کد خبر:
291845
| تاریخ مخابره:
۱۴۰۱ يکشنبه ۵ تير -
00:15
آیا سران هفت اقتصاد برتر دنیا راه‌حلی دارند؟
چالش G7 در مقابله با بحران‌های جهانی
درآستانه نشست «گروه هفت» (G7) سران جوامع صنعتی دنیا باید با بحران‌های غیرقابل‌پیش‌بینی مقابله کنند که شکست بر سر یافتن راه‌حلی برای آن می‌تواند ناکامی سردمداران هفت اقتصاد برتر دنیا را بیش‌ازپیش به‌نمایش بگذارد. به‌گزارش ایرنا؛ چالش‌های یک‌سال‌گذشته درآستانه برگزاری نشست گروه هفت در آلمان هرگز قابل‌تصور نبود و کسی فکرش را هم نمی‌کرد برخی از ثروتمندترین و دموکرات‌ترین کشورهای جهان با چنین مشکلاتی دست‌وپنجه نرم کنند. در نشست پارسال گروه هفت در انگلیس که نخستین دیدار رهبران این‌گروه پس از آغاز همه‌گیری کرونا بشمار می‌رفت، مقامات خوش‌بینی بیشتری نسبت به بهبود وضعیت جهان داشتند. سی‌ان‌ان می‌نویسد؛ پارسال بزرگ‌ترین چالش جهان، عبور از همه‌گیری بود اما ازآن‌زمان‌تاکنون رویدادهای جهانی بیش‌ازهمیشه افزایش یافته و مشخص نیست که گروه هفت کشور اقتصادی بتواند با وجود بحران‌های کنونی و شکاف‌های عمیق میان کشورهای عضو حتی اهداف سال گذشته را دنبال کند. آن‌هم درشرایطی‌که جنگ در اوکراین به بحرانی بی‌سابقه بدل شده و هم‌زمان تنش‌های دیگر نیز درحال‌شکل‌گیری‌ست. این رسانه آمریکایی در ادامه گزارش خود آورده است؛ طی چندروزآینده که رهبران ژاپن، کانادا، آمریکا، انگلیس، فرانسه، ایتالیا و اتحادیه اروپا با میزبانی آلمان با یکدیگر دیدار خواهند داشت با چالش‌های بسیار ازجمله قدرت آخرالزمانی هسته‌ای روسیه، ادعاهای قاطعانه چین بر سر تایوان، بحران جهانی غذا، بهای صعودی انرژی، کندی رشد اقتصاد جهانی و بحران هزینه‌های زندگی بحث خواهند کرد. دراین‌برهه برخلاف پارسال آمال و آرزوها برای مقابله با گرمایش زمین به کلافی سردرگم بدل شده و مشکلات زنجیره تأمین، امید برای بازگشت به‌حالت عادی پس از همه‌گیری کووید را کاهش می‌دهد. از همه این‌ها گذشته بریتانیا که میزبان سال قبل این‌نشست بود، تهدید کرده است قوانین بین‌المللی درمورد توافق برگزیت با اتحادیه اروپا را نقض می‌کند و بحث بر سر فرستادن پناه‌جویان به روآندا داغ است. ناظران براین‌باور هستند، هرچند رهبران گروه هفت قادر به حفظ اتحاد خود در برابر بحران‌های کنونی هستند اما مقیاس بحران‌های درحال‌ظهور امکان این‌امر را بسیار کاهش داده است. تحلیلگران عقیده دارند هرچند «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهوری روسیه مقصر تمامی بحران‌های کنونی نیست اما جنگ غیرقابل‌توجیه او در اوکراین با بسیاری از بحران‌های درحال‌ظهور مرتبط است. بحران جهانی غذا نمونه‌ای از این‌موضوع است که می‌توان آن‌را تاحدی نتیجه بروز اختلال در زنجیره تأمین جهانی پس از همه‌گیری ویروس کرونا دانست؛ اما تاراج گندم اوکراین توسط روسیه و محاصره کشتی‌های اوکراینی در دریای سیاه که مانع رسیدن گندم و سایر محصولات کشاورزی اوکراین به بازارهای جهان می‌شود، نقش اصلی در بروز بحران جهانی غذا دارد. براساس برنامه جهانی غذای سازمان ملل متحد (WFP)؛ اوکراین معمولاً ۴۰درصد گندم، ۱۶درصد ذرت و بیش از ۴۰درصد روغن آفتابگردان موردنیاز جهان را تأمین می‌کند. کمیته بین‌المللی نجات (IRC) هم به‌تازگی اعلام کرده که ۹۸درصد غلات و گندم صادراتی اوکراین همچنان در محاصره است و این سبب افزایش ۴۱درصدی بهای جهانی گندم شده و پیش‌بینی می‌شود که ۴۷میلیون‌نفر دیگر به‌شمار گرسنگان در جهان اضافه شوند چراکه صادرات گندم اوکراین از دیرباز به کشورهای کم‌برخورداری مانند لیبی، لبنان، یمن، سومالی، کنیا، اریتره و اتیوپی می‌رسید. لذا گروه هفت با هدف بهبود وضعیت حاکم، باید پوتین را وادارد که از برخی اهداف جنگی عقب‌نشینی کند و با پایان جنگ قدم مثبتی دراین‌مسیر بردارد. هرچند تاکنون هیچ نشانه مثبتی دراین‌مسیر دیده نشده. افزایش قیمت نفت یکی‌دیگر اثرات جانبی جنگ در اوکراین است. برای رفع این مشکل، گروه هفت باید شرکای روسیه در اوپک‌پلاس ازجمله عربستان سعودی را متقاعد کند که با پشت‌کردن به کرملین، تولید نفت را افزایش دهد. سفر ازپیش‌برنامه‌ریزی‌شده «جو بایدن» رئیس‌جمهوری آمریکا در اواسط ماه ژوئیه (اواخر تیرماه) و سفر «بوریس جانسون» نخست‌وزیر بریتانیا به ریاض در ماه مارس (اسفند)، نشانه‌هایی از تلاش‌های گروه هفت برای بهبود وضعیت جهانی انرژی‌ست هرچند هنوز هیچ تضمینی دراین‌باره وجود ندارد. عربستان سعودی مانند روسیه از بالارفتن بهای نفت منتفع می‌شود، هرچند این سود بهای سنگینی دارد که میلیون‌هانفر در سراسر جهان باید آن‌را بپردازند. اهداف احتمالی گروه هفت برای مقابله با چالش‌های کنونی درحالی‌ست‌که تلاش این‌گروه در سال قبل تماماً بر رسیدن به نقطه کربن خنثی و بهبودی همه‌گیری متمرکز بود؛ اما تلاش امسال کشورهای غربی برای کنارگذاشتن نفت و گاز روسیه منجر به روی‌آوردن دوباره این‌کشورها به بزرگ‌ترین عامل گرمایش زمین یعنی زغال‌سنگ شده است. آلمان خود به‌عنوان میزبان گروه هفت در وضعیت بحرانی قرار دارد زیرا روسیه عرضه گاز به این‌کشور را کاهش داده و ازاین‌رو دولت برلین اعلام کرده نیروگاه‌های زغال‌سنگ بیشتری راه‌اندازی خواهد کرد. این‌اقدام نسبت به نوامبر گذشته که آلمان متعهد شده بود تا سال ۲۰۳۰ زغال‌سنگ را به‌صورت تدریجی حذف می‌کند، یک عقب‌گرد بشمار می‌رود. انگلیس هم که پارسال گفت جهان در حذف تدریجی زغال‌سنگ به نقطه بی‌بازگشتی رسیده است، هفته گذشته پیشنهاد کرد که کشورش استخراج دوباره سوخت‌های فسیلی را برای صنایع فولاد آغاز کند. این‌کشور همچنین طرح تعطیلی تعداد بیشتری از کارخانه‌های زغال‌سنگ موجود را پیش از زمستان به‌تعویق خواهد انداخت. وضعیت رشد اقتصادی کشورهای گروه هفت هرگز در نشست سال گذشته قابل‌تصور نبود. دراین‌میان تداوم قرنطینه در چین با هدف رسیدن به کووید صفر نه‌تنها بازگشت این‌کشور را به تجارت تحت‌الشعاع قرار داده بلکه زنجیره تأمین جهانی را هم مختل کرده و منجر به توقف تولید در کارخانه‌ها شده است. در کشورهای عضو گروه هفت و فراترازآن، تورم روند افزایشی دارد و بانک‌های مرکزی نرخ‌های وام را افزایش می‌دهند و به‌نظر می‌رسد کاهش رشد اقتصاد جهانی در سال جاری بسیاربیشتر از پارسال باشد. «ایلان ماسک» ثروتمندترین مرد جهان هم به‌تازگی پیش‌بینی کرده بود که رکود اقتصادی آمریکا حتمی‌ست. وضعیت به‌باور ناظران یادآور رکود اقتصادی ۲۰۰۸ است؛ شرایطی که درپی‌آن اگرچه بانک‌های مرکزی به‌سرعت در پی راه چاره برآمدند اما پیامدهای ژئوپلیتیکی آن تا سال‌ها ادامه داشت. وقوع بهار عربی کمی‌بعد از این رکود اقتصادی نشان داد که درد اقتصادی جامعه از آستانه عبور کرد؛ پس دورازانتظار نیست که یک بحران اقتصادی دیگر جهانی بتواند موج گسترده‌تری از ناآرامی را به‌راه بیندازد. در ماه‌های اخیر، سریلانکا از جمله کشورهایی‌ست که به‌دلیل آشفتگی اقتصادی شاهد اعتراضات خیابانی بوده و در پاکستان و پرو نیز موجی از اعتراض‌های مردمی به‌دلیل شرایط اقتصادی حاکم ادامه دارد. اقدامات گروه هفت می‌تواند به‌دلیل وجود شکاف‌های موجود محدود شود و روسیه از وجود این شکاف‌ها بهره لازم را می‌برد. تنها چندهفته‌قبل از حمله روسیه به اوکراین، پوتین در سفری به چین قول همکاری عمیق‌تر داد و علی‌رغم هشدارهای سران گروه هفت، «شی جین‌پینگ» رئیس‌جمهوری چین هم تعهدش را دوچندان کرد و بر سر آینده تایوان قاطع‌تر شد. این دو کشور با حضور در شورای امنیت و گروه ۲۰ دارای حق وتو از هرگونه محکومیت حمله روسیه به اوکراین هستند. هرچند آمریکا و انگلیس گفته‌اند روسیه باید از گروه ۲۰ کنار گذاشته شود و درصورت حضور روسیه در نشست سران گروه ۲۰ در اندونزی در نوامبر امسال (آبان) به این‌نشست نمی‌آید اما «امانوئل مکرون» رئیس‌جمهوری فرانسه از زمان آغاز جنگ در اوکراین بیش از هر رهبر دیگر گروه هفت با پوتین گفت‌وگو داشته و اصرار دارد که روسیه نباید تحقیر شود؛ اما بایدن روسیه را متهم می‌کند که با حمله به اوکراین به بحران جهانی انرژی دامن زده است و وزیر دفاع وی هم معتقد است که روسیه باید تضعیف شود؛ بنابراین آنچه واضح است گروه هفت نه از راه توقف بحران که با کاهش آن می‌تواند به موفقیت دست یابد و شکست این‌گروه دقیقاً همان‌چیزی‌ست‌که روسیه انتظارش را می‌کشد.