چاقی و اضافه‌وزن کودکان

متخصصان تغذیه جهانی و مدرسان بیوشیمی، با صراحت تمام مدتی‌ست در جلسات جهانی، کنفرانس‌ها و کلاس‌های درسی، برای سلامت آینده جهان، چاقی و اضافه‌وزن را بزرگ‌ترین معضل و نگرانی دانسته‌اند و معتقدند که هیچ جنگی مهلک‌تر از اضافه وزن، سلامت جهان را به خطر نینداخته است؛ درنتیجه آینده جهان را جنگ پرخوری و بدخوری تهدید می‌کند که متأسفانه مرتباً در‌حال اضافه‌شدن است؛ تا‌جایی‌که به آن اپیدمی می‌گویند. این وضعیت بد، نه ویروس است، نه میکروب و نه جنگ جهانی؛ بلکه جنگ پرخوری، کم‌تحرکی و خوردن غذاهای فست‌فودی و نگهدارنده است که به‌سرعت به همه کشورهای جهان سرایت کرده؛ تا‌جایی‌که حتی در کشورهای جهان سوم هم رگه‌هایی از آن دیده شده است که ادامه آن جهان را در خطر نابودی قرار می‌دهد. در‌این‌مورد اگر به‌دنبال مقصر بگردیم، بسیار به خطا رفته‌ایم و اگر زندگی ماشینی را مسبب بدانیم، باز‌هم به خطا رفته‌ایم. اگر دولت‌ها را در‌این‌باره مقصر بخوانیم، باز‌هم به بیراهه رفته‌ایم؛ درنتیجه باید هر کس خود و به‌تنهایی به سلامت خویش فکر کند و دیگران را در مسئله اضافه‌وزن و چاقی مقصر نداند؛ اما درون خانواده و از دوران شیرخوارگی تا دوساله، این وظیفه مهم یعنی جلوگیری از چاقی برعهده مادران است که براساس آمارهای بالا، اگر طفل چاق شود، باید مادر را مقصر دانست که آمار چاقی در این رده سنی 20‌درصد است؛ یعنی 20‌درصد افراد زیر دوسال، چاق هستند. در استان‌ها 30‌درصد این رده سنی را چاق‌ها تشکیل می‌دهد، باز‌هم خانواده مقصر است و متأسفانه در افراد 7 تا 18‌سال میزان چاق‌ها حدود 30‌درصد است که برای کشور ما به‌خصوص در 10‌ساله‌اخیر که معتقدیم کالری کمتری می‌رسد و سفره‌های خانوار کوچک‌تر شده است، آمار خوبی نیست. از‌سوی‌دیگر؛ سوء تغذیه در دودهه‌اخیر باعث کوتاهی قد و اضافه وزن و چاقی در کودکان شده است که عوامل متعددی از‌جمله فست‌فود، غذاهای چرب، تنقلات صنعتی و مصرف نوشابه‌های قندی، نقش داشته‌اند و در عوض کاهش میوه و سبزی و به ویژه کم‌تحرکی، باعث اضافه وزن و چاقی در کودکان شده است که این چاقی خاص کشور ما نبوده بلکه بسیاری از کشورهای جهان، هم‌اکنون و به‌شدت در‌معرض این خطر قرار دارند. اما اگر به آمار دانش‌آموزان توجه کنیم که در سال 1396 ما 5/13‌میلیون دانش‌آموز و در سال 1397 ما 5/12‌میلیون دانش‌آموز داشته‌ایم که اگر فقط 20‌درصد آنان چاق بوده باشند، ما به‌طور‌متوسط 7/2‌میلیون چاق در دوران کودکی و نوجوانی داشته‌ایم که اگر این مسئله را برای یک دوره 10‌ساله در‌نظر بگیریم، به‌طور‌قطع و یقین 27‌میلیون ایرانی اضافه‌وزن داشته و در آستانه چاقی هستند؛، یعنی یک‌سوم جمعیت کشورمان را چاق‌ها تشکیل می‌دهند. پس چگونه است که سفره خانوار در ده‌ساله‌اخیر کوچک شده، پروتئین و چربی کمتری به مردم می‌‌رسد؛ اما چاق‌ها یک‌سوم جمعیت ما را تشکیل می‌دهد؟ اینجاست که تغذیه نامناسب و مصرف مواد غذایی دارای مواد نگهدارنده و بقیه مواد غذایی، توانسته‌اند بر میزان چاق‌های کشور بیفزایند؛ همچنین وفور بازی‌های کامپیوتری، زندگی در آپارتمان‌های کوچک و نداشتن فضای تحرک و ورزش و عدم جایگاه حرکت و ورزش در مدارس، کودکان را در 10‌ساله‌اخیر، تنبل و کم‌تحرک بار آورده است که وقتی این دوران را سپری می‌کنند، استعداد کامل برای چاقی را به دست آورده‌اند و در بزرگی اضافه وزن آنان تبدیل به چاقی می‌شود که به‌موازات چنین‌روندی، معدل نسبی بیماران کشور، به‌خصوص مشکلات گوارشی، میزان مرگ‌و‌میر و بیماری جسمی را به‌نحو بارزی افزایش می‌دهد؛ درنتیجه درصورت تداوم این وضعیت، بشر آینده به جنگ نیاز نداشته و خود عامل کشتن خود می‌شوند.