کد خبر:
150067
| تاریخ مخابره:
۱۴۰۰ چهارشنبه ۱۸ فروردين -
00:20
دورکاری با روان کارمندان چه میکند؟
بیش از یکسال از همهگیری کووید-19 در جهان میگذرد و محدودیتهای ناشیازآن موجب شده تا بیشتر افراد، ملزم به کار از راه دور شوند یا حضور آنها در محل کار تاحدزیادی کاهش یابد. اینشرایط تنها با وجود هوش مصنوعی امکانپذیر بوده؛ و خود، ظرفیت جدیدی را در اقتصاد ایجاد کرد. بااینحال، اینشکل از فعالیت نیز پیامدهای منفی برای جوامع مختلف داشته است که تقریباً تأثیرات مثبت آنرا نیز از بین میبرد. اندیشکده روسیِ «باشگاه مباحثه والدای» با انتشار مقالهای بهقلم ژاک ساپیر؛ استاد اقتصاد در دانشکده عالی علوم اجتماعی پاریس و دانشگاه دولتی روسیه بهنام «لومونوسف»، به بررسی تأثیرات متقابل بحران همهگیری، هوش مصنوعی و پیامدهای اجتماعی پرداخته است.
ساپیر میگوید: «دررابطهبا بحران ناشی از همهگیری ویروس کرونا، پرسشهای زیادی درباره داروها بهوجود میآید. دراینشرایط، علاوهبر انجام برخی اقدامات پیشگیرانه مانند رعایت فاصله اجتماعی؛ تحقیقات پزشکی درمورد واکسنها و روشهای درمانی نیز صورت میگیرد. ازسویدیگر، پیامدهای اقتصادی بحران نیاز به اقدامات حمایتی مانند درنظرگرفتن بودجه و پشتیبانیهای مالی ازسوی دولتها دارد». او ادامه میدهد: «همهگیری کووید-19 بهطوری قابلتوجه با اعمال قرنطینه در بسیاری از کشورها مشخص شده که ایناقدامات ممکن است برای مقابله با این ویروس مبهم ضروری باشد؛ بااینحال، این بحران پیامدهای اقتصادی و اجتماعی زیادی بههمراه داشته است؛ اما آیا میتوان با یک سیستم تولید که ارتباط مستقیمی با عملکردهای انسانی نیز ندارد و به هوش مصنوعی وابسته است، تأثیر این محدودیتها را کاهش داد؟ بدون ورود به داستانهای علمی-تخیلی میتوانیم متوجه شویم که قرنطینه و اعمال محدودیت بهروشنی افزایش کار از راه دور را بیان میکند و دراینزمینه میتوانیم باور کنیم که هوش مصنوعی قادر است تا در شرایط همهگیری انعطافپذیری بیشتری ایجاد کند». این استاد فرانسوی بیان میکند: «پاندمی کرونا، کار از راه دور را اختراع نکرد؛ اما بیشک در گسترش آن سهیم بوده است. قبلازآن تنها 8درصد شرکتها از فناوریهای مربوط به کار از راه دور استفاده میکردند که این فقط 3درصد از کارمندان را پوشش میداد، درحالیکه با اعمال محدودیتهای اولیه کرونایی، اینمیزان تا 24درصد افزایش پیدا کرد. کار از راه دور تقریباً در همهجا مورداستقبال قرار گرفت و حدود 75درصد فرانسویها بابت رویآوردن بهاینسبک، راضی بودند. برخی شرکتها دورکاری را فرصتی برای کاهش فضای اداری خود میدانستند». او معتقد است: «بااینحال، ما بهتدریج درحالکشف معایب کار از راه دور هستیم. کار در خانه همیشه آسان نیست؛ بهخصوص وقتی در یک آپارتمان کوچک زندگی میکنید. درمورد شرکتها باید گفت که آنها نگران ازدستدادن کنترل احتمالی کارمندان هستند. همچنین شرکتها دریافتند که با کار از راه دور، فرصت ملاقات با یکدیگر، تبادلنظر و کمک به یکدیگر را برای کارمندان خود ازدستدادهاند. درواقع، شرکتها دریافتند که کار از راه دور میتواند تأثیرات مخربی بر نوآوری و فناوری داشته باشد». در ادامه این مقاله آمده: «جدیترین تهدید کار از راه دور، خطراتی هستند که بر سلامت روان کارکنان تأثیر میگذارند و غالباً عواقب آن متوجه سلامت جسمی نیز میشود؛ پس دراینفرآیند سازش زندگی خصوصی و شغلی، تنش در گروهها نیز افزایش یافته. این، نتیجه مستقیم عدمارتباط بینمردمیست. درواقع، ارتباطات با استفاده از مانیتور و رایانه، به بروز درگیریها کمک میکند؛ مثلاً در سپتامبر سال 2020، پژوهشی توسط شرکت سیندِکس دررابطهبا 700 کارگر صورت گرفت و نتایج نشان میداد که بحران و کار از راه دور موجب تشدید خطرات روانی-اجتماعی در تجارت آنها شده است». ساپیر میافزاید: «همین تهدیدات در رشد انواع اعتیاد نیز وجود دارد. مطالعات شورای جیاِیای، نسبت به خطر افزایش مصرف الکل، سیگار و غذا در فرایند دورکاری هشدار داد. سه عامل اضطراب بههمراه اپیدمی، ازدستدادن جهتگیری و تغییر در عادات و درنهایت بیحوصلگی اعتیاد را بهطور قابلتوجهی تشدید میکند». او درپایان، تأکید دارد: «همه اینها را میشود در یک عبارت خلاصه کرد: اشتغال، تنها بهمعنای داشتن امکانی برای کسب درآمد نیست؛ بلکه فرصتی برای اجتماعیشدن مردم است که در آن میتوانند با یکدیگر ملاقات و گفتوگو کنند؛ پس اگرچه هوش مصنوعی در شرایط خاصی مانند بروز همهگیریهای جدید میتواند به انعطافپذیری یا انطباق اقتصاد کمک کند؛ اما مطمئناً نمیتواند دراینزمینه بهعنوان یک نوشدارو مطرح شود». کارشناسان مجموعه تحقیقاتی،عملیاتیِ MHR که در حوزه توسعه منابع انسانی فعالیت دارد و دفاتر آن در ایرلند، بریتانیا و آمریکا مستقر است؛ با آنالیز پاسخ تشریحیِ 5000 شرکتکننده در یک نظرسنجی، بهایننتیجه رسیدند که دورکاریهای اجباری و طولانیمدت در شیوع کرونا، باعث مشکلات روانیِ متعددی برای افراد شده که نیازمندِ توجه جدی متصدیان امور دراینحوزه است؛ آنها میگویند اگرچه این دورکاریها بهلحاظِ ایجاد امنیت فیزیکی بیشتر، کارآمد هستند؛ اما نمیتوان منکر عواقب ناگوار آن بر عملکرد ذهنی افراد شد و بهتر است با انجام تحقیقات بیشتر، به کاهش اثرات روانی چنین تصمیمهایی کمک کرد. خلاصه نتایج این تحقیق را میتوانید در اینفوگرافیک ارائهشده مشاهده کنید.
مصطفی رفعت