در گفت‌و‌گو با جمعی از مسئولین استانی مطرح شد؛
حال کتاب‌خوانی در خراسان رضوی خوب است
تحرک و پویایی اجتماعی در بستر فرهنگی ایجاد می‌شود و مطالعه و کتاب‌خوانی نیز پایه و اساس توسعه فرهنگی است که باید به ارتقای آن توجه داشت. طبق آخرین رتبه بندی «مرکز بین‌المللی مطالعات گذران وقت» بیشترین سرانه مطالعه ۴۴دقیقه در روز و مربوط به کشور فنلاند است، طبق اعلام این مرکز، سرانه مطالعه در ایران نیز ۱۳دقیقه در روز است. به اذعان کارشناسان فرهنگی، میزان سرانه مطالعه در ایران زیبنده این کشور با تمدن هفت‌هزار‌ساله نیست. عزم همگانی برای ترویج فرهنگ مطالعه و کتاب‌خوانی باید وجود داشته باشد و ترغیب به مطالعه از سنین کودکی آغاز و ترویج شود تا توسعه فرهنگی محقق شود. اهمیت افزایش سرانه مطالعه در کشور در حدی‌ست که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز چندی‌پیش نسبت به پایین‌بودن این سرانه در کشور هشدار داد. به‌گفته سید عباس صالحی، هم‌اکنون میانگین مستمر مطالعه در کشور حدود ۱۳دقیقه است؛ در‌حالی‌که میانگین مصرف اینترنت ۱۶۹دقیقه و مشاهده تلویزیون ۷۲دقیقه است.
توسعه فضاهای مطالعاتی و کتابخانه‌ها، تشویق دانش‌آموزان به مطالعه در مدارس، ترغیب کودکان و نوجوانان به کتاب‌خوانی توسط خانواده‌ها و فراهم‌ساختن زیرساخت‌های لازم و به‌‌روز در شهرها و روستاها از‌جمله اقدامات مؤثر در افزایش سرانه مطالعه است. علیرضا رزم حسینی (استاندار خراسان رضوی) گفت: «به‌رغم مشکلات مالی و اقتصادی، مردم به مطالعه و کتاب‌خوانی علاقه‌مندند؛ لذا باید سرانه مطالعه در حاشیه شهرها افزایش یابد».
ایفای نقش کارگزاران مختلف برای ترویج فرهنگ مطالعه
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی خراسان رضوی نیز در‌باره لزوم ترویج فرهنگ مطالعه و کتاب‌خوانی گفت: «کارگزاران مختلف نظیر خانواده، آموزش و پرورش، نهادهای فرهنگی و دستگاه‌های مختلف اجرایی برای توسعه و ترویج مطالعه و فرهنگ کتاب‌خوانی وجود دارند که باید نقش خود را ایفا کنند». حجت‌الاسلام علی اکبر سبزیان با‌بیان‌ِاینکه سرانه مطالعه در خراسان رضوی ۱۶دقیقه در روز است، افزود: «برای افزایش سرانه مطالعه، افزایش کیفیت فعالیت در زمینه توسعه فرهنگ مطالعه در حوزه کتابخانه‌های عمومی، فضاهای غیرکتابخانه‌ای نظیر مساجد، گروه‌های فرهنگی و خانوادگی ضروری‌ست». وی اظهار داشت: «اگر بستر و امکانات مطالعه و کتاب‌خوانی فراهم باشد، با استقبال مردم روبه‌رو می‌شویم و شهروندان از فعالیت‌های فرهنگی استقبال می‌کنند». وی با‌اشاره‌به حضور بیش از ۲۱۶هزار شرکت‌کننده در جشنواره ملی کتاب‌خوانی رضوی از خراسان رضوی طی سال جاری، گفت: «استقبال مردم از این مسابقه حاکی از علاقه آنها به مطالعه و کتاب‌خوانی‌ست».
عدم برخورداری روستاها از کتابخانه
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی خراسان رضوی ادامه داد: «در‌حال‌حاضر ۱۰ شهر در خراسان رضوی و اغلب روستاها فاقد کتابخانه عمومی هستند». وی افزود: «سعی داریم خلاء کتابخانه عمومی را با کتابخانه سیار پر کنیم، منابع مالی محدود است اما اقبال مردم به مطالعه و داشتن کتابخانه زیاد است». وی با‌اشاره‌به وجود ۲۸ کتابخانه و پروژه نیمه‌تمام تا پایان سال ۹۹ در این استان، اظهار داشت: «برنامه‌ریزی شده است که تا پایان دهه فجر سال ۹۹ تمام شهرستان‌های استان دست‌ِکم یک کتابخانه سیار داشته باشند». حجت‌الاسلام سبزیان گفت: «در‌حال‌حاضر چهار کتابخانه سیار در شهرهای مشهد، کاشمر و تایباد این استان وجود دارد و تا پایان امسال نیز دو کتابخانه سیار در کاشمر و چناران راه‌اندازی می‌شود». وی افزود: «دو کتابخانه سیار در مشهد به ۱۰ روستای محروم در حاشیه شهر خدمت‌رسانی می‌کند که مردم استقبال خوبی از این کتابخانه‌ها دارند». وی اظهار داشت: «در‌‌مجموع حال کتاب‌خوانی در این استان خوب است، مردم نیز اقبال خوبی به مطالعه و کتاب‌خوانی دارند و این امر می‌طلبد متولیان زمینه حضور بیشتر مردم را فراهم کنند». مدیرکل کتابخانه‌های عمومی خراسان رضوی گفت: «تمام تلاش ما بر این‌است‌که از ظرفیت‌های موجود استفاده کنیم، به مجموعه‌های عمومی نظیر مساجد و همچنین مجموعه‌های دولتی نیز اعلام کرده‌ایم که اگر فضا با استاندارد ایجاد کتابخانه در اختیار دارند، آمادگی تجهیز و مدیریت آن فضا در قالب کتابخانه عمومی را داریم و از ظرفیت‌های بلااستفاده برای افزایش فضای مطالعاتی استفاده می‌کنیم».
افزایش عضویت در کتابخانه‌های استان
حجت‌الاسلام سبزیان افزود: «۲۱۴ کتابخانه عمومی و مشارکتی در این استان فعال است و تعداد اعضای کتابخانه‌های عمومی استان نیز از ۱۸۹هزار و ۵۲۹نفر در سال ۹۷ به ۲۵۵هزارو ۲۱۴نفر در سالجاری رسیده است». وی اظهار داشت: «تعداد نسخ کتاب‌های کتابخانه‌های عمومی استان نیز از سه‌میلیون و ۲۶۷هزار و ۹۷۸ نسخه در سال ۹۷ به سه‌میلیون و ۴۵۲هزار و ۵۲۰ نسخه در سال جاری افزایش یافته است». وی ادامه داد: «طی این‌مدت زیربنای کتابخانه‌های عمومی خراسان رضوی نیز از ۶۹هزار و ۶۸۳متر‌مربع به ۸۴هزار و ۴۱۵متر‌مربع رسیده است».
استقبال خراسانی‌ها از طرح‌های فصلی کتاب
معاون فرهنگی و رسانه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی نیز گفت: «برای ارتقای فرهنگ مطالعه در استان اقدامات مختلف انجام شده و اقداماتی نیز در حال انجام است». افشین تحفه‌گر با‌اشاره‌به برگزاری نمایشگاه‌ها و طرح‌های مختلف در‌راستای ترویج مطالعه و کتاب‌خوانی در استان، افزود: «در هفته کتاب، اقدامات مختلفی نظیر زنگ کتاب در مدارس، نمایشگاه کتاب، جشنواره قصه‌گویی و دوره‌های مادران و مربیان قصه‌گو برگزار شد و بازدید از کتابخانه‌های مدارس و مهدهای کودک، معرفی کتاب و توزیع بسته‌های فرهنگی برای مناطق عشایری شهرستان‌ها اجرا شد». وی اظهار داشت: «اجرای طرح‌های فصلی کتاب نیز فرصتی برای خرید با تخفیف محصولات مکتوب است؛ لذا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طرح‌های بهاره، تابستانه، پاییزه و عیدانه کتاب را در حوزه عرضه و فروش عمومی کتاب اجرا می‌کند که در طرح تابستانه، کلان‌شهر مشهد بیشترین آمار خرید کتاب را در مقایسه با دیگر شهرهای کشور داشت». وی گفت: «همچنین آبان‌ماه امسال در قالب سه رویداد فرهنگی نمایشگاه کتاب مشهد، طرح پاییزه کتاب و هفته کتاب در مجموع ۱۰۱میلیارد و ۲۰۰میلیون‌ریال کتاب در این کلان‌شهر به فروش رسید». تحفه‌گر افزود: «همچنین در نمایشگاه کتاب مشهد که امسال از هشتم تا ۱۵ آبان‌ماه در محل دایمی نمایشگاه‌های بین‌المللی برپا شد، در مجموع هشت‌میلیارد و ۱۲۰میلیون‌تومان فروش کتاب ثبت شد و در مدت برپایی نمایشگاه به‌طور متوسط مشهدی‌ها روزانه بیش از ۱۰میلیارد‌ریال کتاب خریداری کردند». وی ادامه داد: «کتاب و کتاب‌خوانی یک زنجیره شامل مؤلف، ناشر، کتاب‌فروش و جامعه هدف است که باید برای هر‌یک از این حلقه‌ها برنامه‌ریزی کرد و در اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی برنامه‌های متعددی در‌این‌راستا در طی سال در دستور کار است تا شاهد رونق در این بخش باشیم».
اهدای بیش از ۱۷هزار نسخه کتاب به مناطق محروم
رئیس سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی نیز گفت: «کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی یکی از بزرگ‌ترین کتابخانه‌های جهان است و ۳۰میلیون منبع مطالعاتی از‌جمله کتاب، سند و فایل دیجیتالی در این سازمان وجود دارد که می‌تواند زمینه‌ساز تبدیل آستان قدس رضوی به مرجع علمی شود». حجت‌الاسلام سید‌جلال حسینی با‌اشاره‌به فعالیت ۵۴ کتابخانه وابسته به آستان قدس رضوی در کشور، افزود: «۱۰۲هزار نسخه خطی، ۶۰هزار نسخه چاپ سنگی و ۱۴میلیون برگ سند در کتابخانه‌های آستان قدس رضوی وجود دارد». وی اظهار داشت: «ایجاد کتابخانه دیجیتال در سازمان کتابخانه‌های آستان قدس رضوی از سال ۱۳۹۰ آغاز شده و از سال ۱۳۹۵ نیز دسترسی به این کتابخانه برای همگان میسر شده است». وی گفت: «به‌مناسبت بزرگداشت هفته کتاب و کتاب‌خوانی در هفته اخیر، بیش از ۱۷هزار جلد کتاب در موضوعات مختلف به ۵۰ مرکز محروم و کم‌برخوردار در سراسر کشور که متقاضی کتاب بودند، اهداء و ارسال شد». حجت‌الاسلام حسینی افزود: «نیمه نخست امسال نیز اقداماتی نظیر ارسال بیش از ۲۵هزار جلد کتاب به‌صورت امانی به ۱۵ مرکز در سراسر کشور، اهدای ۳۱هزار نسخه کتاب به ۶۵ مرکز کم‌برخوردار و اهدای ۶۵۰۰ نشریه هم به ۲۷ مرکز در سراسر کشور انجام شد». وی اظهار داشت: «با گسترش هرچه‌بیشتر کتابخانه‌ها، مشکلات و آسیب‌های اجتماعی کاهش بیشتری پیدا می‌کند».