مهارت‌های ارتباطی به‌روایتِ علی مس‌چی
بسیاری‌ازافراد به‌دنبال این‌هستندکه بدانند مفهوم مهارت‌های ارتباطی چیست؟ پاسخ این است: به توانایی انتقال اطلاعات به دیگران به‌صورت کارآمد و مؤثر مهارت ارتباطی گفته می‌شود که می‌تواند ارتباطات فردی و شغلی فرد را بهبود بخشیده و باعث افزایش کیفیت زندگی او شود. از نمونه‌های این مهارت می‌توان به اظهارنظر جمعی یا گروهی و بیان احساسات یا اتفاقاتی‌که در اطرافتان رخ می‌دهد، اشاره کرد. مهارت ارتباطی که تأثیرگذاری ارتباط را مشخص می‌کند دارای مراحلی‌ست، به‌این‌صورت‌که در مرحله اول اطلاعات و داده‌ها تولید می‌شوند و در مرحله دوم این اطلاعات به یک رسانه برای انتقال به مخاطبان موردنظر تبدیل می‌شوند، البته سبک ارتباطات متفاوت بوده و در طی فرایند ارتباط ممکن است هر فردی از چند روش یا حالت برای انتقال پیامش به دیگران استفاده کند. این شروع‌کننده ارتباط است که باید به ماهیت اطلاعاتی که می‌خواهد آن‌را به دیگران منتقل کند، توجه داشته باشد اما فرایند ارتباط به‌همان‌اندازه که به منبع تولید اطلاعات وابسته است، به روشی که گیرنده، اطلاعات را دریافت می‌کند نیز بستگی دارد. براین‌اساس مفهوم مهارت‌های ارتباطی به‌صورت کلی شامل موارد زیر است:
1. درک، جذب و به‌اشتراک‌گذاری درست اطلاعاتی که ارائه می‌شود.
2. داشتن ارتباط کلامی، نوشتاری و ... به‌صورتی‌که دیگران آن‌را بفهمند و درک کنند.
3. احترام‌گذاشتن به دیدگاه افراد ازطریق نشان‌دادن علاقه و تعامل برقرارکردن با آن‌ها.
4. استفاده از آگاهی، دانش مربوطه و آموزش مهارت‌های ارتباطی مؤثر برای توضیح و روشن ساختن افکار و ایده‌ها.
5. گوش‌دادن به صحبت‌های دیگران هنگامی‌که ارتباط برقرار می‌کنند و پرسیدن سؤالات مناسب برای درک بهتر از گفته‌ها و نظرات آن‌ها.
چرا داشتن مهارت‌های ارتباطی اهمیت دارد؟
در همه جنبه‌های زندگی چه شخصی باشد چه حرفه‌ای، داشتن مهارت‌های ارتباطی قوی برای هر فردی لازم و ضروری‌ست. همچنین ازنظر تجاری باتوجه‌به‌اینکه تمام معاملات ازطریق ارتباطات صورت می‌گیرد، داشتن مهارت ارتباطی باعث می‌شود تا بتوانید اطلاعات را با دقت و سرعت بیشتری درک کنید، ازطرفی ضعف در این مهارت منجر به سوءتفاهم و ناامیدی در افراد خواهد شد. طبق مطالعاتی که به‌وسیله انجمن مدیریت منابع انسانی SHPM بر روی 400 شرکت صورت گرفت، مشخص شد که متوسط، شرکت‌هایی که ارتباط مؤثر و کافی با مخاطب هدف خود نداشتند، سالانه 62.4میلیون‌دلار متحمل ضرر شدند، پس درحال‌حاضر که هوش مصنوعی و فناوری‌های دیجیتالی دیگر زندگی انسان را دچار تغییر و دگرگونی کرده‌اند، نیاز به‌وجود مهارت‌های ارتباطی و تقویت آن‌ها بیشترازگذشته احساس می‌شود. درصورتی‌که شما بخواهید مهارت‌های ارتباطی خود را تقویت نمایید، لازم است درابتدا بدانید که این مهارت‌ها شامل چه مواردی می‌شوند و پس شناخت، درصدد ارتقای آن‌ها برآیید. ازاین‌رو، در تمام سطوح یک سازمان کلید اصلی حفظ روابط کاری قوی، وجود ارتباطات مؤثر است و این مهارت می‌تواند باعث اعتماد بین کارمندان شود که نهایتاً این اعتماد منجر به افزایش بهره‌وری شده و تقویت روحیه تیمی را به‌وجود می‌آورد؛ به‌همین‌دلیل است که در سال‌های اخیر مشاهده می‌شود داشتن مهارت ارتباطی بالا به‌عنوان اصل کلی برای استخدام نیروی انسانی توسط کارفرمایان مطرح می‌شود.
آشنایی با انواع مهارت‌های ارتباطی
انواع مختلفی از مهارت‌های ارتباطی برای تمرین و آموزش وجود دارند که به شما کمک می‌کنند تا بتوانید به رابط مؤثری تبدیل شوید؛ درادامه برخی‌ازآن‌ها را برایتان شرح می‌دهیم:
- گوش‌دادن فعال
منظور از مهارت گوش‌دادن فعال این است تمام توجه خود را به فردی بدهید که با شما درحال‌صحبت است. دارندگانِ این ویژگی، به‌دلیل توجه و احترامی که برای شنیدن حرف دیگران قائل می‌شوند، در نظر مخاطب محترم هستند. این مهارت می‌تواند به‌صورت شفاهی، کتبی یا هر رسانه دیگری انجام شود. شما می‌توانید باتوجه‌به زبان بدن و حالات چهره دیگران به‌گونه‌ای بهتر با آن‌ها ارتباط برقرار کنید.
- داشتن اعتمادبه‌نفس
یکی‌دیگر از راه‌های تقویت مهارت‌های ارتباطی این‌است‌که در انجام کارهایتان اعتمادبه‌نفس داشته باشید چراکه مردم بیشتر تمایل دارند با افرادی ارتباط برقرار کنند که اعتمادبه‌نفس بالایی دارند. یادتان باشد حتی با داشتن اعتمادبه‌نفس، ایده‌ای نه‌چندان خلاقانه و جذاب می‌تواند توجهات زیادی را سمت خود جلب کند. چنانچه بیان ایده‌ای بزرگ توسط فردی‌که به خود اطمینان کافی ندارد و به‌عبارتی، اعتمادبه‌نفسش پایین است، باعث می‌شود تا مردم نتوانند با ایده او ارتباط مناسبی برقرار کنند. اعتمادبه‌نفس را می‌توان به‌وسیله تماس چشمی، وضعیت بدنی و تن صدا نشان داد و تسلط به این مهارت به شما کمک می‌کند تا هنگام استدلال و ارائه یک کار، کاملاً آماده باشید.
- انطباق با سبک ارتباطی مخاطب
منظور از این مهارت انتخاب سبک و روشی مناسب برای برقراری ارتباط با دیگران است. شما باید این‌کار را باتوجه‌به فردی‌که قصد برقراری ارتباط با او را دارید، برگزینید؛ مثلاً اگر دانشجو هستید و می‌خواهید با یکی از اساتید دانشگاه ارتباط برقرار کنید، بهترین روش ارسال ایمیل است. می‌توانید ازطریق برنامه‌های اجتماعی نظیر فیس‌بوک، واتس‌اپ یا اس‌ام‌اس هم این‌کار را انجام دهید؛ بنابراین بهتر است موقعیت‌های مختلفی را که می‌خواهید در آن‌ها با دیگران درارتباط باشید، بررسی کنید تا بتوانید یک روش مناسب را انتخاب کنید.
- مهارت ذهن باز
هنگامی‌که شما با دیگران مخالف هستید، این مهم است که بتوانید با دیدگاه آن‌ها هم درد باشید و از خشونت خودداری کنید. اگرچه فرقی نمی‌کند، فرد موردنظر شما کارفرما، کارمند یا یک دوست باشد؛ اما بهتر است همیشه به نظر دیگران احترام بگذارید و هرگز افرادی را که موافق شما نیستند، تحقیر نکنید. داشتن مهارت ذهن باز کمک می‌کند تا در محل کار با همکارانتان ارتباط بهتری داشته باشید. شما باید این‌مسئله را بپذیرید که اگر با دیدگاه افراد موافق نیستید، سعی کنید با نظر او همدل باشید و همیشه احترام بگذارید. این‌گونه می‌توانید دوستانه مخالفتتان را اعلام کرده و از ایجاد کدورت‌هایی که ممکن است در آینده کاری شما اثر بگذارد، بپرهیزید.
- شناخت زبان بدن
بسیاری ارتباطات به‌وسیله زبان بدن صورت می‌پذیرد. خواندن نشانه‌های غیرکلامی یکی از مهم‌ترین فاکتورها در برقراری ارتباط با دیگران محسوب می‌شود. بهتر است ابتدا درک کنید که فرد مقابلتان می‌خواهد ازطریق کلمات چه مطلبی را به شما بگوید؟ بعد اقدام به خواندن سیگنال‌هایی نمایید که او با بدنش به شما نشان می‌دهد. برای رسیدن به‌این‌جایگاه باید ابتدا شناخت کاملی از مهارت زبان بدن داشته باشید. استفاده از حرکات دست، تماس چشمی و دقیق‌شدن به تن صدای افراد به‌منظور فهمیدن حال آن‌ها همان «زبان بدن» است که شما می‌توانید با یادگیری آن، ارتباط بهتری با دیگران داشته باشید. داشتن حس همدلی با دیگران، تن صدا، درک نشانه‌های غیرکلامی، استفاده از رسانه صحیح، ارسال و دریافت بازخورد و پاسخگویی نمونه‌های دیگری از انواع مهارت ارتباطی هستند که تقویت آن‌ها به شما کمک می‌کند تا بتوانید در برقراری ارتباط با مخاطبان موفق‌تر عمل کنید.
کلام آخر
باتوجه‌به مطالب بیان‌شده دراین‌مقاله؛ کسب مهارت‌های ارتباطی مؤثر اکنون برای هر فردی بسیار‌لازم و ضروری خواهد بود و شما می‌توانید با بهبود و ارتقای آن‌ها در روابط فردی و کاری خود پیشرفت کنید و به موفقیت برسید. برای تقویت مهارت‌های ارتباطی مؤثر نکات زیر را هم به‌خاطر بسپارید:
برای صحبت‌کردن با افرادی‌که شناخت کمتری نسبت‌به‌آن‌ها دارید، بهتر است برنامه و نقشه ذهنی داشته باشید.
هنگام گفت‌وگو سعی کنید تمام توجهتان به طرف مقابل باشد.
از تکرار کلمات غیرضروری خودداری کنید؛ بیان آن‌ها شما را فاقد اعتمادبه‌نفس کافی نشان می‌دهد.
حواستان به زبان بدنتان: نحوه برقراری ارتباط چشمی، طرز نشستن و نوع دست‌دادن با فرد مقابلتان باشد؛ چراکه همه این‌موارد جزئی از مهارت‌های ارتباطی کارآمد هستند.
Alimeschi.com