کد خبر:
32576
| تاریخ مخابره:
۱۳۹۵ پنج شنبه ۲۳ دي -
08:32
مشهد 2017؛ نقش رسانهها و دیپلماسی فرهنگی
انتخاب شهر مقدس مشهد بهعنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام همزمان با آغاز سال 2017 میلادی میتواند بهمثابه یک فرصت بزرگ تاریخی برای ایران اسلامی به حساب آید. فرصتی که میتوان آن را براساس نظریات مطرح در عرصه علوم سیاسی و روابط بینالملل تبیین و بر اهمیت آن تأکید کرد. دارون عجم اوغلو (A cemoglu, Daron) و جیمز ای. رابینسون (Games robinson) در کتاب مهم «چرا کشورها شکست میخورند» (why nations fail) به بررسی میان رشتهای سرچشمههای قدرت، فقر و غنای کشورها میپردازند و در جریان تبیین این دلایل، از مفاهیم مختلفی از جمله «بزنگاه تاریخی» (critical juncture) بهره میگیرند. این دو بر این باورند که مقاطع خاصی در تاریخ جهان وجود دارد که به عبارتی «بزنگاه حیاتی یا مقاطع سرنوشتساز» برای کشورها به شمار میروند؛ یعنی مقاطع حساس زمانی که کشورها مسیر و جهت حرکت آینده خود را، «انتخاب» میکنند و در این زمینه نیز نمونههایی ذکر میکنند که چگونه یک کشور در بزنگاه تاریخی با یک انتخاب درست، مسیر رشد و توسعه را پیموده و کشور دیگر با انتخاب نادرست نتوانسته به آمال و اهداف خود دست یابد. با ذکر چنین پیشینه کوتاهی و از همین منظر میتوان به رویداد «مشهد 2017» نگریست، بهاین معنی که از فرصت تاریخی به وجود آمده به دلیل معرفی مشهد بهعنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام، میتوان در جهت رشد، تعالی و توسعه این کلانشهر مذهبی و معنوی و به تبع آن معرفی هرچه بیشتر و بهتر کشور عزیزمان به عنوان نقطه ثقل تحولات فرهنگی- اجتماعی در سطوح مختلف منطقهای و حتی جهانی حداکثر بهره را برد. بدیهی است ایران اسلامی بهعنوان نقطه تجمیع فرهنگ غنی ایرانی- اسلامی میتواند در جهانی که در پی فروپاشی بسیاری از الگوهای مرسوم فکری و ایدئولوژیکی، تشنه حقایق ناب انسانی است؛ کانون توجهات فراگیر جهانی بوده و شهر مقدس مشهد بهویژه پس از این رویداد بیش از پیش در این فرایند تأثیرگذار باشد؛ اما دست یافتن به چنین مهمی نیازمند ابزار حرفهای و اقدامات تخصصی است و در این زمینه میتوان با توسل به «سیاست رسانهای» و «دیپلماسی فرهنگی» گام برداشت. همانگونه که میدانیم جهان امروز جهان «سیاستِ رسانهای» شده است و بالتبع سایر حوزههای فرهنگی- اجتماعی و... نیز از این حوزه متأثر شده و «دولت- ملتها» نیز با بهرهگیری از رسانهها در بستر دیپلماسی فرهنگی، سعی در صدور پیامهای مورد نظر؛ با هدف جلب و اقناع افکار عمومی جهانی با تأکید بر بسط و گسترش ارزشهای مطلوب خود دارند و همین امر مسئولیت رسانهها، اصحاب اندیشه و هنر و نیز وظیفه مسئولان فرهنگی را سنگینتر از قبل میکند. با چنین نگاهی میتوان گفت: رویداد مشهد 2017 میتواند همان بزنگاه تاریخی در مسیر رشد، توسعه و ارتقای فرهنگی- اجتماعی میهن اسلامیمان با تمرکز بر پایتخت معنوی جهان اسلام تلقی شود. پایتختی که هشتمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت امام علیابنموسیالرضا(ع) را همچون نگینی در دل خود جای داده است و امروز نیازمند یک «تلاش جهادی» و «انتخاب آگاهانه» در این مقطع حساس تاریخی است. /*پژوهشگر و مدرس دانشگاه