آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی؛ رئیس‌جمهوری کشورمان، درآستانه سفر به نیویورک به‌منظور شرکت در 77اُمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفت‌وگویی با شبکه تلویزیونی CBS آمریکا داشت.
آقای رئیس‌جمهوری همان‌طورکه می‌فرمایید صنعت هسته‌ای را برای اهداف صلح‌آمیز می‌خواهید اما شما اولاً از این صنعت برای تولید برق استفاده می‌کنید و ثانیاً برخی اسناد وجود دارد که فعالیت‌های غیرصلح‌آمیز داشته‌اید.
درمورد مذاکرات هسته‌ای آنچه به پیشینه این‌مسئله برمی‌گردد آن‌است‌که آمریکایی‌ها از برجام خارج شدند و اروپایی‌ها به تعهدات خود نسبت به ملت ایران عمل نکردند؛ اما ایران به تعهدات خود پایبند بود و طبق نظر آژانس نه یک‌بار بلکه بارها اعلام کرده که ایران به تعهدات خود در برجام عمل کرده است. نقض این تعهد اول از ناحیه آمریکایی‌ها اتفاق افتاد بعد هم عدم‌انجام تعهدات از ناحیه اروپایی‌ها اتفاق افتاد. مذاکرات برای رفع تحریم‌ها بود چون این تحریم‌ها علیه ملت ایران ظالمانه است، این ظلمی‌ست به ملت ایران. وقتی ایران به تعهدات خود عمل کرده چرا تحریم شود؟ ضمناً باید توجه داشته باشیم کسی نمی‌تواند برای حق برخورداری ایران از داشتن دانش و صنعت هسته‌ای محدودیت یا ممنوعیت ایجاد کند. بارها ایران اعلام کرده در دکترین دفاعی‌اش سلاح هسته‌ای وجود ندارد و آنچه موردتأکید ایران بوده و هست، بهره از دانش هسته‌ای‌ست که هم‌اکنون این دانش در ایران بومی شده است. بارها به این‌نوع ادعاهای بی‌اساس پاسخ داده شده. دوربین‌های آژانس در مراکز هسته‌ای فعال بوده و گفته شده آنچه تاکنون در ایران اتفاق افتاده درراستای استفاده صلح‌آمیز است. بارها اعلام کرده‌ایم باتوجه‌به توانمندی دراین‌حوزه، بهره‌مندی از صنعت هسته‌ای فقط درجهت مصارف صلح‌آمیز است. چرا نسبت به استفاده صلح‌آمیز از صنعت هسته‌ای محدودیت ایجاد می‌کنند. امروز در حوزه‌های درمانی، کشاورزی، نفت، گاز و بسیاری حوزه‌ها از صنعت هسته‌ای استفاده می‌شود و این استفاده صلح‌آمیز حق ملت ایران است. چرا ایران از این حق محروم شود؟ علیرغم همه این ادعاهایی که بعضاً آژانس و یا جوامع اروپایی می‌کنند، آژانس در ۱۵ گزارش خود اعلام کرده که ایران هیچ‌گونه (صریح می‌گویم) در استفاده صلح‌آمیز از صنعت هسته‌ای پای خود را فراتر نگذاشته و تخلفی ندارد. آژانس تاکنون ۱۵بار بیانیه داده است.
آیا می‌خواهید به برجام بازگردید؟ برخی مقامات آمریکایی براین‌باورندکه شما قصد بازگشت به توافق برجام را ندارید.
ما بارها اعلام کردیم در مذاکرات برای رسیدن به توافق خوب و عادلانه و پیگیری رفع تحریم‌ها جدی هستیم. این ادعا (عدم‌تمایل ایران به بازگشت به برجام) هم از همان ادعاهای بی‌اساسی‌ست که مطرح می‌کنند. الآن مشکل توافق کجاست؟ چه‌کسی و چه جایگاهی برای توافق مشکل ایجاد کرده؟ آمریکایی‌ها تصمیم نمی‌گیرند. مسئله خیلی‌روشن است؛ ما اعلام کردیم که یکی از نکاتی که ضرورت دارد عهدشکنی آمریکایی‌ها ممکن است برای آن‌ها آسان باشد که راحت بخواهند پیمان خودشان را نقض کنند و بیایند و راحت بگویند که ما گویا پیمانی را نبستیم؛ اما به‌راستی پیمان و میثاق‌‌بستن راهکارش این است؟ اگر در دنیا بین کشورها میثاقی بسته شود و بعد یک‌طرف بیاید به‌صورت یک‌طرفه بگوید من از پیمان خارج شدم اصلاً جایی برای پیمان بستن در دنیا می‌ماند؟ آمریکا می‌خواهد در برابر این نقض پیمان چه جوابی بدهد؟ به مردم خودش چه جوابی می‌خواهد دهد؟ به مردم دنیا چه جوابی می‌خواهد بدهد؟ می‌خواهد بگوید من پیمانی را بستم و بعد هم به‌راحتی از این پیمان خارج شدم؟ این‌کار آمریکایی‌ها مورد سرزنش همه دنیا قرار گرفت.
طبق گفته‌هایتان می‌پرسم؛ آیا براین‌باورید که در آینده نمی‌توانید به آمریکایی‌ها اعتماد کنید؟ به‌خاطر این‌موضوع این سؤال را کردم که آیا قصد بازگشت به توافق برجام را دارید؟ چراکه به‌نظر می‌رسد به ما اعتماد ندارید. همان‌طورکه می‌دانید پرزیدنت بایدن این اختیار را ندارد چیزی را به رئیس‌جمهوری آتی آمریکا تحمیل کند.
ما به‌دلیل رفتاری که از آمریکایی‌ها تاکنون دیده‌ایم نمی‌توانیم به آن‌ها اعتماد کنیم و لذا اگر تضمین وجود نداشته باشد به آمریکایی‌ها اعتمادی نیست کمااینکه بارها پیمان‌ها را نقض کرده‌اند.
به‌نظر می‌رسد که شاید اصلاً توافقی شکل نگیرد.
اگر ما بتوانیم از این توافق منافع اقتصادی‌مان را تأمین کنیم و آنچه ایران بر آن تأکید دارد یعنی «رفع تحریم‌های ظالمانه»، «تضمین اعتمادآفرین و اطمینان‌بخش» و «حل‌وفصل قطعی مسائل پادمانی» محقق شود یک توافق خوب کاملاً امکان‌پذیر است. ما نشان دادیم هم در مذاکرات صادق هستیم و هم به‌دنبال یک توافق خوب با رفع تحریم‌ها هستیم.
اگر توافقی شکل بگیرد آیا حاضرید چهار آمریکایی را که در ایران زندانی‌اند را آزاد کنید؟ آیا این می‌تواند بخشی از موضوعات توافق باشد؟ ما در پایتخت (تهران) و در بازار بودیم، مردم رفتار دوستانه‌ای نسبت به آمریکایی‌ها داشتند و مهمان‌نواز و مهربان هستند؛ داشتم فکر می‌کردم آیا هنوز به آمریکا به‌عنوان شیطان بزرگ نگاه می‌کنند یا خیر؟
اصولاً ما با حبس و زندانی‌کردن هیچ‌کس موافق نیستیم؛ اما اگر فردی جرمی مرتکب شده طبیعتاً باید دستگاه قضائی به این جرم رسیدگی کند. افرادی‌که در زندان‌اند با حکم قاضی در زندان بسر می‌برند. این‌افراد تابعیت ایرانی دارند. ما تابعیت مضاعف را در قانون اساسی خود به‌رسمیت نمی‌شناسیم؛ یعنی اگر کسی تابعیت ایرانی داشت مرتکب جرمی شد یا تابعیت آمریکایی داشت و در ایران مرتکب جرمی شد طبیعتاً قابل‌پیگیری‌ست. دستگاه قضائی طبق ادله به پرونده رسیدگی می‌کند. بارها اعلام کرده‌ایم دستگاه قضا در ایران مستقل است و به اتهامات رسیدگی می‌کند. پیوندزدن مسئله زندانیان به برجام یا توافق کارِ درستی نیست. این، خودش یک مسئله مستقلی‌ست آمریکایی‌ها دراین‌موضوع دارند کار سیاسی می‌کنند. ایرانی‌های بی‌گناهی در زندان‌های آمریکا هستند که تنها جرمشان دورزدن تحریم‌ها بوده. آن‌ها گناهی نکردند که در زندان‌های آمریکا بمانند، بلکه باید کنار خانواده‌های خود بازگردند. بارها به آمریکایی‌ها اعلام شده این‌موضوعات می‌تواند با دستگاه قضا ایران موردگفت‌وگو قرار بگیرد اما آمریکایی‌ها بازهم با این‌موضوع سیاسی برخورد می‌کنند و آزادی زندانیان را به برجام پیوند می‌زنند درحالی‌که می‌تواند به‌عنوان یک مسئله مستقل انسان‌دوستانه بین دو کشور حل شود. اگر آمریکایی‌هایی در ایران مرتکب جرم شده باشند قابل‌بررسی‌ست اما این‌را به برجام پیوند می‌زنند. درهرصورت بنده مایل نیستیم کسی در زندان بماند و این‌موضوعات قابل‌بررسی و گفت‌وگو‌ست.
به‌نظر می‌رسد هیچ فضا یا امکانی برای برگزاری مذاکرات مستقیم یا رفع تنش‌ها بین ایران و آمریکا وجود ندارد. آیا با وجود این‌حجم از نفرت امکان برگزاری مذاکرات مستقیم و ارتباط مستقیم میان آمریکا و ایران وجود دارد؟
آنچه از آمریکایی‌ها در ذهن مردم ایران دراین‌سال‌ها وجود دارد مسائلی چون ساقط‌کردن هواپیمای مسافربری، تحریک صدام به جنگ با ایران و حمایت از گروه‌های تروریستی و منافقین است. منافقینی که ۱۷هزارنفر از مردم ایران را در کوچه و بازار به‌شهادت رساندند و رئیس‌جمهوری و نخست‌وزیر ایران را شهید کردند امروز تحت‌حمایت آمریکایی‌ها هستند این‌ها در ذهن مردم ایران است. چگونه مردم ایران می‌توانند نسبت به اقداماتی که آمریکا انجام داده بی‌تفاوت باشند. همچنان در ذهن ملت ایران سؤالات جدی هست. چرا این‌قدر ظلم به مردم ایران انجام دادند؟ مگر مردم ایران چه‌کار می‌خواستند انجام دهند؟ مگر مردم ایران به‌جز استقلال، آزادی و توجه به آرمان‌های خود حرف دیگری دارند؟ چرا این‌قدر به ملت ایران ظلم می‌شود؟ مردم می‌گویند چرا حق مردم فلسطین این‌قدر واضح ۷۰سال ضایع می‌شود؟ این سؤالات برای ملت ایران هست. باید آمریکایی به این سؤالات پاسخ بدهند.
تحریم‌ها واقعاً ازنظر اقتصادی به کشور شما آسیب می‌رساند.
ما تجربه مذاکرات با آمریکا را در موضوعاتی نظیر «دفع ظلم صدامیان» و «رفع تحریم‌های هسته‌ای» داریم اما تاکنون از مذاکره با آمریکا هیچ نفعی نصیب ملت ایران نشده؛ یعنی آمریکایی‌ها در مذاکرات و انجام تعهدات خود نسبت به ملت ایران پایبندی نشان ندادند و این سؤال هست که چرا آمریکایی‌ها نسبت به تعهدات خود پایبند نیستند؟
برداشتن تحریم‌ها چه‌میزان اهمیت دارد؟ چینی‌ها، روس‌ها و ایرانی‌ها دارند به‌هم نزدیک‌تر می‌شوند.
رفع تحریم‌ها برای ما اهمیت دارد؛ تحریم ظالمانه آمریکا علیه ایران تهدید بود اما ملت ایران این تهدید را به فرصت تبدیل کردند و این‌فرصت برای ملت ایران در رسیدن به پیشرفت‌های صنعتی و اقتصادی نقش بسیاری داشته است. ملت ایران با این تحریم‌ها متوقف نشده و می‌توانید آثار آن‌را ببینید. در دورانی که تحریم‌ها ایجاد شده یکی از صنایعی که تحریم زیادی برای آن وضع شد صنایع نظامی ایران است؛ اما امروز پیشرفته‌ترین صنایع نظامی را ایران داریم. خودِ آمریکایی‌ها و کشورهای منطقه هم می‌دانند ما پیشرفته‌ترین صنایع نظامی را داریم. علیه ایران تحریم‌های زیادی وضع شد اما اگر تحریم می‌خواست مؤثر باشد باید در صنایع نظامی مؤثر می‌بود. در صنایع دیگر هم همین‌طور، ما در کارهای علمی و فناورانه پیشرفت‌های زیادی داشتیم به‌رغم تهدیدها و تحریم‌هایی که آمریکایی‌ها کردند. می‌خواستند برای ملت ایران مشکل فراهم کنند اما این ملت متوقف نشد. پیشرفت‌های حوزه‌های مختلف شاهد این‌موضوع است که تحریم‌ها نتوانسته ما را متوقف کند. بزرگ‌ترین دلیل بر این سخن، گفته خودِ آمریکایی‌هاست. سخنگوی کاخ سفید اعلام کرد فشارهای حداکثری به ایران مفتضحانه شکست خورده است. آمریکایی‌ها حربه‌ای را به‌دست گرفته‌اند؛ قبلاً با حمله نظامی کشورها را تهدید می‌کردند الآن با تحریم می‌روند کشورهای مختلف را تهدید می‌کنند. الآن مجموعه‌ای از کشورهای تحریم‌شده توسط آمریکایی‌ها در دنیا بیشتر کنار هم قرار می‌گیرند، همکاری مشترک خود را افزایش می‌دهند. خلاف آنچه آمریکایی‌ها فکر می‌کنند، تهدید علیه کشورهای مستقل تبدیل به متحد‌کردن جوامع مستقل می‌شود تا این‌کشورها بتوانند باهم کار و تحریم آمریکایی‌ها را خنثی کنند. استفاده از تحریم علیه کشورها توسط آمریکایی‌ها جواب نمی‌دهد. همچنانی که حربه نظامی و تهدید نظامی جواب نداد. معلوم است که تحریم مشکلاتی را ایجاد می‌کند نه‌فقط برای ما برای خودِ آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها هم مشکلاتی ایجاد کرده. ما امروز یکی از کشورهای بزرگ تولیدکننده نفت و گاز هستیم. تحریم آمریکایی باعث می‌شود که نه خودشان نه اروپایی‌ها و نه کشورهای دیگر نتوانند از این نفت و گاز ما استفاده کنند. ما با تحریم‌ها چه کردیم؟ ما هم تحریم‌ها را به‌عنوان یک تهدید به فرصت تبدیل کردیم. حتماً دنبال رفع مشکل تحریم هستیم ولی اگر آمریکایی‌ها تحریم‌ها را برندارند ما هرگز متوقف نخواهیم شد. ما حرکت و پیشرفت کشور را بند به این‌قضیه نکردیم و قرار نیست بکنیم اما ما دو چیز را دنبال می‌کنیم: «خنثی‌کردن تحریم‌ها»، «رفع تحریم‌ها» و در هر‌دو‌جهت دولت ما حرکت می‌کند لذا میز مذاکره را ترک نکردیم و الآن توپ در زمین آمریکایی‌هاست. یعنی آمریکایی‌ها باید تحریم را بردارند و به آنچه گفتیم پایبند شوند و پیمان‌شکنی که در ادوار مختلف در دولت آمریکا بوده را پایان بدهند.
انسانیت و ارزش‌های فراوانی وجود دارند که در همه نقاط دنیا مشترک هستند به‌نوعی باعث تأسف است که مردم ما نمی‌توانند با هم ارتباط داشته باشند.
بله ارزش‌های انسانی در بسیاری از ملت‌ها، گویش‌ها، اقوام و ملل مختلف مشترک است زیرا خداوند متعال انسان را طبق فطرت خلق کرده و فطرت انسان‌ها به‌طرف اخلاق، معنویت، توجه به انسان‌های دیگر و دوستی با دیگران، نوع‌دوستی، رفع مشکلات دیگران و عدالت کاملاً کشش دارد و این‌موضوع در وجود انسان نهادینه شده است به‌نحوی‌که انسان ظلم را بد می‌داند. ظلم برخلاف فطرت انسان است. انسان، دوست ندارد نسبت به دیگران ظلم کند. اینکه امروز ما می‌گوییم آمریکایی‌ها نباید ظلم کنند، اینکه لازم نیست کسی مسلمان باشد تا بگوید من ضدِ‌ظلم هستم. خیر؛ مسیحی و یهودی هم ضدِ‌ظلم هستند. اصلاً انسان‌ها در فطرتشان ضدِ‌ظلم هستند، ظلم را هیچ‌کس دوست ندارد. همه انسان‌ها در عالم ضدِ‌ظلم هستند منتها گاهی منافع شخصی، حزبی و اطرافیانشان اقتضا می‌کند که پا بر حق بگذارند و بر دیگران ظلم روا دارند. ما معتقدیم و بارها اعلام کردیم آنچه علیه ملت فلسطین انجام می‌شود فقط علیه یک‌عده مردم مسلمان نیست بلکه علیه انسانیت است چون هیچ انسانی راضی نمی‌شود خانه‌ای بر سر مردم خراب شود، زن و کودک زیر آوار بمانند، در عالم چه‌کسی این‌را دوست دارد؟ آمریکایی‌ها ۲۰سال در افغانستان حضور پیدا کردند و ثمره این حضور چه بود؟ کدام خوبی را برای افغانستان به‌وجود آورد؟ خودشان گفتند معلوم می‌شود حضور ۲۰ساله ما در آنجا هدر رفته. نتیجه حضور آمریکایی‌ها شد قتل، کشتار، تخریب خانه‌ها، عقب‌ماندگی افغانستان و چه ظلمی‌هایی که بر مردم افغانستان شد. این اتفاق مقابل چشم همه عالم است و همه عالم این‌را بد می‌دانند. آیا ظلم کردن به یک ملت مظلومی مانند افغانستان درست است؟ حتماً همه خواهند گفت این ظلم را نمی‌پذیریم. پس انسان‌ها بر یک فطرتی قرار داده شدند که آن فطرت عدالت‌خواه، حق‌خواه، ضدِ‌ظلم و ضد ناحق است و اگر انسان‌ها به خود و ذاتشان واگذار شوند فرقی هم نمی‌کند این انسان زبانش انگلیسی، عربی یا فارسی باشد، همه گویش‌ها، چون اساسشان بر فطرت قرار داده شده ضدِ‌ظلم هستند.
آیا باور دارید که هولوکاست اتفاق افتاده و شش‌میلیون یهودی کشته شدند؟
مسئله تاریخی؛ مسئله‌ای‌ست که باید گذاشت کسانی‌که محقق و پژوهشگرند بررسی کنند. وقایع تاریخی را نمی‌شود از تاریخ حذف کرد. باید اجازه داد محققان و پژوهشگران این‌موضوعات را بررسی کنند؛ اما اینکه در اروپا بگویند هرکس درباره هولوکاست تحقیق کند ما او را در دادگاه محکوم می‌کنیم، درست است؟ آیا این‌روش برخورد با تحقیق، پژوهش، علم‌افزایی و معرفت‌افزایی، منافات ندارد؟ باید گذاشت پژوهشگران و تاریخ‌دانان موضوع را بررسی کنند. در تاریخ درمورد یک واقعه‌ای ادعایی شده، یک نشانه‌هایی هم وجود دارد برای‌اینکه این اتفاق واقع شده. اگر این اتفاق در عالم وجود دارد بگذارند راجع به آن تحقیق و پژوهش انجام شود و درست برای تمام عصرها و نسل‌ها مشخص شود.
من نظر شخصی جنابعالی را می‌پرسم.
سؤالم این‌است‌که آیا جلوگیری از تحقیق و پژوهش نسبت به این‌قضیه درست است؟ باید تحقیقات دراین‌زمینه انجام شود و اجازه دهند نتیجه تحقیقات به مراکز علمی، پژوهشی و تحقیقی و بیاید و مردم دراین‌زمینه بدانند. هرچه تاریخ‌دان‌ها راجع به این‌قضیه نظر بدهند، نمی‌شود تاریخ را دراین‌قضیه منکر شد.
آیا جنابعالی از حق حیات اسرائیل حمایت می‌کنید؟
مردم فلسطین حقیقت‌اند. حق مردم فلسطین، یک حق واقعی‌ست، مردمی‌که از خانه و کاشانه‌شان آواره شدند یک حقیقت و واقعیتی‌ست که امروز دیده می‌شود. مردمی‌که در کشورهای هم‌جوار همه آواره شدند و شهدای بسیاری دادند، غزه‌ای که امروز توسط دشمنان مردم فلسطین محاصره شده و تبدیل به یک زندان بزرگ شده، این واقعیتی‌ست که امروز وجود دارد. آیا این درست است مردمی از خانه و کاشانه خودشان بیرون رانده شوند و بیایند یک رژیمی را آنجا برپا کنند که اساس آن بر ظلم به مردم فلسطین قرار دارد؟ آنچه ما بارها اعلام کردیم آن‌است‌که مردم فلسطین صاحب حق‌اند و حق آن‌ها نباید ضایع شود. آنچه اعلام کردیم آن‌است‌که امروز آمریکایی‌ها دارند از یک رژیمی که کشور فلسطین را غصب کرده، حمایت می‌کنند. در زمان‌های مختلف آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها نتوانستند با قراردادهای مختلفی مانند کمپ دیوید، شرم‌الشیخ و اسلو مسئله فلسطین را حل و این رژیم جعلی که امروز در فلسطین وجود دارد را پایدار کنند. این حقیقت را نتوانستند انکار کنند که بالاخره فلسطین دارای حق است. ما چه می‌گوییم؟ شما دنبال نظر ایران هستید. نظر ایران نظری‌ست که رهبری انقلاب اسلامی بارها اعلام کردند؛ اینکه به آرای مردم مراجعه شود. مگر شما به دموکراسی معتقد نیستید؟ نظر مردم را بگیرند؛ یعنی نظر فلسطینی‌ها را اعم از مسلمان، مسیحی، یهودی. آرای هرکس‌که متعلق به سرزمین فلسطین است را بگیرند و نظام کاملاً مبتنی‌بر دموکراسی و نظامی که مبتنی‌بر آرای مردم است در سرزمین فلسطین شکل بگیرد تا به مسئله فلسطین خاتمه داده شود. این راهکار فلسطین است. راهکار حل مسائل فلسطین کشتن مردم این‌کشور نیست. راهکار حل مشکل، دادن حق به مردم فلسطین اعم از مسلمان، یهودی و مسیحی‌ست. مگر بارها نمی‌گویید که ما به رأی مردم معتقدیم؛ پس به رأی مردم فلسطین مراجعه کنید.
اطلاع دارید که بحرین، سودان و امارات، «اسرائیل» را به‌رسمیت شناختند و دارای روابطی دیپلماتیک با این‌کشور هستند و گفته می‌شود عربستان سعودی مذاکرات مستقیمی را با اسرائیل شروع کرده. می‌خواستم نظر جنابعالی را دراین‌خصوص بپرسم.
کشورهایی که با رژیم صهیونیستی به‌دنبال عادی‌سازی‌اند، می‌تواند مسئله فلسطین را حل کنند؟ کسی‌که امروز با رژیم صهیونیستی دست داد در ظلم به مردم فلسطین شریک می‌شود. سؤال این است آیا کاری‌که رژیم صهیونیستی علیه زنان و کودکان مردم فلسطین می‌کند ظلم است یا نیست؟ و اگر کسی او را در‌این‌ظلم تأیید کرد کار درستی کرده یا نه؟ یا باید بگوییم رژیم صهیونیستی کاری‌که نسبت به فلسطین می‌کند ظلم است یا ظلم نیست. امروز همه دنیا معتقدند آنچه رژیم صهیونیستی علیه مردم فلسطین؛ و سرزمین‌های آن‌ها را روزبه‌روز بیشتر اشغال می‌کند، ظلم است. کسانی‌که امروز روابط خود را با رژیم صهیونیستی عادی‌سازی می‌کنند درواقع از پشت به آرمان فلسطین خنجر زدند. به‌نظرم این عادی‌سازی روابط نه امنیت‌ساز برای رژیم صهیونیستی می‌شود و نه می‌تواند حق مردم فلسطین را ضایع کند و بین مردم مسلمان بیشتر نفرت به‌وجود می‌آورد. بالاخره مردم در جوامع مختلف حساب هستند یا حساب نیستند؟ این مردم نسبت به فلسطین می‌بینند که ظلم شده یا نه؟ تکلیف مردم چه می‌شود؟ ولواینکه افرادی باشند که اقدامی در رابطه روابط خود با رژیم صهیونیستی انجام دهند. این عادی‌سازی می‌تواند ظلم را حل کند؟ ما معتقدیم عادی‌سازی رژیم صهیونیستی با کشورهای منطقه به‌هیچ‌عنوان نمی‌تواند آرمان فلسطین را کمرنگ کند، آرمان فلسطین آزادی قدس شریف و آزادی فلسطین است.
آیا می‌خواهید مناسبات خود را مجدد با عربستان سعودی آغاز کنید و روابط خودتان را بهبود ببخشید؟
ما گفت‌وگوهای منطقه‌ای را همواره در دستورکار قرار داده‌ایم. اعلام کرده‌ام روابط ما طبق سیاست همسایگی‌ست. ما می‌خواهیم با همسایگان خود ارتباط داشته و روابطمان حسنه باشد. با عربستان سعودی پنج‌دور مذاکره در کشور عراق و در بغداد انجام شده. دور بعدی مذاکره هم ممکن است انجام شود. مسائلی وجود دارد که با گفت‌وگو و مذاکره میان ما و عربستان سعودی قابل‌حل است.
می‌خواهید به نیویورک سفر؛ و در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی کنید. بایدن در آنجا حضور خواهد داشت. آیا مایل به ملاقات با پرزیدنت بایدن هستید و به‌صورت رودررو با ایشان ملاقات می‌کنید؟
برنامه‌ای برای ملاقات ندارم. فکر نمی‌کنم چنین ملاقاتی پیش بیاید. هیچ‌گونه برنامه‌ای برای ملاقات با ایشان ندارم و همچنان‌که در قبل هم اشاره کردم نه ملاقات و نه مذاکره را مفید فایده نمی‌بینم.
به‌نظر شما اختلاف چه است؟ ازمنظر شما میان حکومت ترامپ و دولت بایدن تفاوت چه است؟
ادعای دولت جدید آمریکا این‌است‌که با ترامپ و دور قبلی تفاوت داریم. این‌موضوع را بارها ازطریق پیام به ما اعلام کرده و خود نیز این‌مسئله را گفته‌اند اما باید به عملکردها نگاه کنیم ببینیم آیا عملکردشان تفاوت کرده یا تفاوت نکرده است. اگر تفاوت نکرده باید گفت در چه موضوعی شما با هم متفاوتید؟ دولت فعلی آمریکا گفته روش‌هایی که در دولت قبل انجام شده را قبول نداریم و می‌خواهیم روش‌ها را تغییر دهیم اما آنچه ما درعمل دیدیم تغییری حاصل نشده. تحریم‌ها همچنان ادامه یافته درحالی‌که قرار نبود تحریم‌ها ادامه پیدا کند و قرار بود به تعهدات در توافق عمل شود اما به تعهدات تاکنون عمل نشده. فکر می‌کنم دولت جدید آمریکا باید درعمل اثبات کند متفاوت با دولت قبل است؛ یعنی درعمل تحریم‌ها را بردارد و به تعهداتی که دولت قبل آن تعهدات را به‌هم زد و از برجام خارج شد پایبند باشد.
اگر تحریم‌ها برداشته شوند آیا شما به همان برنامه توسعه هسته‌ای‌تان برخواهید گشت؟
ما اعلام کرده‌ایم صنعت هسته‌ای‌مان درجهت توسعه اقتصادی، همچون حوزه‌های صنعت، کشاورزی، نفت و گاز و پتروشیمی و امثال این‌بخش‌ها قرار دارد لذا چرا مانع می‌شوند که ایران از این حق قانونی خود استفاده نکند؟ ما درهرصورت از این حق قانونی‌مان استفاده می‌کنیم. ما هیچ‌زمانی دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نبوده و نیستیم.
موضوع را عوض کنیم؛ درخصوص سوابق خودتان سؤال کنم. شما دارای تحریم‌های اقتصادی هستید؛ اما تحریم‌های فردی هم علیه شما وجود دارند. شما در کمیسیون و کمیته‌ای عضویت داشتید که مسئول مجازات 5000نفر بود. آیا شما از این‌اقدام خودتان پشیمان هستید؟
نکته اول؛ شما چه سندی دارید برای این‌موضوع؛ جز ادعایی که منافقین می‌کنند. نکته دوم‌اینکه من آن‌زمانی‌که ادعا شده در جایگاه معاون دادستان بودم و امروز هم هر حقوقدانی که کمترین اطلاع را داشته باشد می‌داند که معاون دادستان چه وظایفی دارد و چه‌کارهایی انجام می‌دهد. من در تمام مسئولیت‌های حقوقی که در دستگاه قضا داشتم همواره مدافع حقوق انسان‌ها بودم و هیچ‌زمانی از دفاع از حقوق مردم غافل نشدم و اما گروهی که امروز دارد این‌نوع مسائل را به جوامع مختلف گزارش می‌دهد این‌ها کسانی‌اند که ۱۷هزارنفر را در کشور ما از کاسب، دانشجو، استاد دانشگاه، روحانی و امام‌جمعه و مسئولین مختلف تا رئیس‌جمهوری و نخست‌وزیر را به‌شهادت رساندند. دستشان به خون ملت ایران و به خون مظلومان آغشته است و آن‌ها مستحق محاکمه هستند. این سؤال را از آمریکا و اروپایی‌ها دارم که چرا به کسانی‌که خودتان آن‌ها را در لیست تروریست‌ها ثبت کردید و درزمانی‌که رسماً اعلام کردند رئیس‌جمهوری و نخست‌وزیر و ۱۷هزارنفر را در ایران به‌شهادت رسانده‌اند پناه دادید؟ آیا این‌موضوعات نباید مورد سؤال قرار گیرند؟ آنچه من به‌عنوان یک مسئول قضائی طی این‌مدت ۴۰ساله در مسئولیت‌های مختلف قضائی داشته‌ام همواره دفاع از حقوق مردم بوده. جریان منافقین همان داعشی‌هایی هستند که امروز شما می‌بینید. داعش به کسی رحم می‌کند؟ آن‌ها خون مردم، زن، مرد و کودک را در کوچه و بازار ریختند. این داعشی که مردم می‌بینند همان جریان منافقینی‌ست که دیروز در ایران خون می‌ریختند. آیا اگر امروز کسی مقابل داعش بایستد و نسبت به حقوق مردم دفاع کند استحقاق تشویق و تأیید دارد یا خدای‌ناکرده باید او را سرزنش کرد؟
یک‌ذره سردرگم و گیج شدم. نمی‌دانم این گروهی که صحبت می‌کنید اتهامات را انجام داده است!
هرکس در ایران مرتکب جرم و جنایتی شده در دادگاه‌های رسمی مورد محاکمه قرار گرفته و به کیفر اعمال خود رسیده و هریک‌از افرادی‌که مرتکب ترور و جنایت شده و در خانه مردم مواد منفجره انداختند نیز در دادگاه محاکمه شده و دادگاه هم به پرونده آن‌ها برابر قانون رسیدگی کرده است. بحث عدد مطرح نیست؛ هرکس در ایران چه آن‌روزها چه امروز مرتکب جنایت شود یا کسی را بکشد یا اقدامات تروریستی انجام دهد مستحق رسیدگی‌ست و وظیفه دادگاه هم رسیدگی به این‌مسائل است. آنچه در دادگاه‌ها موردرسیدگی قرار گرفته دقیقاً نسبت به جرائمی که هر فرد مرتکب بوده. از ابتدا این‌گونه بوده و الآن هم این‌طور است. بعد‌‌هم بدین‌شکل خواهد بود. هرکس مرتکب جرمی شود برابر قانون رسیدگی می‌شود.