چهره بانفوذ عرصه نرم‌افزار آمریکا حتی پس از مرگ نیز جنجال‌آفرین شد؛ «جان مکآفی» بیش‌ازهرچیز برای علاقه‌مندان رایانه و کاربران این تجهیزات به‌عنوان خالق یک ضدویروس قدرتمند (به‌نامِ خودش) شناخته می‌شود. وقتی خبر پیداشدن جسد وی در زندان درحالی‌که حلق‌‌آویز شده بود، در 23 ژوئن 2021 در رسانه‌های بین‌المللی منتشر شد، کسی باور نمی‌کرد چنین اعجوبه‌ای که البته در انواع و اقسام شرارت‌ها نیز ید طولا داشت، این‌چنین در 75سالگی، به افسانه خود پایان دهد. او مبدع اولین نرم‌افزار ضدویروس تجاری در جهان بود و در شرکت‌های نامداری در آمریکا فعالیت داشت که جایگاه نخبگان هستند. مکآفی سال‌ها در فرار از دست مقامات آمریکایی زندگی کرده بود که بخشی‌از‌آن روی کشتی تفریحی بزرگش بود! او حتی در پرونده‌ای در نیویورک به کلاه‌برداری رمزارز متهم شده بود. درواقع، به‌همراه «جیمی گیل واتسون جونیور» (محافظ شخصی‌اش) متهم شدند که با تبلیغ رمزارزها در حساب توئیتری پرطرفدار خود، باعث افزایش قیمت این رمزارزها شده و سپس با فروش رمزارزهای خود، دو‌میلیون‌دلار سود به‌جیب زدند! می‌گفتند او به پارانویا مبتلا بوده و مدام از این صحبت می‌کرد که عده‌ای قصد کشتنش را دارند؛ حتی گفته بود اگر او را حلق‌‌آویز پیدا کنند، به‌این‌معناست‌که کشته شده و حالا گویا این‌ماجرا خوراک خوبی برای تئوریسین‌های اینترنتی فراهم کرده. چند‌دقیقه پس از گزارش مرگش، تصویری از حرف Q در حساب کاربری اینستاگرام او پست شد که نظریه «کیوانان» (تئوری توطئه سیاست‌های راست‌گرایانه که بیان می‌دارد توطئه‌ای پنهان از‌سوی آنچه ادعا می‌شود درجریان است) را درمورد مرگ او قوت بخشید. وکیل او روز بعد از مرگش به خبرنگاران گفت که او با مکآفی در زندان، مداوم ارتباط داشت و هیچ نشانه‌ای از قصد خودکشی نبود. همسرش؛ «جنیس» نیز گفته؛ «آخرین‌بار چند‌ساعت پیش‌از‌اینکه جسد جان پیدا شود، با او صحبت کردم. آخرین کلماتش به من این‌بود‌که دوستت دارم و عصر تماس می‌گیرم؛ این‌ها کلمات کسی‌که قصد دارد خودکشی کند، نیست!» نقاط عطف زندگی او را طی یک اینفوگرافیک مرور می‌کنیم.
«جان دیوید مکآفی» در بریتانیا از مادری انگلیسی و پدری آمریکایی (جوآن الن ویلیامز و دان هارولد مکآفی) متولد شد. آن‌ها طی جنگ جهانی دوم با هم آشنا شدند؛ وقتی دان به‌عنوان سرباز خدمت می‌کرد. دان پس از جنگ به‌عنوان نقشه‌بردار جاده مشغول‌به‌کار شد. خانواده آن‌ها وقتی جان هنوز کودک بود، راهیِ شهر «رونوک» واقع در ایالت ویرجینیا شدند.
پدرش با شلیک گلوله خودکشی کرد.
در رشته ریاضی از کالج «رونوک» فارغ‌التحصیل شد. سپس برای ادامه تحصیل در مقطع دکترا وارد کالج ایالتیِ ULM شد که البته بعدها به‌علت اتهام آزار جنسی، مدرک او باطل شد.
به‌عنوان برنامه‌نویس، در «مؤسسه مطالعات فضایی گادرد» وابسته به «ناسا» فعالیت کرد و بعد از چندسال، به‌عنوان طراح نرم‌افزار به UNIVAC پیوست.
در نیمه دهه 70، به‌عنوان معمار سیستم‌عامل شرکت «زیراکس» مشغول‌به‌کار؛ و در سال 1978 به‌عنوان مشاور نرم‌افزار، به شرکت فناوری اطلاعات CSC ملحق شد.
طی این‌سال‌ها، مشاور شرکت Booz Allen Hamilton بود. هما‌ن‌سال‌ها به الکل و مواد مخدر معتاد شد؛ درواقع، به‌همین‌علت ثبات شغلی نداشت.
بعد از اخراج از Omex به‌خاطر اعتیاد شدید به الکل و مخدر، برای ترک اعتیاد، وارد جمع «الکلی‌های گمنام» (AA) شد.
حین کار در ابرشرکت هوافضای Lockheed درپیِ راهی برای مبارزه با ویروس‌های رایانه‌ای گشت؛ زیرا احساس می‌کرد ویروس‌ها تهدیدی جدی در آینده هستند. ازاین‌رو، شرکت تولید نرم‌افزار آنتی‌ویروس McAfee را تأسیس کرد.
از Lockheed جدا شد تا فرصت داشته باشد کسب‌وکار خود را توسعه دهد؛ این‌درحالی‌بود‌که تهدید ویروس‌های رایانه‌های بیشتر می‌شد. اتفاقی‌که باعث شد شرکت او به سودی چند‌‌میلیون‌دلاری برسد.
از کمپانیِ خود استعفا داد و سهام خویش را فروخت.
درپی بحران اقتصادی آن‌سال ارزش شرکت از 100میلیون‌دلار به چهارمیلیون‌دلار رسید.
او که پرونده‌هایی درزمینه تخلفات مالی داشت؛ در آوریل آن‌سال به‌خاطر تولید مواد مخدر؛ و نیز حمل اسلحه بدون مجوز دستگیر شد.
«اینتل» موافقت کرد شرکت McAfee را به‌‌بهایِ 7.68میلیارد‌دلار بخرد. این معامله در فوریه 2011 انجام شد؛ هرچند تا سال 2017 «اینتل» عمده سهام آن‌را به یک شرکت هم‌رده خصوصی فروخت.
اتهامات دیگری نیز به او وارد شد؛ ازجمله فعالیت به‌عنوان یک دلال سکس. وقتی جسد همسایه‌اش که یک مهاجر غیرقانونی به‌نام «گریگوری ویانت فاول» بود، با گلوله‌ای در بدنش در «بلیز» یافت شد؛ پلیس او را در فهرست مظنونین گذاشت. مکآفی به گواتمالا گریخت؛ اما چندروز‌بعد دستگیر و دسامبر همان‌‌سال به آمریکا دیپورت شد.
اعلام کرد قصد دارد در قالب حزب تازه‌تأسیسی به‌نام Cyber Party در انتخابات ریاست‌جمهوری 2016 آمریکا شرکت کند.
او که به‌خاطر اتهام فساد مالی به اسپانیا گریخته بود؛ آنجا دستگیر شد. دادستانی فدرال آمریکا علیه او اتهامات متعدد وارد کرد؛ ازجمله‌اینکه چهار‌سال متوالی فرار مالیاتی داشته است.
جسدش درحالی‌که حلق‌‌آویز شده بود و احتمال خودکشی وی می‌رفت؛ در سلولش در زندانی نزدیک بارسلونا پیدا شد؛ آن‌هم اندکی بعدازآنکه دولت اسپانیا با درخواست استرداد او به آمریکا موافقت کرده بود.
مصطفی رفعت