موتور برجام راه می‌افتد؟

روزی‌که ترامپ؛ رئیس‌جمهوری آمریکا، با ژست مخصوص و با امضایی شبیه نقاشی، خروج آمریکا را از برجام اعلام کرد و میلیون‌ها بیننده از شبکه‌های خبری جهان، آن‌را رؤیت کردند، صاحب‌نظران سیاسی جهان، بیش‌از‌پیش فهمیدند که متأسفانه سرنوشت کشور 300‌میلیون‌نفری آمریکا، بدجوری در دستان یک کاسب‌کار شومَن تلویزیونی افتاده است و یقین پیدا کردند که اعمال فراوان از‌این‌دستِ ترامپ را نه مردم آمریکا تائید می‌کنند و نه دوستان و هم‌پیمانان سنتی آمریکا و این باوری بود که به‌ویژه سیاسیون جهان، از مدت‌هاقبل و با تحریم‌های متعدد و از ‌حد‌ فراتر‌ رفته او، به این حقیقت هر‌چند‌ تلخ رسیده بودند و به‌مثابه «چون‌که از حد بگذرد، رسوا شود»، ترامپ را رسوای خاص و عام کردند؛ تا‌جایی‌که اگرچه در سال‌های اخیر هیچ رئیس‌جمهوری نتوانسته بود اوضاع اقتصادی آمریکا را رونق دهد، این بازرگان ناوارد سیاسی به این مهم دست یافت و رشد اقتصادی آمریکا را موجب شد؛ اما چون ازنظر مدیریتی بسیارضعیف عمل می‌کرد و اعتقادی به دیپلماسی و همسویی و همزیستی نداشت و برای تصمیم‌گیری، فقط متکی به دانش کم خود بود؛ درعین‌حال به تعریف دیگران، شخصیتی بسیار خودمحور داشت، همه را از خود راند تا به آزمون انتخابات دور دوم رسید که برای او حاصلی جز شکست تلخ به‌همراه نداشت. به‌هرروی، بایدن؛ رقیب برنده‌شده انتخابات، در یکی،دو‌هفته آینده، مستأجر تازه کاخ سفید خواهد شد که جهان امیدوار است شاهد رفتار متفاوتی ازسوی او باشد و به‌نظر می‌رسد که قدرت تعقل و تفکر او بسیاربیشتر از ترامپ است. این‌روزها، مردم آمریکا و دیگر کشورها به آینده نزدیک جابه‌جایی بایدن و ترامپ چشم دوخته‌اند تا بایدن کاملاً سیاسی که بیش از 40‌سال است در سیاست آمریکا حضور مداوم و فعال داشته و به‌ویژه در دوران اوباما، از عوامل اصلی و تأثیرگذار در سیاست خارجی این کشور بوده است، رویه‌ای دیگر را درپیش گیرد. خوشبختانه شخص او نیز بارها اعلام داشته که درصورت ورود به کاخ سفید، حتماً به برجام برخواهد گشت؛ بنابراین، اکنون باید به‌روزی توجه کنیم که بایدن رسماً سکان هدایت آمریکا را در دست بگیرد تا مشخص شود چگونه و با چه استراتژی وارد برجام می‌شود و خط بطلانی بر نظرات و عقاید ترامپ می‌کشد. بدیهی‌ست، اگر بایدن و مشاوران نزدیک او، اعتقاد به دیپلماسی و ایجاد روابط حسنه دارند، باید بدون قیدوشرط، به برجام برگشته؛ اعلام وفاداری به این تفاهم مهم داشته باشند؛ تفاهمی که در آن قدرت‌های برتر جهانی، به‌همراه ایران و آمریکا‍، طی سال‌ها و ساعت‌های بسیار جلسه و هم‌اندیشی سرانجام توانستند به آن، ‌که مهم‌ترین تفاهم در دهه اخیر به‌شمار می‌رود، جان دوباره‌ای ببخشند. همچنین انتظار می‌رود که بایدن با لغو تحریم‌های غیراصولی ترامپ که منجر به واردآوردن خسارت بسیاری به کشور ما شده است، راه درست دیپلماسی را آغاز و ادامه دهد که شاید در‌این‌صورت دیگر شاهد دشمنی آمریکا با دولت و مردم نجیب ایران نباشیم. متأسفانه با آغاز تحریم‌ها در زمان اوباما و شدت و حدت‌گرفتن آن در دولت ترامپ و با صد‌افسوس همراهی و همکاری کشورهای اروپایی و ترامپ، آمریکا و اروپا و بعضی از کشورهای آسیایی که ایران بازار مناسبی جهت کالاهای آنان بود، نیز به تحریم پیوستند و کشور ما میلیاردها‌دلار از‌این‌منظر متضرر شد. امیدواریم بایدن که یک سیاسی‌کار کهنه است، شرایطی را ایجاد کند که خاورمیانه روزهای سعادتمندتری را شاهد باشد و اختلافات فعلی بین آنان هر‌چه‌زودتر جای خود را به دوستی و برابری و احترام متقابل بدهد. درضمن لازم است بعضی از مسئولین ما با اظهار خوشحالی از تعویض ترامپ و انتخاب بایدن، ذوق‌زده نشوند و از اظهارنظرهای زودهنگام خودداری کنند؛ چون تاریخ به ما ثابت کرده است که سیستم حکومتی آمریکا، سیستم امپریالیستی و خط‌مشی آن، سرمایه‌داری‌ست و دل‌خوش‌داشتن به افکار سرمایه‌داری، به‌هیچ‌وجه منطقی به‌‌نظر نمی‌رسد؛ چون در نظام سرمایه‌داری، دولت‌ها، حتی با استثمار سایر کشورها، در فکر ارتقای اوضاع اقتصادی خود هستند و اعتقاد راسخ به سایر کشورها ندارند.