وقتی فرش از عرش به فرش می‌افتد

آیا هیچ‌گاه فکر کرده‌ایم، چه بر سر طلای سفید کشور آمده است که در روزگاران قدیم که از آمل تا قوچان در اوایل فروردین‌ماه زمین‌های کشاورزی را شکوفه‌های پنبه سفیدپوش کرده بودند و در استان مازندران در پرتو کشت و برداشت پنبه و تأسیسات بزرگی از نساجی، چند میلیون‌نفر از این راه امرارمعاش می‌کردند و استان مازندران جزو ثروتمندترین استان‌های کشور به‌حساب می‌آمد؛ چرا اوضاع این‌گونه شده است؟ حتی پس از طلای سیاه نفت، طلای سفید یا پنبه جزو مهم‌ترین اقلام صادراتی به‌حساب می‌آمد. یا فرش، آن‌هم فرش‌های دستباف که در روزگار گذشته، یک‌قلم صادراتی مهم کشورمان بود که برای خرید آن پاره‌ای‌از‌اوقات چشمان خریداران به دست‌های نازنینان فرش‌باف بود که در نوبت انتظار دریافت روزها و ساعات زیادی را تحمل می‌کردند تا یک فرش دستباف تبریز یا دستباف گل‌ابریشم یا ابریشم‌کار یا تابلوهای تزئینی دیوارکوب بافته شود که چشمان هنرشناسان خارجی را جلا می‌داد و این صنایع‌دستی را با قیمت‌های بالا خریداری می‌کردند. سیاست‌های غلط دولت و عدم پشتیبانی از این صنعت پول‌ساز و صادرات عظیم آن به آمریکا و اروپا، موجب ‌شد که میلیاردها‌دلار ارز به کشورمان وارد نشود؛ اما چه شد که مسئولین این صنعت را تنها گذاشتند و با واردات فراوان فرش‌های ماشینی به‌خصوص از نوع چینی آن ‌که بسیار نامرغوب اما چشم‌نواز و ظاهرپسند بود، چوب حراج را بر سر فرش دستباف کشور زدند و آن‌را نابود کردند؟ ازجمله اینکه مانع شدند که ایرانیان مسافر غرب حتی برای فرزندانشان یک قالیچه دستباف ببرند؛ یعنی اقتصادیون ما که بعضی از آنان بویی از اقتصاد نبرده بودند، بر سر فرش ما بلایی آوردند که هیچ‌گاه فرش روزگاری بدین تاریکی را حس نکرده بود تا امروز من نویسنده بگویم که فرش ما از عرش به فرش سقوط کرده است و چه سقوط غم‌انگیزی که توجه جزئی به آن می‌توانست، بیش از چهارمیلیون شغل برای روستائیان ما فراهم کند که این‌روزها روزگار سختی را تحمل می‌کنند؛ چون کمبود آب حتی کشاورزی را نیز از آنان گرفته و برای قوت لایموت خانواده، به‌سختی کار می‌کنندش تا سدجوع کنند و از گرسنگی نمیرند. ازطرف‌دیگر این‌قدر فرش‌های دستباف چینی، هندی و افغانی وارد می‌کنند که کار را برای تولیدات داخلی هم مشکل ساخته است و مشتریان زیادی از خریداران فرش دستی، نوع چینی آن‌را برمی‌گزینند؛ چون هم ارزان‌تر است و هم دارای نقش‌های بسیار زیبا و متنوعی‌ست که به‌نظر می‌رسید هیئت‌مدیره فرش ایران نیز در این رکود و خاموشی فرش ایرانی بی‌تقصیر نباشند که برای دو مورد اقدام نمی‌کنند. مورد اول اینکه ایرانیان اجازه داشته باشند، یک‌تخته فرش را با خود از کشور خارج کنند که به‌یقین خروج حتی مقدار کم فرش توسط مسافران ایرانی می‌تواند، مبالغ قابل‌توجه ارز را به کشور وارد کند که دراین‌مورد، هماهنگی‌هایی لازم است که هیئت‌مدیره فرش وظیفه دارد آن‌را ایجاد کند و ازسوی‌دیگر، جلوگیری از ورود فرش دستباف و ماشینی از کشور چین که معمولاً تولیدات این کشور، همیشه بی‌کیفیت و غیر‌مرغوب است؛ ولی چون در ظاهرسازی آن و نقش‌و‌نگارهای آن رنگ‌های متنوعی به‌کار می‌برند، در کشور ما دارای مشتری و خریدارانی‌ست که جلوگیری از واردات آن عین صواب و شرط عقل است. امیدواریم این درد‌نامه به گوش مسئولین مقبول بیفتد و مجدداً روزهای اوج فرش کشور را شاهد باشیم. آمین.