افزایش قیمت غذا در جهان در سالی که گذشت

مصطفی رفعت/ پس‌از‌آنکه قیمت عمده‌فروشی مواد غذایی طی شیوع ویروس کرونا دچار افت شد، شاخص جهانی قیمت مواد غذایی ارائه‌شده ازسویِ FAO، افزایش چشمگیری را در ماه نوامبر 2020 نشان داد. مواد غذایی در سراسر جهان پنج‌درصد گران‌تر از متوسط سال‌های 2014-2016 بود (محاسبه شاخص پایه براساس 100 امتیاز است). درواقع، ارقام افزایش‌یافته در نوامبر سال گذشته میلادی، بالاترین رقم از دسامبر سال 2014 به‌این‌سوست. طبق گزارش اخیر «فائو» (سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد)؛ کاهش موجودی روغن نخل یا همان روغن پالم، باعث افزایش قیمت 14.5درصدیِ روغن نباتی شد که متعاقباً و به‌نوبه‌خود، افزایش قیمت بسیاری از محصولات غذایی را به‌دنبال داشت. آب‌و‌هوای خشک سال 2020 و اختلالات تولید به‌دلیل پاندمی COVID-19 همراه با تقاضای زیاد؛ دو صادرکننده عمده تولیدکننده روغن پالم؛ یعنی هند و چین را با کاهش موجودی مواجه کرد و این امر، اثرات منفی خود را بر بازار صنایع غذایی سایر کشورها گذاشت. البته گمانه‌زنی‌ها در‌مورد اینکه آیا واقعاً بحران گسترده کرونا در جهان، اصلی‌ترین و عمده دلیل افزایش قیمت مواد غذایی در سال 2020 بوده؟ بسیارزیاد است؛ اما حتی اگر نخواهیم انگشت اتهام را به‌سوی این ویروس به‌عنوان متهم شماره‌یک این اتفاق بگیریم؛ نمی‌توان منکر این‌شد‌که رکورد اقتصادی ناشی از شیوع آن و اختلالات ایجادشده در زنجیره تأمین و پخش که به‌خاطر دو موضوع مرتبط بوده؛ یعنی قرنطینه و کاهش تولید، بر‌این‌ماجرا تأثیر پررنگی داشته است. کاهش و حذف نیروهای کار در صنعت روغن پالم؛ از اولین گام‌ها در کشت و استخراج تا توزیع و فروش (این تعدیل نیرو که منجر به تنزل میزان تولید شده را از ابتدای سال 2020 در صنایع مختلفی شاهد بوده‌ایم که به‌خاطر رکود اقتصادی در شرایط فعلی حادث شده) باعث شد تا در کنار همه عوامل تأثیرگذار، با کمبودی قابل‌توجه در ذخیره ‌این محصول روبه‌رو شویم که دراین‌سال‌ها نقشی اساسی در صنایع مختلف؛ ازجمله صنایع غذایی داشته؛ زیرا از آن به‌عنوان سوخت جایگزین در فرایند تولید نیز استفاده می‌شود. به‌عبارتی، کاهش تولید و افزایش تقاضا طی یک‌سال، سرانجام خودش را در قالب بالارفتن قیمت‌ها نشان داد. اینفوگرافیک امروز، میزان این افزایش را از سال 2018 تا 2020 نشان می‌دهد. اگر مبنا را شاخص 100 بگذاریم؛ در سال 2019 این‌عدد به 102.5؛ و در سال 2020 به 105 رسید.