کودکان افغان؛ قربانیان خاموش سیاستهای آمریکا
اداره فدرال اسکان پناهندگان آمریکا اعلام کرد، از ۱۴۰۰ کودک افغان بدون همراه که پارسال به آمریکا انتقال یافتند، بیش از ۲۳۰تن از آنها همچنان بدون سرپرست زندگی میکنند. شبکههای NBC News و CNN آمریکا در روزهای اخیر با انتشار گزارشیهایی دراینخصوص افزودند، تعدادی از این کودکان هنگام خواب خانوادههایشان را یاد میکنند. شبکه CNN ادامه داد؛ ممکن است شمار زیادی از این کودکان هیچوقت نتوانند به خانوادههای خود برسند چراکه هرهفته تنها یک پرواز کابل را ترک میکند و خروج از افغانستان با دشواری روبهروست و امید چندانی برای پیوستن آنها به خانوادههایشان وجود ندارد.
درارتباطبا کودکان مزبور آمارهای مختلفی ارائه میشود و تاکنون باتوجهبه وضعیت افغانستان و فرار آمریکاییها از آن آمار دقیقی دراینخصوص ازسوی دو کشور منتشر نشده است. باید گفت این بچهها نتیجه سیاستهای غلط ایالاتمتحده آمریکا و همپیمانان اینکشور در جریان تهاجم نظامی سنگین به افغانستان بهبهانه حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ به نیویورک است. ۲۱سالپیش آمریکا بههمراه دیگر جوامع عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) هجوم همهجانبهای را به افغانستان بهبهانه حمله ۱۱ سپتامبر انجام دادند اما بعد از گذشته بیش از دودهه شاهد مشکلات بیشماری برای مردم افغان بهویژه کودکانونوجوانان این افغانستان هستیم که سرنوشت و آینده آنان به تحولات اینکشور و دخالت قدرتهای خارجی در آن گره خورده. بیش از ۱۷۰۰نفر از کودکان افغان طی فرار نظامیان آمریکایی از افغانستان بعد از ۲۱سال اشغال به آمریکا منتقل شدند و اکنون بدون ارتباط با خانوادههای خود و آینده روشنی دراینکشور بسر میبرند. در ۱۵ ماه اوت سال ۲۰۲۱ طولانیترین جنگ آمریکا با رسوایی و فرار نیروهای نظامی آن از افغانستان بهپایان رسید. سابرینا پرینو؛ متخصص کودکان افغان-آمریکایی در کالیفرنیا در گزارشی درباره انتقال کودکان افغان بدون خانوادههایشان که در شبکه CNN بازتاب یافت، گفت: این کودکان بهطور بالقوه احساس تنهایی و ترس میکنند و درانتظار والدین رضاعی خود هستند. کریش اومارا ویگناراجا؛ رئیس و مدیر اجرایی یکی از سازمانهای حمایت از پناهندگان آمریکا نیز تأکید کرد: این کودکان بسیاربیشتر از هر کودکی، آسیب دیدهاند. این کودکان نمیتوانند چندیندهه منتظر بمانند تا آمریکا به وعده خود به کسانیکه پشتسر ماندهاند، عمل کند. درهرحال بیش از یکسال از خروج نیروهای غربی بهسرکردگی آمریکا از افغانستان میگذرد، اقدامی که به انتقال صدها کودک از اینکشور به آمریکا منجر شد، کودکانی که بهدوراز خانوادههای خود اکنون دراینکشور سرگردان هستند. شبهنظامیان طالبان که در سال ۲۰۰۱ از قدرت بیرون رانده شده بودند، دوباره به قدرت رسیدند و میراث دودهه دولتسازی و ضدشورش بهرهبری آمریکا بودند که بیش از یکتریلیوندلار از مالیاتدهندگان آمریکایی را هزینه کرده بود و جان بیش از ۱۳۵۰۰ آمریکایی، سربازان متحدان و دههاهزار سرباز و غیرنظامی دیگر افغان را گرفته بود. ساعاتی پس از تماشای صحنههای آشفته در فرودگاه کابل، درحالیکه هزاران افغان ناامیدانه تلاش میکردند از دست طالبان فرار کنند، بازرس ویژه برای بازسازی افغانستان (سیگار)، گزارشی از ۲۰سال تلاش آمریکا دراینکشور منتشر کرد که نشان میداد سیاستهای آمریکا دراینکشور به فقر روزافزون، نقض حقوق بشر و عدمپایبندی به تعهداتشان درزمینه حقوق بشر خلاصه منجر شد. تصاویر هجوم جمعیت به هواپیماهای پارکشده، بالارفتن از هواپیما و تعدادی چسبیده به هواپیمای باری ارتش آمریکا که درحالخروج از باند فرود بود، در رسانهها و بولتنهای خبری سراسر جهان خبرساز شد و بازتاب وسیعی یافت. طی فرار نظامیان آمریکایی از افغانستان چندتن از اتباع اینکشور بهخاطر مخفی شدن در اطراف چرخهای هواپیما از آن سقوط کرده و مردند. عدهای به ضرب گلوله کشته یا زخمی و کودکان زیادی نیز گم شدند. علاوهبراین، طی حملات هوایی نیروهای آمریکایی در ایام فرار از افغانستان به منازل مسکونی در نزدیکی فرودگاه کابل هم شماری از اعضای خانوادههای ساکن دراینمنطقه کشته شدند. تخلیه آشفته و پرهرجومرج از افغانستان در ۲۰۲۱، افغانها را با وضعیت اسفبار بهلحاظ حقوق بشری مواجه کرد؛ درحالیکه مدعیان حقوق بشر در غرب همچنان چشم خود را از جنایات خود علیه مردم افغانستان بهویژه کودکان اینکشور میبندند، بهویژه کودکانی که از افغانستان به آمریکا منتقل شدند و بلاتکلیف و سرگردان هستند و از سرنوشت آنان خبری نیست. گرچه آمار اصلی این کودکان جداشده از خانواده بیش از ۱۷۰۰تن برآورد میشود اما NBC News آمریکا روز جمعه گزارشی را بااستنادبه آمارهای جدید اداره اسکان پناهندگان (ORR) فدرال منتشر کرد تا ادعا کند تعداد این کودکان جدا مانده از عزیزان خود حدود ۲۳۰ کودک افغان است. این بچهها از اعضای خانوادههای افغاناند که درطول اشغال کشورشان توسط غربیها بهرهبری آمریکا به سربازان خارجی کمک کرده بودند و پس از خروج نیروهای غربی از کشور و واگذاری قدرت در کابل به طالبان از انتقامگیری طالبان میترسیدند و بههمینخاطر مقدمات انتقال فرزندان خود به آمریکا را فراهم کردند. درآنزمان، بسیاری خانوادهها تصمیم گرفتند از هم جدا شوند تا تعداد بیشتری از اعضای خانوادهشان بتوانند از کشور خارج شده و از دسترس طالبان خارج شوند. بهگزارش NBC از ۱۵ اوت 2021 اداره فدرال نام بیش از ۱۴۰۰نفر آنها را دراختیار اعضای خانوادههایشان قرار داده تا بهتدریج بتوانند آنها را بههم برساند ولی ۲۳۴ کودکی دیگر شامل دسته مزبور نمیشوند و همچنان در آمریکا سرگردان هستند. بهتازگی یک سخنگوی سازمان فدرال پیوستن این کودکان به خانوادههایشان را در افغانستان بسیاردشوار توصیف کرد و گفت باتوجهبه سختترشدن شرایط تخلیه، امید چندانی به پیوستن این خانوادهها بههم بهاینزودی وجود ندارد. واشنگتن برای این بلاتکلیفی کودکان افغان در آمریکا بهانههایی طرح کرده و باهمینبهانه وزارت امنیت داخلی آمریکا میان افغانهای منتقلشده به آنکشور، کسانی را یافته که پیشینه امنیتی آنها بررسی نشده است. ازسویدیگر ادعا شده که بررسی سوابق برخی از افغانهای تازهوارد با مشکل روبرو شده زیرا تصور میشود ایندسته از افراد برای امنیت ملی آمریکا خطرناک هستند. اداره مهاجرت فدرال نیز اعلام کرده است از ۳۰ اوت ۲۰۲۲ تعداد ۱۰۴ کودک افغان را تحتمراقبت دارد درحالیکه ۱۳۰ کودک دیگر در بازداشت دولتهای ایالتی یا دراختیار سازمانهای غیردولتیاند. کریش اومارا ویگناراجا؛ رئیس و مدیر اجرایی سرویس مهاجرت و پناهندگی لوتران آمریکا، گفت: این کودکان بسیاربیشتر از هر کودکی آسیبهای روحی-روانی و جسمی را تجربه کردهاند؛ اما کودکانی که بیسرپرستاند نمیتوانند دههها منتظر بمانند تا آمریکا به وعدههای خود عمل کند. درهمینحال، دولت سرپرست افغانستان (طالبان) موافقت کرده که آمریکاییها هرهفته فقط یک هواپیمای شامل مهاجران را از کابل خارج کنند؛ اکنون شماری از افغانها منتظرند تا از کابل و چند کشور دیگر به آمریکا منتقل شوند. اینهمه درحالیستکه دولت بایدن بهتازگی اعلام کرد استفاده از آزادی مشروط بشردوستانه را از اول اکتبر حذف و تلاش اسکان مجدد را روی متقاضیان ویژه روادید مهاجرت یعنی آسیبپذیرترین ارجاعهای برنامه پناهندگان متمرکز خواهد کرد. اینبرنامه بر افغانهایی که اعضای خانوادهشان در آمریکا مقیم هستند، تمرکز خواهد کرد. کارشناسان این ادعای آمریکا را بیمعنی توصیف کرده و میگویند: اگرچه حدود ۹۰درصد افغانهایی که در اوت ۲۰۲۱ تخلیه شدهاند ازطریق آزادی مشروط در آمریکا پذیرفته شدهاند اما از ۶۶هزار متقاضی آزادی مشروط بشردوستانه افغانستان، تنها ۱۲۳نفر از ژوئیه ۲۰۲۱ تا می ۲۰۲۲ پذیرفته شدهاند. مترجمان و افغانهایی که با آمریکا یا در دولت سابق افغانستان کار میکردند، از زمان تسلط طالبان بر اینکشور بیکار شده و مخفیانه زندگی میکنند. آنها گفتهاند فرزندانشان بهخاطر شرایط دچار آسیب روحی شدهاند و بهدلیل کمبود بودجه از سوءتغذیه رنج میبرند. در کنار اینشرایط، پیشبینی میشود بروز یکرشته بلایای طبیعی، زمستان سختی را برای بسیاری از افغانها که ازنظر اقتصادی در تنگنا هستند بهوجود میآورد و طبق گزارش نهادهای جهانی؛ بیش از ششمیلیوننفر از جمعیت افغانستان ازجمله زنان و کودکان امسال با قحطی شدید مواجه شوند. درواقع این آمار از قربانیان کودکان افغان در آمریکا جز گزارشیست که سازمان حفاظت از کودکان درباره کودکان قربانی ناشی از بحران اقتصادی، خشکسالی و محدودیتهای تازه در افغانستان منتشر کرده. دراینگزارش که ۱۹ مرداد درآستانه یکسالگی خروج آمریکا از افغانستان تحت نام «نقطه شکست: زندگی برای کودکان» منتشر شد، نشان میدهد ۲۶درصد دختران افغان علائم افسردگی دارند تاجاییکه از ۸۸درصد کودکان دختر افغان در سال قبل برای بهبود وضعیت مالی خانواده درخواست ازدواج شده است. درپی مشکلات اقتصادی فراوان، اکنون ازدواج با دختران زیر سن قانونی در مناطق مختلف افغانستان به یک امر رایج تبدیل شده و برخی دختران خود را برای غذا میفروشند! چهکسی مسئول این رسواییست؟! شماری از کودکان درمصاحبهبا سازمان حفاظت از کودکان گفتهاند وضعیت بد اقتصادی و نبود غذای کافی سبب افزایش ازدواج کودکان شده است و اینامر بر دختران بیشتر از پسران تأثیر میگذارد. ۲۴ ژوئیه «احمدشاه امین زی» هماهنگکننده پروژه مصونیت غذایی مؤسسه حمایت از کودکان، وضعیت بشری کودکان در افغانستان را نگرانکننده خواند و گفت که صدهاهزار (بیش از ۸۰درصد) کودک در افغانستان، هرشب گرسنه میخوابند. «مؤسسه حمایت از کودکان» که ۴۶سال در افغانستان فعالیت دارد بااعلاماینکه شمار کودکان مواجه با سوءتغذیه در افغانستان به حدود چهارمیلیونتن رسیده است، از جامعه جهانی میخواهد کمکهایش را با افغانستان افزایش دهد تا از بحران بشری دراینکشور که کودکان را هم خیلی آسیبپذیر کرده، کاسته شود.