لزوم رویکرد مستقل جو بایدن در جریان یک توافق

ایران پیش‌تر اعلام کرده که مایل است در برابر تسهیل تحریم‌ها به تعهدات هسته‌ای بازگردد؛ این امر، مانع از آغاز یک رقابت تسلیحات هسته‌ای در منطقه می‌شود و احتمال جنگ را کم می‌کند. این توافق گام‌به‌گام همچنین نگرانی‌های شرکای آمریکا در حاشیه خلیج فارس درباره جنگ را که از آغاز کارزار تحریمی ایالات متحده علیه ایران در سال 2018 با آن مواجه بوده‌اند، کاهش خواهد داد. اگرچه احتمالاً کشورهای حوزه خلیج فارس، خواستار شرایطی شدیداللحن‌تر در دستیابی به توافق هسته‌ای جدید با ایران هستند؛ اما این بدان‌معنا نیست که ایالات متحده مجبور است چنین توافقی را تحقق بخشد. همان‌طورکه جیک سالیوان؛ مشاور امنیت ملی، پیش‌تر گفته بود که ایالات متحده باید امارات متحده عربی و عربستان سعودی را به پیشبرد اقدامات دیپلماتیک مختص خود در قبال ایران ترغیب کند. موافقت با حضور آن‌ها پای میز مذاکره درباره مسائل ایالات متحده و ایران آن‌ها را قادر می‌سازد تا گفت‌وگوها را براساس منافع خود منحرف کرده و اهداف سیاست ایالات متحده را تضعیف کنند. توافقی که منافع بازیگران منطقه‌ای را تأمین کند، احتمالاً شامل بخش‌هایی مرتبط با مسائل نظامی ایران؛ ازجمله موشک‌های بالستیک و فعالیت‌های منطقه‌ای این کشور؛ ازجمله حمایت از متحدان خواهد بود. ایران سالانه حدود 20‌میلیارددلار در بخش دفاع هزینه می‌کند که این هزینه فعالیت‌های متعارف و نامتقارن را شامل می‌شود. برخی از همسایگان منطقه‌ای ایران همین‌حالا نیز چند‌‌برابر بودجه دفاعی این کشور را برای خرید سلاح از ایالات متحده؛ ازجمله جنگنده‌های پیشرفته اف-35 هزینه می‌کنند. اینکه ایران هرنوع امتیازدهی درزمینه دفاعی را بپذیرد، انتظاری نامعقول است. استراتژی حداکثرگرایی (زیاده‌خواهی) در عرصه هسته‌ای نیز نتیجه‌ای ندارد. ذخایر اورانیوم غنی‌شده با غنای 20‌درصدی ایران در چندهفته‌اخیر رشد چشمگیری داشته. اگر ایران همین‌حالا تصمیم بگیرد که برنامه انرژی هسته‌ای غیرنظامی خود را به یک برنامه تولید سلاح هسته‌ای تبدیل کند، مدت‌زمان لازم برای دست‌یابی آن به یک بمب اتم مبتنی‌بر اورانیوم غنی‌شده خیلی کمتر از زمان خروج ترامپ از برجام و اعمال تحریم‌های اقتصادی کارزار «اعمال فشار حداکثری» توسط ایالات متحده علیه ایران است. بسیاری از مخالفان توافق هسته‌ای ایران، از این‌مسئله شکایت داشتند که معامله سال 2015 همچنان به ایران اجازه غنی‌سازی داده است؛ اما سیاست‌های کورکورانه آن‌ها در سال 2019 منجر به غنی‌سازی اورانیوم در ایران در سطوحی بسیار خطرناک‌تر شد. ایالات متحده می‌تواند برای موافقت ایران و کشورهای خلیج فارس به حضور پای میز مذاکره برای حل مسائل منطقه‌ای تلاش کند؛ اما این‌مسئله به‌هیچ‌وجه نباید به یکی از شروط ارائه تخفیف از تحریم ازسوی آمریکا تبدیل شود. کاهش فشار اقتصادی اعمال‌شده علیه ایران تنها مسئله‌ای‌ست که می‌تواند این کشور را از مسموم‌کردن چاه با ایالات متحده بازدارد و به‌سهولت در اتخاذ دیپلماسی منجر شود. ایالات متحده باید دیپلماسی محدود خود با ایران را طبق ملاحظات گسترده منطقه‌ای اولویت دهد؛ و این تنها راهی‌ست که ملاحظات منطقه‌ای، فرصتی برای مطرح‌شدن خواهند یافت. به‌همین‌ترتیب، رئیس‌جمهوری جو بایدن باید در برابر فشارهای اسرائیل برای دستیابی به اهداف حداکثری مقاومت کند. نه اسرائیل و نه ایالات متحده، از جنگ با ایران در نتیجه چنین رویکردی سود نخواهند برد. اسرائیل درحال‌حاضر؛ هم از برتری متعارف و هم از تجربه بالا در دفع تهدیدهای نامتقارن ازسوی حزب‌الله و حماس برخوردار است. اگر ایران مجدداً به تعهدات طبق توافق هسته‌ای بازگردد، اسرائیل همچنین از تهدید هسته‌ای نجات خواهد یافت. نهایتاً اینکه دولت جدید بایدن باید اعتبار ایالات متحده را که پس از خروج از توافق هسته‌ای از دست ‌رفته، احیا کند. دولت بایدن نباید اصرار داشته باشد که ایران اولین‌گام را بردارد. ایالات متحده به تعهدات خود دراین‌توافق عمل نکرد و ایران بیش از یک‌سال تحریم‌ها را تحمل و بعدازآن، شروع به عقب‌نشینی از تعهداتش کرد. مسئولیت نشان‌دادن حسن‌نیت با آمریکاست. رئیس‌جمهوری بایدن هنوز برای رفع تنش‌ها بین ایالات متحده و ایران راهی طولانی درپیش دارد. کشورهای حاشیه خلیج فارس در نتیجه حمایت‌های پیشین ایالات متحده جسور شده و رویکرد سخت‌گیرانه را در قبال دیپلماسی درپیش گرفته‌اند. اگر جو بایدن حقیقتاً به‌دنبال حذر از اشتباهات دولت قبلی باشد، باید تصمیم بگیرد که ایالات متحده؛ و نه عربستان، نقش تعیین‌کننده را ایفا می‌کنند.