ازسوی جمعی از کارشناسان مطرح شد؛
آموزش‌وپرورش نیازمند فهمی زنانه برای تولید محتوا
نشست تخصصی پیرامون بی‌عدالتی جنسیتی در ساختار و برنامه درسی با حضور اساتید و پژوهشگران و مسئولین آموزش‌وپرورش به‌همت مرکز رشد دانشگاه امام صادق؟ع؟ برگزار شد. به‌گزارش مهر؛ نشست تخصصی پیرامون بی‌عدالتی جنسیتی در ساختار و برنامه درسی با حضور اساتید و پژوهشگران و مسئولین آموزش‌وپرورش به‌همت مرکز رشد دانشگاه امام صادق؟ع؟ برگزار شد. دراین‌نشست که ذیل مجموعه برنامه‌های جانبی نمایشگاه قرار ششم که در آن ایده و دستاوردهای مرکز رشد دانشگاه امام صادق ؟ع؟ عرضه و ارائه می‌گردد، برگزار شد، دو مسئله محوری پیرامون ساختارهای معیوب آموزش‌وپرورش در حوزه جنسیت و برنامه درسی دخترانه موردنقد و بررسی قرار گرفت. دراین‌برنامه امامی رضوی مشاور امور زنان وزارت آموزش‌وپرورش، مهدی زاده سرپرست گروه مهارت‌های زندگی سازمان پژوهش و برنامه درسی و آقای دکتر راستیان پژوهشگر مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه‌السلام نکاتشان را مطرح کردند.
بی‌عدالتی جنسیتی در ساختار
در ابتدا رابعه امامی رضوی باانتقاداز عدم‌توجه به زنان در سیاست‌گذاری‌ها از پژوهشگران و نخبگان زنان دعوت کرد که دراین‌حوزه به وزارت آموزش‌وپرورش کمک کنند. ایشان در ادامه افزود: حدود ۶۰درصد از کارکنان و معلمان آموزش‌وپرورش را خانم‌ها تشکیل می‌دهند؛ اما نقش آن‌ها در ساختار آموزش‌وپرورش بسیار کم‌رنگ است. در صحبت‌های امامین انقلاب به مقام زن اشاره شده است و قانون ما هم نسبت به حقوق همه‌جانبه زنان تأکید دارد و این‌مسئله باید در سیاست‌گذاری‌های کشور توجه شود. سجاد مهدی زاده با انتقاد بر کمبود تولید فکر و فهم زنانه تأکید کرد آموزش‌وپرورش نیازمند فهم زنانه‌ای است که بتواند محتوای متناسب با کتب رسمی تولید کند و این‌مسئله لزوماً باحضور زنان حل نمی‌شود. ایشان پیرامون بی‌عدالتی جنسیتی در آموزش‌وپرورش بیان کرد: آموزش‌وپرورش خدمه‌ای درجهت آماده‌کردن دانش‌آموز برای محیط شغلی است. اساساً در جامعه و فضای شغلی، عدالت جنسیتی پیاده نشده است تا انتظار داشته باشیم در آموزش‌وپرورش عدالت جنسیتی اجرا شود. ابراهیم راستیان باتکیه‌بر فهم صحیح حکمرانی مردمی و شناخت انواع تنوعات در جامعه، آشکارترین نوع تنوعات را جنسیت معرفی کرد که متأسفانه مورد بی‌مهری و غفلت در آموزش‌وپرورش قرار گرفته است. ایشان بااشاره‌به برخی از ناعدالتی‌های جنسیتی مثل ساعات کاری مشابه معلمان زن و مرد و عدم‌توجه به دهه سوم زندگی خانم‌ها که دوران ازدواج یا دوران بارداری و بچه‌داری خانم‌ها است افزود: مسئله اصلی این‌است‌که باید نهادی در بدنه آموزش‌وپرورش باشد که به این‌مسائل ساختاری زنان فکر کند و محور این نهاد باید خود خانم‌ها باشند چراکه بهتر می‌توانند اقتضائات روحی و جسمی خودشان را در سیاست‌گذاری‌ها اعمال کنند، هرچند حضور مردانی که دراین‌زمینه خوش فهم هستند هم بسیار لازم و ضروری است.
ناعدالتی جنسیتی در برنامه درسی
مشاور وزیر در امور زنان با انتقاد بر این‌موضوع که با افزایش تعداد عکس‌های دختران روی کتب درسی نمی‌توان عدالت جنسیتی را احیا کرد، تأکید کردند: کتاب مهارت‌های زندگی می‌تواند در زندگی دانش‌آموزان مهم باشند درحالی‌که متأسفانه در مدارس اهمیتی به‌این‌موضوع داده نمی‌شود و بعضاً معلمانی که تسلط بر محتوای این مباحث ندارند، تدریس این درس را به‌عهده می‌گیرند. عضو هیئت‌علمی دانشگاه تغییر در کتب درسی را بسیار کار سخت همراه با حساسیت‌های اجتماعی بیان کرد و افزود: در سند تحول به اجمال مباحث جنسیت وجود دارد ولی هرچقدر به عملیات و تدوین کتب درسی می‌رسیم هیچ حرفی وجود ندارد. چراکه در کلیات جنسیت سخن زیاد است ولی ناظر به تدوین کتب و اقتضائات تدوین کتب مباحث علمی قابل‌اجرا بسیارکم می‌شود. وی تأکید کرد: برنامه درسی ما نه‌تنها دختران نیست بلکه پسرانه هم نیست. اساساً بی‌عدالتی هم نسبت به دختران و هم نسبت به پسران در حوزه تألیف کتب رخ داده است که باید به اقتضائات هر دو جنس توجه شود تا عدالت جنسیتی احیا شود. مسئول گروه مدرسه مرکز رشد با تفکیک بین برنامه درسی و کتب درسی، چهار مؤلفه اصلی هدف، محتوا، روش و ارزشیابی را در برنامه درسی تبیین کرد و اضافه کرد: متأسفانه در حوزه اهداف هیچ کلان هدفی در حوزه تعلیم‌وتربیت رسمی دختران ترسیم نشده است. تازمانی‌که نتوانیم مشخص کنیم هدف تربیت دختران در جمهوری اسلامی ایران چیست، طراحی در حوزه برنامه درسی دختران بی‌نتیجه می‌ماند. دقیقاً باید مشخص کنیم در حوزه خانواده و اجتماع چه انتظارهایی از زنان وجود دارد تا بتوان متناسب بر آن انتظارات اهداف جزئی و عملیاتی طراحی کرد و بینش و گرایش و مهارت‌های دختران را ناظر به آن اهداف تقویت کرد. در تمام حوزه‌های کتاب درسی می‌توانیم حتی کتاب علوم و ریاضی می‌توانیم اقتضائات جنسیتی در فرآیند آموزش را رعایت کرد. در برخی از کتاب که این‌مسئله بسیار واضح است. مثلاً کتاب کار و فناوری که کتاب رسمی پایه‌های ششم تا نهم است به‌راحتی می‌توان این اقتضائات جنسیت را لحاظ کرد که متأسفانه اکنون هیچ تمایزی جنسیتی دراین‌کتاب وجود ندارد. امامی رضوی در جمع‌بندی مباحث خودشان فرمودند: سیاست‌های متفاوت از نهادهای مختلف عامل نرسیدن به برنامه واحد در حوزه جنسیت است. نهادهای دیگر در جمهوری اسلامی باید بازوی آموزش‌وپرورش باشند تا مسائل این وزارت خانه مخصوصاً در حوزه جنسیت حل شود. تا زمانی یک‌نهاد مردمی فرا وزارتی شکل نگیرد، حل این بسیارسخت و دور است. مهدی‌زاده ایجاد عدالت در همه لایه‌های جامعه را برای ایجاد عدالت جنسیتی مهم دانست و بیان کرد ما در تعداد معلمان و مدارس کمبود داریم و تا در این‌مسائل عدالت به‌وجود نیاید ایجاد عدالت جنسیتی سخت خواهد بود. راستیان، شکل‌گیری حلقه‌های میانی با پشتوانه مردمی جدی‌ترین راهکار برای احیا مسئله جنسیت در آموزش‌وپرورش معرفی کرد. ازنظر ایشان هرچقدر دولت از جریان‌های مردمی‌که با محوریت نخبگان و معلمان اداره می‌شود، حمایت کند، امید به تحول در حوزه جنسیت بیشتر می‌شود. ایشان در پایان افزود: حدود یک‌سالی‌ست که مجمع فردا شکل گرفته است. فردا مخفف فعالین رشد دختران ایران اسلامی‌ست که با حضور فعالین و کنشگران و مجموعه‌داران تربیت دختر فعالیت می‌کند و اگر وزارت خانه و دولت از این جریان‌ها حمایت کند می‌توانیم به روزهای خوب در حوزه تربیت دختر امیدوارتر باشیم.