نمایش «داشآکُل بهروایت نوچه کاکارُستم» بهکارگردانی و نویسندگی «حامد شیخی» و تهیهکنندگی «فاطمه عبدالرحیمی» از ۲۶ تیرماه ساعت 17:30 در «تماشاخانه عمارت سیمرغ» اجرا میشود. این نمایش براساس یک روایت واقعی نوشته شده است و داستانی متفاوت از نوشته صادق هدایت دارد. در خلاصهداستان آن آمده است: «قصه داشآکُل، اون چیزی نبود که شما دیدین و خوندین و شنیدین. اصل قصه رو این پیرمرد میخواد بگه که اونقدیما نوچه کاکارُستم بود و دلش با داشآکُل بود»؛ این، بیستمین اثر گروه هنری «تندیس» است؛ که حامد شیخی، امین اکبرینسب، علی اسدیان، سارا محبی، ساغر بهنام، سپیده عباسی، مریم بابایی، محسن بهرامی، باقر عجملو، تداعی سعیدیفر، محمد منافی، رؤیا شیخی، علیرضا میرزایی، ساناز خدایی، محمد واحدپرست، ژیلا گنجه و علی پیلهور در آن ایفای نقش دارند.
بهتصویرکشیدنِ واقعیت «داشآکُل»
حامد شیخی؛ نویسنده و کارگردان نمایش «داشآکُل بهروایت نوچه کاکارُستم» بابیاناینکه گروه تولید این اثر، گروهی متشکل از دوستان و همکاران قدیمی او بوده و درکنارآن، از هنرجویانش در دورههای مختلف برای بهرویصحنهآوردن اثر استفاده کرده است، گفت: «همه اینعوامل درکنارهم قرار گرفتند و در چند پروژه مختلف نمایشی در کنار من که در گروه بهکارگردانی میپرداختم، در جایگاه بازیگر حضور داشتهاند و کنار برخی که برای اولینبار بهروی صحنه تئاتر میآیند، افرادی همچون امین اکبرینسب نیز که از همکاران قدیمی بنده بوده است، درایناثر بهروی صحنه رفته و به ایفای نقش میپردازند». وی که از سال 1376 فعالیت در حوزه تئاتر را آغاز کرده است و در سال 1380 نیز وارد رشته تئاتر در دانشگاه شده است، بااشارهبهاینکه داستان این نمایش، برگرفته از زندگی شخصیتهاییست که در واقعیت حضور داشتهاند و بازیگران نیز براساس همین داستان انتخاب شدهاند و نهایتاً در انتخاب بازیگر به آنان رسیده و این تیم را در کنار تیم پشتصحنه که در چندین اثر مختلف کنارش حضور داشتهاند، قرار داده است، افزود: «بیشترین نکتهای که درایناثر برایم مهم بود، فضاسازی بود؛ یعنی همانگونه که وقتی یک فیلم، مانند فیلم داشآکُل را میبینم، یک فضا برایم ایجاد میشود و ظهری غمانگیز را میبینم؛ همان فضا را باید روی صحنه ایجاد کنم. درایننمایش، کوشیدم از نور و دکور استفاده کنم؛ اما اینرا نیز نباید فراموش کرد که دکور این اثر، دکوری واحد بوده و فضاهای مختلف درایننمایش با نورپردازیهای مختلف ایجاد شده است». شیخی که از سال 1385، با نمایش «لیلی تا لیلی»، اثر دکتر «محمدرضا شهبازی» بهصورت حرفهای وارد تئاتر شده است، بااشارهبهاینکه کسانیکه با قصه «داشآکُل» ازپیش آشنا بوده، درایننمایش با اصل قصه مواجه میشوند، گفت: «مخاطب درایننمایش بهخوبی میبیند قصه داشآکُل، آنچیزی نبوده که قبلاً شنیده، در فیلم دیده یا صادق هدایت تعریف کرده؛ بلکه واقعیت قصه، چیز دیگریست که درایناثر بهتصویر کشیده شده و من، در مقام نویسنده و کارگردان، میدانم که ایننوع روایت از قصه، برای مخاطب بسیارجذاب است». شیخی که در سال 99 به تأسیس گروه هنری «تندیس» پرداخت و دراینگروه مشغول به کارگردانی نمایش شد، فضاسازی نوستالژیک و خاطرهانگیز این اثر را از مهمترین ویژگیهای آن برشمرده و گفت: «من در مقام نویسنده و کارگردان، بهخوبی میدانم که اینفضا برای مخاطب یادآور گذشته آنها، پدران و پدربزرگهای آنها و قصههاییست که از این نسلها سینهبهسینه برای آنان نقل شده است؛ ازاینرو، باید گفت این اثر، مطمئناً برای مخاطب جذاب خواهد بود».
مبارزه با تعطیلی سالنها در شرایط کرونا
وی که تابهامروز، در تولید 20 نمایش کنار گروه هنری «تندیس» فعالیت کرده؛ وجود شرایط «کرونا» را یکی از مهمترین عوامل ایجاد انگیزه در تشکیل گروه و ادامه فعالیت هنریاش برشمرد و باتأکیدبراینکه هرگز نباید سالنهای تئاتر را خالی گذاشت، گفت: «متأسفانه در دوران شیوع کرونا، شاهد بودیم که برخیازافراد و متصدیان تولید تئاتر، سالنهای تئاتر را خالی گذاشتند و همینامر موجب شد که تئاتر، درآستانه نابودی، تعطیلی و در مسیر حرکت بهسوی پلتفرمهای مختلف قرار بگیرد؛ اما ما دراینمسیر ایستادیم، بااینروند مبارزه کردیم و خدا را شاکریم که موفق بودهایم و درهمیندوران کرونا، توانستیم بیش از 20 نمایش را بهروی صحنه ببریم». شیخی که سیزدهمین متن نگاشتهشده خویش را باعنوان «داشآکُل» در جایگاه کارگردان بهروی صحنه برده؛ باتأکیدبراینکه در روند تولید نمایش، همچنان به راه خود ادامه میدهد تا سالنهای اجرای نمایش در کشور خالی نماند، گفت: «درچنینشرایطی، در ابتدای راه، برای کشاندن مخاطب نمایش به سالنهای تئاتر با سختی مواجه بودیم؛ اما خداوند متعال را سپاسگزارم که دراینشرایط توانستیم مخاطب را به سالنها بکشانیم و به دیدن نمایش دعوت کنیم».
لزومِ روشنشدنِ تکلیف سالنهای خصوصی
شیخی که در پروژههای تصویری و فیلمهای متعدد نظیرِ «قاتل اهلی» و «بادیگارد» نیز حضور داشته، باتأکیدبراینکه امروز، همه اهالی تئاتر یکتنه جلو میروند و دراینمسیر، نیاز به حمایتهای بیشتری دارند، گفت: «سالنها باید گروههای تولیدکننده آثار نمایشی را همراهی کنند و سالنی که میپذیرد یک گروه در آن به اجرای اثر بپردازد و هزینهای را بابت کرایه روزانه سالن دریافت میکند، میبایست خودش نیز در کنار گروه، گروه تولید اثر را در بحث تبلیغات همراهی کند». وی که در فیلم سینمایی «ایستاده در غبار» به ایفای نقش پرداخته است، ضمن درخواست از ادارهکل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگوارشاد درجهت حمایت بیشتر از تئاتر، بابیاناینکه امروز، تکلیف سالنهای خصوصی باید روشن شود، یادآور شد: «یا میبایست در مسیری قدم برداریم که سالنهای خصوصی، مطلقاً از بین بروند یا اگر قرار است این سالنها نیز مانند دیگر سالنهای تئاتر به فعالیتشان ادامه دهند، سنگ جلوی پای آنان نیندازند». بازیگر فیلمهای سینمایی «موقعیت مهدی» و «سه بیگانه» باابرازتأسفازاینکه در سالنی به اجرای نمایش میپردازد که درهای اصلی آن، هنگام اجرا بسته میشود و تماشاگران باید از یک در کوچک وارد سالن اجرا شوند، گفت: «این، برای تئاتر و برای فرهنگ خطرناک است. ما، اندکیپیش در سالن سپند اجرای داشتیم و چون راه اصلی ورودی سالن، با یک بلوک و نیوجرسی مسدود بود، تماشاگران مجبور بودند از مسیری تنگ رفتوآمد کنند و بسیاری حتی متوجه نمیشدند که دراینسالن، تئاتر اجرا میشود».
آموزشوپرورش و ارتباط مستقیم با مقوله تئاتر
شیخی که در فیلمهای تلویزیونی مانند «شیشههای غبارگرفته» و «مصلوب» حضور داشته است، گفت: «آموزشوپرورش باید ارتباط مستقیم با مقوله تئاتر داشته باشد و باید تئاترها را دنبال کند، با گروههای تئاتری درارتباط باشد، با آنها تماس مستقیم برقرار کند و دانشآموزان عزیز را حتماً به دیدن تئاتر ببرد». وی که در سریالهای متعدد نظیرِ «سالهای مشروطه» و «آسمان من» به نقشآفرینی پرداخته است، باتأکیدبراینکه در اجرای نمایش «قصه قرن» با انبوهی از نظرات مثبت معلمان مواجه شده و همواره ایننکته را از معلمان تاریخ شنیده است که میگفتهاند کاریکه بناست ما، در چندین جلسه درس تاریخ انجام بدهیم، شما تنها با بهرویصحنهبردن یک نمایش انجام دادهاید، گفت: «در چنین نمایشهایی، دانشآموز در یک قصه، تاریخ را دنبال میکند؛ ازاینرو، از مسئولین آموزشوپرورش میخواهم دانشآموزان را به دیدن تئاتر ببرند؛ زیرا دنبالکردن اینموضوع برای آموزشوپرورش، میتواند اهمیتی فرای آموزش کتب درسی داشته باشد». بازیگر سریالهای «تبریز در مه» و «شاید برای شما هم اتفاق بیفتد» باتأکیدبراینکه امروز، آموزشوپرورش میتواند با برقرارکردن ارتباط با مراکز فروش بلیت تئاتر و گروههای تولید نمایش، به مشارکت در تولید آثار بپردازد، گفت: «یکی از دلایلی که من تلفن تماسم را در فضای مجازی با مخاطبانم بهاشتراک گذاشتهام ایناستکه ازسوی مدارس و ادارات مختلف، با ما تماس بگیرند و با تخفیفهای ویژه بتوانند به دیدن نمایشهای ما بنشینند؛ چراکه هدف ما، سود مالی نیست؛ بلکه قصد داریم برشی از تاریخ را با طراحی و اجرای خاص ما بهتماشا بنشینند و معتقدیم آموزشوپرورش، میتواند تئاتر را همراهی کند؛ همانگونه که تئاتر میتواند آموزشوپرورش را همراهی کند». وی که در سریالهای «معمای شاه» و «دختر گمشده» به ایفای نقش پرداخته، باابرازخرسندیازاینکه در نمایشهای پیشین او، بسیاری از مدارس به دیدن نمایش آمدند و استقبال خوبی از آن آثار کردند، گفت: «معتقدم در نمایشی مانند داشآکُل نیز چنین اتفاقاتی باید رخ بدهد و مدارس مختلف باید دانشآموزان را با ترغیب به دیدن چنین نمایشی، با آدابورسوم دوره احمدشاه قاجار آشنا کند و ایننکته، بهنظرم مفید است و بهخوبی دیدهایم اینامر، در چندین نمایش اتفاق افتاده و رخدادهای مطلوبی را در حوزه هنرهای نمایشی رقم زده است».
جلوگیری از بسیاری آسیبها با تأیید متون نمایشی پیش از رزرو سالن
بازیگر سریال «کشیک قلب»، باتأکیدبراینکه امروز، گاهی دیده میشود برخی از گروههای نمایشی با سالنها بهمنظور اجرا قرارداد منعقد؛ و پس از اینمرحله، متون نمایش خود را برای بازخوانی ارسال میکنند، گفت: «دراینزمان، بازخوان وزارت فرهنگوارشاد ناچار است این متن را حتماً قبول کند که اثر بهاجرا برسد و نهایتاً سالن و گروه متضرر نشوند؛ درحالیکه میتوان اینبرنامه را بهگونهایدیگر پیش برد و در ابتدای راه، گروه تولید متن را به مرکز هنرهای نمایشی ارسال کند و وقتی متن ازسوی مرکز موردتأیید قرار گرفت، بهدنبال رزرو سالن برود. بهنظرم این بسیاربهتر است و میتواند جلوی بسیاری از ضررهای ناشی از گامگذاشتن در مسیر غلط را بگیرد». وی که در آخرین فعالیت هنریاش در سریال «آتش در گلستان» به ایفای نقش پرداخته، گفت: «این، عشق است که ما را در مسیر تئاتر، محکم نگاه داشته و علاقه به ذات هنری تئاتر، در هنرمندان اینعرصه موجب شده است آنان تلاش کنند تا در مسیر هنرمندبودن حرکت کنند و این رسالت، در ذات تئاتر وجود دارد که فرد هنرمند، میبایست از آن پیروی کند و آنرا بهخوبی انجام دهد».
عکس: مهرداد حسینزاده
امین کردبچه چنگی