کد خبر:
210482
| تاریخ مخابره:
۱۴۰۰ سه شنبه ۱۵ تير -
08:05
گرفتنِ جان «هور» به‌خاطرِ نفت
محمد درویش درباره اوضاع هورالعظیم اظهار داشت: «تالاب هورالعظیم مهم‌ترین و راهبردی‌ترین تالاب نه‌تنها در ایران؛ بلکه به‌جرئت می‌توان گفت در خاورمیانه و آسیای جنوب‌غربی‌ست. وسعت این تالاب یک‌میلیون‌هکتار بوده که در توافقی اعلام‌نشده و خاموش بین دولت ایران و عراق از قبل‌ازانقلاب تلاش شد، محدود شود تا بتوانند اکتشافات نفتی داشته باشند. سؤال اصلی این‌است‌که چرا هورالعظیم حتی در دوران قبل‌ازانقلاب (1349) که دولت شاه ایران و اسکندر فیروز کنوانسیون جهانی رامسر را به‌تصویب رساندند، در سیاهه ثبت جهانی بیش از 20 تالاب قرار نگرفت؟ اکنون همان‌گونه که بخش بزرگی از تالاب در سمت ایران خشک شده، سمت عراق هم در همان میدان‌های مشترک نفتی کاملاً تالاب را خشک کرده‌اند تا با هزینه کمتر، نفت استخراج کنند. متأسفانه سد کرخه نیز به این‌ماجرا کمک کرد و با سکوت سازمان حفاظت محیط زیست در زمان دولت هاشمی رفسنجانی، تاکنون تداوم یافته». به‌گزارش ایلنا؛ رئیس گروه محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو، افزود: «وسعت تالاب در سمت ایران حدود 400هزارهکتار بوده که سازمان حفاظت محیط زیست به 125هزارهکتار قناعت کرده و اکنون تبدیل به 5 حوضچه شده؛ درواقع ماهیت طبیعی تالاب از بین رفته. در سمت عراق نیز از 600هزارهکتار به 360هزارهکتار قناعت شده است. هورالعظیم حدود 5میلیاردمترمکعب به‌عنوان حق‌آبه از سمت ایران و عراق نیاز دارد تا بتواند تاب‌آور شود که حدود 1.5میلیاردمترمکعب را باید ایران از محل کرخه و بقیه را دولت عراق از محل دجله و فرات بپردازد. دولت عراق در زمان جنگ به‌بهانه توسعه اراضی کشاورزی در شمال بصره، کانالی به‌نام نهر پنجم یا کانال صدام احداث کرد؛ اما از ترس پیشروی سپاهیان ایران، صدام حسین، اولین کلنگ خشک‌شدن هورالعظیم را بر زمین زد. سپس دولت ترکیه با ساخت سدهای متعدد در بالادست، عملاً حق‌آبه ورودی تالاب و عراق و سوریه را کاهش داد». وی باتأکیدبراینکه باید کمیته‌ای مشترک از «ترکیه، سوریه، عراق و ایران» برای مطالبه حق‌آبه هورالعظیم شکل بگیرد تا بتوانیم در یک برنامه میان‌مدت 5ساله و با برداشتن دایک مرزی، همه دیواره‌ها و جاده‌های درون تالاب، دوباره هویت واقعی آن‌را احیا کنیم، گفت: «باتوجه‌به‌اینکه آورد کرخه حدود 7.8میلیاردمترمکعب در سال است؛ به‌راحتی می‌تواند حق‌آبه 1.5میلیاردمترمکعب هور را تأمین کند؛ اما نکته این‌است‌که آن‌قدر در بالادست کرخه بارگذاری شده که این امکان فراهم نیست. حتی امسال وزارت نیرو بیش از یک‌میلیاردمترمکعب رهاسازی کرده؛ اما به‌دلیل افزایش شالی‌کاری و کشت پرمصرف در منطقه سوسنگرد و بستان، کشاورزان اجازه نمی‌دهند آب به تالاب برسد که باعث ایجاد بحران امسال شده. بحران امروز، ربطی به وزارت نفت ندارد. وزارت نفت دوسال‌پیش یکی از مقصران جدی بود؛ آن‌زمان سیل بی‌سابقه را داشتیم که می‌توانستیم یک‌باربرای‌همیشه در محدوده رؤیایی 400هزارهکتاری تالاب را آبگیری کنیم؛ اما از ترس خسارت به تأسیسات نفتی، دیوار حائل مرزی را برداشتند و حجم بزرگی از آب کرخه را روانه کشور عراق و شط‌العرب کردند. درهرحال، بحران امسال تالاب به‌خاطر خشک‌سالی‌ست که میزان آورد آب کم شده و آن‌میزان آبی که رهاسازی شده را نیز کشاورزان برمی‌دارند و اجازه رسیدن به تالاب نمی‌دهند». وی درباره نقش ترکیه و دیگر کشورهای مرتبط در خشک‌شدن هور گفت: «ترکیه 120میلیاردمترمکعب مخزن روی دجله و فرات احداث کرده و ورودی آب را به دجله و فرات از 650مترمکعب در ثانیه به یک‌سوم کاهش داده. کشورهای سوریه و عراق هم با سدسازی‌های متعدد و بارگذاری‌های بالادست و نهر پنجم مقصرند و بعد‌از‌آن‌ها، دولت ایران مقصر است که تنها آب‌باریکه؛ یعنی رودخانه کرخه را با احداث سد و افزایش اراضی کشاورزی در بالادست و نیز توسعه میدان‌های نفتی با ارزان‌ترین قیمت بسته؛ درحالی‌که با انعقاد قرارداد 20درصد گران‌تر با چینی‌ها و اجرای پروژه‌های نفتی در محیط آبی؛ نیازی نبود هور خشک و تبدیل به حوضچه شود».