39اُمین جشنواره فرهنگی،هنری «فردا» در مدارس سراسر کشور در شرایطی آغاز شد که همه‌گیری بیماری کرونا بر همه فعالیت‌های نظام تعلیم‌وتربیت سایه انداخته و مانند سنوات قبل، امکان برگزاری جشنواره به‌شکل حضوری وجود نداشت. به‌جهت برگزاریِ این جشنواره در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ باتوجه‌به شرایط خاص کشور و شیوع کووید-۱۹ و لزوم رعایت تمام پروتکل‌های بهداشتی؛ «شیوه‌نامه اجرایی جشنواره فرهنگی،هنری فردا» در تاریخ ۲۴ آبان‌ماه ۱۴۰۰ به تمام مدارس کشور ابلاغ شد. دراین‌دوره، چهارمیلیون و ۵۸۲هزار و ۳۶۲نفر در گرایش‌ها و رشته‌های مختلف شرکت کردند.
ابوالفضل جلیلی؛ داور بخش هنرهای نمایشی
ابوالفضل جلیلی؛ کارگردان باسابقه کودک‌ونوجوان که داور بخش هنرهای نمایشی جشنواره فرهنگی و هنری «فردا» بوده؛ ضمن ابراز خرسندی از برگزاری این رویداد گفت: «جشنواره فردا، جشنواره‌ای با برنامه‌ریزی ازپیش‌تعیین‌شده بود». وی بااشارهبهاینکه از 16سالگی در سینما کار کودک‌ونوجوان را انجام می‌دهد، گفت: «ما می‌توانیم هم برای کودکان فیلم‌های مفرح و شاد بسازیم و هم با کمک کودکان، برای مخاطبین بزرگ‌سال فیلم‌های مناسب بسازیم». وی با ابرازتأسف از بی‌مهری‌های مسئولین درباره توقیف فیلم‌های ساخته‌شده و عدم‌حمایت‌های مالی، افزود: «قصد داشتم با ساخت فیلم داد، حال مردم را خوب کنم؛ اما متأسفانه حتی به‌قصد مشارکت هم بودجه موردنظر در اختیارم قرار نگرفت؛درحالی‌که هزینه پیشنهادی‌ام، کمترین رقم برای ساخت یک فیلم است». وی که یکی از فیلم‌هایش اخیراً در فستیوال شانگهای شرکت؛ و جایزه بهترین کارگردانی و بهترین بازیگر نوجوان را ازآن‌خود کرد، گفت: «بااینکه همیشه به نحوه کارکرد متصدیان کار کودک معترض بوده‌ام؛ زیرا از افرادی با دانش و توانایی لازم استفاده نمی‌شود؛ اما خوشحالم دراین‌جشنواره به‌عنوان داور شرکت؛ و افراد لایقی را دراین‌زمینه ملاقات کرده‌ام». جلیلی، ضمن ابزار خرسندی از نحوه عملکرد مسئولین مربوطه؛ هدفمندی و برنامه‌ریزی بی‌نقص جشنواره را از مهم‌ترین مزایای این‌دوره برشمرد و اظهار کرد: «به‌یقین می‌توان گفت سیونهمین جشنواره فرهنگی،هنری دانش‌آموزان سراسر کشور، جشنواره خوبی بود؛ زیرا درجهت خرج بودجه، ثبت سابقه و بی‌هدف نبود؛ بلکه جشنواره‌ای با برنامه‌ریزی ازپیش‌تعیین‌شده بود؛ چنانچه از یک‌ماه‌قبل فیلم‌ها برای داوری دراختیار داوران قرار گرفت و دراین‌چندروز جهت بررسی مجدد، من و دیگر دوستان حضور یافتیم و درنهایت، کار به سرانجام رسید». این کارگردان، عدم اعمال سلیقه شخصی و حضور پرشور دانش‌آموزان را یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های مثبت این جشنواره نسبت به جشنواره‌های داخلی فیلم‌های کوتاه دانسته و افزود: «حضور دانش‌آموزانی که نجابت و روح خالص آنها باعث دلگرمی مسئولین نسبت به این جشنواره شده است را نمی‌توان نادیده گرفت».
مهدی چایانی؛ داور رشته نقالی
داور رشته نقالی سی‌ونهمین‌دوره جشنواره فردا گفت: «هنرهایی مانند نقالی، موجب می‌شود چراغ جشنواره‌های فرهنگی،هنری در کشو روشن بماند». مهدی چایانی با ابراز خرسندی از اینکه برگزاری جشنواره‌های فرهنگی و هنری به‌دلیل شیوع کرونا دستخوش توقف نشد، اظهار کرد: «در سال‌های قبل که روند برگزاری جشنواره به‌طور عادی بود، دانش‌آموزان CD آثار خویش را برای جشنواره ارسال می‌کردند که پس از بازبینی، حدوداً ۲۰نفر انتخاب می‌شدند. از دیگر نکات مثبت جشنواره این‌بودکه دانش‌آموزان می‌توانستند با حضور در کارگاه‌های آموزشی، سطح دانش نقالی خود را ارتقاء ببخشند». وی بااذعانبهاینکه در عین وجود برخی مشکلات سخت‌افزاری کوچک در برگزاری جشنواره و ارتباطات اینترنتی، شور و شعف دانش‌آموزان قابل‌تقدیر بوده است، افزود: «در دوره‌های حضوری، کلاس‌های فشرده‌ای می‌گذاشتیم تا طی آن دو،سه‌روز اردو، علاوه‌بر مسابقه‌دادن و داشتن رقابت، یکسری نکات تخصصی و فنی هم گوشزد شود؛ نیز نقاط ضعف و قوتشان بیان می‌شد و آنان با دستی پربارتر به استان‌های خود بازمی‌گشتند». چایانی که بیش از نیم‌قرن در حوزه نقالی فعالیت داشته و به‌عنوان سفیر فرهنگی ایران در بسیاری از کشورها حاضر بوده؛ بااشارهبهاینکه شاهنامه فردوسی را کتابی ارزشمند می‌داند، ادامه داد: «شاهنامه، کارت ملی ما ایرانیان است و به‌همین‌منظور تلاش کردیم این اثر فاخر را به جهانیان بشناسانیم». وی که داوری بسیاری از جشنواره‌های ملی و بین‌المللی شاهنامه‌خوانی را در کارنامه هنری خود به‌ثبت رسانده است، باتأکیدبراینکه زنده‌نگاه‌داشتن هنرهایی مانند نقالی، موجب می‌شود چراغ جشنواره‌های فرهنگی،هنری در کشو روشن بماند، افزود: «اکنون از حدود پنج‌سالی که نقالی و شاهنامه‌خوانی هم جزو مسابقات دانش‌آموزی قرار گرفته، آثار از سطح کیفی بهتری برخوردار هستند و خداوند متعال را شاکریم که مجریان برگزاری جشنواره نگذاشتند این چراغ خاموش شود». داور رشته نقالی سی‌ونهمین‌دوره جشنواره فردا یادآور شد: «باید انگیزه‌های لازم را برای شرکت دانش‌آموزان دراین‌جشنواره در رشته نقالی فراهم آوریم».
محمدحسین ناصربخت؛
داور بخش نقالی گرایش هنرهای نمایشی
محمدحسین ناصربخت، با ابراز خرسندی از حضور به‌عنوان داور بخش نقالی گرایش هنرهای نمایشی سیونهمین جشنواره «فردا» و مسابقات فرهنگی،هنری دانش‌آموزان سراسر کشور، بااذعانبهاینکه در‌این‌رویداد بسیار‌مهم می‌تواند با نقالان جوان کشور آشنا شود و از‌این‌حیث ارزش این جشنواره برای او چندین‌برابر یک رویداد عادی خواهد بود، گفت: «این نقالان جوان کسانی هستند که فرهنگ ملی ما را تبلیغ و ترویج دوباره می‌کنند. همگان می‌دانند ادبیات و هنرهای نمایشی سنتی و نقل ما، بخشی از هویت مردم این سرزمین بوده و از افتخارات و میراث ناملموس جامعه ایرانی برای بشریت است». وی با ابراز خرسندی از اینکه نقالی به‌عنوان یک هنر، در سازمان‌های جهانی مانند «یونسکو» به‌ثبت رسیده، افزود: «باید توجه کرد که با ظهور و بروز رسانه‌های جدید که فرصت خود‌نمایی و ترویج متون کهن ادبی ایرانی و به‌ویژه متون حماسی را از نقالان گرفته، نقالی، یکی از هنرهایی به‌شمار می‌رود که شاید درمعرض‌خطرِ نابودی باشد. حال‌که این فرصت برای نسل جوان و نوجوان ما ایجاد شده تا هنر خود را در‌این‌راستا درمعرض نمایش بگذارند، ارزشمند بوده و یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین گام‌هایی‌ست که در ترویج هنر برداشته شده». این هنرمند باسابقه باتأکیدبراینکه برگزاری این جشنواره‌ها می‌توانند برای تصمیم‌گیران و تصمیم‌سازان این‌حوزه، محلی باشد که مردم را با گذشته فرهنگ، تاریخ و ادبیات خویش آشنا؛ و به‌گونه‌ای رفتار کنند که این ثروت‌های عظیم ملی در‌معرض‌خطر قرار نگیرد و از بین نرود، افزود: «نقالی، هنری‌ست که کمک می‌کند نوجوانی که وارد این‌عرصه شده و مشغول‌به‌فعالیت است، بعدها در مراودات اجتماعی خویش نیز فعال باشد؛ و بتواند ارتباط کلامی بهتری با دیگران برقرار کند و از آن اندوخته ادبی که در مدرسه آموخته است، در مراودات خویش استفاده کند». ناصربخت، بااشارهبهاینکه دانش‌آموزان فعال در عرصه‌های فرهنگی،هنری، آینده بهتری را برای جامعه خود رقم خواهند زد، افزود: «زیرا دانش‌آموز با حضور در جشنواره‌های فرهنگی و هنری، تجربه‌ای اجتماعی دارد و به‌واسطه‌آن می‌تواند رفتار اجتماعی بهتری را رقم بزند و هرگز این تجربه فراموش نمی‌شود. این‌ها را باید اتفاقاتی مبارک برشمرد که در مناسبات فرهنگی،هنری، میان دانش‌آموزان رخ می‌دهد و در تربیت دانش‌آموزان ما بسیار‌مؤثر خواهد بود». وی که تألیف آثار بسیاری را در حوزه هنرهای نمایشی در کارنامه هنری خویش به‌ثبت رسانده؛ باتأکیدبراینکه حضور دانش‌آموزان در جشنواره‌های فرهنگی و هنری، زمینه‌ای برای بروز استعدادهای مهمی‌ست که می‌تواند به تثبیت میراث معنوی ایران کمک کرده و جلوی از‌بین‌رفتن آن‌را بگیرد، تصریح کرد: «عصر امروز، عصر جهانی‌شدن فرهنگ‌وهنر است و با‌توجه‌به‌اینکه ورود به این‌عرصه برای همه جوامع ضرورت است، دوری از این دستاورد مهم می‌تواند میراث‌های مهم فرهنگی و هنری را به‌خطر بیندازد و فرهنگ یک جامعه را دستخوش تهدید سازد».
سارا روستاپور؛ داور رشته اجرای بخش هنرهای نمایشی و فیلم کوتاه
داور رشته اجرای بخش هنرهای نمایشی و فیلم کوتاه سی‌ونهمین‌دوره جشنواره فرهنگی و هنری «فردا» خطاب به دانش‌آموزان گفت که رؤیاهایتان را جدی بگیرید و هیچ‌گاه فراموش نکنید که باید کار را انجام داد. سارا روستاپور بااشارهبهاینکه یک جشنواره دانش‌آموزی، به دانش‌آموزان اعتمادبه‌نفس و خودباوری می‌دهد، گفت: «این جشنواره، یک نیروی محرک برای هدف و آرزوهای پیش‌روی آن‌هاست و می‌تواند این انگیزه را درون فرد ایجاد کند تا مسیر رسیدن به آرزوهایش را هموار سازد. دانش‌آموزان، پیگیریِ مسائل هنری را دراین‌‌رویدادها می‌آموزند و این، بدان‌خاطر‌است‌که مسائل فرهنگی و هنری، از مسائلی هستند که برای دانش‌آموزان بسیار حائزاهمیت و توجه است». وی بابیان‌اینکه امروز روند برگزاری جشنواره‌های فرهنگی و هنری به‌گونه‌ای‌ست‌که طبق آموزش‌هایی که از‌قبل به دانش‌آموزان داده شده، پیش می‌روند و این می‌تواند بهبود یافته و اصلاح شود، افزود: «درست که شرکت‌کنندگان دراین‌دوره، از راه‌های دور و با سختی‌های فراوانی حضور پیدا کرده‌اند؛ اما باید گفت هرکس براساس توانایی‌های خویش دراین‌جشنواره حضور یافته و درنهایت، انتظار دارد حداقل یک بسته آموزشی طبق نیازهایی که دارد، برای او ارسال شود تا بتواند سطح دانش خود را بالا بیاورد و به آنچه مقبول است، دست پیدا کند». این مجری باسابقه کودک‌ونوجوان که در حوزه هنرهای نمایشی نیز در دوره‌های گذشته این جشنواره حضور داشته است، ضمن ابراز خرسندی از اینکه کرونا این‌موضوع را نشان داد که حتماً نیاز نیست کلاس‌های آموزشی هنر حضوری برگزار شود و می‌توان آنها را به فضای مجازی نیز انتقال داد، افزود: «می‌شود باتکیه‌بر سیستم بر‌خط، یکسری از کلاس‌ها را برگزار کرد و یکسری از آموزش‌ها را به بچه‌ها داد و باعث شد که آنها هماهنگ‌تر و هدفمندتر بر حضور دراین‌جشنواره تمرکز کنند». وی باتأکیدبراینکه آثاری که ازسوی مدارس به جشنواره ارسال شده است، می‌تواند با دریافت آموزش‌های بهتر، به سطح بالاتری راه یابد، اظهار کرد: «این‌مورد ضروری‌ست که کسانی‌که در حوزه تولید محتوای الکترونیکی فعالیت دارند، با حداقل‌هایِ تولید محتوا آشنا باشند و مثلاً در تصویربرداری از اجراهای صحنه‌ای بچه‌ها، موارد لازم رعایت شود تا داوران بتوانند در نهایتِ دقت و ظرافت به بررسی این اجراها پرداخته و مسائلی مانند دوربودن از دوربین، عزیزان داور را در داوری دچار سختی نکند».
اردشیر صالح‌پور؛ داور حوزه هنرهای نمایشی
داور حوزه هنرهای نمایشی سیونهمین جشنواره «فردا»، فرهنگ را مایه اصلی یک جامعه دانست و گفت: «پایه و حیات اصلی یک مملکت و یک ملت، از آموزش‌وپرورش آغاز می‌شود». اردشیر صالح‌پور بااشارهبهاینکه در شاهنامه حکیم فرزانه توس، یک مناظره میان بزرگمهر حکیم و خسرو نوشیروان درباره فرهنگ با این ابیات که می‌گوید «ز دانا بپرسید پس دادگر که فرهنگ بهتر بود یا گهر؟ چنین داد پاسخ بدو رهنمون که فرهنگ باشد ز گوهر فزون/ که فرهنگ آرایش جان بود/ ز گوهر سخن‌گفتن آسان بود/ گهر بی‌هنر زار و خار است و سست/ به فرهنگ باشد روان تندرست»، گفت: «این ابیات را از باب مقدمه عرض کردم که تعلق‌خاطر خودم را به وزارت آموزش‌وپرورش که در دوره‌ای که ما درس می‌خواندیم، به آن اداره فرهنگ می‌گفتند؛ اعلام دارم». وی بااشارهبهاینکه فرانسیس بیکن می‌گوید: «همه‌چیز را فدای فرهنگ کنید»؛ و باتأکیدبراینکه در عصر حاضر، مهم‌ترین ارکان، نهاد و وزارتخانه یک کشور، وزارت آموزش‌وپرورش است، افزود: «مایه، پایه و حیات اصلی یک مملکت، یک حکومت و یک ملت، از آموزش‌وپرورش آغاز می‌شود و ما باید سعی کنیم این وزارتخانه را بسیارجدی بگیریم». این پیش‌کسوت عرصه نقالی، درتشریح دلایل جدی‌گرفتن آموزش‌وپرورش در یک مملکت بااشارهبهاینکه آینده ما درگروی حمایت و توجه ویژه به این وزارت انسان‌ساز است؛ و ازاین‌منظر به‌گمان وی هیچ وزارتخانه‌ای به منزلت، قدر و اهمیت آموزش‌وپرورش نیست، اظهار کرد: «امیدوارم این فضیلت به‌دقت مورد امعان‌نظر قرار گرفته و همواره به آن توجه شود؛ چراکه همه‌چیز از فرهنگ برمی‌خیزد و ما بتوانیم با توجه کافی به‌این‌مقوله، نسل آینده را از اینجا تربیت کنیم». صالح‌پور با تقسیم‌بندی فرهنگ به دو بُعد مادی و معنوی، بااشارهبهاینکه ابعاد مادی فرهنگ مثل معماری، صنایع مستظرفه و هرآنچه بُعد مادی، جنبه فیزیکال و جسمانی دارد، تقسیم می‌شود و در بُعد معنوی می‌بایست اول از علم سخن گفت، ادامه داد: «علم، تاریخ و اسطوره‌ها همه‌وهمه فرهنگ هستند؛ بنابراین می‌توان گفت بخشی از آموزش‌وپرورش به علم، دانش و فرهنگ وابسته است و در‌مقابل، بخشی‌دیگر از آن به تربیت جان بازمی‌گردد؛ یعنی ما جان‌هایی را تربیت؛ و اینجا خردی را تجربه می‌کنیم که باید به فضیلت، به حکمت و درنهایت، به بصیرت منجر شود».
بهزاد فراهانی؛ داور رشته اجرای صحنه
داور سیونهمین جشنواره فردا گفت: «دانش‌آموزان باید در سال‌های ابتدایی با مهارت‌های ارتباطات اجتماعی و اعتمادبه‌نفس آشنا شوند و همین‌امر موجب می‌شود تا از استرس و اضطراب دور بمانند». بهزاد فراهانی گفت: «خداوند متعال را شاکرم که طی چند‌‌سال‌اخیر، در بخش داوری جشنواره فردا خدمتگزار دانش‌آموزان هنرمند سراسر کشور هستم و باید گفت در بخش اجرا، استعدادهای خوبی دراین‌جشنواره به‌نمایش گذاشته شده و توانایی‌های دانش‌آموزان عزیز را شاهدیم». وی باتأکیدبراینکه هرساله به کیفیت این جشنواره افزوده می‌شود، گفت: «در سال‌های اخیر، بخش مجری‌گری هم به بخش‌های جشنواره فردا راه پیدا کرده که جا دارد این انتخاب درست و دقیق را به مسئولین تصمیم‌گیر برنامه‌ساز این جشنواره تبریک عرض می‌کنم و امید آن دارم همان‌طورکه دراین‌چندسال، این‌روند با پیشرفت مواجه بوده است، در سال‌های پیش‌رو نیز شاهد رشد چشم‌گیر حضور دانش‌آموزان در بخش اجرای صحنه جشنواره فردا و مسابقات فرهنگی و هنری دانش‌آموزان برگزیده سراسر کشور باشیم». وی بااشارهبهاینکه دانش‌آموزان مقاطع مختلف دراین‌عرصه شرکت داشته‌اند، ادامه داد: «امید آن داریم که روزی برسد تمام استعدادهای نهفته در دل مدارس ایران، شناخته شوند و در مراحل بالاتر به‌رقابت بپردازند. شاهد درخشش آنان باشیم و بتوانیم باتکیه‌بر ظرفیت‌های صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، زمینه بروز و ظهور استعدادهای آنان را فراهم آوریم. نباید فراموش کرد که دانش‌آموزان مجری، پتانسیل‌های بالقوه برای اجرا در رسانه هستند». وی که اجرای برنامه‌های مختلف در صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران را در کارنامه هنری خویش به‌ثبت رسانده بااشارهبهاینکه حال‌وهوای برگزاری جشنواره فرهنگی و هنری دانش‌آموزان در سال‌های اخیر که به‌دلیل شیوع کرونا به‌صورت مجازی برگزار می‌شود، تفاوت‌های بسیارزیادی با روند برگزاری این جشنواره به‌صورت حضوری دارد و قطعاً بر روی کیفیت اجرای آنان تأثیر خواهد گذاشت، افزود: «یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های یک اجرای موفق این‌است‌که مجری روی صحنه بتواند مخاطب خود را از نزدیک ببیند و در بخش اجرای صحنه، وقتی مجری یک برنامه روی صحنه قرار می‌گیرد، این نفس و هیجان تماشاچی‌ست که او را به‌وجد می‌آورد و موجب می‌شود در‌کمال‌آرامش، به اجرای صحنه بپردازد؛ اما حالا که بالاجبار به فضای مجازی بسنده کرده‌ایم، به‌یقین می‌دانیم که باید از قواعد دیگری پیروی کنیم».
هادی فخاری سالم