کد خبر:
292550
| تاریخ مخابره:
۱۴۰۱ سه شنبه ۸ آذر -
05:49
چالش غربالگری جنین؛ «اختیاری» یا «اجباری»؟
«غربالگری جنین» یکی از آزمایش‌های دوران بارداری‌ست که ضرورت انجام آن در سه‌ماهه‌نخست بارداری برای تشخیص اختلالات کروموزومی و عقب‌ماندگی ذهنی نوزاد توصیه می‌شود اما انجام آن در سه‌ماه‌دوم بارداری با چالش اختیاری یا اجباری‌بودن همراه است. بارداری و فرزندآوری یکی از تجربیات منحصربه‌فرد در زندگی هر زنی‌ست اما این تجربه می‌تواند با ترس‌هایی ازجمله سلامتی جنین نیز همراه باشد؛ برخی افراد انجام این آزمایش پیش‌ازتولد نوزاد را در سه‌ماهه‌دوم بارداری منع و غیرضروری و درمقابل بسیاری از متخصصان زنان و زایمان، آن‌را به زنان باردار توصیه می‌کنند. در حیطه پزشکی، غربالگری به‌عنوان برنامه یا راهبرد بررسی جمعیت دررابطه‌با یک خطر تهدیدکننده سلامت با شناسایی افراد درمعرض‌خطر تعریف می‌شود که هدف آن شناسایی زودرس برای انجام مداخله یا مدیریت پیش‌هنگام ابتلا به یک بیماری و عوارض ناشی‌ازآن است؛ پس تست یا روش انجام غربالگری لازم‌است‌که دارای ویژگی‌های خاصی باشد که از جمله آن‌ها می‌توان به حساس‌بودن تست، قابلیت تکرارپذیری و ارزان‌بودن آن اشاره کرد. براساس گزارش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سالانه در کشور بیش از یک‌میلیون و ۴۰۰هزار نوزاد زنده به‌دنیا می‌آید که اگر احتمال بروز اختلال سندرم دان را در میان آنان یک در ۸۰۰ تولد درنظر گرفته شود، احتمال بروز سندروم‌داون درحدود ۱۷۵۰ تولد نوزاد زنده وجود دارد. به‌گزارش ایرنا؛ برخی از متخصصان، بهترین زمان انجام غربالگری برای دستیابی به وجود احتمالات در بروز بیماری سندروم‌داون و دو بیماری ناشی از اختلال کروموزومی در نوزادان را در سه‌ماهه‌اول بارداری مادران (از هفته ۱۱ تا ۱۳ و شش روزمرگی حاملگی) بیان می‌کنند که با انجام یک آزمایش ساده خون و سونوگرافی از مادر امکان‌پذیر است. این‌درحالی‌ست‌که برخی از متخصصان زنان و زایمان، مادران باردار را مجبور به انجام غربالگری در سه‌ماهه‌دوم بارداری می‌کنند و تأکید دارند در آزمایشگاهی که موردتأکید آن‌ها هستند؛ این آزمایش را انجام دهند و این‌موضوع علاوه‌بر پرداخت هزینه‌های زیاد، نگرانی و استرس برای مادران ایجاد می‌کند. مینا احمدی؛ مسئول یکی از آزمایشگاه‌های تهران دراین‌زمینه گفت: زنانی‌که برای غربالگری جنین به آزمایشگاه مراجعه می‌کنند همواره دچار نگرانی هستند اما مشاوره قبل از بارداری می‌تواند آن‌ها را با قوت قلب بیشتر و آرامش برای انجام آزمایش همراه کند البته انجام برخی آزمایش‌ها در سه‌ماهه‌نخست بارداری ضروری‌ست ولی در سه‌ماهه‌دوم باتوجه‌به مشاوره، نیاز چندانی به انجام آن‌ها نیست. اگر در سونوگرافی سه‌ماهه‌نخست بارداری مشکلی برای جنین مشاهده شود، بهتر است این سونوگرافی قبل از هفته ۱۸ انجام گیرد تا درصورت وجود ناهنجاری، پزشکی قانونی اجازه سقط‌جنین را بدهد. احمدی تأکید کرد: هزینه انجام هریک‌از خدمات مراکز سونوگرافی باتوجه‌به تعرفه مشخص‌شده در نظام‌پزشکی و وزارت بهداشت‌ودرمان تعیین می‌شود و بهتر است به مراکز معتبر برای انجام سونوگرافی مراجعه کنند و البته پزشکان نیز باید آزمایشگاهی را برای مادر باردار معرفی کنند که در محدوده محل زندگی وی باشد تا مشکلی دررفت‌وآمد نداشته باشد. حمیدرضا خرم خورشید؛ دبیر بورد ژنتیک وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: کمتر از ۱۰درصد موارد، مادر در دوره بارداری نیاز به انجام غربالگری برای تشخیص اختلالات کروموزومی دارد؛ درحالی‌که براساس باورهای نادرست بسیاری از پزشکان انجام این غربالگری را برای همه مادران توصیه می‌کنند و علاوه‌بر پرداخت هزینه‌های زیاد باعث نگرانی خانواده نیز می‌شود. وی بابیان‌اینکه یک مشاوره خوب و استاندارد برای زوجین قبل‌ازازدواج و حین بارداری درمورد بروز بیماری‌های ژنتیک می‌تواند از ضروری‌نبودن انجام غربالگری برای تشخیص اختلالات کروموزومی بکاهد، اظهار داشت: درحالی‌که بسیاری از خانواده‌ها، وقتی برای مشاوره می‌آیند، اصرار دارند مادر باردار این غربالگری را انجام دهد ولی نیازی نیست و ممکن است غربالگری در سه‌ماهه‌اول توصیه شود. خرم خورشید تصریح کرد: با انجام مشاوره خوب، خطر ابتلای نوزاد به بیماری‌های نادر و ژنتیک براساس نسبت خویشاوندی زوجین یا در غیر این صورت وجود یک بیماری در خانواده مشخص می‌شود و اگر زوجین نسبت فامیلی نداشته باشند، میزان بروز این بیماری‌ها حدود سه‌درصد و درصورت نسبت فامیلی حدود پنج‌درصد رخ می‌دهد. دبیر بورد ژنتیک وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تأکید کرد: با مشاوره ژنتیک قبل از بارداری، زنانی‌که درمعرض‌خطر بالای داشتن نوزادی با انواع خاصی از اختلالات ژنتیکی یا نقص‌های مادرزادی هستند، شناسایی می‌شوند و اگر آزمایش غربالگری خطر بالای یک ناهنجاری را نشان دهد، زنان می‌توانند برای تشخیص قطعی‌تر، آزمایش‌های تشخیصی انجام دهند. به‌گفته وی؛ براساس اصول اخلاق پزشکی، پزشک موظف است آگاهی‌های لازم را به زوجین درمورد ناهنجاری‌های کروموزومی در جنین ارائه دهد و انجام آزمایش دراین‌زمینه بستگی به تمایل آن‌ها داشته و وقتی جنین بیمار است مادر را نمی‌توان مجبور به انجام سقط کرد. این متخصص افزود: حدود چهارمیلیون و ۵۰۰هزارتومان هزینه غربالگری ناهنجاری‌های کروموزومی جنین است که با حمایت پوشش بیمه‌ای باید آزمایشگاه‌ها یا مراکز انجام این غربالگری، آن‌را رایگان انجام دهند.