ذره بین
کشاورزی؛ پرمصرفترین بخش آب در ایران
با وجود شرایط اقلیمی خشک و نیمهخشک، کشاورزی هنوز پرمصرفترین بخش آب در کشور است؛ آنهم درشرایطیکه ساختار سنتی و معیشتی آن، بازدهی بالایی ندارد. طبق برآورد رسمی؛ سالانه حدود ۸۰میلیاردمترمکعب آب در بخش کشاورزی مصرف میشود؛ درحالیکه مصرف آب در بخشهای شرب و صنعت مجموعاً به ۱۴میلیاردمترمکعب میرسد. بهگزارش سحر بابایی (ایسنا)؛ در شرایط فعلی که ایران با بیآبی دستوپنجه نرم میکند نهتنها کشاورزی صنعتی نشده؛ بلکه در زمینهای کوچک و پراکندهای انجام میشود که امکان استفاده از تکنولوژی در آن وجود ندارد. ایندرحالیاستکه ۳۰درصد محصولات کشاورزی پیش از مصرف، تبدیل به ضایعات میشوند؛ رقمی که بهمعنای هدررفت حدود ۲۴میلیاردمترمکعب آب در سال است. کارشناسان معتقدند: یکی از مشکلات اصلی، نبود پیوند قوی میان نهادهای حاکمیتی و کشاورزان است. کشاورزی بهطورسنتی دراختیار بخش خصوصی بوده و بههمیندلیل، نظارت جهاد کشاورزی بر الگوهای مصرف آب محدود است. ازدیگرسو، قوانین فعلی نیز ابزارهای لازم را از نهادهای مسئول سلب کردهاند. قیمت هرمترمکعب آب کشاورزی تنها ۷۰تومان است؛ نرخی که با واقعیتهای اقتصادی و زیستمحیطی فاصله بسیار دارد. بهگفته سخنگوی صنعت آب؛ تا وقتی مجلس اجازه افزایش قیمت را ندهد، نهادهای اجرایی عملاً دستبستهاند. آنچه وضعیت را پیچیدهتر میکند، تأثیر مستقیم برخی قوانین در تشدید بحران آبیست. در سالهای اخیر، قوانینی همچون تبدیل چاههای غیرمجاز به مجاز، یا نبود اراده جدی برای کاهش مصرف آب کشاورزی در حوزههای بحرانی مانند دریاچه ارومیه، باعث شده تلاشهای زیرساختی بینتیجه بماند. براینمونه: همه اسناد از قبلازانقلاب اسلامی تأکید داشتند که تهران ظرفیت رشد جمعیتی بیشازحد مشخصی را ندارد؛ اما توسعه کلانشهری مانند تهران بدونتوجه به محدودیت منابع ادامه یافته و اکنون بیش از ۲۰میلیوننفر در پهنه تهران، البرز و قزوین از «منابع آبی مشترک» استفاده میکنند. درشرایطیکه سالانه ۴۰۰هزارنفر به این جمعیت اضافه میشود و آبخوانها توان تحمل چاه جدید ندارند، راهحلهای فعلی همچون «حفر چاه» تنها باعث افت دبی چاههای قدیمیتر و تشدید فرونشست زمین شدهاند.