کد خبر:
250670
| تاریخ مخابره:
۱۴۰۰ سه شنبه ۲ شهريور -
08:05
کدام وزارتخانه مسئول صدور مجوز واردات است؟
محصولات تراریخته در سفره ایرانیان
چندسالیست بشر برای بهبود کیفیت و بازدهی بیشتر محصولات کشاورزی و دامی، از تغییر ساختار ژنتیک آنها استفاده میکند. اصطلاح GMO مخفف عبارت Genetically Modified Organism بهمعنای «ارگانیسم اصلاحشده ژنتیکی» بوده که در محصولات کشاورزی، این تغییرات را «تراریخته» مینامند و با ایجاد این تغییرات، گیاه را در برابر آفات کشاورزی و بیماریها مقاوم شده و تحمل بیشتری نسبت به شرایط نامساعد محیطی از خشکی و کمآبی پیدا میکنند. گیاهان مقاوم به آفات و بیماریها بینیاز از مصرف سموم شیمیایی هستند. بهگزارش باشگاه خبرنگاران جوان؛ محصولات تراریخته با هدف ایجاد یا افزایش یک یا چند ویژگی مطلوب نظیر مقاومت به آفات، تحمل در برابر خشکسالی، کمآبی و غنیسازی آن به مواد موردنیاز بدن انسان مورد تغییرات ژنتیکی قرار میگیرد. هرچند طیف وسیعی از مواد غذایی مانند میوه و سبزیها، حبوبات، غلات و ... بااینروش علاوهبر تولید فراوان با قیمتهایی مناسبتر روانه بازار میشوند اما برخی محققان از وجود اینگونه محصولات در بازار مصرف ابراز نگرانی کرده و بهنوعی براینمهم هشدار دادهاند. برخی از محصولات غذایی موجود در بازار «تراریخته» است اما بهدلیل عدمدرج اطلاعات تراریختگی بر روی برچسب این محصولات، مصرفکنندگان امکان تشخیص این محصولات را ندارند. هرچند تاکنون بهعلت عمر کم این تغییر ژنتیکی، دلیل محکمهپسندی دال بر بیماریزایی محصولات تراریخته توسط محققان ارائه نشده اما هشدارهای برخی صاحبنظران، مصرف محصولات تراریخته را در اذهان عمومی دچار ابهام میکند؛ و مهمتراینکه اکثریتقریببهاتفاق مردم بهرغم درج بر روی بسیاری از محصولات حتی نام تراریخته را نشنیدهاند و از چیستیِ آن آگاهی ندارند. در کشور ما هم مانند سایر کشورهای دنیا از محصولات تراریخته در صنعت غذایی و دامی استفاده میشود که مسئولیت بررسی ارزیابی ایمنی زیستی در حوزه محیط زیست این محصولات برعهده سازمان حفاظت محیط زیست است اما طی روزهای اخیر خبری مبنیبر لغو مجوز واردات محصولات تراریخته ازسوی گمرک منتشر شد. براساس نامه دفتر واردات گمرک به بخشهای مختلف گمرک شرط مجوز واردات سازمان حفاظت محیط زیست برای واردات محصولات تراریخته حذف شد و مقررات مربوطه، دیگر در کتاب مقررات صادرات و واردات نیست. واردات محصولات تراریخته علاوهبر مجوزهای بهداشتی شامل مجوزهای زیستمحیطی نیز بود که براساس این نامه مجوزهای زیستمحیطی آن در آخرینروزهای عمر دولت دوازدهم حذف شد. بهگفته کاظم خاوازی وزیر جهاد کشاورزی در کشور ما هرگز محصولات تراریخته کشت نمیشود. طبق کتاب مقررات صادرات و واردات، دانههای روغنی مانند کلزا، کتان، دانه پنبه و سویا مجوز واردات دارند. سمیرا کهک دبیر کارگروه ایمنی زیستی سازمان حفاظت محیط زیست درباره حذف مجوز واردات محصولات تراریخته توسط سازمان محیط زیست گفت: «دراصل چیزی حذف نشده و نوع ارتباط سازمان حفاظت محیط زیست دررابطهبا واردات محصولات تراریخته تغییر کرده است. طبق ماده ۴ قانون ایمنی زیستی و تبصره ذیل همین ماده، مراجع ذیصلاح صادرکننده مجوز برای خوراک دام، وزارت جهاد کشاورزی و برای خوراک انسان، وزارت بهداشت هستند اما در بند ج این ماده بررسی ارزیابی مخاطرات احتمالی زیستمحیطی برعهده سازمان حفاظت محیط زیست است». وی توضیح داد: «محصولات تراریخته محصولاتی هستند که با استفاده از فناوری زیستی نوین بهنحوی، بهبودیافتهاند که در برابر تنشهای زیستی ازجمله آفات مقاوم و بینیاز از مصرف سموم افت کش باشند و یا تحمیل شرایط نامساعد محیطی ازجمله خشکی را داشته باشند، این محصولات تراریخته با هدف غذای انسان و خوراک دام وارد کشور میشوند». کهک گفت: «در گذشته مسئولین وقت سازمان محیط زیست، مغایر این مادهقانونی از گمرک تقاضای واردات محصولات تراریخته با صدور مجوز از سازمان محیط زیست را کرده بودند، بدینشکلکه هر محصول تراریخته فقط با مجوز سازمان محیط زیست میتوانست وارد کشور شود اما روندی که اکنون بهتصویب شورای ملی ایمنی زیستی رسیده ایناستکه محصولات تراریخته که با هدف خوراک دام و غذای انسان وارد ایران میشوند، با مجوز وزارت جهاد کشاورزی و وزارت بهداشت صورت گیرد و این دو وزارتخانه نتایج بررسی ارزیابی مخاطرات احتمالی زیستمحیطی را که از سازمان حفاظت محیط زیست دریافت میکنند را در مراحل تصمیمگیری لحاظ کنند». وی تصریح کرد: «جایاینکه سازمان محیط زیست بهصورت مستقیم با واردکننده و متقاضی درارتباط باشد، با این دو وزارتخانه درارتباط است. اینکار در گذشته روند اداری را بیشتر کرده بود اما اکنون به متن قانون بازگشتهایم». دبیر کارگروه ایمنی زیستی سازمان حفاظت محیط زیست درمورد محصولات تراریخته مجاز گفت: «محصولات تراریخته انواع مختلفی دارند و ازنظر علمی این محصولات را رخداد مینامند و هر کشوری تصمیم میگیرد بعضی از این محصولات تراریخته یا رخدادها را وارد کند یا اجازه واردات ندهد». وی افزود: «براساس دستورالعملهای جدید وزارت جهاد کشاورزی و وزارت بهداشت موظفاند لیست مجوز رخدادها را هرساله جهت بررسی و ارزیابیهای زیستمحیطی دراختیار کارگروه ایمنی زیستی سازمان حفاظت محیط زیست قرار دهند و نتایج را دریافت کنند. نکته قابلتوجه اینکه واردکننده متعهد به عدم رهاسازی و کشت دانههای وارداتیست و باید حین حملونقل، آئیننامه بند ب ماده ۷ قانون ایمنی زیستی را رعایت کند».