کد خبر:
385211
| تاریخ مخابره:
1403 سه‌شنبه 8 آبان -
07:58
بازی برد-برد ایران و چین در «راه ابریشم جدید»
اهمیت ایران به‌عنوان «شاهراه تجارت جهانی»، شهرتی چندهزارساله دارد و «جاده ابریشم» گواهی بر این واقعیت است؛ جاده‌ای که امروز چین به‌عنوان «دومین ابرقدرت اقتصادی جهان»، درتلاش است تا آن‌را در قالب «ابتکار کمربند-راه (BRI)» دوباره احیا کند. به‌گزارش محمد عنایتی نجف‌آبادی (فارس)؛ پس از آغاز جنگ روسیه و اوکراین، مسیرهای کریدور شرق-غرب دچار تحولاتی شدند که برای بعضی از کشورها منفعت و برای بعضی‌دیگر، خسارت به‌همراه داشت. مسیر شمالی چین-اروپا؛ مسیری که چین را ازطریق روسیه به اروپا وصل می‌کرد، با تحریم‌های اتحادیه اروپا دچار اختلال شد. پس‌ازآن، باتوجه‌به همسایگی چین با قزاقستان و مراودات ترانزیتی قبلی، قزاقستان به «هاب ترانزیتی» چین تبدیل شد؛ طوری‌که چندهفته‌اخیر، KTZ (راه‌آهن قزاقستان) اعلام کرد که به‌دلیل شلوغی بیش‌ازحد گذرگاه‌های مرزی قزاقستان و چین، مجدداً ممنوعیت قبلی تردد کانتینرهای ورودی را تا پایان ماه در گذرگاه دوستیک تمدید می‌کند. طبق گزارش راه‌آهن قزاقستان؛ در هشت‌ماه‌نخست ۲۰۲۴، حمل‌ونقل بار ازطریق گذرگاه ریلی دوستیک-آلاشانکو، به ۹.۱میلیون‌تن رسیده است که رشد ۲۰درصدی را تجربه کرده است. همچنین گذرگاه‌های اصلی چین و قزاقستان، آلاشانکو و خورگوس هستند که در سال ۲۰۲۳، تقریباً نیمی از ۱۷۰۰۰ قطار مسیر چین-اروپا را به‌خود اختصاص داده‌اند. درراستای شکوفایی ترانزیت زمینی و کاهش ازدحام در کریدور شرق-غرب، اخیراً قزاقستان اقداماتی را طراحی کرده یا انجام داده است. ساخت خط ریلی ۱۳۰کیلومتری در آلماتی به‌منظور کاهش ۴۰درصدی ترافیک بار در هاب آلماتی، افزایش ظرفیت مویتنی-دوستیک که اتصال چین به قزاقستان را ازطریق آلاشانکو فراهم می‌کند، برنامه‌ریزی برای آغاز ساخت یک خط ریلی جدید از ایاگوز به بختی در شمال‌شرق قزاقستان جهت ایجاد گذرگاه مرزی ریلی جدید، توافق راه‌آهن قزاقستان و بندر لیانیونگنگ برای ساخت یک هاب کانتینری در بندر آکتائو که ظرفیت کانتینری آن‌را به ۳۰۰هزار TEU می‌رساند، ترجیح ترانزیت بر صادرات در راه‌آهن قزاقستان (به‌عنوان نمونه: ممنوعیت موقت صادرات کالاهای کشاورزی قزاقستان ازطریق ریل به چین به‌دلیل ازدحام در گذرگاه‌های مرزی با چین) و ... از این‌اقدامات هستند. «مزایای موقعیت جغرافیایی ایران» در مسیر چین-اروپا را نمی‌توان نادیده گرفت؛ دراین‌راستا، کارشناس حمل‌ونقل و ترانزیت محمدمهدی کریمی قهی می‌گوید که باتوجه‌به‌آنکه حمل زمینی و یکپارچه کالا به‌ویژه ریلی، برای بازرگانان اهمیت ویژه‌ای داشته است و ایران می‌تواند با مسیر شرق-غرب عبوری از خاک خود، دور‌زننده بی‌ثباتی‌های سیاسی، ظرفیت پایین مسیر ترانس کاسپین، عبور از دریا و افزایش تخلیه و بارگیری و نیز افزایش زمان و هزینه انتقال کالا را کاهش دهد. این کارشناس معتقد است: «این‌مسیر علاوه‌بر حمل‌ونقل زمینی یکپارچه، عبور از کشورهای کمتر و البته ایجاد فضای امن‌تر برای بازرگانان را دراختیار ذینفعان این کریدور قرار می‌دهد. کمیسیون مشترکی با چین، قزاقستان، ترکمنستان و ترکیه با محوریت ایران، می‌تواند کریدور شرق-غرب عبوری از ایران را احیا کند. با احیای کریدور شرق-غرب عبوری از مسیر ایران، بازار ترانزیتی ۳۰میلیون‌تنی در زنجیره ارزش جهانی که بازیگران اصلی آن، دو قطب اقتصادی چین و اتحادیه اروپا هستند، نصیب ایران می‌شود». بی‌تردید موقعیت و جغرافیای ایران دراین‌طرح تجاری بزرگ را نمی‌توان نادیده گرفت؛ زیرا دسترسی چین به بازارهای اروپا، آمریکا، آفریقا و غرب آسیا، در شرایط کنونی عمدتاً ازطریق دریایی صورت می‌گیرد که صرف‌نظر از مسافت طولانی و زمان‌بربودن، ریسک‌های امنیت این‌مسیر دریایی نیز همچنان باقی‌ست که بازرگانان چینی با تحولات، قدرت‌نمایی و مداخله‌گری برخی کشورها از‌جمله آمریکا، دست‌وپنجه نرم می‌کنند. بنابراین، استفاده چین از مزیت جغرافیایی ایران و حضور کشورمان دراین‌زنجیره ارزش جهانی، یک بازی «بُرد-بُرد» را برای طرفین شکل می‌دهد.