امیر جوشقانی؛ بازیگر، مجری و گوینده باسابقه و مطرح؛ و یکی از موفق‌ترین و پرافتخارترین هنرمندان ایرانی‌ست که سالیان دراز او را از قاب شیشه‌ای تلویزیون دیده و با صدای گرم و آرامشِ مثال‌زدنی‌اش در اجرا خاطرات بسیار داریم. وی متولد 27 تیرماه 1353 است و فعالیت حرفه‌ای را در اولین سال‌های دهه 70 با حضور در رادیو آغاز کرده و تجربه‌های موفقی در عرصه‌های مختلف همچون بازیگری، اجرای برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی؛ و گویندگی در دوبلاژ را در کارنامه هنری خویش به‌ثبت رسانده است. بازیگری در مجموعه‌های تلویزیونیِ «خشت خام»، «جادوی مهتاب»، «فصل رویش»، «زیر گنبد کبود» اجرای برنامه‌های متعدد؛ ازجمله «صبح‌به‌خیر ایران» شبکه 1، «سلام تهران» شبکه 5، «تصویر زندگی»، «خونه زندگی» شبکه 2؛ و «سلام صبح‌به‌خیر» شبکه جهانی جام جم و حضور به‌عنوان گوینده در بسیاری از آثار سینمایی و تلویزیونی خارجی، تنها بخشی کوچک از حضور ارزشمند وی در عرصه هنر است که به‌یقین، مجال پرداختن به بسیاری‌ازآن‌ها در‌این‌فرصت نیست. فرارسیدن 48اُمین زادروز امیر جوشقانی بهانه‌ای بود تا گفت‌وگویی با وی ترتیب بدهیم و از ناگفته‌هایش بشنویم. ضمن آرزوی سلامتی و شادی برای این هنرمند گران‌قدر، فرارسیدن زادروزش را تبریک گفته و بهترین‌های زندگی را از درگاه خداوند متعال برای خانواده محترم وی آرزو می‌کنیم.
حس نگریستن به نیمه‌های پر و خالی یک لیوان
مجری باسابقه صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، حس روز تولد را دارای احساسات مشترک غم و شادی دانسته و بااشاره‌به‌اینکه این حس، مشابهِ دیدن هردو نیمه پر و نیمه خالی یک لیوان است، گفت: «کسی نمی‌داند از باقی‌مانده عمری که پیش‌رو دارد، یک‌ثانیه مانده یا چندسال؛ اما کلاً اگر درست زندگی کرده باشی، اینکه دیگران از میلاد تو خوشحال هستند، حس خوبی برایت به‌وجود خواهد آورد. به‌نظرم، خوشبختی واقعی آدم‌ها وقتی‌‌ست که خوشبختی دیگران را نگاه می‌کنند و از آن لذت می‌برند؛ و چه خوشبخت‌تر کسی‌که سهمی در زندگی دیگران داشته باشد».
هنر به‌یادماندن و به‌یادبودن
وی بااذعان‌به‌اینکه بسیار لذت‌بخش است از تولد کسی، زندگی دیگران تأثیر بپذیرد و فرد بتواند در روز تولدش، حال خوشِ خودش را با دیگر مردم سهیم شود، افزود: «ابراز احساسات مردم نسبت به خودم را دوست دارم و هرکسی هم که این‌روز را به من تبریک بگوید، به‌این‌معناست‌که من این هنر را دارم. درواقع اگر شما به یاد کسی بودید، این هنر اوست و اگر کسی به یاد ماست، این شیوه زندگی‌کردن ماست که ما را در خاطره او زنده نگاه داشته. اگر کسی بخواهد از تو یاد کند، نشان از این‌است‌که تو راه را درست و خوب آمده‌ای». بازیگرِ دارای عنوانِ بهترین بازیگر نقش اول مرد در جشنواره تئاتر فجر و بازیگر برتر رادیو بااشاره‌به‌اینکه اگر مخاطبان آثار یک هنرمند و کسانی‌که به‌واسطه صدا و تصویرت تو را می‌شناسند، در روز تولدت به یادت باشند بدان‌معناست‌که تو راه را درست آمده‌ای، افزود: «همواره در روزهای تولدم، اتفاقات شیرین و خوبی برایم می‌افتد و دوستانی دارم که از به‌دنیاآمدنم احساس خوشایندی در آن‌ها هست و من در یاد آن‌ها هستم؛ خداوند را شکر می‌کنم».
بی‌ارتباطیِ پختگی و کمال با سن شناسنامه‌ای
مجری «جشن رمضان» بااذعان‌به‌اینکه «ژان پل سارتر» معتقد است زندگی شناسنامه‌ای انسان با سن عقلی او تفاوت دارد، گفت: «همواره این‌موضوع را برای فرزندانم مثال می‌زنم؛ که انسان‌هایی هستند که مثلاً در 20سالگی، پختگی 50سالگی را دارند. منظورم پیری و جوانی نیست. منظورم سن عقل و کمال است. ازسوی‌دیگر، انسان‌هایی نیز هستند که حتی در پیری، گویا هنوز پختگیِ رفتار را ندارند و مانند یک کودک رفتار می‌کنند؛ گویی نیاز به هدایت‌شدن دارند تا هدایت‌کردن؛ و نیاز دارند به اینکه کسی آن‌ها را مدام اصلاح کرده و به آن‌ها راهکار بدهد». جوشقانی باتأکیدبراینکه در بلوغ هیچ‌گاه عدد سنی مهم نبوده؛ بلکه تحولی در ذهن و اندیشه فرد اتفاق می‌افتد که او را بالغ نشان می‌دهد، تصریح کرد: «ما، در 18،19سالگی، از بلوغ جسمی افراد یاد می‌کردیم. خانواده‌ها نیز برهمین‌اساس می‌گویند که باید با جوانان دراین‌سنین مدارا کرد و هوای آن‌ها را داشت؛ چون ممکن است براساس غرور رفتار کنند. درهمان‌زمان اما دوستانی داشتم که جای فکرکردن به مسائلی که معمولاً افراد درآن‌سن‌وسال به آن‌ها می‌اندیشند، به کرسی‌های بزرگ در دانشگاه‌های معتبر دنیا فکر می‌کردند؛ آن‌هم نه برای دانشجویی؛ بلکه برای تدریس و استادی. الآن از آن همکلاسی‌هایم هستند کسانی‌که در ناسا، جزو بهترین فیزیکدانان مشهور جهان بوده و ریاضی‌دانانی اسم‌ورسم‌دارند». بازیگر سریال‌های «چشم‌انداز»، «تصویر زندگی» و «قطره‌قطره تا دریا» بااشاره‌به‌اینکه همواره این‌را در ذهن خویش مرور می‌کند که در سنینی که او به گویندگی و اجرا فکر می‌کرد، آن‌افراد به چه چیزهای دیگری فکر می‌کردند؛ و هردوی این‌گروه‌ها به آنچه می‌خواسته‌اند و آرزویش را داشتند، رسیده‌اند، تأکید کرد: «این، بلوغ فکری‌ست. خدا باید خیلی به بنده‌اش لطف داشته باشد تا او را در سنین پائین، به‌این‌حد از بلوغ و این‌درجه متعالی از تفکر برساند». مجری «جشنواره برنامه‌های تلویزیونی سیما» (1397) بااشاره‌به شعر محبوبش از گلستان سعدی که «گه بود کز حکیم روشن‌رأی، برنیاید درست تدبیری، گاه باشد که کودکی نادان، به‌غلط بر هدف زند تیری»، یادآور شد: «یک استادی در دانشگاه این‌را به من آموخت و دیدم که می‌تواند حرف درستی باشد؛ اینکه به سن انسان‌ها نگاه نکنیم که چه می‌گویند؛ بلکه به عرض زندگی آن‌ها فکر کنیم. می‌بینیم که کودک من، درعین‌اینکه فکر می‌کنیم به جهان اطراف و پیرامونش توجهی ندارد و فقط به فکر اسباب‌بازی‌های خویش است، گاهی حرف‌هایی می‌زند که از زیر ذره او بر معاشرت اجتماعی، عاطفی و روابط خانوادگی میان انسان‌ها برآمده است و حرف‌هایی می‌زند و چنان درست و حساب‌شده آن‌ها را در بزنگاه‌های لازم دراختیار شما قرار می‌دهد که متعجب می‌شوید».
علاقه‌مندی به‌واسطه جذابیت‌های فریبنده
جوشقانی که دریافت تندیس ویژه مراسم «شب بازیگر» ازطرف مرکز هنرهای نمایشی وزارت ارشاد را نیز در کارنامه هنری خود به‌ثبت رسانده؛ بااشاره‌به‌اینکه تصور می‌کند تفاوت رسانه‌ها و روزنامه‌های وزین، در جنس گفت‌وگوهایشان است، تأکید کرد: «همواره با فرزندم این بحث را دارم که استعداد با علاقه‌مندی چه فرقی دارد؛ درعین‌اینکه نباید فراموش کنیم این دو، مکمل یکدیگر هستند. معتقدم که علاقه‌مندی می‌تواند به‌واسطه جذابیت‌های فریبنده به‌وجود بیاید و توخالی باشد؛ و همین امر شما را به این وادارد که مسیری را طی کنید؛ اما استعداد، چیزی در درون شماست، نهادینه است و شما یا یک انسان بزرگ که قابلیت‌های بزرگ دارد، موفق به کشف آن می‌شوید. حالا یا یک استاد این‌موضوع را در درون شما کشف می‌کند یا خود فرد به این‌مرحله از تعالی می‌رسد تا مروارید درونش را از صدف بیرون بیاورد، صیقل بدهد و به منصه ظهور برساند». وی که هنر دوبلاژ را نزد اساتید بنامی نظیرِ «رفعت هاشم‌پور»، «محمود قنبری» و «غلامعلی افشاریه» آموخته؛ استعداد را نیرویی درونی و ذاتی می‌داند که در نهاد همه وجود دارد و فرد باید آن‌را کشف کرده و پرورش دهد؛ وی دراین‌باره تأکید کرد: «دراین‌زمینه البته شانس نیز بسیارمهم است؛ اینکه فرد با آدم‌های خوب طرف باشد و در هوایی خوب نفس بکشد». وی بااشاره‌به‌اینکه پدرش همواره مطالعه می‌کرده و حتی وقتی می‌خواست به آمریکا سفر کند، چمدان‌های کتاب خود را برد و فروخت، افزود: «زمانی‌که من در چنین خانواده‌ای متولد شدم و دیدم که پدرم اهل کتاب و روزنامه است؛ و نیز اهل مطالعه متون سیاسی و اجتماعی و مطالبی ازاین‌دست، قطعاً من نیز دراین‌مسیر افتادم و به‌همین‌دلیل، دختر من نیز به‌همین‌شکل پرورش یافته؛ به‌طوری‌که لای کتب درسی خویش، رمان می‌گذاشت و می‌خواند. به‌همین‌دلیل است که این آدم‌ها نسبت به سنشان زودتر بزرگ شده و پیشرفت می‌کنند و دایره لغات آن‌ها از دایره لغات یک فرد عادی بیشتر است».
نفس‌کشیدن در محیط هنری و تفکر هنرمندانه
جوشقانی باتأکیدبراینکه اعتقاد دارد که نفس‌کشیدن در محیط هنری موجب می‌شود فرد، هنرمندانه فکر کند، تصریح کرد: «این‌موضوع مربوط به هنرمندان واقعی و بزرگ است. منظورم نقش واقعی آدم‌ها در زندگی‌ست و به آنچه وانمود یا درقالب‌آن بازی می‌کنند، کاری ندارم». بازیگر مجموعه‌های «فصل رویش»، «سلام تهران» و «خیابان جام جم» بااشاره‌به‌اینکه هنرمندان بزرگی همچون «ژاله علو» را از مصادیق بزرگ این‌قضیه می‌داند، تأکید کرد: «شما هرلحظه می‌توانید از چنین هنرمندان بزرگی درسی جدید از زندگی بیاموزی و همین است که باید گفت زندگی و کارکردن و حتی نفس‌کشیدن در هوایی که هنرمندان بزرگ در آن نفس کشیده‌اند، موجب می‌شود به‌گونه‌ای‌دیگر زندگی کنید». برنامه‌ساز و مجری برنامه‌هایِ «چشم‌انداز» و «شب یلدای ایرانی» در شبکه جهانی جام جم، باتأکیدبراینکه هرگز تب دیده‌شدن نداشته، گفت: «کسی‌که دنبال کار صدا می‌رود، هرگز دنبال دیده‌شدن نیست. اساساً من به‌صورت اتفاقی وارد تلویزیون شده‌ام؛ زیرا یکی از مدیران پخش سازمان که به‌صورت اتفاقی صدای من را شنیده بود، از استاد امیرحسین خرمشاهی خواسته بود مرا به تلویزیون دعوت کند و این‌موضوع به همین سادگی بود که خدمت شما عرض می‌کنم».
طی‌کردن مسیر ماندگاری با انجام درست و دقیق کارها
جوشقانی باتأکیدبراینکه همواره مدل زندگی‌اش، سخت‌کوشی و به‌دست‌آوردن بوده و اینکه خودش مشکلاتش را حل کند، افزود: «وقتی کاری به من سپرده شود، تمام تلاشم را می‌کنم تا به‌درستی انجامش دهم. معروفم به اینکه هیچ‌یک از مشکلات زندگی‌ام را به دیگران نمی‌گویم؛ و نیز معروفم به اینکه در دوره مدرسه وقتی پدرم را می‌خواستند، بلافاصله مأموریتی برایش جور می‌کردم؛ مثلاً اینکه پدرم فرمانده نیروی هوایی‌ست و در مناطق جنگی مشغول‌به‌خدمت است». گوینده دوبلاژ سریال‌های «عامل ناشناخته» و «کارگاه پلیس» بااشاره‌به‌اینکه اگر انسان کاری را به‌درستی و دقیق انجام دهد، دقیقاً مسیر ماندگاری را طی کرده، افزود: «درخشندگی در کار بدین‌معناست‌که اگر کاری را می‌پذیرید یا کاری به شما سپرده می‌شود، آن‌را به‌بهترین‌شکل ممکن انجام دهید». وی بااشاره‌به‌اینکه در شرایط فعلی که رسانه‌های مختلف، فرصت عرض‌اندام یافته‌اند و افراد می‌توانند در آن‌ها حضور یابند، گفت: «جایگاه ستاره‌ها در رسانه‌ها محفوظ است. اینکه دیگران از این آب گل‌آلود ماهی بگیرند نیز ایرادی ندارد؛ زیرا همه سلیقه‌ها می‌بایست از این فرصت استفاده کنند. اساساً شبکه‌های اجتماعی در فضای مجازی آمده‌اند که انحصارها شکسته شود، سدها برداشته شود و دراین‌میان، قطعاً ممکن است در میان شاه‌ماهی‌ها، خرچنگ و قورباغه نیز وارد تور شود؛ این، ماهیگیر خوب است که می‌داند چه‌چیزی صید کند».
امین کردبچه چنگی