کد خبر:
291140
| تاریخ مخابره:
۱۴۰۰ شنبه ۲۷ آذر -
07:25
زنگ خطر کمبود گاز به‌صدا درآمد
سوم آذرماه بود که مرکز دیسپاچینگ شرکت ملی گاز اعلام کرد؛ طبق نماگرهایی که تولید و مصرف گاز را نشان می‌دهند، مصرف گاز از تولید آن بیشتر شده است. بر‌این‌اساس روز دوم آذرماه جاری، ۸۱۴میلیون‌مترمکعب تولید گاز بوده و مجموع مصارف ما ۸۲۰میلیون‌مترمکعب بود که از‌این‌میزان، تولید حدود ۷۰درصد آن در بخش خانگی و تجاری مصرف می‌شود و اگر‌چه تأمین گاز بخش خانگی و تجاری در اولویت قرار دارد؛ اما این‌مسئله به‌قیمت کم‌شدن سهم صنایع عمده و نیروگاه‌هاست؛ موضوعی که تبعات اقتصادی زیادی برای کشور دارد.
هروقت به ایام سرد سال نزدیک می‌شویم، مصرف گاز هم در کشور افزایش می‌یابد. به‌گواه آمارهای منتشرشده ازسوی شرکت ملی گاز ایران؛ یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در ماه‌های سرد سال، تأمین گاز بخش خانگی و صنعتی‌ست. چندماه‌پیش جواد اوجی (وزیر نفت) پیش‌بینی کرد که امسال روزانه ۲۰۰میلیون‌مترمکعب کسری گاز خواهیم داشت که باتوجه‌به کسری ۱۶۰میلیون‌مترمکعبی گاز در سال گذشته این‌رقم دورازانتظار نبود. به‌گزارش مهر؛ درحال‌حاضر ایران بعد از روسیه، بزرگ‌ترین مخازن گاز طبیعی جهان را دراختیار دارد. یکی از این میدان‌ها «پارس جنوبی»ست که با قطر مشترک است. مدت‌هاست که کارشناسان ایرانی و قطری اعلام کرده‌اند تولید گاز از میدان گازی پارس جنوبی روند نزولی به‌خود گرفته و اگر سرمایه‌گذاری مناسبی روی این میدان صورت نگیرد، همین‌میزان گازی هم که ازاین‌میدان تولید می‌شود، از دست خواهد رفت. حال این کاهش تولید گاز از میدان پارس جنوبی را در کنار افزایش مصرف سالانه گاز ببینید. این افزایش مصرف موجب شده تا سال‌به‌سال شاهد واگرایی روند تولید و مصرف گاز در کشور باشیم. کلاً باتوجه‌به عدم‌توسعه میدان‌های گازی در سال‌های گذشته و روند مصرف گاز در کشور، خطر جدی کسری تراز گازی کشور احساس می‌شود و این زنگ خطری‌ست که از مدت‌هاپیش به‌صدا درآمده. مسئولان بخش انرژی ایران، هشدار داده‌اند کشوری که می‌تواند تأمین‌کننده انرژی کشورهای منطقه باشد، هم‌اکنون درشرایطی‌ست‌که اگر به‌دنبال اصلاح الگوی مصرف نرود، در آینده نه‌چندان‌دور تبدیل به واردکننده گاز می‌شود. باتوجه‌به‌اینکه چشم‌اندازی برای افزایش تولید در کوتاه‌مدت و حتی میان‌مدت وجود ندارد، توجه به راهکارهای کوتاه‌مدت برای کاهش مصرف گاز خانگی و اداری اهمیت بالایی پیدا می‌کند؛ مهم‌ترین ابزاری که دولت‌ها برای کنترل مصارف بالای انرژی استفاده می‌کنند، ابزارهای قیمتی‌ست؛ که البته این‌موضوع نه‌تنها در ایران که دارای میدان‌های گازی‌ست؛ بلکه در کشورهای واردکننده گاز نیز اجرا می‌شود. در ایران، طبق آمار؛ ۲۵درصد مشترکین بخش خانگی بیش از ۵۰درصد گاز را در خانگی مصرف می‌کنند و این طبیعی‌ست که وزارت نفت بخواهد الگوی مصرف را تغییر دهد. به‌همین‌منظور، از ابتدای آذرماه جاری، وزارت نفت مکلف به اصلاح تعرفه‌های گاز شد که البته در تعرفه‌های جدید، ۷۶درصد مشترکین هیچ تغییری در تعرفه‌هایشان رخ نداد و باقی تنها چهاردرصد مشمول جریمه سنگین شدند. طبق آما؛ ۷۰درصد مصرف گاز خانگی و اداری در فصل زمستان، مربوط به سامانه‌های گرمایشی؛ و پس‌ازآن، تأمین آب گرم و پخت‌وپز است. سامانه‌های گرمایشی، به دو دسته گرمایش مرکزی و موضعی تقسیم می‌شوند. در سامانه‌های گرمایش مرکزی، گرمای موردنیاز تمام قسمت‌ها در یک‌قسمتِ ساختمان تولید؛ و به‌کمک وسایل توزیع ازقبیل رادیاتور، فنکویل، کانال و ... به بخش‌های موردنیاز فرستاده می‌شود. متداول‌ترین این‌نوع گرمایش در منازل سامانه‌های موتورخانه‌ای‌ست که در آن‌ها تنظیم‌نبودن نسبت سوخت و هوا، اختلاط ناقص سوخت و هوا که منجر به احتراق ناقص می‌شود، عدم‌تنظیمات فصلی در موتورخانه‌ها که باعث افت شدید راندمان و افزایش مصرف سوخت می‌شود، بی‌تناسبی ظرفیت حرارتی دیگ با مشعل، عدم‌تنظیم صحیح ترموستات و عایق‌بندی‌نشدن دیگ و لوله‌ها منجر به کاهش راندمان موتورخانه‌ها می‌شود. درباره مصرف گرمایشی مصرف آب نیز تنظیم دمای آب بر ۵۵ تا ۶۰درجه، کوتاه‌کردن زمان استحمام، خاموش‌کردن سیستم گرمایش آب برای زمان طولانی‌مدتی که کسی در منزل نیست؛ از راهکارهای مفید می‌تواند باشد. در مصارف پخت‌وپز هم یکی از بزرگ‌ترین دلایل اتلاف سوخت در منازل، استفاده نادرست از اجاق‌گاز است. زیاد‌کردن بیش‌ازحد شعله، قراردادن ظروف کوچک روی شعله‌های بزرگ و ظروف بزرگ روی شعله‌های کوچک، از مهم‌ترین اشتباهاتی‌ست که برخی‌ازافراد مرتکب می‌شوند و باعث هدررفتن ۴۰درصد سوخت اضافی می‌شوند. درضمن، حواستان باشد که شعله اجاق‌گازتان باید آبی بسوزد. ازطرفی، کاهش مصرف گاز در داخل منزل با راهکارهای ساده‌ای قابل‌انجام است. ساده‌ترین راهکارها پوشیدن لباس گرم و کافی در منزل است. علاوه‌براین؛ سایر راهکارها بر ثابت‌نگه‌داشتن دمای هوا در منازل متمرکز است. دوجداره‌کردن می‌تواند تا ۱۰برابر از تلفات گرمایی بکاهد، نصب صحیح پرده‌ها و عایق‌بندی منافذ ورودی سرما، از جمله راهکارهاست. در مصارف اداری هم سال‌هاست طبق دستورالعمل‌ها مقرر شده که دمای ادارات دولتی بایستی بین ۱۸ تا ۲۱درجه تعیین شود که متأسفانه این دما در اکثر ادارات رعایت نمی‌شود. ماه گذشته نیز معاون‌اول رئیس‌جمهوری در ابلاغیه‌ای بر این دستورالعمل و روشن‌کردن وسایل گرمایشی یک‌ساعت قبل از آغاز وقت اداری و خاموش‌کردن آن‌ها یک‌ساعت قبل از پایان وقت اداری و انجام معاینه فنی کلیه موتورخانه تأکید کرد. وی دراین‌نامه ادارات دولتی را بر کاهش ۱۰درصدی مصرف گاز، نسبت به پارسال با رعایت دستورالعمل‌های فوق ملزم کرد. درپایان لازم به تأکید است؛ طبق گزارش‌های هواشناسی، روزهای سردتری را درپیش داریم. تصمیم به پلکانی‌کردن مصرف در شرایطی گرفته شد که در تابستان امسال هم به‌دلیل ناترازی صنعت برق، قبوض برق با تعرفه پلکانی محاسبه شد. در صنعت برق نیز ۱۵درصد مشترکین مصارف نامتعارف و بسیار‌بالا داشتند که مشمول جریمه شدند و همان‌طور‌که مشاهده شد؛ بار مالی بر دوش اکثریت جامعه منتقل نکرد و به‌گفته مسئولین صنعت برق؛ تأثیر بسزایی در کاهش مصرف برق گذاشت. در صنعت برق، ۲۵درصد مشترکین که مصرف پایینی داشتند؛ یعنی برق حدود ۱۰میلیون و ۶۰۰هزار‌نفر نیز رایگان شد که این تشویق هم باید کنار جریمه پرمصرف‌ها، جهت کاهش مصرف گاز به‌کار گرفته شود. ازطرفی، با وجود مبلغ بالای یارانه‌های پنهان انرژی که طبق گزارش سازمان برنامه‌و‌بودجه؛ بالغ‌بر ۱,۳۰۰میلیارد‌تومان است، توزیع عادلانه این‌مبلغ نیز از وظایف حاکمیت است که به‌گفته کارشناسان؛ با پلکانی‌کردن تعرفه‌های مصرف، بدون ایجاد بار تورمی، این‌مهم محقق می‌شود.