سدسازی در ترکیه، ریزگرد در ایران

سدسازی بی‌رویه، کم‌کم دارد گریبان‌گیر بسیاری از کشورهای آسیایی و اروپایی می‌شود، شاید و اصولاً ایجاد سد که برای کشورهای اطراف ما اپیدمی شده، نوعی رقابت نامعقول و نسجیده در آن ایجاد شده، قبل از اینکه مصرف کشاورزی یا صنایع غذایی داشته باشد، نابودکننده محیط‌زیست و ویران‌کننده پاره‌ای از کشورها خواهد شد. در کشور عزیز ما تعدادی از سدهایی که با شتاب و غیرکارشناسی ایجاد شده، زیان بسیاری در زمینه کشاورزی، صنعت و به‌خصوص محیط‌زیست کشور وارد کرده‌است. خوشبختانه بعضی از سدهای خاکی با شتاب ایجاد شده، با سیلاب‌های امسال و باران‌های موسمی سال‌های گذشته تخریب و باعث شد از زیان بیشتر به کشور جلوگیری شود. در این مورد منطقه خشک سیستان‌وبلوچستان که دیرزمانی از هامون و رود هیرمند، حد فاصل نقطه مرزی ایران و افغانستان از نعمت آب برخوردار بود، با سدسازی افغان‌ها دچار کم‌‌آبی شده و آسیب جدی به محیط‌زیست این استان و حتی کرمان وارد شد. در سوریه، عراق و ترکیه نیز چنین شده که سوغات آن برای کشور ما ریزگردها بود که نه تنها بر محیط‌زیست؛ بلکه بر زندگی و سلامت مردم در مناطقی از کشورمان چون خوزستان آسیب جدی وارد کرد. این‌بار نوبت کشور ترکیه و رهبر آن اردوغان است که به هیچ صراطی مستقیم نمی‌شود و مشغول ساخت سد ایلیسو است! بحران‌های زیست‌محیطی که کشورمان را به‌واسطه ساخت این سد توسط دولت ترکیه به روی سرشاخه‌های دجله تهدید می‌کند، موجب شده تا مسئولین ذی‌ربط در کشورمان، با جریان‌سازی و روشنگری و ایجاد کمپین مردم را آگاه کنند تا بتوان جلوی این اتفاقات ناگوار را گرفت. در صورت ایجاد این سد و نظایر آن تبعات خشک شدن تالاب‌هایی همچون هورالعظیم که می‌تواند از جانب این سدساز‌ی‌ها تهدیدکننده باشد صرفاً به یک منطقه محدود‌ نمی‌شود و ابعادی بین‌المللی دارد، بنابراین بهتر است جریان این سد ابعادی بین‌المللی پیدا کند تا جریان‌سازی و روشنگری صورت گیرد، اگر مردم نیز نسبت به این مسائل و موضوعات آگاهی یابند تا حدود زیادی جلو این اتفاقات ناگوار گرفته خواهد شد. لازم به توضیح است در تیرماه، کنفرانس بین‌المللی گردوغبار در تهران برگزار می‌شود و قرار است در این کنفرانس بین‌المللی که کشورهای مختلف جهان و منطقه حضور دارند موضوع سد ایلیسو و بحران‌های احتمالی آن بررسی شود. بدیهی است سدسازی همیشه می‌تواند خطراتی را متوجه محیط‌زیست کند و این موضوع در کشور ما عینیت دارد و اثرات تخریبی آن هنوز ادامه دارد، به‌عنوان مثال، می‌توان به بحران دریاچه‌ ارومیه اشاره کنیم که هنوز عواقب آن مردم منطقه را نیز آزار می‌دهد، یا در کشور همسایه عراق و سایر کشورهای منطقه‌ حاشیه خلیج همیشه فارس که اثرات آن زندگی را بر خوزستانی‌های عزیز تنگ و تنگ‌تر کرده، به نحوی که هزاران بیمار قلبی و مرگ ناشی از آلودگی هوا از عملکرد نامناسب همسایگان به کشور ما تحمیل شده‌است. به هر روی ایجاد سد ایلیسو تاثیرات نامطلوب بیشتر بر کشورهای عراق با ایران و ترکیه خواهد داشت، همچنین مسائل این سد، دامن اکوسیستم منطقه را می‌گیرد و تاثیرات منفی بر حوزه آبریز دجله و فرات می‌گذارد، بنابراین باید در این مورد و موارد مشابه و وفاق بین‌المللی و تعهد در رابطه مسائلی همچون ایلیسو و سایر بحران‌های زیست‌محیطی ایجاد شود تا با حضور کشورهای مختلف دنیا در کنفرانس بین‌المللی گردوغبار این مهم صورت گیرد.