«شب‌های مافیا» برایم مثل هندوانه دربسته بود

کامبیز دیرباز درپاسخ‌به‌اینکه چه‌میزان، تذکراتی که به بازیگران برای رعایت قوانین مسابقه می‌دهد و رفتار صریحش در گردانندگی، جدی‌ست و آیا این‌شیوه تاکنون به دلخوری میان خودش و بازیگران منجر نشده است؟ تصریح کرد: «به‌عنوان کسی‌که نُه‌دست بازیکن شوی مافیا بودم و ۱۵‌دست گردانندگی آن‌را برعهده داشتم، قاطعانه می‌گویم که تمام اتفاقاتی‌که می‌بینید، کاملاً واقعی‌ست؛ یعنی تمام عصبانیت‌ها، خندیدن‌ها، چالش‌ها،‌ صدا‌بالا‌بردن‌ها، ناراحت‌شدن‌ها و ... دراین‌بازی کاملاً واقعی‌ست و هیچ‌چیز ازقبل چیده نشده. به‌هرحال خود بینندگان هم باهوش هستند و اگر چیزی مصنوعی باشد، متوجه می‌شوند. اساساً ذات رئالیتی‌شو برمبنای واقعیت است؛ به‌دلیل‌آنکه اسمش روی آن است. تمام اتفاقات باید یک نمایش واقعی باشد؛ ضمناً سعید ابوطالب به‌عنوان کارگردان با مجموعه‌هایی مثل رالی ایرانی و کارهای دیگرش نشان داده که تخصصش درهمین‌زمینه است». او به صحبت‌هایش این‌گونه ادامه داد: «همه اتفاقات در شب‌های مافیا واقعی‌ست. دقت کرده باشید، اگر شرکت‌کننده‌ای از دست دیگری ناراحت شود، حدود ۱۰‌دقیقه اول از هر قسمت را به همین‌موضوع اختصاص می‌دهیم؛ یعنی صحبت‌کردن درباره اتفاقاتی‌که در قسمت قبلی رخ داده؛ بنابراین، درباره دلخوری‌ها، گله‌ها، عذرخواهی‌ها،‌ تشکرها و هرچه که هست، در همان ۱۰‌دقیقه اول از قسمت جدید صحبت می‌شود. ضمن‌اینکه مدام یادآوری می‌شود این یک بازی‌ست و در تایمی که با هم بازی می‌کنیم، لذت می‌بریم؛ ولی درعین‌حال کاملاً جدی بازی می‌کنیم. من هم به‌عنوان گرداننده تمام این‌مدت سعی کردم بازی را کنترل کنم و کاملاً جدی برخورد کنم تا بتوانم همه ماجراها را مدیریت کنم». کامبیز دیرباز در ادامه این گفت‌وگو درباره تخلفات احتمالی صحبت کرد که در بازی «شب‌های مافیا» ازسوی شرکت‌کنندگان رخ می‌دهد و تذکراتی که به آن‌ها داده می‌شود؛ مثل تذکری که اخیراً به «سمانه پاکدل» مبنی‌براینکه چشم‌هایش را زود باز کرد داده شد و او نسبت به این اتفاق و حذف از بازی معترض بود. گرداننده «شب‌های مافیا» گفت: «به‌هرحال گرداننده، داور بازی‌ست و داور هم ممکن است نظرش با داور دیگر متفاوت باشد. ضمناً یکسری قوانینِ بازیِ مافیا، قوانین ازپیش‌نوشته‌شده و مشخصی‌ست؛ مثل‌اینکه حرفه‌ای باید هر‌شب شلیک کند و اگر به همشهری‌اش تیر بزند، بیرون رفته؛ اما اگر به مافیا تیر بزند، بیرون نمی‌رود و مافیا بیرون می‌رود که این اتفاق دیگر سلیقه‌ای نیست؛ بلکه مثل دودوتاچهارتای ریاضی‌ست. یکسری اتفاقات سلیقه‌ای‌ست؛ مثل اطلاق نقش که تشخیص آن مستقیماً با گرداننده است یا مثل تخلفاتی از جنس همین تخلفی که به آن اشاره کردید». این بازیگر سینما و تلویزیون بابیان‌اینکه در بازی مافیا با کسی شوخی نداریم و تابع قانون هستیم، اظهار کرد: «اگر ما می‌گوییم اعضای تیم مافیا بخوابند، یعنی باید بخوابند؛ شوخی که نداریم و این‌را ۱۰ بار هم نباید بگوییم. حالا من خودم اوایل کار سه‌بار این جمله را تکرار می‌کردم؛ ولی خیلی از بینندگان نسبت به این‌موضوع نقد داشتند که چرا این‌همه تکرار می‌کنم؛ پس آرام‌آرام کم کردیم. در همین صحنه خاص که به آن اشاره کردید، باز سه‌بار گفتیم که اعضای مافیا بخوابند؛ اما در تدوین به‌دلیل‌اینکه حوصله تماشاگر سر نرود، کوتاهش می‌کنیم. درهرصورت وقتی اعلام می‌کنیم مافیا بخوابند، هر‌کسی‌که نمی‌خوابد، قانون بازی این‌گونه می‌گوید باید از بازی اخراج شود و طبیعی‌ست کسی‌که اخراج می‌شود، نمی‌خواهد بپذیرد. مثل بازی فوتبال که وقتی یک‌نفر کارت قرمز بگیرد تا بخواهد از زمین بیرون برود، عموماً یک تایمی طول می‌کشد و همه اعتراض دارند؛ بنابراین، کاملاً طبیعی‌ست که بازیکن هم نسبت به اخراجش اعتراض دارد؛ ولی ما به‌عنوان گرداننده و داور در بازی مجبوریم عدالت را رعایت و قوانین را موبه‌مو اجرا کنیم؛ به‌دلیل‌اینکه بیننده حق دارد و شوخی ندارد. مافیا یک بازی خیلی جدی‌ست». کامبیز دیرباز که پیش از گردانندگی «مسابقه مافیا» خودش نیز از شرکت‌کنندگان در بازی بود، وقتی با این پرسش مواجه شد که چقدر فکر می‌کند حضور در چنین برنامه‌ای، در آینده بازیگری‌اش تأثیرگذار باشد و اساساً این‌موضوع را می‌پسندد که در حوزه اجرا بماند؟ پاسخ داد: «‌راستش من خودم را در شب‌های مافیا در پوزیشن مجری نمی‌بینم؛ چون اصلاً این‌کار اجرا نیست و گرداننده مافیا یک توضیحات مختص به خودش و شرح وظایفی دارد که زمین تا آسمان با مجری فرق دارد؛ کمااینکه از روز اول هم سعید ابوطالب به من گفت به‌هیچ‌عنوان حتی در یک فریم هم به لنز نگاه نکنم تا این‌گونه نباشد که مثل مجریان برنامه‌ها بخواهیم مستقیم با مخاطب صحبت کنیم. مخاطب من در بازی مافیا فقط همان ۱۲،۱۳‌نفری‌اند که در کافه حضور دارند و اصلاً مستقیم با بیننده صحبت نمی‌کنیم؛ چون اجرا نمی‌کنیم، گردانندگی می‌کنیم؛ بنابراین، دو مقوله کاملاً متفاوت از هم هستند». او ادامه داد: «درباره‌اینکه گردانندگی بازی مافیا بخواهد لطمه‌ای به بازیگری من بزند، لازم است بگویم که من در فصل اول مافیا چندین‌بار ازطریق خود آقای ابوطالب که ازقبل در رالی ایرانی با وی کار کرده بودم و او را می‌شناختم، دعوت شدم. چندین‌بار هم ازطریق سعید اسماعیلی که مجری طرح این بازی بود و از دوستانم نیز است، به من محبت کرد؛ اما هربار به‌عناوین‌مختلف عذرخواهی کردم و به‌نوعی از زیر این پیشنهاد در رفتم؛ به‌دلیل‌اینکه برایم مثل یک هندوانه دربسته بود». وی در تکمیل این بحث تأکید کرد: «اوایل کار هیچ تصوری از بازی مافیا نداشتم و شاید از یکسری مسائل نگران بودم؛ مثل همین‌موضوعی که به آن اشاره کردید و اینکه حضور دراین‌بازی با جایگاه بازیگری‌ام منافات داشته باشد. به‌هرحال، مردم به‌همان‌اندازه که به‌عنوان یک بازیگر به من لطف دارند، از من انتظار هم دارند؛ ولی وقتی فصل اول را دیدم، نه‌تنها مافیا دیگر برایم هندوانه دربسته نبود؛ بلکه برایم به‌شدت جذاب شده بود؛ کمااینکه برای خیلی از بینندگان هم بازی جذاب شده بود و تازه از فصل دوم که در جزیره کیش حضور داشتیم، مخاطبانش بالا رفته بود و استقبال زیادی از برنامه شده بود. تمام این صحبت‌ها، اعداد و ارقام داشت و من از خودم نمی‌گویم. ما هر قسمت در فصل سوم رکورد واچ‌تایم یا همان دیده‌شدن آنلاین را می‌شکستیم؛ بنابراین، وقتی شویی به این گرمی و جذابی داریم، من خودم به‌عنوان یک بیننده خیلی دوستش دارم. با خودم گفتم چرا نه؛ حتماً خودم هم در آن شرکت می‌کنم تا بتوانم کنار کاری‌که با رفقایم می‌کنم، لذت هم ببرم؛ بنابراین، به‌نظرم حضور دراین‌برنامه اصلاً و ابداً دخلی به بازیگری ندارد و لطمه‌ای هم به آن نمی‌زند؛ حتی چه‌بسا می‌تواند تکمیل‌کننده همدیگر هم باشد». گرداننده «شب‌های مافیا» درپاسخ‌به پرسشی دیگر مبنی‌براینکه حضور در مقام شرکت‌کننده، چقدر به گردانندگی بهتر این بازی کمک کرد؟ گفت: «قطعاً حضور من به‌عنوان شرکت‌کننده، بر گردانندگی‌ام تأثیر گذاشته است. وقتی من نُه‌دست بازیکن بودم، روی همان صندلی‌ها نشستم و بازی را دیدم، بالا و پایین‌ها و لحظات مختلف بازی را مشاهده کردم؛ پس مسلماً مسلط‌تر بودم و فکر می‌کنم اینکه خود گرداننده به بازی مسلط باشد، یک حُسن است. اینکه گرداننده خودش بازی را بلد نباشد و بخواهند در گوشش از بیرون دیکته کنند، یک بحث دیگر است. وقتی در قامت گرداننده بازی ایستادم، خودم بازی را بلد بودم و تا فینال فینالیست‌ها هم پیش رفته بودم؛ به‌همین‌خاطر تمام زیروزبر بازی را بلد بودم؛ مثلاً وقتی بعدها یکسری مسائل را در بازی‌های مربوط به خودم می‌دیدم و از زاویه گرداننده به آن نگاه می‌کردم، جا دارد بگویم شاید خودم و افرادی مثل سام درخشانی و خداداد را نه یک‌بار؛ بلکه سه،‌چهاربار اخراج می‌کردم؛ چون ما خیلی بی‌قانونی می‌کردیم و در جاهایی پانتومیم بازی می‌کردیم و کسی هم به ما تذکر نمی‌داد و ما کار خودمان را می‌کردیم». دیرباز سپس به رفتار صریحش در بازی مافیا به‌عنوان گرداننده اشاره کرد و گفت: «در زمان دفاعیه، ما کلی اَکت اضافه داشتیم؛ درصورتی‌که قانون بازی این‌طور است که این اتفاق نباید بیفتد. خودم از روز اولی که به‌عنوان گرداننده وارد مافیا شدم، از آقای ابوطالب خواهش کردم که به من اجازه بدهد مقابل بی‌نظمی‌ها را بگیرم که هم به من گفت مختاری؛ و من از جمع‌آوری موبایل و ساعت‌های هوشمند شروع کردم تا همان‌طورکه دیدید حق رأی گرفتن در دفاعیه. به‌هرحال سعی کردم قوانین بازی را رعایت کنم، البته درمورد بی‌انضباطیِ بچه‌ها در حرف‌زدن، جاهایی بالاخره عمد خود آقای ابوطالب به‌عنوان کارگردان این‌بودکه کمی شُل بگیریم؛ مخصوصاً درمورد بازیکن‌های خوش‌نمک و بامزه‌ای مثل مهران غفوریان و دیگر کمدین‌ها می‌گفت کمی کوتاه بیایید که نمک برنامه هم حفظ شود؛ به‌هرحال این بازی، یک شو است. ما نمی‌خواهیم خیلی هم به خشکی بازی‌های مافیای کافه‌ای باشیم. به‌همین‌خاطر این‌موضوع لحاظ شده بود و ما سعی کردیم قانون را رعایت کنیم و درعین‌حال جذابیت خوش‌نمکی شو را هم حفظ کنیم». او درباره کلیت حضورش در «شب‌های مافیا» و تجربه‌ای که به‌عنوان گرداننده دراین‌بازی کسب کرده، گفت: «‌به‌هرحال برای کسی‌که تجربه اولش است که می‌خواهد کاری را انجام دهد، آزمون‌وخطا وجود دارد و به فیدبک نیاز است. وقتی من اجرا می‌کنم، باید ابتدا خودم و سپس مخاطب، هر‌دو فیدبک داشته باشیم تا بتوانم کم‌کم خودم را اصلاح کنم؛ اما باتوجه‌به‌اینکه هیچ‌گونه تجربه‌ای درزمینه گردانندگی مافیا نداشتم، این ریسک را کردم و پیشنهاد را پذیرفتم؛ اما متأسفانه از بدشانسی، فرصت فیدبک‌گرفتن نداشتم؛ یعنی ما ۱۵‌دست مافیای فصل سوم را که بینندگان عزیز طی تقریباً چهارماه تماشا کردند، در پنج‌روز ضبط کردیم و هنوز آن‌زمان ارشا اقدسی عزیز زنده بود که بازی را شروع کردیم و هفته‌به‌هفته پخش می‌شد؛ بنابراین، در فصل چهار تازه فیدبک گرفتم و نظر مخاطب را می‌دیدم». کامبیز دیرباز اظهار کرد: «معتقدم مردم عزیز صاحبان اصلی این‌برنامه هستند و باید از نظراتشان استفاده کنم و بخواهم خودم را اصلاح کنم تا پخته‌تر شوم؛ پس تمام این ۱۵‌قسمتی که بینندگان دیدند، بدون هیچ‌گونه فیدبکی بود و پشت‌هم ضبط شده بود و من این‌فرصت را نداشتم که بخواهم خودم را از بیرون ببینم و اصلاح کنم. امیدوارم اگر عمری باقی باشد و بخواهم در فصل جدید در خدمت دوستان باشم، بتوانم همه‌چیزهایی که عزیزان بیننده؛ چه به‌صورت خصوصی و کامنت و چه به‌شکل عمومی به گوش ما و کارگردان برنامه رساندند را لحاظ کنم که خیلی‌ازآن‌ها هم واقعاً به‌حق بودند و بینندگان حق دارند. ما باید به‌عنوان خدمت‌گزار مردم آن‌ها را رعایت کنیم و ان‌شاءالله هم می‌کنیم». کامبیز دیرباز در پایان گفت‌وگوی خود درباره‌اینکه آیا قرار است در قسمت جدید به‌عنوان گرداننده در مسابقه «شب‌های مافیا» حضور داشته باشد؟ گفت: «روال کار این‌طور است که با اسپانسر یا حامی مالی برنامه ابتدا به توافق می‌رسند،‌ قرارداد می‌بندند و سپس با عوامل صحبت می‌شود که گرداننده هم یکی از همان عوامل است؛ بنابراین، الآن پاسخی برای این پرسش نه‌تنها من؛ بلکه هیچ‌یک از دوستان و همکاران شب‌های مافیا نمی‌توانند داشته باشند؛ تازمانی‌که با اسپانسر برنامه به توافق برسند».