانی دراینسازمان با تشکر از اعضای سازمان همکاری شانگهای برای عضویت دائمی ایران دراینسازمان، گفت: «امیدوارم که سازمان شانگهای در ادامه، مسیر بالنده خود را که موفق شده در مدت کوتاه جایگاه منطقهای و بینالمللی ممتازی را کسب کند، تداوم بخشد». نارندرا مؤدی؛ نخستوزیر هند نیز طی سخنرانی مجازی خود در بیستویکمین اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای، عضویت ایران دراینسازمان را تبریک گفت. وزیر امور خارجه کشورمان نیز توئیت کرد: «عضویت راهبردی جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای، تأثیر مهمی بر روند همکاریهای همهجانبه ایران درراستای سیاست همسایگی و آسیا محور دارد». حسین امیرعبداللهیان در حساب کاربری خود نوشت: «با کمال خرسندی، سند عضویت دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای در شهر دوشنبه با حضور رئیسجمهوری به تأیید سران رسید. این عضویت راهبردی، تأثیر مهمی بر روند همکاریهای همهجانبه ایران درراستای سیاست همسایگی و آسیامحور دارد». بیستویکمین اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای با حضور سران ۱۲ کشور آغاز شد که در آن، سران ایران، تاجیکستان، قرقیزستان، قزاقستان، بلاروس، پاکستان، ترکمنستان و ازبکستان حضور داشتند و رؤسای جمهوری روسیه، چین، هند و مغولستان، آنلاین در آن شرکت کردند. رئیسجمهوری ایران بابیاناینکه سیاست خارجی ایران همواره مبتنیبر مشارکت فعال در سازمانهای بینالمللی، چندجانبهگرایی و مخالفت با یکجانبهگرایی بوده، گفت: «تقویت همکاریهای دوجانبه بهویژه در عرصه اقتصادی، عامل مهمی در ارتقای نقش راهبردی سازمان همکاری شانگهای در اقتصاد جهانیست». آیتالله دکتر سید ابراهیم رئیسی افزود: «ابتدا مایلم مراتب تشکر و قدردانی خود را از امامعلی رحمان؛ رئیسجمهوری کشور زیبا و فرهنگی تاجیکستان و مردم تاجیکستان بهخاطر میهماننوازی و میزبانی گرم این اجلاس و برنامهریزی خوببهعملآمده در دوره مدیریت ایشان بر سازمان، اعلام نمایم. از فرصت استفاده میکنم و فرارسیدن بیستمین سالگرد تأسیس سازمان همکاری شانگهای را به همه اعضای محترم تبریک گفته و امیدوارم سازمان شانگهای در ادامه نیز، مسیر بالنده خود را که موجب شده است در مدتی کوتاه جایگاه منطقهای و بینالمللی ممتازی را کسب نماید، تداوم بخشد». رئیسجمهوری خاطرنشان کرد: «اجازه دهید خرسندی خود را از بابت حضور درایننشست مهم و تأثیرگذار که یکی از معدود فرصتهای گفتگو برای تضمین صلح و همکاری واقعی در سطح منطقهایست، ابراز و از تمام اعضای محترم برای عضویت دائمی ایران اسلامی صمیمانه تشکر نمایم. توسعه فرهنگی، دستورکار اول همکاری بین کشورهای صاحب تمدن است. بخش عمده خزانه فرهنگ و معنویت جهان در آسیا قرار دارد. آسیا مهد تمدن بشریست و قلب تپنده آن در چین، هند، تاجیکستان و ایران فرهنگساز بوده. فرهنگ و تمدن آسیایی همیشه با همگنی، صبر، ادب، احترام متقابل و خیرخواهی و دریککلام، حکمت و عدالت همراه بوده. بزرگترین ادیان ابراهیمی در آسیا بودهاند». وی تصریح کرد: «معنویت، نیاز همیشگی بشریت و گمشده انسان امروز است. بحران معنویت زیرساخت همه بحرانهای جهان است. انحصارگرایی، خشونت و نقض حقوق بشر جلوههایی از پیامدهای دوری از معنویت است؛ ایران میتواند نقشی مهم در توسعه منطقهگرایی فرهنگی ایفا کند. وقتی ریاستجمهوری اسلامی را عهدهدار شدم، جهتگیری سیاست خارجی خود را تمرکز بر چندجانبهگرایی اقتصادی و نیز تقویت سیاست همسایگی به معنی وسیع آن و تقویت حضور در سازمانهای منطقهای معرفی کردم». وی گفت: «ترکیب دو ابتکار اوراسیایی و جاده-کمربند میتواند تحقق عینیتبخشی از این رویکرد باشد و ظرفیتهای عظیم ایران بهلحاظ ژئوپولتیک، جمعیت، انرژی، حملونقل، نیروی انسانی و ازهمهمهمتر معنویت، فرهنگ و تمدن میتواند تحرک معناداری به این چشمانداز ببخشد. اینمنطقه درطولتاریخ پیوستگی شگرفی داشته و احیای این پیوستگی از کارویژههای پیمان شانگهای و موردتأکید جمهوری اسلامی ایران است. آسیا سرزمینی غنی از تمدنها و ارزشهاست. نقشآفرینی آسیا در عرصه جهانی، نیازمند حفظ تجانس (هارمونی) بین ملتها و تمدنهای خود است. ایران تجانس بین ملتها و تمدنهای آسیایی را تقویت میکند. جهان وارد دوران جدیدی شده. سلطهطلبی و یکجانبهگرایی روبهزوال است. نظام بینالملل بهسوی چندقطبیشدن و بازتوزیع قدرت بهسود کشورهای مستقل، درحالتغییر است. در شرایط کنونی صلح و امنیت جهانی از ناحیه سلطهطلبی و چالشهایی همچون تروریسم، افراطگرایی و جداییطلبی درمعرضتهدید است؛ تهدیدهایی که طیف وسیعی از کشورهای جهان و بهویژه اعضا و شرکای سازمان همکاری شانگهای را هدف قرار داده است». رئیسجمهوری اظهار کرد: «آسیا همچون گذشتههای نهچنداندور در کانون تغییرات جهانی قرار دارد. حفظ و تقویت صلح در این پهنه گسترده، نه یک انتخاب بلکه یک ضرورت است. سازمان همکاری شانگهای و روح حاکم بر آن یعنی اعتماد متقابل، منافع مشترک، برابری، رایزنی مشترک، احترام به تنوع فرهنگی و توسعه مشترک، ابزار کلیدی درراستای حفظ صلح در قرن ۲۱ است». وی تأکید کرد: «صلح و توسعه از مسیر همکاری و هماهنگی کشورهای کلیدی اینمنطقه حاصل میشود. دراینمسیر، شکلدهی و تقویت پیوندهای زیرساختی میان کشورهای مختلف اهمیت و ضرورت دارد. ابتکار کمربند-راه، اتحادیه اقتصادی اوراسیا و کریدور شمال-جنوب بهعنوان طرحهای کلیدی در حوزه اتصالات زیرساختی در تقویت منافع مشترک کشورهای درحالتوسعه و تقویت صلح دراینمنطقه میتوانند نقش ایفا نمایند. اینپروژهها نه رقیب، بلکه مکمل یکدیگرند». وی تأکید کرد: «ایران حلقه وصل سه طرح زیرساختی فوق است. ایران میتواند ازطریق کریدور شمال-جنوب حلقه وصل جنوب و شمال اوراسیا باشد و آسیای مرکزی و روسیه را به هند پیوند دهد. کریدور شمال-جنوب میتواند زیرساخت سخت همگرایی در قالب اوراسیای بزرگ را تقویت نماید. ایران در مسیر یکی از کریدورهای ابتکار کمربند و راه، یعنی کریدور چین آسیای مرکزی غرب آسیا قرار دارد و میتواند پیونددهنده شرق و غرب اوراسیا باشد. همچنین بندر بزرگ چابهار ایران ظرفیت تبدیل به مرکز تبادلات چندین کشور عضو و همسایه را بهنحوی ویژه دارد که با همت اعضا میتواند به نمادی از همکاری همه اعضای سازمان شانگهای باشد». رئیسی افزود: «سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران همواره مبتنیبر مشارکت فعال در سازمانهای بینالمللی، چندجانبهگرایی و مخالفت با یکجانبهگرایی برپایه عدالت، همکاری، احترام متقابل و ضرورت ایفای نقش سازنده درمواجههبا چالشهای بینالمللی و منطقهای بوده است. امروز نظام بینالملل با چالشها و مشکلات متعددی روبهروست که حل آنها توسط یک دولت بهتنهایی امکانپذیر نیست. چالش اول، همهگیری کروناست که نهتنها سلامت ملتهای جهان را هدف قرار داده بلکه پیامدهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و امنیتی قابلتوجهی نیز دربرداشته است. ما از تلاشهای اعضای سازمان شانگهای و بهخصوص چین و روسیه و هند، برای کمک به واکسیناسیون جهانی تشکر میکنیم و آنرا درراستای کمک به روح همکاری در عرصه بینالملل ارزیابی میدانیم. هرگونه اختلال درروند کمک به سلامت انسانها ازطریق واکسیناسیون جهانی بهبهانه تحریم، ضد حقوق بشر و جنایت علیه بشریت است. حل این مشکل، شدیداً نیازمند همکاری بینالمللیست و اعضای پیمان شانگهای پتانسیل فراوانی را دراینزمینه دارند و ایران حاضر است دراینزمینه فعالانه همکاری کند». رئیسجمهوری خاطرنشان کرد: «تحریم یا تروریسم اقتصادی، چالش دیگریست که به مهمترین ابزار سلطهطلبان برای تحمیل اراده به دیگران بدل شده است. تحریم یا تروریسم اقتصادی از موانع کلیدی پیشبرد همگرایی منطقهای محسوب میشود. سازمان همکاری شانگهای به طراحی ساختارها و مکانیسمهای مقابله جمعی با تحریم نیاز دارد. تحریمهای یکجانبه تنها علیه یک کشور نیست بلکه همانگونه که در سالهای اخیر روشنشده تعداد بیشتری از کشورهای مستقل بهویژه اعضای سازمان را دربرمیگیرد. طراحی مکانیسمهای مقابله جمعی با تحریمهای یکجانبه در قالب این سازمان اهمیت و ضرورت دارد». رئیسی ادامه داد: «ازسویدیگر، ناامنی مخل توسعه و پیشرفت و تروریسم مانع رشد اقتصادی پایدار است. جمهوری اسلامی ایران با سابقه بیش از ۴۰سال تقابل و مبارزه بیامان با تروریسم و افراطگرایی، خدمات شایستهای برای تحقق صلح و عدالت در منطقه غرب آسیا انجام داده. ما همپیمان عراق و سوریه درتقابلبا داعش و سایر جریانهای تروریستی بودهایم. شراکت راهبردی ایران و روسیه درمبارزهبا تروریسم و افراطگرایی در سوریه، تجربه ارزشمند و الگویی موفق برای همکاری با سایر شرکای منطقهای و فرامنطقهای در آینده است. دست همکاری برای تحقق صلح و همپیمانی برای مبارزه با تروریسم و افراطگرایی سوی همه دولتهای مشارکتکننده درایناجلاس دراز میکنم. ما نیازمند اقدام جمعی برای تأمین امنیت و عدالت بهعنوان زیرساختهای اصلی توسعه و پیشرفت هستیم. متأسفانه بیش از دودهه مبارزه نمایشی آمریکا با تروریسم در افغانستان و عراق، موجب ازدسترفتن فرصتهای فراوان این دو کشور در تأمین امنیت و رفاه برای ملتهای خود شد. آمریکا چندسال است این الگوی ناموفق را به سوریه نیز صادر کرده است. مراکز حضور و تحرک نیروهای آمریکا در سوریه، از ناامنترین و بیثباتترین مناطق این کشور است». وی تأکید کرد: «جمهوری اسلامی ایران معتقد به امنیت مشترک است و امنیت را تفکیکشده نمیداند. راه تأمین امنیت مشترک، راه بومیست که صرفاً با مشارکت قدرتهای منطقهای و بدون مداخله خارجی امکانپذیر است. مسئولیت وضعیت ایجادشده در افغانستان، تماماً برعهده آمریکا و کشورهای همکار او دراینمدت است؛ اما ما کشورهای منطقه باید شرایطی را فراهم کنیم تا مردم افغانستان بتوانند بر مشکلات خود چیره شوند و مسیری را برای آیندهای مطمئن ترسیم کنند. ازنظر جمهوری اسلامی، اینمهم تنها ازطریق کمک کشورهای منطقه به مشارکت مؤثر همه اقوام در حاکمیت آینده افغانستان محقق خواهد شد. طبیعتاً کشورهای منطقه صرفاً نقش تسهیلگری دارند. دخالت خارجی در افغانستان بر مشکلات میافزاید و درنهایت، بر بیثباتی درآنکشور دامن میزند». رئیسجمهوری گفت: «برایناساس؛ ایران آماده است تمام توان خود را در خدمت ایجاد حکومتی فراگیر، همهشمول و مستقل در افغانستان قرار دهد و مانند تمام اینسالهای سخت که در کنار برادران و خواهران افغانی خود بودهایم، بهیاری آنان بشتابیم. لکن، مایلم تأکید کنم که تحقق چنین هدفی از عهده هیچ کشوری بهتنهایی برنمیآید و نیازمند کار مشترک و سامانیافته در قالب سازوکارهای منطقهایست». وی افزود: «تأمین حقوق ملت ایران در حوزه برنامه صلحآمیز هستهای، تضمین منافع مشترک کشورهای درحالتوسعه است. هیچ موضوعی نمیتواند فعالیتهای صلحآمیز هستهای ایران را که در چارچوب مقررات بینالمللی انجام میشود، دچار توقف نماید. دیپلماسی یکی از ابزارهای تأمین منافع ملی کشورهاست ولی دیپلماسی زمانی کارآمد است که همه طرفها درعمل به آن پایبند باشند. تهدید و فشار، پای دیپلماسی را سست میکند و دست آنرا میبندد. متأسفانه برخی طرفها با استفاده از ابزار تهدید و فشار تصور میکنند میتوانند دیپلماسی را بهنفع خود رقم بزنند درحالیکه با این ترفند عملاً دیپلماسی را از میدان به درمیکنند و آنرا از کارایی میاندازند». وی افزود: «جمهوری اسلامی ایران رفع تحریمها را حق تردیدناپذیر ملت ایران میداند و هر فرایندی که خلاف این حق باشد را درراستای منافع ملت ایران نمیداند. ایران با احترام به رفتار مستقل کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای و بهرسمیتنشناختن تحریمهای ظالمانه یکجانبه آمریکا و عدمپیروی از سیاستهای تحریمی غیرقانونی این کشور، تقویت همکاریهای دوجانبه را بهویژه در عرصه اقتصادی عامل مهمی در ارتقای نقش راهبردی سازمان همکاری شانگهای در اقتصاد جهانی میداند». وی گفت: «درپایان لازم میدانم توجه اعضای سازمان را به ضرورت همکاری در موضوعات محیط زیستی در موضوعاتی مثل رشد فناوری، همکاریهای پساکرونا، امنیت سایبری، دیپلماسی مردمی و ارتباط قوی با مردم و برخورد سازمانیافته با جرائم سازمانیافته با مواد مخدر و تروریسم اعلام نمایم. معتقدم که اعضای سازمان با اعتماد به پیشینه ریشهدار تمدنی خود میتوانند روشهای موجود برای دستیابی و نیز گسترش صلح و امنیت را برمبنای دیپلماسی و تعامل همهجانبه مبتنیبر عدالت و معنویت استوار نمایند». رئیسی افزود: «باردیگر از رئیسجمهوری محترم تاجیکستان تشکر و قدردانی مینمایم. برای دولت و مردم این کشور آرزوی سعادت و بهروزی دارم و ریاست کشور ازبکستان را بر این سازمان تبریک عرض میکنم و درپایان یکباردیگر از همه اعضای محترم برای عضویت دائم جمهوری اسلامی ایران صمیمانه تقدیر و تشکر میکنم از رئیسجمهوری محترم تاجیکستان، رئیسجمهوری محترم روسیه آقای پوتین و رئیسجمهوری محترم چین صمیمانه تشکر و قدردانی مینمایم».