حرکت به‌سوی انرژی پایدار با باتری خالی!

«لیتیُم» یکی از حیاتی‌ترین منابع‌طبیعی جهان است و در‌تلاش برای حرکت به‌سمتِ «انرژی پایدار»، نقش اساسی دارد. دراین‌داده‌نما که توسط EnergyX (شرکت فناوریِ انرژی پاک مستقر در پورتوریکو) ارائه شده، قصد داریم این پرسش را مطرح کنیم که با بیش از 350‌میلیون خودروی الکتریکی که انتظار می‌رود تا سال 2030 در سراسر جهان فروخته شود، آیا می‌توانیم تقاضای «لیتیُم» موردنیاز را به‌جهتِ تأمین انرژی‌های آن‌ها برآورده سازیم؟ لیتیُمی که باتری‌های EV (وسیله‌نقلیه الکتریکی) را تغذیه می‌کند، از ترکیبات موجود در منابع «آب‌نمک» یا «سنگ‌نمک» تصفیه؛ و مقادیر آن نیز برحسب «معادل کربنات لیتیُم» (LCE) اندازه‌گیری می‌شود؛ بنابراین، برای تأمین انرژی حجم انبوهِ خودروهای الکتریکی تولیدشده در سراسر جهان، نیاز به یک منبعِ ثابت و قابل‌اعتماد «لیتیُم» است. برپایه پیش‌بینیِ رشد تقاضای سالانه 20‌درصد تا موعدِ 2030، عرضه فعلی «لیتیُم» برای پاسخگویی به تقاضا کافی نخواهد بود و تقریباً دوبرابرِ آن، موردنیاز است. در سال 2022 میزانِ عرضه جهانی LCE معادل 750هزارتُن؛ و میزانِ تقاضای جهانی LCE نیز 720هزارتُن بود. این‌ارقام در سال 2030 به‌ترتیب، معادل یک‌میلیون و 640هزارتُن و سه‌میلیون‌ و 60هزارتُن خواهد برآورد می‌شود. یکی از دلایل اصل پیشی‌گرفتنِ قابل‌توجه تقاضای «لیتیُم» از عَرضه این‌است‌که روالِ مرسوم استخراجش کُند، قدیمی و اغلب باعث آسیب‌های زیست‌محیطی می‌شود. روش جدید استخراج «لیتیُم» که «استخراج مستقیم» (DLE) نام دارد اما می‌تواند مشکل عَرضه را حل کند. این‌ استخراج، دارای نرخ بازیابیِ 90درصد است که از فرآیندهای معمولی 300درصد پیشی می‌گیرد و همچنین، امکان استخراج «لیتیُم» از منابعی که قبلاً استفاده نشده بود؛ ازجمله «کالیفرنیا» و منطقه «اِسمَک‌اُور» (در آرکانزاس) را فراهم می‌کند. علاوه‌براین؛ DLE فوق‌العاده کارآمد است و پردازش یک رسوب «لیتیُم» طیِ آن، تنها دوروز طول می‌کشد؛ درحالی‌که در روش‌های سُنتی معمولاً 18‌ماه به‌طول می‌‌انجامد. این فرآیند همچنین سازگارتر با محیط‌زیست است؛ زیرا تولید یک‌تُن «لیتیُم» به‌طورمعمول به بیش از 2.2‌میلیون‌لیتر آب شیرین نیاز دارد؛ درحالی‌که DLE با ‌حداقل مقادیر عملی می‌شود. باید توجه کرد که بدون اقدامات لازم، «لیتیُم» کافی برای پاسخگویی به نیازهای ترکیبی انتقال انرژی پاک و اهداف توسعه پایدار «سازمان ملل متحد» تا سال 2030 وجود نخواهد داشت.
مصطفی رفعت