روایت رسانه‌های روسیه از سفر رئیس‌جمهوری ایران؛
تأکید مسکو-تهران بر ارتقای روابط دوجانبه
رسانه‌های روسیه با انعکاس و بازتاب اخبار سفر آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی؛ رئیس‌جمهوری ایران به روسیه و ارائه گزارش‌ها و تحلیل‌های متفاوت، همگی بر موضع تقویت روابط مسکو-تهران در حوزه‌های مختلف، تأکید کردند. به‌گزارش ایرنا؛ روزنامه «کامرسانت» ضمن بازتاب اخبار سفر رئیس‌جمهوری ما، در گزارشی مفصل نوشت: «دومین‌روز از سفر ابراهیم رئیسی به روسیه، به بازدید از دومای دولتی، دانشگاه دولتی مسکو و مسجد کلیسای جامع مسکو اختصاص داشت. او در سخنرانی خود در جمع نمایندگان دوما با پیش‌بینی پایان قریب‌الوقوع ناتو، آن‌ها را خوشحال کرد. درحالی‌که میزبانان بین سخنان رئیسی، او را تشویق می‌کردند، تیم وزرایی که با او وارد شده بودند، درحال‌مذاکره با شرکای روسی بر سر پارامترهای همکاری اقتصادی به‌ویژه در حوزه نفت و گاز بودند. در دیدار رئیس‌جمهوری ایران از دومای دولتی نمایندگان با تشویق و ایستادن از او استقبال کردند. رئیسی کریسمس و سال نوی میلادی را به نمایندگان و مردم روسیه تبریک گفت و از جدایی جامعه مدرن از پیوندهای معنوی ابرازتأسف کرد و یادآور شد که ایران درگیر ساخت سلاح هسته‌ای نیست. وی بابیاناینکه این بخشی از استراتژی دفاعی ما نیست، افزود؛ آژانس تاکنون ۱۵بار تائید کرده هیچ‌گونه تخلفی در فعالیت‌های هسته‌ای ایران وجود ندارد. وی تائید کرد اگر غرب به‌طور مؤثر و جدی تحریم‌های ضدایرانی را لغو کند، تهران آماده است طی مذاکرات جاری در وین به توافق‌هایی بر سر توافق هسته‌ای دست یابد. در سخنان ابراهیم رئیسی جایگاه ویژه‌ای به روابط دوجانبه داده شد. او به‌طورخلاصه به دیدار سه‌ساعته روز قبلش با ولادیمیر پوتین (رئیس‌جمهوری روسیه) اشاره کرد که طی آن، هر‌دو رهبر توافق کردند باید تلاش‌های بیشتری برای توسعه روابط صورت گیرد. رئیس‌جمهوری ایران از نمایندگان مجلس دومای دولتی خواست تا همین‌کار را انجام دهند. به‌گفته وی، نمونه موفق همکاری ایران و روسیه در سوریه ممکن است الگویی مؤثر برای توسعه روابط دوجانبه در حوزه‌های مختلف باشد. ابراهیم رئیسی تأکید کرد؛ اصلی‌ترین کاری‌که برای تأمین منافع دو کشور باید انجام شود، جلوگیری از نفوذ عناصر سوم به امور داخلی‌ست. طبق سخنان وی، عناصر سوم، آمریکا و ناتو هستند. رئیس‌جمهوری اسلامی ایران گفت؛ ناتو به‌بهانه‌ها و پوشش‌های مختلف دست به نفوذ به فضاهای جغرافیایی کشورها می‌زند و جوامع مستقل را تهدید می‌کند و بلافاصله با ریختن مرهم بر دل نمایندگان روسی افزود؛ چنین رفتاری درنهایت منجر به فروپاشی اتحاد آتلانتیک شمالی خواهد شد. به‌گفته آقای رئیسی؛ اکنون آمریکا و ناتو در ضعیف‌ترین موقعیت‌ها قرار دارند. باوجوداین می‌بینیم که تمایل به سیاست توسعه‌طلبانه از بین نرفته است؛ برعکس آن‌را در دستورکار خود قرار می‌دهند و مهم‌ترین هدف تضعیف دولت‌های مستقل دقیقاً از درون است و تلاش می‌کنند با اعمال تحریم‌های اقتصادی و بی‌ثبات‌کردن اوضاع داخلی کشور به هدف خود برسند. رئیس‌جمهوری رئیسی پس از دومای دولتی به دانشگاه دولتی مسکو رفت و در آنجا، رئیس دانشگاه ویکتور سادوونیچی مدرک استادی و دکترای افتخاری و یک شاخه‌گل را به وی اهدا کرد. رئیس دانشگاه دولتی مسکو گفت؛ به ابراهیم رئیسی عنوان دکترای افتخاری دانشگاه مسکو اعطا می‌شود که تضمین‌کننده حقوق، افتخارات و امتیازات اوست. رئیس‌جمهوری ایران در مسجد جامع مسکو با شیخ راویل عین‌الدین (رئیس هیئت روحانی مسلمانان فدراسیون روسیه) نیز تفاهم کامل متقابل پیدا کرد. عین‌الدین به‌نوبه‌خود به اهمیت دیدار ابراهیم رئیسی با رئیس‌جمهوری پوتین برای مسلمانان روسیه و جهان اشاره کرد. رئیس شورای مفتیان بااشاره‌به اقامه نماز رئیسی در کرملین گفت؛ پیام‌هایی از کشورهای مختلف پس از عکس رئیس‌جمهوری ایران در‌حال‌اقامه نماز در کرملین دریافت کرده است. این عکس در تمام شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها پخش شد. عین‌الدین به رئیسی گفت؛ دعای شما در کرملین نمادین و معنادار بود و از فنلاند به من نوشتند که بر کرملین برکت نازل شده است». رسانه «کامرسانت» در ادامه این گزارش نوشت: «ولادیمیر پوتین در ۱۹ ژانویه (۲۹ دی) در کرملین با همتای خود، ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور اسلامی ایران دیدار کرد و به تمام حرف‌های او گوش داد. رؤسای جمهوری در فاصله بسیارمناسبی از یکدیگر نشستند یعنی با یک میز بیضی بلند و لبه‌های دور آن از هم جدا شده بودند. ولادیمیر پوتین خطاب به ابراهیم رئیسی گفت؛ آقای رئیس‌جمهور، ابتدا از شما تشکر می‌کنم که دراین‌دوران سخت کووید-۱۹ به مسکو آمدید! دو رئیس‌جمهوری که هر‌دو کشورشان تحت تحریم بودند، حرف‌های زیادی برای گفتن داشتند. پوتین دراین‌دیدار گفت؛ در عرصه جهانی، ما بسیارنزدیک همکاری می‌کنیم. به‌لطف تلاش‌های ما، تاحدزیادی توانستیم به دولت سوریه کمک کنیم تا بر تهدیدهای مرتبط با تروریسم بین‌المللی غلبه کند. البته الآن هم شما و هم ما نگران وضعیتی هستیم که در افغانستان در‌حال‌شکل‌گیری‌ست؛ می‌خواهم همه این‌مسائل را با شما در میان بگذارم تا موضع شما را درمورد این‌مسائل بدانم. ولادیمیر پوتین افزود؛ و در همان ابتدای دیدار از شما می‌خواهیم که بهترین آرزوهای من را پس از بازگشت به تهران به رهبر روحانی آقای خامنه‌ای برسانید. رئیسی هم دراین‌دیدار گفت؛ روابط با روسیه استراتژیک خواهد بود و نه کوتاه‌مدت یا موضعی و در شرایط بسیار استثنایی کنونی که رویارویی با اقدامات یک‌جانبه غرب ازجمله آمریکا وجود دارد، ما می‌توانیم در تعامل خود هم‌افزایی ایجاد کنیم. او افزود؛ بیش از 40سال است که در برابر آمریکایی‌ها مقاومت می‌کنیم و هرگز به‌دلیل تحریم و تهدید جلوی پیشرفت و توسعه کشور را نخواهیم گرفت». رسانه «کامرسانت» ادامه داد؛ ابراهیم رئیسی که یک سجاده به‌همراه داشت، در میانه مذاکرات برای اقامه نماز، به اتاق کناری رفت. شبکه تلویزیونی روسی «دوژد» هم در گزارشی گفت: «استقبال وزیر انرژی روسیه از آیت‌الله رئیسی در فرودگاه مسکو بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های این کشور داشت. در پروتکل‌های تشریفات روسیه، استقبال از رؤسای جمهوری توسط معاون وزیر خارجه انجام می‌شود. پس از گذشت یک‌ساعت‌ونیم از دیدار آیت‌الله رئیسی با پوتین، مذاکرات برای دقایقی متوقف شد تا رئیس‌جمهوری ایران نماز مغرب را در کاخ کرملین محل مذاکرات اقامه کند». در گزارش شبکه «دوژد» همچنین گفته شد که دیدار آیت‌الله رئیسی و پوتین تحت پروتکل‌های شدید کرونایی و با فاصله‌ای که سلامت دو طرف را تضمین کند، انجام شد. رسانه روسی یادآوری کرد که آمار (مربوط به همان‌روز دیدار) مبتلایان‌به‌کرونا در روسیه از مرز ۳۴هزارنفر گذشت و آمار مرگ‌ومیر کرونایی هم دراین‌کشور بیش از ۷۰۰نفر بود. روزنامه گازیتا نیز به‌نقل‌از ابراهیم رئیسی نوشت: «سیاستی که ناتو دنبال می‌کند درنهایت منجر به ازهم‌پاشیدگی این اتحاد خواهد شد». به‌گزارش «ریانووستی»؛ ابراهیم رئیسی در جمع نمایندگان گفت؛ ناتو به‌بهانه‌های مختلف به مناطق جغرافیایی کشورهای مختلف نفوذ می‌کند. وی در سخنان خود به فعالیت‌های هسته‌ای ایران نیز اشاره کرد. به‌گفته او، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تائید کرده که ایران دراین‌زمینه تخلفی ندارد و همه‌چیز طبق قانون انجام می‌شود. رئیس‌جمهوری ایران همچنین تأکید کرد که ایران درگیر ساخت سلاح هسته‌ای نیست؛ این در استراتژی دفاعی کشور نیست. به‌گزارش «تاس»؛ هم‌زمان با سفر رئیس‌جمهوری ایران به مسکو وزرای امور خارجه، نفت، اقتصاد و دارایی که همراه وی آمده بودند، با شرکای روسی خود دیدار کردند و به آن‌ها دستور داده شد تا تصمیمات اتخاذشده توسط رئیس‌جمهوری دو کشور را فوری اجرا کنند. درهمین‌حال، احسان خاندوزی (وزیر اقتصاد ایران) از توافق بر سر ایجاد «خط حمایت پنج‌میلیارددلاری» و سایر توافقات در حوزه تجاری و اقتصادی خبر داد؛ درحالی‌که جواد اوجی (وزیر نفت) هم گفت؛ شرکت‌های روسی درزمینه توسعه میدان‌های گاز و نفت، ساخت پالایشگاه‌های نفت و انتقال فناوری و تجهیزات فرآیندی به ایران موافقت کرده‌اند. شبکه تلویزیونی «روسیه ۲۴»؛ رسانه رسمی روسیه هم که در سراسر این کشور پخش می‌شود، بخشی از مذاکرات رؤسای جمهوری ایران و روسیه را که به معدود خبرنگاران اجازه حضور داده شده بود، به‌طور مستقیم پخش کرد. این رسانه روسی در گزارشی دراین‌مورد در پایگاه اینترنتی ویژه خود نوشت: «رئیس‌جمهوری اسلامی ایران، روابط کشورش با روسیه را مشارکت راهبردی و درازمدت توصیف کرد. طرف ایرانی، پیش‌نویس توافقنامه همکاری‌های راهبردی بین ایران و روسیه را به رئیس‌جمهوری روسیه ارائه کرد و گفت؛ این سند می‌تواند دورنمای روابط دو کشور را حداقل برای ۲۰سال‌آینده ترسیم کند». شبکه دوم تلویزیون دولتی روسیه نیز در گزارشی به‌نقل‌از سید ابراهیم رئیسی گفت: «ایران و روسیه می‌توانند برای مقابله با اقدامات آمریکا در صحنه بین‌المللی با یکدیگر همکاری کنند». دراین‌گزارش به‌نقل‌از رئیس‌جمهوری ایران بر همکاری مسکو و تهران برای مقابله با اقدامات یک‌جانبه غرب تأکید شده است. خبرگزاری «ریانووستی» نیز چند گزارش از دیدار رئیسی و پوتین منتشر کرد که در یکی‌ازآن‌ها گفته شد پوتین در مسکو با همتای ایرانی خود دیدار و مذاکره کرد. دراین‌گزارش تأکید شد: «سران ایران و روسیه، طیف وسیعی از موضوعات دوجانبه و اوضاع منطقه و تحریم‌های غرب و وضعیت پیرامون برنامه هسته‌ای ایران و برجام را بررسی کردند». در گزارش دیگر این رسانه روسی به‌نقل‌از رئیسی گفته شد: «تجربه خوب همکاری ایران با روسیه می‌تواند شرایط برای به‌کارگیری چنین تعاملی در سایر عرصه‌ها را فراهم کند». خبرگزاری «تاس» نیز چندین گزارش درباره دیدار رؤسای جمهوری ایران و روسیه منتشر کرد که در یکی از این گزارش‌ها به موضوع گفت‌وگو درباره برجام اشاره شد. دراین‌گزارش آمد: «پوتین در دیدار با همتای ایرانی خود گفت که می‌خواهد موضع وی درباره وضعیت توافق هسته‌ای را بداند و دانستن این‌موضع برای وی بسیارمهم است». در گزارش دیگر «تاس» به مسئله سوریه اشاره شد که پوتین گفت؛ با کمک ایران و روسیه دولت دمشق توانست بر تروریست‌ها غلبه کند و تجربه همکاری دراین‌زمینه موفق بود. خبرگزاری «اسپوتنیک» نیز در گزارشی تحت‌عنوان «رئیسی: روی همکاری با روسیه درزمینه فضا حساب می‌کنیم» آورده است: «رئیس‌جمهوری ایران درگفت‌وگوبا ولادیمیر پوتین خاطرنشان کرد دراین‌شرایط امکان توسعه همکاری جدید در زمینه‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، علمی، فنی، دفاعی، نظامی، امنیتی، فضایی و بسیاری‌دیگر وجود خواهد داشت. رئیسی پس از اهدای پیام سلام آیت‌الله خامنه‌ای (رهبر روحانی ایران) به رئیس‌جمهور فدراسیون روسیه، گفت؛ رهبر ایران همچنین بر توسعه و گسترش روابط بین کشورهایمان و بر مواردی‌که می‌توانیم باهم ایجاد کنیم، تأکید می‌کند». چند رسانه روسی؛ ازجمله خبرگزاری «تاتاراینفورم» تاتارستان و تارنمای «فین‌مارکت» هم به‌نقل‌از سخنان رئیسی در دیدار با پوتین نوشتند؛ سطح مبادلات بازرگانی و اقتصادی ایران و روسیه می‌تواند چندبرابر افزایش بیابد. طبق این گزارش‌ها؛ رئیس‌جمهوری ایران اعلام کرد روابط بازرگانی و اقتصادی ایران و روسیه رضایت‌بخش نیست و امکان برای افزایش چندبرابری آن هست. دراین‌گزارش‌ها به‌نقل‌از رئیسی گفته شد که حجم مبادلات بازرگانی ایران و روسیه ۳۸درصد رشد داشته. آژانس خبری اخبار فدرال روسیه نیز بااشاره‌به برگزاری دیدار سران ایران و روسیه گفت: «این دیدار در کاخ کرملین برگزار شد و گفت‌وگو درباره اجرای طرح‌های اقتصادی روسیه و ایران در دستورکار این دیدار قرار داشت». تارنمای روسی «رگنوم» نیز در گزارشی نوشت؛ رئیس‌جمهوری ایران به پوتین پیشنهاد کرد که با همکاری یکدیگر با خودسری‌های آمریکا در سطح جهانی مقابله و مبارزه کنند. این رسانه روسی به‌نقل‌از آیت‌الله رئیسی نوشت: «ما بیش از ۴۰سال است با آمریکا مبارزه می‌کنیم و با تحریم و تهدید هم پیشرفت‌های خود را هیچ‌گاه متوقف نخواهیم کرد». رئیس‌جمهوری کشورمان شامگاه پنج‌شنبه پس از سفری دوروزه، مسکو را به‌مقصد تهران ترک کرد. آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی طی سفر به روسیه علاوه‌بر دیدار با همتای روس خود؛ با ایرانیان مقیم روسیه، فعالان اقتصادی و تجار روس و رئیس شورای مسلمانان این کشور نیز دیدار و گفت‌وگو کرد. وی در جمع نمایندگان مجلس دومای روسیه و اعضای شورای علمی، اساتید و دانشجویان دانشگاه ملی مسکو نیز حضور یافت و سخنرانی کرد؛ و ضمناً «دکترای افتخاری دانشگاه ملی مسکو» نیز به او اعطا شد. رئیسی در پایان برنامه‌های سفر به روسیه، در «مسجد جامع مسکو» حضور یافت و پس از اقامه نماز جماعت، در جمع نمازگزاران سخنرانی کرد.
آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی در بازگشت از سفر اخیر به روسیه، درباره دستاوردهای این سفر گفت: «مباحث مطرح‌شده در‌این‌سفر درجهت تحقق اهداف کلان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران؛ یعنی تعامل حداکثری با جهان و به‌ویژه کشورهای همسو و هم‌پیمان با ایران بود». رئیس‌جمهوری با‌اشاره‌به‌اینکه در‌این‌سفر توافق اساسی برای گسترش روابط همه‌جانبه و پایدار و سودمند بین دو کشور به‌دست آمد، تأکید کرد: «بی‌تردید، توسعه روابط با روسیه به امنیت و رفاه دو ملت کمک خواهد کرد. گسترش همکاری‌های دوجانبه تهران و مسکو حتماً برای منطقه و عرصه بین‌الملل امنیت‌ساز خواهد بود». وی بابیاناینکه در‌این‌سفر درباره مسئله پولی و بانکی بین دو کشور گفت‌وگو داشتیم؛ افزود: «دو کشور می‌توانند درجهت شکست سلطه دلار بر روابط پولی و بانکی گام بردارند و مبادلات خود را با پول ملی انجام دهند. همچنین وزیر نفت کشورمان توافقات خوبی با مسئولین انرژی روسیه در حوزه توسعه میدان‌های نفت و گاز داشت. در حوزه مسائل تجاری، بر رفع موانع تجاری و جهش تجارت بین دو کشور توافق شد. اکنون سطح تعاملات تجاری بین دو کشور قابل‌قبول نیست؛ لذا دو کشور توافق کردند در گام اول، تعاملات تجاری فی‌مابین را به ۱۰میلیارد‌دلار در سال افزایش دهند. دو کشور توافق کردند ظرفیت‌های کشاورزی و نیز زمینه‌های مناسب مبادلات کالاهای کشاورزی دو طرف را به‌شکلی دقیق‌تر مورد شناسایی قرار دهند تا نسبت به افزایش تبادل کالاهای کشاورزی اقدام کنند». دکتر رئیسی بابیاناینکه جمهوری اسلامی ایران از ظرفیت‌های بسیار‌خوبی د‌زمینه ترانزیت و حمل‌و‌نقل برخوردار است، گفت: «در‌این‌سفر، بر فعال‌سازی کریدور شمال-جنوب توافق شد. این مسیر ترانزیتی مسیر و زمان ترانزیت کالا از روسیه و کشورهای مختلف شمالی ایران را به مناطق جنوبی بسیار کوتاه‌تر خواهد کرد. گفت‌وگوهای خوبی نیز درزمینه گسترش همکاری‌های دفاعی، هوا-فضا و فضایی انجام و مقرر شد وزارت امور خارجه و وزیر نفت به‌عنوان رئیس طرف ایرانی کمیسیون مشترک اقتصادی اجرای مصوبات و توافقاتی را که بین دو کشور انجام شده تا حصول نتیجه نهایی دنبال کنند». آیت‌الله رئیسی در ادامه سخنانش افزود: «درزمینه سیاست خارجی، اولین نکته‌ای که در گفت‌وگوها مطرح شد، مسئله مواضع و ادراک مشترکی بود که نسبت به تحولات خارجی میان دو کشور وجود دارد. این ادراک مشترک موجب گسترش همکاری بین دو کشور خواهد شد. بی‌تردید، همکاری‌های ایران و روسیه می‌تواند به حل بحران‌های منطقه‌ای و مسائل بین‌المللی و ارتقای امنیت، ثبات، صلح و عدالت کمک کند؛ مثلاً تجربه همکاری خوبی که درزمینه مبارزه با تروریسم و حفظ امنیت در سوریه داشتیم، می‌تواند در حوزه‌های دیگر؛ ازجمله در منطقه قفقاز و بخش‌های دیگر که مورد توافق دو طرف است، تکرار شود. امروز حضور ایران در منطقه به‌عنوان کشوری مستقل و مقتدر، حضوری امنیت‌ساز است و کشورهای همسایه شاهد بودند هر‌جا ایران حضور داشته، به‌عکس حضور و دخالت بیگانگان که برای منطقه مشکل امنیتی ایجاد کرده، امنیت‌ساز بوده است».