نمره نمایندگان در رای اعتماد به کابینه، چند شد؟

حاصل هفته‌ها بحث، گمانه‌زنی، گفت‌وگو و مذاکره به اخذ رای اعتماد ١٦ وزیر از ١٧ وزیر پیشنهادی منجر شد تا سنگ محکی برای نمایندگان این دوره مجلس که تعداد قابل توجهی از آنان داعیه‌دار تغییرات و شایسته‌سالاری بودند نیز باشد. نمایندگان چه مستقلا چه در قالب فراکسیون‌ها در این دوره تاکید فراوان بر این داشتند که درخصوص کابینه با آنها رایزنی شود و در عمل هم چنین اتفاق افتاد؛ بااین‌وجود در جلسه بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی دولت دوازدهم شاهد هیچ بررسی اصولی و منطقی چه ازسوی مخالفان و چه موافقان نبودیم. در میان نمایندگان ملت افرادی هستند که سوابق تحصیلی خوبی دارند و در دانشگاه‌های دولتی پیش از نمایندگی هئیت علمی بوده‌اند که این براساس شایستگی علمی آنها بوده است؛ اما هیچ تجزیه و تحلیل منطقی و درستی از وزرای پیشنهادی ارائه ندادند. مجلس دهم دارای حداقل ١٢ اقتصاددان، ١٠ جامعه‌شناس، ٢٧ حقوقدان، ٥٥ دانش‌آموخته مدیریت و ٢٦ پزشک است که در این چند روز به‌صورت تخصصی پشت تریبون نرفتند. از آنجاکه حداقل مدرک برای ورود به مجلس کارشناسی ارشد است، بیشتر نمایندگان با حوزه تحقیق و پژوهش آشنا بوده و دوستان متعددی در زمینه‌های مختلف علمی دارند؛ با این حال هیچ نماینده‌ای با عدد و ارقام دلایل موافقت یا مخالفت خود را بیان نکرد، همچنین بسیاری از این متخصصان که برای بار اول وکالت ملت را تجربه می‌کردند در سکوت به‌سر بردند. نیمی از وزرای پیشنهادی در دولت یازدهم وزیر بودند و کارنامه آنها می‌توانست بسیار اصولی بررسی شود که متاسفانه شاهد آن نبودیم، برخی از وزرای پیشنهادی نیز معاون وزرای دولت یازدهم بودند که عملکرد آنها نیز به‌راحتی قابل تجزیه و تحلیل بود، درهمین حال تقریبا سوال تخصصی از وزرای پیشنهادی پرسیده نشد. کسی نپرسید وزیر اقتصاد به کدام اصول اقتصادی برای افزایش رونق، پایداری و عدم افزایش تورم و شفاف‌سازی بازارهای پول و سرمایه اعتقاد دارد یا اصلا چقدر در این موارد تبحر داشته و نظریه‌پرداز است؟ از وزیر ارتباطات نپرسیدند حال که تحصیلاتت مرتبط با این حوزه نیست حداقل بیان کن که برنامه‌ات برای ١٥٠ میلیون سیم‌کارتی که در کشور وجود دارد چیست؟ وزیر امور خارجه وقتش صرف مسائل دوره یازدهم شد و در دفاع از برخی افراد نمایندگان رزومه آنها را پشت تریبون خواندند! حرف‌هایی که از خط ونشان کشیدن‌های یک وزیر پیشنهادی در فضای مجازی منتشر شد تا شعرخوانی در پشت تریبون به‌نوعی نشان می‌داد که قرار نیست به‌صورت اصولی افراد، راهکارها و برنامه‌هایشان بررسی شوند. وزرایی که هیچ مخالفی برای آنها پشت تریبون قرار نگرفت، نه‌تنها تمامی آرا را به دست نیاوردند، بلکه رای مخالف هم داشتند! آخرین وزیری که صبح روز گذشته و درست پیش از رای‌گیری صلاحیتش بررسی شد، وزیر ورزش و جوانان بود که مخالفی برای آن صحبت نکرد؛ اما همین وزیر ٣٩ رای مخالف و ٢٠ رای ممتنع از نمایندگان دریافت کرد. یعنی حداقل ٣٩ نماینده دلایلی برای مخالفت با سلطانی‌فر داشتند که موجب عدم رای اعتماد به وی شد؛ لیکن این دلایل یا ارزش گفتن در صحن را نداشته، یا نظر شخصی بوده و یااینکه به مخالف اجازه حرف زدن داده نشده است که آخری کمی بعید به‌نظر می‌رسد. نماینده‌ای که به‌دلایل شخصی به فردی برای وزارت یا عدم آن رای می‌دهد چقدر در حفظ منافع ملی و پاسداری از حقوق افرادی که به وی رای داده‌اند موفق و مسئول است؟ نکته جالبی که بیشتر رسانه‌ها بر آن تمرکز کردند این بود که برخی موافقان نقد کردند و تعدادی از مخالفان به دفاع از فرد پیشنهادی پرداختند. بیان مخالفت‌ها و موافقت‌ها نه با فرد که در اصل باید با رزومه، توانایی و برنامه وزیر پیشنهادی باشد که حتی به این معنا نیست که وی رای نیاورد؛ اما می‌توانست در پاسخگویی به ملت مفید واقع شود. وزیری که امروز بدون بررسی‌های واقعی رای آورد درصورت ضعف در عملکرد یا عدم حصول اهداف برنامه ششم، برنامه‌ها و اهداف دیگر به‌تنهایی مسئول نخواهد بود؛ بلکه تک‌تک این نمایندگان نیز با وی مسئولند. نماینده‌ای که امروز در سکوت خود رای مخالف می‌دهد نمی‌تواند از ماه‌های آینده به‌خاطر سوال وزیر را به مجلس بکشاند. در هر روی نمایندگان ملت تشخیص دادند که ١٦ وزیر پیشنهادی توانایی نشستن بر صندلی وزارت در دولت دوازدهم را دارند و تنها حبیب‌الله بیطرف با ۱۳۳رای موافق، ۱۳۲رای مخالف و ۱۷ رای ممتنع از کل ۲۸۸ رای ماخوذ نتوانست رای اعتماد از مجلس بگیرد. به‌این ترتیب تکلیف دو وزارت نیرو و علوم هم‌چنان مشخص نیست و باید با سرپرست اداره شوند. رئیس‌جمهور سه‌ماه طبق قانون وقت دارد تا برای این دو وزارت‌خانه به مجلس وزیر معرفی کند. برخی از افراد احتمال انتخاب وزیر زن برای وزارت علوم را درحالی‌ مجدد مطرح می‌کنند که پیش از این نوبخت صراحتا اعلام کرده بود که در سطح وزیر زنی در کابینه نخواهد بود. رئیس‌جمهوری در آخرین دفاع از کابینه بیان کرد مهم‌ترین ملاکش برای انتخاب وزرا بیش از شاخص بودن در حوزه تخصصی، هماهنگی با کابینه است، نکته‌ای که جای تامل بسیار دارد.