گزارش
رفتار سلیقهای در بازار سکه!
گزارش میدانی از بازار سکه در میدان فردوسی نشان میدهد برخی واحدهای رسمی فروش سکه، بدون رعایت ضوابط و نظارت مؤثر، هرکدام طبق سلیقه خود عمل میکنند؛ از دستگاههای کارتخوانی که قطع اعلام میشود تا فروش سکه با وکیوم صرافیهای دیگر. نتیجه این آشفتگی، سردرگمی خریداران و تضعیف اعتماد در بازاری است که باید نماد شفافیت و اطمینان باشد. بهگزارش نوید علیپور (ایسنا)؛ اگر با هدف خرید سکه طلا به میدان فردوسی بروید و بامراجعهبه واحدهای رسمی فروش سکه طلا، شاید با برخیموارد برخورد کنید که قبلاً به این شدت، باب نشده بود. گویا اینروزها برخی از واحدهای فروش سکه، هرطورکه بخواهند برای خریدوفروش سکه رفتار میکنند و کمترکسی در میان اینافراد پیدا میشود که برای قوانین و آنچه قبلاً باب بوده، ملاحظهای داشته باشند بهطوریکه امروز جای خالی یک مسئله بهشکل قابلتوجه خودنمایی میکند؛ نظارت! برای تشریح بهتر موضوع، تصور کنید که برای خرید سکه طلا به میدان فردوسی رفته و به واحدهای رسمی فروش سکه طلای بانکی مراجعه کردهاید که هرکدام چیزی میگویند؛ درحالیکه مدام گفته میشود برای سرمایهگذاری در حوزه طلای مطمئن، سکه بانکی بخرید که قابلیت نقدشوندگی بیشتری دارد اما باوجوداینکه شما خریدار هستید و نقدینگی برای خرید را دراختیار دارد، این واحدهای فروش سکه هستند که برای شما وضعیت را مشخص میکنند و اگر بخواهید براساس توصیههای قانونی که از اتحادیه سکه و طلا و مراجع ذیصلاح پیشنهاد میشود عمل کنید، بیشتر آنها با یک جمله شما را همراهی میکنند؛ «به سلامت!» طبق مشاهدات میدانی از بازار سکه در میدان فردوسی بهعنوان مشتری خریدوفروش سکه طلا (بانکی)، اگر بخواهیم از همان اول جمعبندی پایانی این گزارش میدانی را بگوییم باید گفت نظارتی بر واحدهای فروش سکه آنگونه صورت نمیگیرد، بهطوریکه رفتار سلیقهای در بازاری که بهطورسنتی در کشور فعال بوده، بیش از دیگر رفتارها قابلمشاهده است و برخی از واحدها فنون کوزهگری را آنطور یاد گرفته که بهجای اعتمادسازی دراینبازار نظر مراجعهکننده، بیشتر بهسمت نااطمینانی تمایل دارد. به هشت واحد رسمی فروش سکه در میدان فردوسی (با هدف خرید سکه طلا مراجعه کردیم) که متصدیان سه صرافی گفتند؛ «دستگاه کارتخوان قطع است و فقط اگر امکان کارتبهکارت و انتقال وجه دارید سکه میفروشیم» و در پرسشوپاسخ بعدازآن، گفتند «کارتخوان کلاً قطع است». سه صرافی دیگر باوجوداینکه خود صرافی معتبر فروش سکه بودند اما سکههای آنها وکیوم یا به اصطلاحی پلمب نام تجاری واحد دیگری بود و وقتی به آنها گفته شد سکه با پلمب و نام تجاری صرافی خودتان به ما بدهید گفتند «نداریم؛ شرمنده!» از میان دو صرافی دیگر، یکی قیمت ربعسکه را ۴۰۰هزارتومان گرانتر از دیگری اعلام کرد؛ وقتی گفته شد نرخ ربعسکه روی سایت اتحادیه سکه و طلا، نرخ دیگری است گفت «قیمت ما لحظهای است و نرخ اتحادیه روزی یکبار بهروزرسانی میشود»؛ گفتهای که واقعیت نداشت. آخرین صرافی اما هم سکه با وکیوم یا پلمب تحت نام تجاری خود داشت، هم دستگاه کارتخوانش کار کرد و هم فاکتور ممهور ارائه میداد و وقتی از وی پرسیده شد چرا برخی از واحدهای فروش، سکه با وکیوم صرافی دیگری میفروشند، درحالیکه خود، واحد معتبر فروش سکه هستند؛ گفت «بهاینخاطرکه اگر اطلاعی از وضعیت بازار نداشته باشید، در زمان فروش سکه، اگر به آنها مراجعه کنید، میگویند سکه را از ما خریداری نکردهاید و شما باید بروید آن صرافی که سکه بهنام وی وکیوم شده را پیدا کنید درحالیکه فاکتور خرید شما متعلق به صرافی دیگری است؛ نهایتاً میگویند این سکه را از ما خریداری نکردهاید!» فضای مبهمی که شاید بسیاری از کسانیکه دراینبازار فعالیت نداشته و یا تجربه مناسبی درزمینهٔ سرمایهگذاری در حوزه سکه طلا را نداشته باشند را درنهایت بهسمت سرمایهگذاری به روشهای دیگر سوق میدهد. دراینرابطه، نادر بذرافشان؛ رئیس اتحادیه فروشندگان و سازندگان طلا و جواهر تهران بااشارهبه لزوم توجه به توصیهها و قوانین در زمان خرید سکه از فروشندگان سکه گفت: قبلازهرچیز مردم در زمان خرید سکه طلا حتماً باید به هشدارهای موجود دراینزمینه توجه کنند و پیش از انجام هرگونه خرید سکه طلا از توصیهها درزمینهٔ خرید سکه طلا آگاه باشند. وی افزود: مردم در زمان خرید سکه طلا باید تنها به واحدهایی مراجعه کنند که بهطور رسمی مجوز فروش سکه دارند و از خرید سکه از دیگر واحدهای صنفی مانند طلافروشیها یا صرافیها خودداری کنند زیرا هر واحد صنفی در حوزه تخصصی خود فعالیت دارد. در زمان خرید، لازم است سکه دارای وکیوم یا پلمب همان واحد فروشنده باشد و در فاکتور، مشخصات کامل محصول بههمراه مهر رسمی واحد صنفی درج شود. همچنین پرداخت وجه باید صرفاً ازطریق دستگاه کارتخوان متعلق به همان واحد انجام گیرد تا درصورت بروز مشکل، مدارک و مستندات معتبر برای پیگیری وجود داشته باشد. رئیس اتحادیه فروشندگان و سازندگان طلا و جواهر تهران گفت: بدونشک در همه اصناف تخلفات و یا چالشهای مربوط به نظارت وجود دارد و پیشازهرچیز مردم باید خود مراقب و هوشیار باشند تا گرفتار مشکلات دراینزمینه نشوند. بااینحال دررابطهبا نظارت بر بازار سکه نهادهای مختلفی ازجمله اتحادیه فروشندگان و سازندگان طلا و جواهر، سازمان تعزیرات حکومتی، سازمان امور مالیاتی و پلیس امنیت اقتصادی نهادهای ذیربط هستند که در اتحادیه ۷۰ بازرس میدانی وجود دارد که سرزده در سطح شهر تهران نظارت خود را انجام میدهند اما باید پذیرفت که پاسخگوی ۶۰۰۰ واحد صنفی فعال دراینحوزه نیستند و درصورت همراهی و همکاری دیگر نهادهای ذیربط نظارتی میتوانیم شاهد نظارت بهتر و کاملتری بر واحدهای صنفی باشیم بااینحال همانطورکه گفته شد بیشتر از هر مؤلفه دیگری، هوشیاری مردم و توجه به توصیههای قانونی در بروز عدم تخلفات دراینحوزه اثرگذار است. بذرافشان درپایان تأکید کرد: پیشازهرچیز خود مردم باید دراینزمینه مطالبهگر باشند و به توصیههای ارائهشده و هشدارهایی که بارها در رسانهها اعلام کردهایم توجه ویژهای داشته باشند. درنهایت، این گزارش میدانی حاصل بازدید یکساعته از واحدهای رسمی فروش سکه در میدان فردوسی است؛ مشاهدهای که نشان میدهد در کنار ضعف نظارت، بازار سنتی خریدوفروش سکه با تغییرات تازهای روبهرو شده است. همزمان با گسترش پلتفرمهای آنلاین خریدوفروش طلا و گرایش بخشی از مردم به بازارهایی مانند طلای آبشده و سایر روشهای سرمایهگذاری، رقابت با بازار سنتی شدت گرفته است. درچنینشرایطی، تداوم خلأ نظارتی میتواند به افزایش نااطمینانی در میان فعالان اینحوزه و کاهش اعتماد عمومی منجر شود.