کد خبر:
290812
| تاریخ مخابره:
۱۴۰۰ چهارشنبه ۷ مهر -
08:21
آلودگی نوری؛
پدیدهای آزاردهنده در کلانشهرها
«آلودگی نوری» همانند تمام آلودگیهای دیگر پدیدهایست که بهسبب پیشرفت فناوری و توسعه کلانشهرها ایجاد شده. یک کارشناس آلودگی نوری میگوید: «آلودگی نوری به نورهای آزاردهندهای گفته میشود که شب را از حالت طبیعی خود خارج میکند». بهگزارش ایسنا؛ حامد میرزاخلیل بااشارهبه ماهیت آلودگی نوری خاطرنشان کرد: «وقتی از بعد روانشناختی به مسئله آلودگی نوری نگاه میکنیم، متوجه ترس بشر از تاریکی میشویم. این ترس همواره سبب شده تا انسان بهدنبال روشنایی بیشازحد و بعضاً مضر باشد. طبق تعریف منجمان؛ آلودگی نوری به نورهای فزاینده گفته میشود که درخشش ستارگان را کمفروغ میکند؛ اما طبق تعریف رایج میان بیولوژیستها، آلودگی نوری، نورهای آزاردهندهای هستند که شب را از حالت طبیعی خود خارج میکند». یک کارشناس آلودگی نوری افزود: «درواقع نوری که بهصورت نادرست از آن استفاده شود، سبب ایجاد آلودگی نوری خواهد شد. هرگونه استفاده غیرمعمول از منابع نوری خارج از استاندارد جدولهای شدت روشنایی، باعث پدیدآمدن آلودگی نوری میشود. آلودگی نوری نهتنها در فضای شهر و خارج از خانه؛ بلکه درون فضای بسته نیز قابلتعریف است». وی بابیاناینکه در کشور ما همانند بسیاری از کشورها، ارزانقیمت بودن انرژی باعث مصرف بیرویه آن شده است، تصریح کرد: «منشأ نوری که در کشور ما تولید و باعث آلودگی نوری میشود، سوختهای فسیلیست علاوهبراین متأسفانه برخی مردم عادی و حتی بعضی از مسئولان بدون دانش کافی راجع به نوع منبع نوری که از آن استفاده میکنند، محصولات و لامپهای پرمصرف میخرند». وی یادآور شد: «برای تولید نور انرژی زیادی مصرف میشود که اغلب از سوختهای فسیلی بهدست میآید. درنتیجه استفاده از محصولات ناکارآمد سبب اتلاف انرژی خواهد شد. ازسویدیگر رشته مهندسی روشنایی نیز در کشور ما کاملاً ناشناخته است و آگاهی عمومی راجع به افراد متخصص دراینرشته وجود ندارد». وی بااشارهبه علل ایجاد آلودگی نوری گفت: «آلودگی نوری عمدتاً به دو علت است: دربرخیموارد استفاده از شدت روشنایی بیشازحد نیاز باعث آلودگی میشود. علت دوم، زاویه غلط تابش نور و اتلاف انرژیست. یکی از مثالهای اینمسئله، بیلبوردهای تبلیغاتیست». این کارشناس آلودگی نوری باتأکیدبر اثر منفی نور نامناسب روی موجودات زنده گفت: «تمام موجودات زنده از چرخههای زیستی پیروی میکنند. گیاهان باتوجهبه دما و مقدار نور چرخههای زیستی خود را تنظیم میکنند. جانوران نیز اغلب در تاریکی شب به خواب میروند. امروزه روشنایی بیشازاندازه شهرها و لامپهای LED متعددی که در سطح خیابانها دیده میشود، تأثیر مخربی روی چرخه زیستی گیاهان و جانوران میگذارد». وی اضافه کرد: «آلودگی نوری در کنار تغییرات دما سبب شده بسیاری از درختان زودتر جوانه بزنند و از حالت طبیعی خود خارج شوند. کاهش تعداد درختان سایهگستر در شهر تهران نشاندهنده تأثیر آلودگی نوری، هوای آلوده و سیستم آبرسانی نادرست بر محیط زیست شهرهای بزرگ است. آلودگی نوری باعث ایجاد مشکل برای جانورانی میشود که درمعرض این آلودگی هستند. پرندگان که اغلب روی همین درختان نیز زندگی میکنند جزو موجوداتی هستند که دچار مشکلات فراوانی میشوند. آلودگی نوری جهتیابی پرندگان را نیز مختل میکند. طبق گزارشی که چندسالپیش در مجله NATIONAL GEOGRAPHIC منتشر شد، هزاران پرنده در شهر نیویورک بههمینعلت جان خود را از دست دادهاند. همین اتفاق باعث شد مقامات این شهر تصمیم به خاموشی برجها در فصل مهاجرت پرندگان را بگیرند». وی بااشارهبه تأثیر آلودگی نوری روی جمعیت سایر موجودات زنده و بهخصوص حشرات گفت: «طبق آماری که توسط پژوهشگران آلمانی منتشر شده؛ در ۲۷سالگذشته ۷۵درصد از بیومس (یک منبع تجدیدپذیر انرژی که از مواد زیستی بهدست میآید) حشرات پروازی کاسته شده است. در سطح جهانی نیز کاهش ۴۰درصدی جمعیت حشرات مشاهده شده است. کاهش جمعیت حشرات؛ ازجمله زنبور، مورچه و قاببالان هشتبرابر سایر موجودات بوده است؛ این تأثیریست که آلودگی نوری بر جمعیت جانوران گذاشته است». وی بااشارهبه تأثیرات مخرب آلودگی نوری بر سلامت انسان اضافه کرد: «چرخه خوابوبیداری انسان طبق هورمون ملاتونین تنظیم میشود. ترشح این هورمون به مقدار زیادی وابسته به نور آبی-سفید است. ایندرشرایطیستکه انسان اکنون در شبانهروز مداوم تحتتأثیر این نورها قرار دارد. باتوجهبهاینکه ترشح این هورمون تنها طی ساعات شب انجام میشود، وجود نور آبی-سفید سبب شده تا اختلالات خواب و مشکلات دیگری نظیر ازبینرفتن نظم دوره قاعدگی بانوان بیشازپیش مشاهده شود». وی افزود: «طبیعتاً وقتی فرد میخواهد به خواب برود باید در محیطی باشد که نتواند انگشتان دست خود را مشاهده کند و اگر اینگونه نباشد آن محیط ازنظر نوری آلوده است. متأسفانه هماکنون در بیشتر خانهها، اتاقخواب شرایط نوری نامناسبی دارد و اینمسئله آسیب فراوانی به چرخه خواب و درنتیجه سیستم ایمنی فرد میرساند. آلودگی نوری میتواند باعث ایجاد خطرات زیادی حین رانندگی شود. خیرهشدن به منبع نوری که ناشی از تابش مستقیم نور شدید بهچشم است میتواند دید راننده را کاهش و ریسک اتفاقات ناگوار رانندگی را افزایش دهد». میرزاخلیل درپایان آگاهی عمومی را عامل مهمی برای مقابله با آلودگی نوری دانست و گفت: «برای مقابله با آلودگی نوری و کاهش تأثیرات منفی آن، آگاهی عمومی باید افزایش پیدا کند. افراد باید اتاقخواب خود را در تاریکترین شرایط ممکن قرار دهند و نهادهای مسئول مانند شهرداری نیز باید نورهای اضافی و غیرضروری را کاهش دهند. نورهای سفید تولیدشده از چراغهای LED پراکنش بیشتری در جو زمین دارند و درنتیجه باعث تشدید آلودگی نوری میشوند. کنترل و تنظیم دقیق نور آنها باتوجهبه نیاز ما میتواند باعث کاهش چشمگیر آسمانتاب (هر نوری بهجز نور اجرام سماوی که از آسمان شب به زمین بتابد) شهرها شود».