ششمین جشنواره منطقهای تئاتر افراد دارای معلولیت (کویر) در کرمان؛ با معرفی برگزیدگان در بخشهای مختلف به کارش پایان داد. اینرویداد بههمت سازمان بهزیستی کشور، ادارهکل بهزیستی و ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان، از 20 تا 23 آذرماه در شهر کرمان برگزار شد. آثار گروههای شرکتکننده از استان سیستانوبلوچستان، کرمان، خراسانرضوی، خراسانجنوبی و یزد در سالنهای تئاتر شهر، پلاتو صنعتی، پلاتو علی معلم و سالن رودکی بهروی صحنه رفت. هیئتداوران در روز پایانی، برگزیدگان را در سه بخش کودکونوجوان، نمایش عروسکی و بزرگسال اعلام کرد. این جشنواره با حضور هنرمندان از استانهای مختلف کشور برگزار شد. هیئتداوران برگزیدگان هر بخش را انتخاب و جوایز آنان را اعلام کرد. هیئتداوران: دکتر هما جدیکار، دکتر ولیالله شالی و دکتر مهدی نصیری بودند. مطلب پیشرو، گفتگویی با تعدادی از هنرمندان و مسئولین حاضر دراینرویداد است.
معاون فرمانداری شهرستان مهریز:
اراده هنرمندان دارای معلولیت، در کمتر هنرمندی مشاهده میشود
مهدی شکری؛ معاون سیاسی امنیتی و اجتماعی فرمانداری مهریز، به تأثیر تئاتر معلولین اشاره کرد و گفت: «واقعیتش من اصلاً در جشن شرکت نکرده بودم؛ اما واقعاً خوشحال شدم که نمایش پاپیون قرمز را دیدم. انصافاً آقای زارعزاده نمایش را خیلی مسلطتر و احساسیتر اجرا کرد؛ بهویژهاینکه من از کودکی وی را میشناسم و میدانم در زندگی با چه چالشهایی مواجه بوده. حالا این چالشها را در اثرِ خود بهزیبایی نشان داد». وی درپاسخبهاینکه هنرمندان معلول را چگونه میبیند؟ گفت: «هنرمندان معلول ویژگیهای خاصی دارند که آنها را از دیگر هنرمندان متمایز میکند. بهنظرم بزرگترین ویژگی آنها کمتوقعبودن است. آنها هرکاریکه انجام میدهند، باتوجهبه محدودیتهایی که دارند، با اراده و توان ذهنی قوی خود به اینجا میرسند. البته این ویژگیها در کمتر هنرمندی مشاهده میشود». وی درباره اهمیت تئاتر برای جامعه و مسئولین، گفت: «در سیستم اداری باید فرآیندهایی وجود داشته باشد که معضلات اجتماعی و آسیبهای جامعه را شناسایی کنیم. هنرمندان میتوانند این معضلات را در قالب تئاتر بهنمایش بگذارند و مسئولین نیز میتوانند ازاینطریق راهکارهایی برای حل مشکلات جامعه پیدا کنند».
رئیس بهزیستی مهریز:
باید به سطوح بالاتر زندگی و رشد افراد دچار معلولیت بپردازیم
مرضیه ابویی مهریزی؛ رئیس بهزیستی مهریز بااشارهبه اهمیت رسیدگی به نیازهای اولیه افراد دارای معلولیت و فراتررفتن از آن، گفت: «دوسال است افتخار دارم دراینکسوت، کنار جامعه هدف بهزیستی باشم». وی بااشارهبهاینکه همچنان در برآوردن نیازهای اولیه افراد دارای معلولیت باقی ماندهایم، گفت: «متأسفانه مشکلات متعددی که معلولیت برای اینافراد ایجاد کرده، باعث شده که نتوانیم به نیازهای روحی و معنوی و تواناییهای آنها توجه کنیم. اینافراد پر از استعداد هستند و تواناییهای بسیاری دارند؛ اما آنقدر درگیر تأمین نیازهای اولیهشان بودهایم که بسیاری از استعدادهایشان هنوز فرصت بروز پیدا نکرده است. بهزیستی مهریز ۱۹۴۹فرد دارای معلولیت را تحتپوشش دارد. ازاینتعداد، تنها تعداد انگشتشماری توانستهاند به بخشی از تواناییهای خود دست پیدا کنند؛ هرچند هنوز از آنچه باید به آن برسند، فاصله دارند. بسیاریازآنها هنرمندانی واقعی با استعدادهای ویژه هستند. ایکاش روزی فرابرسد که از نیازهای اولیه عبور کنیم و به سطوح بالاتر زندگی و رشد افراد بپردازیم». وی بابیاناینکه هنر در زندگی افراد دارای معلولیت نقشی کلیدی دارد، افزود: «درحالحاضر، هر فرد دارای معلولیتی که بهسمت هنر رفته، با تلاش و زحمت فراوان به اینحوزه وارد شده است. متأسفانه حمایت زیادی دراینمسیر از آنها نشده. برگزاری جشنواره تئاتر معلولین توسط بهزیستی اقدامی ارزشمند است و امیدواریم نگاهها بهاینسمت افزایش یابد تا سایر بخشهای هنری نیز موردتوجه قرار بگیرند و عدالت اجتماعی بیشتری برای معلولین فراهم شود. هنر، تأمینکننده نیاز روحی بشر است و باید بیشتر به آن اهمیت داد. پرداختن به هنر، راهگشای زندگی مادی نیز میشود؛ اما متأسفانه در شهر ما، بهاینموضوع کمتوجهی میشود».
کارگردان نمایش «نسخه آزمایشی»:
برای ارتقای هنر معلولان، بهزیستی برنامهریزی بیشتری انجام دهد
الیاس اصغری؛ کارگردان نمایش «نسخه آزمایشی»، شرکتکننده از تربتحیدریه (خراسانرضوی) در جشنواره منطقهای تئاتر افراد دارای معلولیت کویر در کرمان، خود را فارغالتحصیل رشته تئاتر، سینما و تلویزیون از دانشگاه آزاد اسلامی تربتحیدریه معرفی کرد و گفت: «فعالیت هنری را بهصورت جدی از سال ۸۷ آغاز کردم و از ۹۰ بهشکل حرفهای در حوزه فعالیتهای مرتبط با بهزیستی مشغولبهکار شدم. دراینمدت در جشنوارههای استانی، منطقهای، رادیویی و ملی و جشنوارههایی که در ایام کرونا برگزار شد، مشارکت داشتم. افتخار دارم در ششمیندوره جشنواره تئاتر منطقهای کویر کرمان حضور داشتهام؛ همچنانکه در پنجدوره پیشین نیز همراه بودم». وی گفت: «نسخه آزمایشی بهقلمِ علی حاتمینژاد؛ فضایی درباره تنهایی آدمها را بهتصویر میکشد. این نمایش داستان زنوشوهری را روایت میکند که یکروز با چالشها و اتفاقات غیرمنتظرهای روبهرو میشوند و درتلاشاند گرههای زندگیشان را باز کنند. فضای اثر بهگونهایستکه تنهایی گسترده آدمهای شهری را نشان میدهد؛ درحالیکه اثری از دیگر انسانها دیده نمیشود». وی بااشارهبه نقش جشنواره در ایجاد تعامل میان گروههای هنری، گفت: «برگزاری جشنوارههای منطقهای؛ بهویژه تئاتر، فرصتی برای آشنایی و تبادل تجربه میان هنرمندان است. درایندوره از جشنواره، گروههای مختلفی را دیدم و آشناییهای جدیدی شکل گرفت. بهنظرم هرچه ساختار جشنواره قویتر باشد و سازمان بهزیستی انرژی و زمان بیشتری برای اینرویدادها بگذارد، مسیر توانمندسازی و انگیزهبخشی به جامعه هدف بهتر خواهد شد». وی باتأکیدبر نقش تئاتر در توانمندسازی معلولان افزود: «تئاتر بهعنوان یک هنر زنده، میتواند نقش بزرگی در ایجاد فرصتهای برابر و توانمندسازی گروههای هدف؛ بهویژه نابینایان، ایفا کند. این هنر به افراد کمک میکند از فضای اندوه و افسردگی بیرون آمده و راه زندگیشان را تغییر دهند». وی افزود: «برای ارتقای هنر معلولان، لازم است بهزیستی برنامهریزی بیشتری داشته باشد. برگزاری جشنوارههای متعدد؛ بهویژه در سطح استانی و معرفی آثار برگزیده به جشنواره تئاتر فجر میتواند انگیزه بیشتری به هنرمندان بدهد. نباید فعالیتها محدود به یک رویداد سالانه باشد؛ بلکه باید به اجراهای عمومی و برنامههای مداوم نیز توجه شود». وی بابیاناینکه تئاتر میتواند ابزاری مؤثر در ارتقای آگاهی عمومی باشد، گفت: «تئاتردرمانی در توانبخشی، نقش پررنگی در بهبود حال افراد دارد و میتواند مشکلات جامعه هدف را بهتصویر بکشد و آگاهی عمومی را نسبتبهآن افزایش دهد. علاوهبراین، تئاتر بهدلیل ارتباط عمیق با مخاطب، میتواند افراد جامعه را با چالشهای معلولان آشنا کند». اصغری به اهمیت رسانه دراینحوزه اشاره کرده و گفت: «رسانهها با پوشش خبری درست و پررنگ میتوانند نقشی مهم در آگاهسازی جامعه ایفا کنند. خبرنگاران حوزه بهزیستی با پرداختن به مشکلات و دستاوردهای افراد کمتوان، میتوانند مسیر رشد و تعامل را برای اینگروه هموارتر کنند». وی با قدردانی از دبیرخانه ششمین جشنواره تئاتر منطقهای کویر کرمان و سازمان بهزیستی، ابراز امیدواری کرد این جشنوارهها مستمر برگزار شوند و بتوانند نقشی مؤثر در توانمندسازی افراد جامعه هدف ایفا کنند.
رئیس اداره فرهنگ اسلامی مهریز:
تشویق فعالان دراینجشنوارهها انگیزهها را افزایش میدهد
در دومینروز از جشنواره تئاتر افراد دارای معلولیت کویر در کرمان، نمایش «پاپیون قرمز» بهنویسندگی و کارگردانی محمد زارعزاده، از شهرستان مهریز (یزد) در بخش خیابانی و در فضای باز هتل پارس اجرا شد. مسئولین و هنرمندانی از مهریز برای دیدن این نمایش به کرمان آمده بودند. محمدرضا دهقان نیری؛ رئیس اداره فرهنگ اسلامی مهریز دراینباره گفت: «محمد زارعزاده (کارگردان نمایش) یکی از معلولین توانمند مهریز است که در ورزش و هنر فعالیت دارد. برای تشویق این هنرمند عزیز و ترغیبش، بهاتفاق معاون سیاسی شهرستان و تعدادی از هنرمندان دراینجشنواره شرکت کردیم که هدف از برگزاری و حضور در آن، تشویق هنرمندان معلول است تا انگیزه بیشتری برای ادامه کار پیدا کنند. بهنظرم؛ ادارات ارشاد و بهزیستی با همکاری یکدیگر میتوانند زمینه رشد و تعالی هنر را فراهم کنند. خوشبختانه این اتفاق در مهریز افتاده و شاهد شکوفایی هنرمندان معلول؛ بهویژه در حوزه تئاتر هستیم». وی بااشارهبه تأثیر جشنوارهها بر انگیزه هنرمندان معلول، گفت: «این جشنوارهها باعث میشود معلولین بیشتر دیده شوند و تواناییهای خود را بهنمایش بگذارند».
پیشکسوت تئاتر کرمان:
کار با افراد دارای شرایط خاص، نیازمند صبر و آگاهیست
یدالله آقاعباسی؛ پیشکسوت تئاتر کرمان، بههمراه محسن روحی، مدیرکل فرهنگوارشاد اسلامی استان، دراینرویداد بهتماشای نمایش «مامان من میشی» نوشته و کارگردانی مانیا فرار؛ شدند. این نمایش، از شهر فردوس (خراسانجنوبی)، در پلاتوی استاد صنعتی شهر کرمان اجرا شد. آقاعباسی بااشارهبه آغاز فعالیت حرفهای خود گفت: «از سال ۵۱ وارد عرصه تئاتر شدم و ازآنزمانتاکنون همواره دراینمسیر گام برداشتهام». وی افزود که تجربههای اینسالها به او در ارتقای سطح هنری و آموزش به دیگران کمک کرده است. این هنرمند درباره جشنوارهها تصریح کرد که توجه به افراد دارای معلولیت در چنین رویدادهایی ارزشمند است؛ اما تأکید بر رقابت میتواند پیامدهای منفی داشته باشد و گفت: «همیشه نگران بودهام انتخاب یکنفر بهعنوان برتر، باعث سرکوب دیگر شرکتکنندگان؛ بهویژه کودکان شود». وی خاطرنشان کرد که جشنوارهها باید بهگونهای برگزار شوند که همه شرکتکنندگان دیده شوند و با خاطرهای خوش به خانه بازگردند. آقاعباسی بابیاناینکه آموزش تئاتر به افراد دارای شرایط خاص چالشهای بیشتری دارد، افزود: «کار با اینافراد نیازمند صبر و آگاهیست. ما ابتدا از نمایش خلاق شروع و آرامآرام آنها را برای اجرا آماده میکنیم». وی افزود که مواجهه مستقیم با تماشاگر بدون آمادگی میتواند برخیازآنها را سرکوب کند؛ درحالیکه برای برخی باعث شکوفایی میشود. وی بااشارهبه نقش مهم مربیان در آموزش تئاتر تأکید کرد که آنها باید علاوهبر تسلط بر فنون نمایش خلاق؛ عاشق کار و بچهها باشند و گفت: «دورههایی برای تربیت مربیان نمایش خلاق برگزار میکنیم تا مربیان در مراکز استثنایی، پرورشگاهها و دیگر مکانها فعالیت کنند».
معاون امور هنری ارشاد کرمان:
جشنوارهها باید با شرایط برابر برای همه برگزار شوند
وحید محمدی؛ معاون امور هنری و سینمایی ادارهکل فرهنگوارشاد اسلامی استان کرمان، بااشارهبه اهمیت این جشنواره گفت: «اینرویداد فرصتی برای نمایش توانمندیهای هنری افراد دارای معلولیت است. اینافراد در تمام عرصههای علمی، فرهنگی، هنری، ورزشی و اقتصادی فعال هستند. هنر در ذات همه انسانها هست و این، درمورد افراد دارای معلولیت نیز صادق است. برگزاری اینرویدادها بستری برای شکوفایی استعدادهای این عزیزان فراهم میکند». وی باتأکیدبر لزوم ایجاد فرصتهای برابر برای همه هنرمندان، ادامه داد: «نباید فاصلهای میان هنرمندان دارای معلولیت و سایر هنرمندان وجود داشته باشد. جشنوارهها باید با شرایط برابر برای همه برگزار شوند؛ چراکه افراد دارای معلولیت نیز توانمندند. محدودیتهای کوچک اینافراد با تلاش و کوشش قابلجبران است و هر اقدام مثبتی که برای آنان انجام شود، تأثیر ماندگاری در ذهنشان دارد». وی افزود: «از زمانیکه به تئاتر معلولین توجه ویژهای شده، آثار این هنرمندان موردحمایت قرار گرفته است. این حمایتها باعث استفاده از بازیگران معلول در آثار سایر هنرمندان شده و نشاندهنده توجه به استعدادهای آنان است. فراهمکردن بستر مناسب برای نمایش آثار این هنرمندان، از بهترین راههای ارتقای هنر آنان است. برگزاری دورههای آموزشی ویژه، همکاری با نهادهای مختلف؛ ازجمله بهزیستی و دانشگاههای علومپزشکی و حمایت مالی و معنوی از هنرمندان دارای معلولیت از اقداماتیست که دراینزمینه انجام شده».
کارگردان نمایش «چاه کریم»:
برگزاری جشنوارهها، فرصتی مناسب برای معرفی توانایی معلولان است
مینا مصری؛ کارگردان نمایش «چاه کریم» بااشارهبه فعالیتهایش گفت که مدیرعامل «خانه امید پرمهر تلاشگران سیستان» است؛ مؤسسهای که با هدف ارائه خدمات برای معلولان در شهرستان زابل تأسیس شده. وی توضیح داد که این مرکز، حدود دوسالپیش افتتاح و از همان ابتدا وارد حوزه نمایش و نمایشدرمانی شده. وی بابیاناینکه فعالیت اصلی مؤسسه، آموزش حرفآموزی به کمتوانان ذهنیست، افزود: «بهطور کاملاً تصادفی با گروهی آشنا شدم که در آن، استاد بختیاری آموزشهای نمایشدرمانی ارائه میکرد. این آموزشها باعث شد بهفکر استفاده از نمایش برای آموزش به بچهها بیفتم». وی گفت که اینروند، به اجرای نمایش عروسکی منتهی شد و پس از برگزاری یک کارگاه آموزشی با موضوع ساخت عروسک و آشنایی با تئاتر، به فعالیت دراینحوزه علاقهمند شد. بهگفته وی؛ اولین تجربه آنها دراینزمینه، شرکت در جشنوارهای غیرحضوری در اصفهان با نمایش «معلولیت محدودیت نیست» بوده که در آن، تقدیرنامهای دریافت کردهاند. وی تأکید کرد که نمایش «چاه کریم»، اولین تجربه حضور آنها در یک جشنواره حضوریست و اثر بهشکل میکروتئاتر در جشنواره اجرا شد. وی بااشارهبه موضوع نمایش «چاه کریم» گفت که این اثر طبق واقعیتهای زندگی مردم سیستان ساخته شده و به مشکلات ناشی از خشکسالی دراینمنطقه میپردازد. وی گفت: «داستان درباره جوانیست که برای جلوگیری از مهاجرت اجباری معشوقهاش و سایر مردم شهر، تصمیم میگیرد چاهی بکند. روند ماجرا در نمایش مشخص میشود؛ اما بهجز بخش تخیلیِ کندن چشم، باقی ماجرا برپایه واقعیت است». وی تصریح کرد که این اثر، مشکلاتی را که خشکسالی برای مردم سیستان بهوجود آورده بهتصویر میکشد و تلاش کرده تا داستانی تأثیرگذار دراینزمینه ارائه دهد. وی بااشارهبه تجربه کار با افراد دارای نیازهای خاص توضیح داد که درابتدا اینکار دشوار بهنظر میرسید؛ اما تمرینات انجامشده و علاقهمندی بچهها باعث شد متوجه استعدادهای آنها شود و افزود که این استعدادها درحالشکوفایی هستند و برگزاری جشنوارهها، فرصتی مناسب برای معرفی این تواناییهاست. وی گفت: «کار با کمتوانان ذهنی سختتر از سایر حوزههاست؛ اما نتیجه آن بسیارارزشمند است. این جشنوارهها به افراد دارای نیازهای خاص این امکان را میدهد که تواناییهای خود را به جامعه نشان دهند». وی بااذعانبهاینکه جشنوارهها به تقویت اعتمادبهنفس اینافراد کمک میکند، گفت؛ اعضای گروه او از حضور دراینرویدادها بسیار بهرهمند شدهاند. وی درخصوص نقش رسانهها دراینحوزه تصریح کرد که بدون حضور رسانهها، اطلاعرسانی و آگاهیرسانی درباره چنین رویدادهایی امکانپذیر نیست. وی درباره تجربه خود دراینجشنواره، گفت: «این اولین جشنوارهایست که درجریانآن قرار گرفتم و دلیلش، تبلیغات و فعالیت رسانهای بود. رسانهها نقش بسیارمؤثری در معرفی اینرویدادها دارند». وی بر اهمیت برگزاری این جشنوارهها تأکید کرد و گفت که اینرویدادها فرصتی بینظیر برای معرفی استعدادهای افراد دارای نیازهای خاص است و اظهار داشت که تا چنین جشنوارههایی برگزار نشود، استعدادهای پنهان اینافراد شناخته نخواهد شد. وی بااشارهبه تجربه اعضای گروهش گفت: «سهنفر از بچههای مرکز ما که تاکنون از شهرستان خود خارج نشده بودند، حالا در فضایی متفاوت قرار گرفته و کارهای قشنگی انجام دادند. این جشنواره، فرصت مغتنمی برای رشد و پیشرفت آنهاست». مصری با ابراز رضایت از حمایتهای انجامشده ازسوی بهزیستی، گفت که این حمایتها باعث شده گروه او بتواند تواناییهای خود را بهنمایش بگذارد و تصریح کرد که ادامه حمایتها میتواند امکان فعالیتهای بیشتری برای افراد دارای نیازهای خاص فراهم و بستری مناسب برای معرفی استعدادهایشان ایجاد کند.
هنرمند فعال در عرصه تئاتر کودکونوجوان:
متأسفانه هنوز فرصتهای برابر برای معلولان وجود ندارد
علیرضا شریفینیا گفت: «متولد سال ۱۳۵۷ از شهرستان بجنورد هستم. فعالیت در عرصه تئاتر را از دبیرستان در مشهد آغاز کردم. درآنزمان، تئاتر دانشآموزی خراسان با نام استاد حمید قلعهای عجین بود که از بنیانگذاران تئاتر کودک و دانشآموزی محسوب میشوند. افتخار آشنایی و شاگردی ایشان را داشتم و تئاتر حرفهای را تحتنظر این استاد بزرگوار آغاز کردم». وی گفت: «پس از پایان دبیرستان، فعالیتهایم را حرفهایتر ادامه دادم؛ اما بهدلیل علاقه به حوزه کودک، تصمیم گرفتم بهصورت تخصصی روی تئاتر کودک کار کنم. از ۱۶،۱۷سالپیش نیز همکاری با کودکان توانیاب را آغاز و دراینسالها آثار متعددی دراینزمینه تولید کردهام. این آثار علاوهبر حضور در جشنوارههای مختلف، اجراهای عمومی و دانشآموزی موفقی نیز داشتهاند». وی اثرش را چنین معرفی کرد: «مینا و میچا نوشته رضا لنگری؛ داستان دختربچهای با معلولیت است که والدینش از استعدادهای او غافلاند. این غفلت باعث شده دختر دچار افسردگی و کاهش اعتمادبهنفس شود. تمام دردودلهای او با عروسک دستسازش است که در جریان نمایش، این عروسک جادویی به او کمک میکند تا اعتمادبهنفس خود را بازیابد و با غلبه بر محدودیتها، تواناییهای خود را باور کند. این نمایش در مشهد حدود ۵۰ تا ۶۰ اجرای عمومی و تعداد زیادی اجرای دانشآموزی داشته. در جشنوارههای ملی کودکانونوجوانان دزفول و جشنواره مرند در سال گذشته نیز حضور یافت و رتبههای خوبی کسب کرد. در جشنواره استانی خراسانرضوی نیز بهعنوان نمایش برگزیده کودکونوجوان انتخاب شد و جوایز متعددی در بخشهای بازیگری، طراحی صحنه و کارگردانی دریافت کرد». وی باتأکیدبر نقش جشنوارهها در تعامل توانیابان گفت: «جشنوارهها فرصتی عالی برای معلولان فراهم میکنند تا توانمندیهای خود را بهنمایش بگذارند و با یکدیگر تعامل داشته باشند. هنرمندان سالم نیز میتوانند این استعدادها را شناسایی کنند و در آثار خود از آنها بهره بگیرند. بهنظرم اگر در نمایشی نیاز به حضور فردی با ویژگیهای خاص مثل استفاده از ویلچر یا عصا داریم، بهتر است از توانیابان استفاده کنیم. اینموضوع نهتنها باعث افزایش اعتمادبهنفس آنها میشود؛ بلکه باعث دیدهشدن بهترشان نیز خواهد شد». وی درباره برابرسازی فرصتها برای افراد دارای معلولیت تصریح کرد: «متأسفانه هنوز فرصتهای برابر برای معلولان وجود ندارد. دو دلیل عمده اینمسئله، فراهمبودن امکانات بیشتر برای افراد سالم و تفاوت شرایط میان شهرهای مختلف است».
کارگردان نمایش «روزنه امید»:
نیاز به حمایت داریم تا آثارمان را بهطور عمومی اجرا کنیم
اعظم باقری؛ کارگردان نمایش «روزنه امید» و شرکتکننده در بخش بزرگسال ششمین جشنواره منطقهای تئاتر افراد دارای معلولیت بهمیزبانی کرمان، درباره سابقهاش در کار با کودکان کمتوان ذهنی گفت: «۱۷سال است با کودکان کمتوان ذهنی کار میکنم. اتفاقی با اینگروه آشنا شدم و به آنها لقب فرشتههای زمینی دادم. نمایش ما به مشکلات کودکان کمتوان ذهنی با معلولیتهای گفتاری، جسمی و ذهنی میپردازد و تلاش دارد مسائلی را که این کودکان در خانواده، فامیل، جامعه و محله با آن مواجه هستند، بهتصویر بکشد. این اثر که در جشنواره منطقهای تئاتر افراد دارای معلولیت بهاجرا درآمد، روزنه امیدی برای پرداختن به مشکلات این کودکان است و نشان میدهد که باید فضایی ایجاد شود تا افراد مشابه و همدرد خود را بیابند؛ جاییکه کسی آنها را مسخره و عیبهایشان را گوشزد نکند». وی درباره وضعیت نمایش در یزد گفت: «عالیست! خودم یکی از بازیگران نمایش هستم و معتقدم شرایط امکانات سالنها، تولید آثار، بازیگران و آموزش تئاتر درایناستان خوب است. ما اساتید برجستهای مانند محمدرضا ابوالحسنی داریم که با برگزاری کلاسهای رایگان نویسندگی و بازیگری، کمک شایانی به هنرمندان جوان و علاقهمند میکنند. باید از این استاد بزرگوار که هم ازلحاظ علمی و هم شخصیتی در سطحبالایی قرار دارند، تشکر ویژه کنم». وی بااشارهبه سختیهای کار با گروههای معلولان گفت: «هر گروه معلولیت سختی خاص خود را دارد؛ مثلاً بچههای کمتوان ذهنی چالشهای ویژهای در درک نمایش دارند و افرادیکه معلولیت جسمی دارند، ممکن است ازلحاظ ذهنی سالم باشند و کار با دیالوگها برایشان آسانتر باشد؛ اما مشکلات جسمی آنها چالشهای دیگری ایجاد میکند. کلاً هر گروه سختیهای خود را دارد و این سختیها باید ازسوی مخاطبان درک شوند». وی باتأکیدبر لزوم حمایت نهادها از تئاتر معلولان گفت: «یکی از بزرگترین چالشها، عدمحمایت کافی از آثار است. چرا بهزیستی نباید همکاری بیشتری داشته باشد؟ چرا نمیتوانیم آثار خود را در تالارهای بزرگ شهر اجرا کنیم؟ چرا باید تنها جشنوارههای محدود برای معلولان برگزار شود؟ ما نیاز به حمایت داریم تا آثارمان را بهطور عمومی اجرا کنیم و دیده شویم».
نویسنده «دردسرهای یک کوتاهقامت بلنداندیش»:
مناسبسازی محیطهای هنری برای افراد دارای معلولیت ضروریست
نمایش خیابانی «دردسرهای یک کوتاهقامت بلند اندیش» بهنویسندگی مجتبی لاله زاری و کارگردانی مهسا دهقانی (همسرش)؛ 23 آذرماه در محوطه هتل پارس شهر کرمان، بهعنوان نمایش پایانی ششمیندوره جشنواره تئاتر معلولان کویر اجرا شد. لالهزاری بابیاناینکه «دردسرهای یک کوتاهقامت بلنداندیش» با همکاری افراد کوتاهقامت اجرا شده، گفت: «درایننمایش، تلاش کردیم به معضلات و مشکلاتی که کوتاهقامتان در مسیر ازدواج خود دارند، بپردازیم. یکی از بازیگران ما که کوتاهقامت است، مشکلاتی در ازدواج داشت؛ اما نهایتاً با فردی همرده خود که ازطریق اینستاگرام با او آشنا شده بود، ازدواج کند. همسر وی نیز امسال در نمایش ما نقشآفرینی میکند. نمایش ما سعی دارد اینمسائل را بهتصویر بکشد». وی باتأکیدبر اهمیت برگزاری جشنوارههای ویژه افراد دارای معلولیت، گفت: «یکی از اهداف برگزاری این جشنوارهها، ایجاد فرصت برای هنرمندان دارای معلولیت است تا توانمندیهای خود را بهنمایش بگذارند؛ اما بهنظرم این کافی نیست. ضروریست درطولسال، سازمانهای مختلف مانند بهزیستی از اینگونه آثار حمایت کنند و اجرای عمومی آنها را در پارکها، اماکن عمومی و سالنهای نمایش ممکن سازند. جشنوارهها تنها تعداد محدودی از مخاطبان را جذب میکنند؛ اما اجرای عمومی میتواند جامعه گستردهتری را درگیر و توجه بیشتری به مشکلات اینافراد جلب کند». وی بااشارهبه تجربیات خود از همکاری با افراد دارای معلولیت در تولید آثار هنری، گفت: «کارکردن با اینافراد یکی از لذتبخشترین تجربیاتم بوده است. آنها بازیگرانی صادق و بیریا هستند و از هیچچیز هراسی ندارند. درواقع، شما از آنها چیزهای زیادی یاد میگیرید. این همکاری باعث شده تا نگاه من به زندگی تغییر کند و متوجه شوم نباید سخت بگیرم. امید و دوراندیشی که دراینافراد میبینید، در بسیاریازما وجود ندارد». وی به یکی از آثار خود اشاره و تصریح کرد: «سال گذشته، یکی از آثار من در بخش فراگیر جشنواره فجر حضور داشت. درایننمایش، یک هنرمند دارای معلولیت شدید بهنام مهدی منتظران نقش داشت که علاقه زیادی به نقاشی دارد؛ اما بهدلیل شرایط جسمانیاش نمیتوانست قلم در دست بگیرد. پس از آزمایشهای مختلف، توانست با انگشتانش نقاشی کند و امسال در یکی از حجرههای بافت تاریخی یزد، آثارش را بهنمایش گذاشت تا بفروشد. این تجربه نشان داد که چگونه هنر میتواند به تغییر زندگی افراد کمک کند». وی بابیاناینکه مناسبسازی محیطهای هنری برای افراد دارای معلولیت ضروریست، افزود: «تنها گروههای هنری و اطرافیان معلولان از این آثار حمایت میکنند و صدای ما به دیگران نمیرسد. امیدوارم حداقل تلنگری برای مناسبسازی محیطها زده شود. اجرای عمومی این آثار میتواند باعث دیدهشدن بیشتر و ایجاد تأثیرات مثبت شود. هنرمندان دارای معلولیت شایسته حمایت بیشتری هستند و باید تلاش کنیم چراغ هنر برای این قشر همیشه روشن بماند».
عکس: آرین صالحی/ حدیث نقیزاده/ ریحانه ارومیهای
امین کردبچه چنگی