آیا کارخانه‌ها قبل از پایان 2020 احیاء می‌شوند؟!

مصطفی رفعت/کارخانه‌های بسیاری در سراسر جهان بعد از هجوم ناجوانمردانه ویروس کرونا تعطیل شدند و اِعمال قرنطینه و محدودیت‌های اجتماعی همچون فاصله‌گذاری‌ها، مانع از حضور کارگران در این محیط‌ها شد؛ امری‌که وضعیت کار و تولید را مختل کرد و مراکز کوچک‌تر و آسیب‌پذیرتر دراین‌حوزه، به مرز فروپاشی نیز رسیدند. اینک با گذشت چندماه از وضعیتی شبیه به یک رکود اقتصادی و درحالی‌که جوامع به‌رغمِ‌آنکه هنوز راه مقابله با این ویروس را نیافته‌اند و هرروز بر تعداد مبتلایان و ایضاً تلفات ناشی از شیوع این بیماری افزوده می‌شود، چنین به‌نظر می‌رسد که دولتمردان، زیست مسالمت‌آمیز با این عارضه را به‌عنوانِ راهی برای جلوگیری از ضررهای مالیِ دنباله‌دار و بیشتر برگزیده‌اند؛ ازاین‌رو رفته‌رفته همه کشورها از سختگیریِ اولیه قوانین مربوط به قرنطینه تاحدودی کاسته‌اند و با رفع برنامه‌ریزی‌شده محدودیت‌ها، بسیاری از کارخانه‌ها آغازبه‌کار کرده‌اند. دراین‌بین حتی نشانه‌هایی مبنی‌بر بهبود فعالیت و احیای تعدادی از کارخانه‌های بزرگ دیده می‌شود. دراین‌زمینه، گزارش‌ها و بررسی‌های انجام‌گرفته توسط بسیاری از مجموعه‌های فعال در حوزه بازار نظیر Caixin و IHS Markit (در چین)، Jibun Bank (در ژاپن) و نظایر آن‌ها در ایتالیا، آلمان و آمریکا نشان می‌دهد که سیگنال‌های مثبتی از فعالیت دوباره کارخانه‌ها فرستاده می‌شود؛ مسئله‌ای که در ورود به سال 2020 و شیوع گسترده «کووید-19» به‌نظر می‌رسید به‌این‌زودی‌ها محقق نشود. چین که به‌عنوان اولین کشور درگیر با ویروس کرونا شاهد اِعمال اولین محدودیت‌های شغلی بود، در فاصله اندکی از می تا ژوئن رشد قابل‌توجهی را در راندمان کارخانه‌های خود تجربه کرد. این روند مثبت اندک‌زمانی‌بعد در کشورهایی با وضعیت مشابه مانند ایتالیا، آلمان و آمریکا نیز تکرار شد و به‌نظر می‌آید که همه آن‌ها کم‌کم از محدوده خطر خارج شده‌اند. بااین‌حال، ژاپن نسبت به این کشورها همچنان در شرایط بحرانی بسر می‌برد؛ تاجایی‌که شاخص ارائه‌شده برای عملکرد کارخانه‌های آنجا در ماه ژوئن توسط Jibun Bank عدد 37.8 بوده که پائین‌ترین امتیاز ثبت‌شده برای فعالیت‌های کارخانه‌های این کشور آسیایی در 11سالِ‌اخیر بوده است. وضعیت مشابهی نیز در آمریکا دیده می‌شود؛ به‌این‌صورت که در آوریل شاخص عملکرد کارخانه‌های این کشور چنان روند کاهشی داشت که در 11سالِ‌گذشته بی‌سابقه بود. آمارها نشان می‌دهد از ماه ژوئن به‌این‌سو در آمریکا نیز بهبودی نسبی رخ داده که البته به‌خاطرِ اعتراضات گسترده ضدنژادپرستی و تنش‌های ناشی از خشونت‌های پلیس، احتمالاً شرایط بهبود در آنجا با تأخیری بیشتر نسبت به سایر کشورهای منتخب در این بررسی، مواجه خواهد بود.