کد خبر:
292700
| تاریخ مخابره:
۱۴۰۱ يکشنبه ۱۱ دي -
06:46
۲۰۲۳؛ سالی پرچالش در روابط اتحادیه اروپا و آسه‌آن
درحالی‌که اتحادیه اروپا و کشورهای اتحادیه کشورهای جنوب‌شرق آسیا (آسه‌آن) به‌دنبال تعمیق روابط هستند، مجموعه‌ای از اختلافات از اوکراین گرفته تا حمایت‌گرایی تجاری می‌تواند سال آینده میلادی (۲۰۲۳) را به سالی پرچالش در روابط دو طرف تبدیل کند. تارنمای دویچه‌وله نوشت: سران بیشتر کشورهای جنوب‌شرق آسیا و اروپا در ۱۴ دسامبر (۲۳ آذر) برای اولین‌بار نشستی را در بروکسل و به‌منظور نمایش چگونگی پیشرفت روابط بین اتحادیه اروپا و ۱۰ عضو آسه‌آن تشکیل دادند. روابط دو طرف در اواخر سال ۲۰۲۰ به «روابط راهبردی» ارتقا یافت و تجارت دوجانبه کالاها افزایشی تقریباً ۱۴درصدی در سال ۲۰۲۱ داشت. به‌گزارش ایرنا؛ بسیاری در بروکسل نسبت به ریاست اندونزی از سال آینده بر اتحادیه آسه‌آن خوش‌بین هستند. رئیس‌جمهوری اندونزی از زمان به‌قدرت‌رسیدن در سال ۲۰۱۴ به‌دنبال تقویت روابط با غرب بوده است. وزیر خارجه اندونزی نیز وعده داد به اتحاد بیشتر کشورهای جنوب‌شرق آسیا و نقش‌آفرینی بیشتر آن‌ها در عرصه بین‌المللی کمک کند. سیاست غیرهمسویی جاکارتا درطول‌تاریخ به‌این‌معنا بوده که این‌کشور اتحادیه اروپا را به‌ویژه باتوجه‌به تشدید تنش‌ها بین آمریکا و چین یک شریک ضروری قلمداد می‌کند. بااین‌حال پیش‌بینی می‌شود که روابط دو طرف در سال آینده میلادی درمقایسه‌با سال ۲۰۲۲ با چالش بیشتری مواجه شود. آسه‌آن به‌تازگی پیمان دوستی و همکاری با اوکراین امضا کرد اما بسیاری از دولت‌های این‌منطقه خواستار آن هستند که از هیچ‌یک‌از دو طرف درگیر جنگ روسیه و اوکراین جانب‌داری نشود. هرچند سنگاپور نیز تحریم‌های خود را علیه مسکو اعمال کرده، لائوس و ویتنام همواره رأی ممتنع به قطعنامه‌های شورای امنیت در محکومیت اقدامات روسیه داده‌اند و برخی‌دیگر از کشورها نیز راه رأی ممتنع را درپیش گرفته‌اند. برخی در اتحادیه اروپا براین‌باورندکه کشورهای آسیای جنوب‌شرقی باید با صراحت بیشتری جنگ اوکراین را محکوم کنند و این‌امر به‌عنوان یکی از ویژگی‌های دیپلماسی در سال ۲۰۲۳ باقی خواهد ماند. اهمیت این‌موضوع به‌ویژه ازآن‌جهت است که مقامات اروپایی تهدید چین برای امنیت ملی خود را با کشورهای دارای مناقشه با پکن بر سر دریای جنوب چین مقایسه می‌کنند. اورسلا فون در لاین؛ رئیس کمیسیون اروپا در بیانیه‌ای در نشست محرمانه اتحادیه اروپا و آسه‌آن در بروکسل گفت: جنگ اوکراین کاملاً نشان می‌دهد دراین‌جهان دارای ویژگی وابستگی‌های متقابل چیزی به‌نام مشکل اروپایی یا مشکل آسیایی وجود ندارد. وی افزود چالشی که ما امروز با آن مواجه هستیم ماهیتی جهانی دارد و ازاین‌رو بر همه ما تأثیر می‌گذارد. بااین‌حال بعید به‌نظر می‌رسد که دولت‌های جنوب‌شرقی آسیا تغییری در مواضع خود در قبال جنگ اوکراین در سال ۲۰۲۳ ایجاد کنند. این‌امر درخصوص بحران کنونی میانمار نیز صدق می‌کند. اندونزی به‌عنوان رئیس آسه‌آن در سال آینده متعهد شده است که مواضع تندتری در برابر حکومت نظامی که در اوایل سال ۲۰۲۱ کنترل میانمار را به‌دست گرفت و یک بحران ملی را تشدید کرد، اتخاذ کند؛ اما جاکارتا همچنین، ممکن است برای یافتن توافق میان سایر اعضای آسه‌آن دچار مشکل شود و مشخص نیست این اتحادیه چه اقدامات دیگری می‌تواند برای تحت‌فشارقراردادن حکومت‌نظامی میانمار برای میل به‌سوی صلح و عادی‌سازی انجام دهد. اتحادیه اروپا نیز گزینه‌های بهتری برای میانمار ندارد. بروکسل در نوامبر گذشته پنجمین‌دوره از تحریم‌های خود را علیه مقامات حکومت‌نظامی جاکارتا و تجار همسو با آن اعمال کرد اما تحلیل‌ها نشان می‌دهد افراد و شرکت‌های زیادی برای تحریم باقی نمانده است. تعلیق امتیازات تجاری میانمار یک جایگزین است، اما بروکسل فکر می‌کند که این‌امر به‌طور نامتناسبی بر مردم فقیر این‌کشور تأثیر می‌گذارد. این درحالی‌ست است که انگیزه چندانی برای به‌رسمیت‌شناختن رسمی دولت وحدت ملی (NUG)، به‌عنوان دولت سایه ضد حکومت میانمار وجود ندارد. سال آینده می‌تواند برای دیپلماسی اتحادیه اروپا نیز سال دشواری باشد زیرا قرار است در کشورهای کامبوج و تایلند انتخابات عمومی برگزار شود که بسیاری معتقدند آزادانه یا عادلانه برگزار نخواهد شد. در سال ۲۰۲۰، اتحادیه اروپا یک‌پنجم از امتیازات تجاری کامبوج را به‌دلیل وخامت اوضاع دموکراتیک دراین‌کشور به‌حالت تعلیق درآورد. این اتحادیه صرفاً پس از انتخابات سال ۲۰۱۸ که تصور می‌شود تاحدی عادلانه برگزار شده، رویکرد دیپلماتیک خود را با تایلند عادی‌سازی کرد. بااین‌حال، اگر بروکسل احساس کند که نیاز به انتقاد از نحوه برگزاری انتخابات در کامبوج و تایلند وجود دارد، همکاری این اتحادیه با هر‌دو کشور آسیب خواهد دید. اختلافات بر سر حمایت‌گرایی تجاری می‌تواند یکی‌دیگر از سوژه‌های چالش‌برانگیز در روابط آینده کشورهای جنوب‌شرق آسیا و اتحادیه اروپا باشد. اندونزی و مالزی از اتحادیه اروپا به‌دلیل طرح‌هایش برای حذف تدریجی واردات روغن پالم به سازمان جهانی تجارت شکایت کرده‌اند. بروکسل می‌گوید به‌دلایل زیست‌محیطی این‌اقدام را به‌کار بسته است اما دو کشور آسیای جنوب‌شرقی که بزرگ‌ترین تولیدکنندگان روغن پالم در جهان هستند، اقدام اتحادیه اروپا را سیاستی درجهت حمایت از تولیدکنندگان اروپایی قلمداد می‌کنند. انتظار می‌رود سازمان جهانی تجارت تصمیم خود را در اوایل سال ۲۰۲۳ اعلام کند. سازمان جهانی تجارت دسامبر گذشته در پرونده‌ای که اتحادیه اروپا به‌دلیل ممنوعیت صادرات سنگ نیکل مطرح کرده بود، علیه جاکارتا حکم داد. چنین اختلافاتی می‌تواند روابط دو اتحادیه را، به‌ویژه با اندونزی به‌عنوان رئیس آسه‌آن مختل کند. کارشناسان می‌گویند بهبود روابط تجاری دو اتحادیه را در آینده نزدیک بعید می‌دانند. بروکسل توافقات با سنگاپور و ویتنام را تأیید نکرده است. مذاکرات بر سر توافقات تجارت آزاد با اندونزی و مالزی متوقف شده است، اگرچه نتیجه تصمیم‌گیری سازمان جهانی تجارت درباره واردات روغن پالم می‌تواند بر این مذاکرات نیز تأثیر بگذارد. همچنین احتمال پیشرفت اتحادیه اروپا در مذاکرات تجارت آزاد با فیلیپین و تایلند در سال ۲۰۲۳ بیشتر ارزیابی می‌شود.