رئیس‌جمهوری:
حمایت ایران از فعالیت‌های اکو بی‌قید‌و‌شرط است
آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی در پانزدهمین اجلاس سران کشورهای عضو همکاری‌های اقتصادی (اکو) در عشق‌آباد گفت: «جمهوری اسلامی ایران، اولویت ویژه‌ای برای همکاری و مشارکت اقتصادی با کشورهای آسیایی؛ به‌خصوص همسایگان خود در آسیای جنوبی، آسیای غربی، آسیای میانه و قفقاز قائل است». رئیس‌جمهوری گفت: «بی‌تردید تقویت نقش و جایگاه سازمان‌های منطقه‌ای به‌عنوان تسهیل‌کننده همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه موردتوجه و اهتمام ماست که یکی از نمودهای واضح آن، سازمان همکاری‌های اقتصادی اکوست». وی افزود: «اکو علاوه‌بر بهره‌مندی از ویژگی‌های مادی قدرت، مانند جمعیت نیم‌میلیاردی، مالکیت یک‌سوم منابع انرژی جهان، موقعیت بی‌نظیر ارتباطی میان اروپا با چین و روسیه با خلیج فارس و اقیانوس هند، نیروی انسانی جوان و پرتوان، دربردارنده هویتی ممتاز به‌نام اسلام است. ما فقط همسایگانی توانمند نیستیم؛ بلکه میراث‌دار و درعین‌حال پیش‌برنده یک هویت اصیل منبعث از فرهنگ اسلامی هستیم که قادر است آینده بشریت را در درخشان‌ترین حالت رهبری؛ و بالندگی و نشاط معنوی را به کالبد همکاری‌های همه‌جانبه میان ما تزریق کند. طی سالیان گذشته دستاوردها و پیشرفت‌های خوبی در سازمان اکو به‌دست آمده؛ اما کماکان فاصله معناداری بین موفقیت‌های حاصله با ظرفیت‌ها و توانمندی‌های واقعی سازمان وجود دارد؛ مثلاً با وجود پتانسیل‌های تجاری بالا، تجارت درون‌منطقه‌ای کماکان کمتر از ۱۰درصد است». وی بابیان‌اینکه ایران به‌عنوان یک کشور مهم به‌دنبال ارتقای سطح همکاری‌ها در اکو و ترفیع رتبه و منزلت این سازمان در مناسبات منطقه‌ای و بین‌المللی‌ست، گفت: «ما معتقدیم ابزارهای مؤثری برای جهش سازمان وجود دارد که درصورت اشتراک مساعی اعضا می‌تواند علاوه‌بر پیشرفت مادی کشورها، سعادت نسل‌های آینده را تضمین کند. البته لازم است به پیامدهای همه‌گیری کرونا توجه داشت؛ اینک نیازمند دخالت جمعی دولت‌های عضو هستیم تا آثار مخرب همه‌گیری کرونا را از منطقه دور کنیم و مناسبات و تعاملات فی‌مابین را با شتاب مناسب و به‌کمک تجربه‌هایی که در حوزه سلامت و آموزش و تولید دارو داشته‌ایم، ارتقاء دهیم». رئیس‌جمهوری باتأکیدبر ضرورت‌های چون جدیت در تجارت، شبکه مواصلاتی مکمل، انرژی و ظرفیت‌های تجاری و توسعه‌ای آن، اقتصاد دیجیتال و معماری جدید مالی در اکو، درباره ضرورت جدیت در تجارت گفت: «بسیاری از گشایش‌های اقتصادی در اکو، منوط به ارتقای تجارت درون‌منطقه‌ای‌ست». جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد نقش بیشتری در آزادسازی‌های تجاری در منطقه اکو ایفا کند. مایلیم همه کشورهای عضو طبق زمان‌بندی که متناسب با اقتصاد ملی آن‌هاست در آزادسازی‌های تجاری در اکو؛ چه در قالب موافقت‌نامه اِکوتا (ECOTA) و چه در قالب مذاکرات تجارت آزاد حضور داشته باشند. ایران آماده است با اعطای تعرفه‌های ترجیحی مناسب در چهارچوب اکو، در حصول این هدف مهم، سهم داشته باشد. شبکه‌های مواصلاتی اکو نه‌تنها لازمه توسعه تجارت درون‌منطقه‌ای‌ست؛ بلکه در خدمت تجارت کشورهای عضو و به‌ویژه کشورهای محصور در خشکی، با جهان خارج است. معتقدیم پتانسیل‌های تجاری منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای به‌حدی‌ست که دیر یا زود تمام مسیرهای بالقوه در منطقه اکو باید گشوده شود. شکل‌گیری کریدور جاده‌ای اسلام‌آباد-تهران-استانبول پس از ۱۰سال شاهد این مدعاست. برای منطقه اکو، کریدور خواف-هرات-مزارشریف-حِیرَتان به‌همان‌اندازه اهمیت دارد که حِیرَتان-مزارشریف-پیشاور؛ کریدور ریلی رشت-آستارا-باکو به‌همان‌اندازه ضروری‌ست که کریدور آبی امیرآباد-اُکتائو؛ و کریدور استانبول-سرخس-آلماتی به‌همان‌اندازه نقش‌آفرین است که کریدور بندرعباس-سرخس-آلماتی؛ بندر چابهار به‌همان‌اندازه مهم است که گوادِر؛ بندرهای ایران در شمال و جنوب، زیرساخت‌های بی‌بدیل همکاری و رفاه و برادری در منطقه هستند». وی درباره اهمیت انرژی و ظرفیت‌های تجاری و توسعه‌ای آن، گفت: «تکمیل اقدامات ناتمامی مانند ایجاد بازار منطقه‌ای برق اکو، ایجاد کنسرسیوم شرکت‌های انرژی اکو، عملیاتی‌شدن مرکز انرژی‌های پاک اکو و سازوکار همکاری صنایع پالایشی اکو باید در اولویت قرار گیرد». ایران علاوه‌بر جدیت در همکاری دراین‌حوزه‌ها، آماده است برنامه‌های آموزشی حوزه نفت و گاز برای کشورهای عضو اکو را توسعه دهد. علاقه‌مندیم پروژه‌های انتقال آب به کشورهای متقاضی؛ ازجمله ایران در دستورکار سازمان اکو قرار گیرد». رئیسی بااشاره‌به اقتصاد دیجیتال گفت: «ایران، آمادگی دارد درزمینه‌هایی همچون اتصال فیبر نوریِ جوامع عضو، ایجاد پلتفرم‌های دیجیتالی مشترک، تبادلات فناورانه، علمی و دانشگاهی، ایجاد بازارهای مشترک منطقه‌ای فناوری اطلاعات و ارتباطات و نیز در حوزه تجربه آموزش شاد، هوش مصنوعی و آموزش مجازی با اعضا همکاری کند». وی اضافه کرد: «این آمادگی وجود دارد تا جمهوری اسلامی ایران نقطه کانونی این همکاری‌ها در سازمان اکو باشد و به این سازمان کمک کند تا اجلاس سالانه‌ای را درخصوص امنیت سایبری و آموزش مجازی در سطح حرفه‌ای میان کشورهای عضو برگزار کند». وی درباره اهمیت معماری جدید مالی در اکو نیز گفت: «ظرفیت‌های تجاری منطقه، الزامات زیرساختی و توسعه‌ای منطقه و محدودیت دسترسی به منابع مالی خارج‌ازمنطقه ایجاب می‌کند سازوکارهای مؤثرتری در قالب یک معماری ملی منطقه‌ای جدید به‌کار گرفته شود. بانک تجارت و توسعه اکو، باید با انجام اصلاحات قانونی و رویه‌ای، نقش پررنگی در تأمین مالی مبادلات تجاری مابین کشورهای عضو برعهده گیرد. جمهوری اسلامی ایران آماده است افزایش سرمایه این بانک را با نگاه مثبت مدنظر قرار دهد». آیت‌الله رئیسی افزود: «ایده ایجاد صندوق سرمایه‌گذاری مشترک اکو که در نشست صندوق‌های ثروت ملی کشورهای عضو که ازسوی ایران مطرح شده را راهگشا می‌دانیم و اینجا اعلام می‌کنم به‌محض تمهید مقدمات و تأسیس این صندوق در اکو، صندوق توسعه ملی ایران سهم خود را دراختیار پروژه‌های تحت‌پوشش این صندوق قرار خواهد داد. ایران از گسترش تعاملات فرهنگی؛ به‌ویژه همکاری بین‌دانشگاهی جهت بهره از ظرفیت نخبگان و توسعه دیپلماسی علمی حمایت می‌کند. همچنین از هر پیشنهادی که منجر به گسترش ترتیبات و سازوکارهای همکاری در اکو به همه اعضا شود، حمایت می‌کنیم». به‌گفته رئیسی؛ ایران آمادگی کامل دارد تلاش‌های مکمل؛ ازجمله تأسیس پلیس اکو (اکوپل) و ایجاد سازوکار همکاری قضائی اکو دراسرع‌وقت نهایی؛ و «مرکز مبارزه با فساد و همکاری‌های آمبودزمان اکو» مستقر در تهران نیز به‌سرعت عملیاتی شود. رئیس دولت سیزدهم بابیان‌اینکه در سال‌های اخیر، سازمان اکو رویکرد و موضع مؤثری را درارتباط‌با برخی موضوعات جامعه جهانی از خود به‌نمایش گذاشته، گفت: «قطعنامه اخیر مجمع عمومی سازمان ملل متحد درباره همکاری سازمان ملل و سازمان اکو، حاکی از همکاری مؤثر دو سازمان در موضوعات جهانی با آثار منطقه‌ای‌ست». وی بااشاره‌به یکی از موضوعات روز جهانی؛ یعنی تغییرات اقلیم، گفت: «سازمان اکو و آژانس محیط زیستی آن، از مدت‌هاقبل با طراحی پروژه‌های مربوط به تغییر آب‌وهوا و گرمایش زمین، پایبندی اعضا را به این دستورکار جهانی نشان داده و ضرورت دارد با اهتمام بیشتر به آن پرداخته شود. تغییر اقلیم، مبحثی جهانی با تبعات فراگیر است که تمام جوامع؛ اعم از توسعه‌یافته و درحال‌توسعه را تحت‌تأثیر قرار داده است». وی وضعیت فعلی را حاصل عملکرد کشورهای صنعتی و توسعه‌یافته طی دوقرن‌اخیر دانست که با تخریب منابع طبیعی و استفاده بی‌رویه از منابع زیرزمینی و معادن، با افزایش حرارت کره زمین، زندگی بشر را به‌مخاطره جدی انداخته است. رئیس‌جمهوری گفت: «دولت‌های صنعتی باید مسئولیت‌های تاریخی خود را بپذیرند و نسبت به تأمین مالی، انتقال فن‌آوری‌های مربوطه و ظرفیت‌سازی در جوامع درحال‌توسعه اقدام کنند. منطقه اکو باید یکی از مناطق هدف در دریافت چنین کمک‌هایی باشد». رئیسی صلح پایدار، توسعه پایدار و رفاه همگانی را درگروی تحقق دو اصل عدالت و معنویت دانست و گفت: «تحقق عدالت در سطح جهان، مستلزم بازتعریف روابط کشورهای توسعه‌یافته با کشورهای درحال‌توسعه است. روابط موجود، حاصل سیاست‌های سلطه‌‌جویانه است. یکتاپرستان بر مواسات و برادری تمام بندگان خدا تأکید دارند. ادیان الهی؛ به‌ویژه معارف اسلام نیز تبعیض ناروا را برای هیچ قوم، نژاد و ملتی نمی‌پذیرند. جمهوری اسلامی براین‌باوراست‌که مدیریت منطقه باید توسط خود کشورهای منطقه انجام پذیرد. پایان خصومت‌ها در منطقه قفقاز، نویدبخش ثبات و آغازگر فصل جدید توسعه و همگرایی منطقه‌ای‌ست. وظیفه همه ماست که دراین‌جهت کار کنیم». وی بابیان‌اینکه مشارکت و همراهی جوامع عضو اکو با حوزه قفقاز دراین‌مرحله می‌تواند به تعمیق و ارتقای نقش سازمان کمک کند، گفت: «باتوجه‌به شرایط جدید منطقه قفقاز، معتقدیم احیای مسیرهای سنتی و تسهیل جابجایی کالا و مسافر در منطقه پس از سه‌دهه به رشد و توسعه منطقه اکو کمک خواهد کرد. بر این اعتقادیم؛ هرگونه تغییر در جغرافیای سیاسی منطقه نه‌تنها به ثبات منطقه کمک نمی‌کند؛ بلکه زمینه تنش‌های بیشتر در آینده را فراهم می‌کند. همکاری میان کشورهای حوزه قفقاز برپایه احترام متقابل و حفظ تمامیت ارضی کشورها و قواعد بین‌المللی تضمین‌کننده صلح، ثبات و زمینه‌ساز پیشرفت و توسعه کشورهای منطقه خواهد بود. همچنین ثبات در منطقه قفقاز و شکل‌گیری همکاری‌های فرامنطقه‌ای مانند ایجاد کریدور بین‌المللی خلیج فارس-دریای سیاه، باعث تسریع تجارت و مراودات اقتصادی اعضای اکو می‌شود». رئیس‌جمهوری بابیان‌اینکه سازمان اکو در دهه‌های اخیر سازوکارهای مناسبی درحمایت‌از توسعه اقتصادی و بازسازی افغانستان که در آغوش جوامع اکو قرار دارد، پی‌ریزی کرده، گفت: «پیام نشست سران اکو به جهان باید حاکی از تداوم حمایت این سازمان از تلاش‌های افغانستان و مردم نجیب آن در بازسازی و توسعه اقتصادی باشد. اینک با رسیدن فصل سرما، مردم افغانستان بیش‌ازهمه به کمک‌های معیشتی اولیه و سوخت نیاز دارند؛ اما سوزناک‌تر از سوز سرما این‌است‌که منابع مالی این ملت توسط اشغالگران آمریکایی محبوس شده است. جمهوری اسلامی ایران مانند همیشه آماده هرگونه همکاری و کمک به مردم افغانستان؛ به‌ویژه آموزش و تحصیل زنان و دختران بااستعداد آن سرزمین است». وی در بخش دیگری از سخنانش بااشاره‌به تعاملات و مراودات ایران و سازمان اکو گفت: «حمایت ایران از سازمان اکو و فعالیت‌های آن بی‌قید‌و‌شرط است». آیت‌الله رئیسی بابیان‌اینکه تحریم‌های آمریکا علیه ایران کوچک‌ترین خللی در اراده ما در سیاست تعامل حداکثری با همسایگان و منطقه ایجاد نکرده است، گفت: «آمریکا با خروج غیرقانونی از برجام و تحمیل تحریم‌های یک‌جانبه و ظالمانه علیه ایران و استمرار این سیاست ظلم حداکثری نشان داد؛ منافعش با منافع منطقه ما سازگار نیست». وی منفعت منطقه را در همکاری سودمند و برادری ملت‌های منطقه عنوان کرد و گفت: «جمهوری اسلامی آماده است همه ظرفیت‌های خود را برای تحقق این هدف انسانی به‌کار ببندد». آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی از مقامات حاضر در نشست‌های مقامات ارشد، شورای وزیران و شورای نمایندگان دائم اکو بابت آماده‌سازی اسناد این‌نشست و نشست پانزدهم سران تشکر کرد؛ و در پایان سخنانش برای دولت و مردم ترکمنستان سعادت روزافزون آرزو کرد.