کد خبر:
354596
| تاریخ مخابره:
۱۴۰۳ دوشنبه ۱۰ ارديبهشت -
08:02
نگاهی به بزرگترین رویداد صادراتی کشور
«اکسپو ۲۰۲۴»؛ فرصتهای جهان غیرغربی برای ایران
نمایشگاه «توانمندیهای صادراتی جمهوری اسلامی ایران (اکسپو ۲۰۲۴)» با حضور رئیسجمهوری افتتاح شد. این نمایشگاه به معرفی توانمندیهای ایران در عرصه صادرات پرداخته و درجهت افزایش و تعمیق دیپلماسی اقتصادی دولت گام بزرگی برمیدارد. بهگزارش پایگاه اطلاعرسانی دولت؛ نمایشگاه توانمندیهای صادراتی جمهوری اسلامی ایران (اکسپو ۲۰۲۴) شنبه ۸ اردیبهشتماه ۱۴۰۳ با حضور «آیتالله سید ابراهیم رئیسی» افتتاح شد. وی در مراسم افتتاحیه نمایشگاه توانمندیهای صادراتی جمهوری اسلامی ایران (اکسپو ۲۰۲۴) بابیاناینکه این نمایشگاه معرفی توانمندیهای صادراتی ایران است و فضای رقابتی ایجاد میکند، تصریح کرد: نمایشگاه توانمندیهای صادراتی ایران یک کنش جمعی برای رفاه اجتماعی و جهانی از مسیر توسعه تجارت، صادرات و گسترش تعاملات اقتصادی محسوب میشود، امیدواریم این نمایشگاه موجب همگرایی، هماهنگی و مشارکت فعالان اقتصادی، تولیدکنندگان، صادرکنندگان و بازرگانان و موجب رشد اقتصادی کشور و منطقه و جهان شود.
یکی از وجوه مهم تمایز دولت سیزدهم با دوره قبل از خود، فعالشدن دیپلماسی اقتصادی و تجاری این دولت درمقایسهبا دهه ۹۰ است. دولت رئیسی در شرایطی کار خویش را آغاز کرد که بهواسطه دیدگاه غلط دولت سابق به روابط بینالملل و همچنین اقتصاد بینالملل، فرصتهای طلایی تجارت ایران در دهه ۹۰ با نگاه صرف به غرب و بالأخص اروپای غربی هدر رفته و کشور بهواسطه بدعهدی طرفین غربی در برجام، مسئله همهگیری ویروس کووید-۱۹ و وضعیت بازار جهانی سوختهای فسیلی در ۱۴۰۰ ازلحاظ اقتصادی در شرایطی خوبی قرار نداشت. دید محصور به غرب و خوشبینی مفرط به کشورهای غربی و سازوکارهای آنان از ابتدای دولت سابق موردنقد بسیاری از صاحبنظران روابط بینالملل و اقتصاد بینالملل قرار گرفت زیرا اساساً توان بازارهای غرب برای صادرات، واردات و تجارت ایران بسیارکم و حتی در بهترین شرایط سیاسی و بینالمللی با ایندست کشورها، بازار آنان ظرفیت زیادی برای تجارت ایران نداشته و ندارد. این واقعیت را پیشازهمه کشوری مانند چین که جزو بزرگترین صادرکنندگان کالا و خدمات است، دریافته و بازار هدف خود را در قاره آفریقا، آمریکای جنوبی، بازارهای آسیای مرکزی و اروپای شرقی و دیگر نقاط جهان تعیین و تجارت چندینمیلیارددلاری با اینمناطق را هدفگذاری کرد. البته بهواسطه تسلط دید غربگرا در سیاست خارجی و سیاستگذاری اقتصادی دولت پیشین با منوطکردن همه فرصتهای سیاست خارجی و اقتصادی کشور به برجام و سازوکارهای مضحک و ناکارآمد همچون اینستکس، کشورمان با پایینترین نرخ صادرات غیرنفتی و همچنین کمترینمیزان و نرخ سرمایهگذاری خارجی در دوران پسازانقلاب اسلامی روبرو گشت. این غفلت و بیتدبیری حتی راه تجارت ایران با بازارهای جهانی همچون آمریکای جنوبی که در دولتهای هشتم، نهم و دهم پایهریزی شده بود را نیز از دست داد. درکناراینموضوع گرچه با تغییراتی در ساختار وزارت امور خارجه بخش دیپلماسی اقتصادی و معاونت اقتصادی اینمجموعه گستردهتر شد ولی درعمل اینبخش و مقامات ذیربط آن در سفارتخانهها و نمایندگیهای ایران، عملکرد به سزایی را در دوران دولت سابق نداشته و دستاورد خاصی را بهدست نیاوردند. دراینشرایطی دولت سیزدهم از روز آغازبهکار خود با فعالکردن و تعیین کارویژه و اولویت برای معاون اقتصادی وزارت امور خارجه و سایر نهادهای ذیربط دولت در حوزه تجارت بینالمللی، فرصتهای مختلف اقتصادی، بازرگانی و تجاری برای کشور در دیگر نقاط جهان را شناسایی کرده و سرمایهگذاری و طرحریزی برای دستیافتن به این بازارها را در دستورکار خود قرار داد. شاید بتوان عنوان داشت که کارویژه دولت سیزدهم برای وزارت امور خارجه برخلاف سایر دولتهای قبل کارویژهای اقتصادی و با هدف تسهیل گری در امر تجارت ایران تعیینشده است. در دولت سیزدهم مهمترین معاونت این وزارتخانه در سیاستهای کلی دولت، معاونت دیپلماسی اقتصادی است. دولت سیزدهم همچنین توجه ویژهای به مناطق غیر غربی در سرتاسر جهان داشت. مناطقی که در دید نظریهپردازان و سیاستگذاران اقتصادی دولت سابق هیچ ارزشی نداشته و مسخره میشدند، در دوره جدید چندینبرابر کل تجارت ایران در دوران پس از انعقاد برجام تا خروج آمریکا، عایدی برای کشورمان داشت. در دولت جدید مجدداً مسیر تجارت با کشورهایی نظیر ونزوئلا که در دوره قبل با غفلت از دست رفته بود نیز مجدداً احیا شده و حملونقل دریایی ایران با اینکشورها برقرار گشت. تقویت روابط سیاسی و اقتصادی با سایر کشورها در دوره دولت فعلی، علاوهبر عایدیهای درخشان مالی، اقتصادی و تجاری برای کشورمان، ازسویدیگر منجر به حمایتهای سیاسی از کشورمان در موضوعات مختلف شد. این روابط موجب خنثیشدن مسیر تحریم و همچنین ایجاد روابط راهبردی تجاری با ایران بین سایر کشورهای جهان و بازارهای جهانی شد. ازسوییدیگر حضور و دیپلماسی فعالانه سیاسی و اقتصادی کشورمان منجر به شکستخوردن سیاست اجماعسازی غرب علیه ایران در موضوعات مختلف شد. نمود این گزاره را میتوان در عدمصدور قطعنامه و بیانیه شورای امنیت علیه کشورمان پس از عملیات وعده صادق و پاسخ ایران به جنایت ۱۳ فروردین اسرائیل دید. این نهاد بینالمللی بهواسطه پشتیبانی تعداد زیادی از اعضای دائم و غیردائم از کشورمان، علیرغم فشارهای شدید طرفین غربی و نماینده رژیم صهیونیستی هیچ قطعنامه و بیانیهای علیه کشورمان صادر نکرد. یکی از مهمترین اضلاع دیپلماسی اقتصادی و همچنین سیاسی کشورمان در دولت سیزدهم، پیوستن ایران به نهادها و اتحادهای مهم اقتصادی و سیاسی جهان همچون سازمان همکاریهای شانگهای و نیز اتحاد بریکس بود. هموارشدن مسیر عضویت دائم ایران دراینسازمانها و استفاده از ظرفیتهای همکاری و معافیتهای تجاری بین اعضای آن، بهنوبهخود علاوهبر تسهیل جریان صادرات از کشور به سایر اعضا و همچنین واردات از آنان، مسیرهای تجاری بین کشورهای عضو این دو سازمان را از فشارهای غرب و بالأخص ایالاتمتحده آمریکا مصون داشته است. عضویت در این اتحادهای اقتصادی و سیاسی، باعث شکلگیری و یا تقویت مسیرهای تجاری جهانی بین اعضای آن همچون مسیر راه ابریشم جدید و کریدور شمال به جنوب و نفع توأمان همه اعضای آن شده و خواهد شد. اتحادهای مانند شانگهای و بریکس همچنین در سطح سیاسی نیز باعث کاهش قدرت و نفوذ غرب و آمریکا در نهادهای بینالمللی و توقف خواستههای نامعقول و ناجوانمردانه آنان شده است. اینموضوع بهنوبهخود نوید جهانی تازه را میدهد که در آن دیگر سخنان غرب وحی منزل نیست. نمایشگاه توانمندیهای صادراتی جمهوری اسلامی ایران (اکسپو ۲۰۲۴)، فرصت و ظرفیتی طلایی برای نمایش و عرضه تواناییهای صنعتی و علمی ایران به مشتریان جهانی بهشمار میآید. درهمینزمینه، مهدی ضیغمی رئیس سازمان توسعه تجارت پیشتر، در گفتوگویی با خبرنگار اقتصادی ایرنا عنوان داشت: از ۱۰۳ کشور بیش از ۳۵۰۰نفر ثبتنام کردند؛ اما باتوجهبه ظرفیتی که داریم حدود ۲۰۰۰نفر تاجر از ۸۵ کشور درایننمایشگاه حضور دارند. او بابیاناینکه محدودیت اصلی صرفاً محدودیت زیرساختهای شهری است تصریح کرد: آنقدر تقاضا برای حضور در نمایشگاه بود که به برخی از درخواستکنندگان پاسخ منفی دادیم. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: در پهنه نمایشگاه ۵۰ هزارمترمربع تکمیل شده است و بیش از ۴۰۰ شرکت حضور دارند. بهگفته او؛ برنامهریزی ما افزایش صادرات دومیلیاردیورویی در بازه زمانی مشخص پس از نمایشگاه است. دولت سیزدهم با عملکرد قابلتقدیر خود در حوزه تجارت بینالمللی و دیپلماسی اقتصادی نشان داد که بدون خواست کدخدای غربیها یعنی آمریکا و بدون سازوکارها و رژیمهای بینالمللی تحت نفوذ غرب نیز میتوان با جهان ارتباط و تجارت داشت. دولت سید ابراهیم رئیسی نشان داد که بدون برجام و سازوکار گروه ویژه اقدام مالی (FATF) و بدون اینستکس و سازوکارهای ناکارآمد غربی نیز میتوان با دنیا ارتباط داشت و از فرصت تجارت بینالملل استفاده کرد. گرچه فرصت تجارت با آفریقا، آمریکای جنوبی، آسیای مرکزی، آسیای جنوبی و جنوبشرقی و دیگر نقاط جهان در دهه ۹۰ شمسی از دست رفت اما دولت فعلی با توان مضاعف در کوتاهترینزمان این عقبگرد در مسیر اقتصاد و سیاست خارجی کشورمان را جبران خواهد کرد.