کد خبر:
291778
| تاریخ مخابره:
۱۴۰۱ سه شنبه ۱۷ خرداد -
23:58
ونگلیس؛ حماسهسرای یونانیِ جهان موسیقی
«ونگلیس» یا آنطورکه در ایران رایج بوده؛ «ونجلیس» نام شناختهشده موسیقی الکترونیک درگذشت. عمده علاقهمندان به موسیقی بیکلام، او را با ساندتراک فیلم «فتح بهشت» میشناسند. کارهای حماسیِ وی همیشه جزو شنیدنیترین کارهای پیشرو یا بهعبارتی پروگرسیو بوده. او با نام اصلی «اوانگلوس اودیسهئاس پاپاتاناسیو» در 29 مارس 1943 بود؛ یکی از معروفترین موزیسینهای یونانی سبک الکترونیک، امبینت و نیوایج که بهنوعی به جریان پاپراک با سازبندیِ ارکسترال تعلق داشت و با ساخت موسیقی فیلم «ارابههای آتش» (ساخته 1981 هیو هادسن) اسکار گرفت و شناخته شد. او سپس برای فیلمهای مطرح دیگری نظیرِ «جنوبگان» «بلید رانر»، «فتح بهشت» و «اسکندر» آثاری قابلتوجه را ساخت. ونگلیس در دهه 60 با گروههایی مانند The Forminx و Aphrodite's Child نیز به همکاری پرداخت و بعضی کارهایش درآنمقطع بهعنوان کلاسیکهای روانشناختی شناخته شد. در اوایل 1980 بههمراه «جان اندرسن» همکاری مشترکی را شکل داد که منجر به انتشار چند آلبوم باعنوان «جان و ونگلیس» شد. ونگلیس در بیش از 50 سال فعالیت موسیقایی، بیش از 50 آلبوم ارائه کرد. بعضی از کارشناسان موسیقی، او را بهخاطر شیوه استفاده از سینتیسایزر و شیوه اجراهایش «ارکستر شبهکلاسیکِ یکنفره» لقب داده بودند. بعضاً نیز او را بههمراه «ژان-میشل ژار» و «مایک اولدفیلد» در دهه 1970 پیشگامان ترویج سبک «اینسترومنتال» (Instrumental؛ قطعهای که صدای انسانی یا آواز در آن نیست؛ و فقط از اصوات طبیعی یا سازهای مختلف در آن استفاده میشود) و نیز تأثیرگذاران بر خلق ژانر موزیک «عصر نو» (New-age music)؛ از سبکهایی که هدفشان الهامبخشی هنری، ایجاد آرامش روحی و مثبتاندیشیست) میدانند. او در ۱۷ می ۲۰۲۲ در سن ۷۹سالگی در بیمارستانی در پاریس براثر نارسایی قلبی درگذشت. دراینجا، نگاهی کوتاه به سه موسیقی ماندگار خلقشده توسط او برای فیلمهای معروف سینمایی میاندازیم.
Blade Runner
ملودی سیاه آمیخته با سبک آهنگسازی کلاسیک در این ساندترک بهخوبی فرم آیندهنگرانه فیلم را منتقل میکند تا متناسب با فضای نوآر مدرن ریدلی اسکات (کارگردان فیلم) باشد. شکل سرحال موسیقی او در «ارابههای آتش» درایناثر با رویکرد متفاوتی از سینتیسایزر به اوج میرسد. استفاده از موسیقیِ زنگی بههمراه وکالهای «دمیس روسس» (خواننده و نوازنده یونانی) بسیارموفق عمل کردهاند. سولوی ساکسیفون تنور نیز که «دیک میروسیِ» بریتانیایی نواخته، به کاملشدن قطعات و درنتیجه، ماندگاریشان در ذهن شنونده، کمک کرده است.
Conquest of paradise 1942
در بین کارهای ونگلیس، این موسیقی بیشازهمه شنیده و تحسین شده. ماجرای فیلم، به سفر «کریستف کلمب» و کشف آمریکا میپردازد و شکل حماسی موسیقی، بسیار به درک بهتر مفاهیم اثر کمک کرده است. بازهم «ریدلی اسکات» کارگردانی کار را برعهده دارد؛ اما نتیجه، متفاوت و بکرتر از «بلید رانر» شد. آلبوم این ساندترک توانست رکوردهای بسیاری را در جهان موسیقی جابهجا کند. ونگلیس اینجا از دو گیتاریست فلامنکو، وکالهای مختلف ماندولین و گروه کر «انگلیش چمبر» استفاده کرده است.
Alexander
این اثر ساخته «اولیور استون» موسیقی حماسی بسیار شنیدنی و متناسبی با محتوای خود دارد. شاید اینمسئله که داستان درباره فتوح اسکندر در فرهنگ یونان باستان بود، برای این هنرمندِ یونانی آنقدر خوشایند بود که اثری ماندگار و با روحیهای حماسی خلق کرد. خودش درباره ساخت این اثر گفته بود؛ آنقدر به سبک زندگی، جنگ و گوشههای آندوران برای خلق موسیقیاش فکر کرده بود که خسته میشدم. او دراینفیلم، همگام با ساخت هر سکانس، موسیقی را میساخت و اجرا میکرد.
مصطفی رفعت