کد خبر:
395452
| تاریخ مخابره:
۱۴۰۳ چهارشنبه ۵ دي -
08:11
تقلب در تأمین ذخایر استراتژیک برنج!
ایران سالانه بخش زیادی از کالاهای اساسی را در داخل تولید و بخشی را هم وارد میکند. نخستین محصول پرمصرف ایران گندم بوده و برنج در رتبه دوم قرار دارد. بهگزارش فاطمه امیراحمدی (مهر)؛ در امر تولید گندم کشور با تولید بیش از ۱۴ میلیونتن به خودکفایی رسیده و در حوزه برنج عنوان میشود بین ۷۰۰ تا یکمیلیونتن نیاز به واردات داریم، البته این مشمول برنج مصرفی و تأمین ذخایر استراتژیک هر دو میشود. البته روایت سومی هم وجود دارد که تولید داخل حدود ۲.۷ میلیونتن بوده و برای مصرف روزانه کافی بوده و فقط برای ذخایر استراتژیک برنج خارجی نیاز است. با تمام این استدلالها بخشی از ارز کشور برای برنج خارجی و تنظیم بازار وارد میشود. امروز سخن از تقلب بخشی از واردات برنج هندی به کشور است. در گزارشی اعلام شد ۶۰ هزارتن برنج تقلبی هندی که کارهای واردات آن از دولت مرحوم رئیسی آغاز شده بود در دولت مسعود پزشکیان درآستانه دریافت مجوز و ورود به سبد غذایی ایرانیهاست.
یکی از مباحث مطرحشده ثبتسفارش برنج باکیفیت هندی اما ورود برنج محلی و بیکیفیت است. حال پرسش ایناستکه آیا امکان دارد نوع محصولی ثبتسفارش شود اما درادامه نوع دیگر وارد گردد؟ کریم اخواناکبری، رئیس هیئتمدیره انجمن واردکنندگان برنج دراینخصوص گفت: برنجهای موردبحث بهلحاظ سلامت، آلوده نیستند. اشکالی که وجود دارد برنج هاشمی لوکس ثبتسفارش شده اما هنگام تحویل برنجی با واریته پایین مثل ندا تحویل شده است. وی افزود: دراینخصوص درواقع موضوع فساد مالی وجود دارد. موضوع ایناستکه کیفیت و ارزش غذایی آنها با هم متفاوت بوده و البته قیمت هم تفاوت دارد. وی بابیاناینکه برخی خریدهای دولتی مسئلهدار است، ادامه داد: بههمیندلیل معروف است که دولتها تاجران خوبی نیستند. اخوان اکبری درپاسخبهاینپرسشکه آیا ممکن است ثبتسفارشی انجام شود و بخشی از محصول همان باشد و بخشیدیگر نوع دیگر، عنوان کرد: خیر. یک واریته مشخص دراینخصوص سفارش شده و مقدار و قیمت آنهم معلوم است. وی تصریح کرد: در ثبتسفارش مذکور با واسطه فروشنده در یک زنجیره تأمین، چند اتفاق ممکن است رخ داده باشد؛ یا فروشنده واسطه تقلب کرده و بر سر شرکت خریدار دولتی کلاه گذاشته یا با آگاهی دو طرف این اتفاق افتاده است. البته امکان دارد سهحلقه زنجیره از تأمینکننده، واسطه و خریدار با هماهنگی یکدیگر اینکار انجام شده یا بهشکل جزیرهای و جداجدا رخ داده باشد. این مسئول صنفی تأکید کرد: ضمناینکه محصولات وارداتی غذایی ابتدا باید ازسوی سازمانهای غذاودارو و استاندارد تأیید و پس از آزمایش مجوز سلامت دریافت کنند. طیشدن مسیر قرنطینه این دو سازمان ضروریست؛ بنابراین فساد مالی بوده یعنی محصولی گران خریداری شده اما کالایی ارزانقیمت دریافت شده است. رئیس انجمن واردکنندگان برنج درپاسخبه پرسشی مبنیبراینکه آیا ثبتسفارش اولیه محصول بیکیفیت بوده است، گفت: خیر. محصول باکیفیت ثبتسفارش شده است؛ اما جزئیات مشخص نیست. وی بابیاناینکه دوماهقبل هم پلیس اقتصادی پیگیر موضوع بود، ادامه داد: دو مرحله آزمایش انجام میشود که در مرحله نخست واریته موردنظر تأیید میشود اما در آزمایش دوم، واریته برنج وارداتی تأیید نمیشود. نمونه دوم همان محصول ارزانقیمت بوده که قرار نبوده وارد کشور شود. بههرحال بدون هماهنگی شرکت واردکننده این برنج ارزانقیمت به کشور آمده است. وی گفت: برخی افراد دخیل در این معامله افرادی خوشنام نبوده و جز متهمان اقتصادی در واردات محصولات غذایی هستند؛ اما اینکه شرکت خریدار در این معامله و فساد مالی دخیل بوده باید موضوع موردبررسی قرار گیرد. وقتی قرار است تقلب شود چرا نمونه دوم برای آزمایش به آزمایشگاه آلمانی برای دومینبار ارسال میشود درحالیکه تأییدیه نمونه اول وجود داشته است؟ اخوان اکبری دراینخصوص گفت: بهطورقطع دو طرف روی نمونهای با مقدار مشخص تناژ توافق کردند. نمونه واریته موردبحث برای آزمایش داده میشود. درادامه ممکن است فروشنده و خریدار با یکدیگر هماهنگ شده باشند که درصدی بهواسطه گر برسد ازاینرو بار درجهدو بهجای درجهیک تغییر کرده و بهاینترتیب برنج با کیفیت پایینتر بهجای کیفیت بالاتر وارد انبار دولت شده است؛ اما اینکه درادامه چهکسی بعد از رسیدن بارها دوباره کنکاش کرده و اصرار داشته دوباره آزمایش انجام شود پرده از روی ماجرا برداشته است. احتمالاً برای مسئولی محل شبهه بوده دوباره نمونه برای آزمایش ارسال شده است. این مسئول صنفی درباره روند معمول واردات برنج گفت: یک شرکت واردکننده برنج ابتدا ممیزی میشود. کد IRC از سازمان غذاودارو داخل یا شرکت بینالمللی غذاودارو که موردتأیید سازمان غذاوداروست، گرفته میشود. همچنین شرکت صادرکننده باید ازقبل مجوز صادرات به ایران را گرفته باشد. درادامه فردی برای خرید دولتی به هند میرود. وی ادامه داد: محموله که میآید آزمایش میشود و از هر دو سازمان دارو و غذا و استاندار باید مجوز ورود بگیرد، یعنی این دو سازمان باید بپذیرند که مقدار آرسنیک آن در سطح موردنظر است و ... سپس وارد شود. اخوان اکبری درباره فساد مالی بهوجود آمده، اظهار کرد: احتمالاً صحبت پورسانت منجر به ایجاد یک فساد شده است چون قیمت برنج اعلا بالا و پورسانت آن مبلغ کمی میشود، بهتوافق میرسند تغییری در سفارش شود و مثلاً بخشی محصول اصلی و بخشی محصول دیگر تحویل گردد. این فعال بازار برنج تصریح کرد: واردکننده که سالها حرفهاش همین بوده و برند دارد و بین طرف خارجی و داخلی اعتبار کسب کرده است، بهاینسادگی اعتبار و اطمینان خود را از بین نمیبرد؛ درحالیکه خریدهای دولتی همراه با برند نبوده و مقداری برای ذخایر استراتژیک وارد و انبار شده و در شرایط موردنیاز همین محصولات ارزانقیمت با قیمت محصول اعلا توزیع میشود. رئیس انجمن واردکنندگان برنج در ادامه سخنان خود گفت: یک برنج خارجی بهنام PR11 قدرت جذب سرب آن از خاک زیاد بوده و واردات آن به کشور ممنوع است. سالهای زیادیست که وارد نمیشود اما در هند مصرف میشود. وی یادآور شد: هند برنجهای کم کیفیت خود را محلی مصرف میکند. باوجوداینکه کشوری صنعتیست اما فاصله طبقاتی آن زیاد است. برنج در هند معمولاً سالانه ۱۰۰میلیونتن تولید و نه تا ۱۰درصد را صادر میشود؛ اما ۹۰درصد برنج تولیدی هند به مصرف بازار داخلش میرسد. معمولاً واریتههای ارزانقیمت برنج، در هند مصرف میشود. بهعنوانمثال برنج ۱۱۲۱ جز واریتههای خوب هند است. برنجی که به ایران، عراق، خاورمیانه و برخیاوقات به اروپا صادر میشود. پاکستان هم همینگونه عمل میکند. باری دارد بهنام سوپر کرنل، برنج سفید است و به اروپا، کانادا و آمریکا صادر میشود. اخوان اکبری درپاسخبهاینپرسشکه برای ثبتسفارش چه الزاماتی نیاز است، عنوان کرد: اول، شرکت واردکننده همراه با یک برند واردات را انجام میدهد. شکلگرفتن یک برند با اعتباریست که در بازار چه در امر واردات و چه صادرات بهسختی کسب میشود. دوم، وقتی شرکتهای بخش خصوصی واریتهای را وارد میکنند برند محصول در ثبتسفارش مشخص است و پیش از ورود به گمرک از شرکتی که قرار است خرید شود، کد GTIN و کد IRC گرفته میشود که هر دو کد مربوط به سازمان غذاوداروست. کارخانه موردنظر باید ازسوی سازمان غذاودارو کشور یا شرکت بینالمللی ممیز شده باشد. درواقع آن کدها مجوزی برای واردات برنج اعلامشده با مشخصات ذکرشده خواهد بود. وی افزود: پیشازاینکه آن کدها گرفته شود، نمیتوانیم ثبتسفارش داشته باشیم. این مسئول صنفی درتوضیح روند واردات، تصریح کرد: درادامه وقتی بار وارد گمرکات کشور شد، نخست بار قرنطینه شده و برخورد با برنج خارجی خیلی سختگیرانهتر از برنج داخلیست. بهعنوانمثال برنج ایرانی خرید میکنید اما کنترلی بهلحاظ آنالیز ندارد و شناسنامهدار نیست. وی گفت: پس از خرید شرکتهای واردکننده و آمدن بار به بنادر، سازمان غذاودارو و سازمان ملی استاندارد نمونهبرداری میکنند و در آزمایشگاههای خود محصول را مورد آزمایش قرار میدهند. این دو سازمان باید تأیید کنند که محصولات بهلحاظ سلامت مشکلی ندارد تا بتوان از بنادر ترخیص کرد. این فعال بازار برنج بابیاناینکه پس از کنترل که مجوز ورود داده شد باید مجوز مصرف هم گرفته شود، اظهار کرد: درنتیجه یک پروسه کاملاً کنترلشده را واردکننده بخش خصوصی طی میکند. درخصوص برنج تولید داخل کنترلی وجود ندارد؛ بهعنوانمثال، اگر به زمین کود و سم زیادی داده شود محصول آلوده میشود اما عدمنظارت بر برنج داخلی اینمسائل را پیگیری نمیکند. آیا مجوزی برای واردات برنج تراریخته وجود دارد؟ رئیس انجمن واردکنندگان برنج با رد اینموضوع، درباره عدماستفاده از برنج ایرانی برای ذخایر استراتژیک، گفت: اتفاقاً تأکید ما هم براینمسئله است که چرا برنج ایرانی برای ذخایر استراتژیک استفاده نمیشود. توجیه دولت ایناستکه اینمحصول در کشور موجود بوده و برای ذخایر استراتژیک باید محصول خارجی خریداری شود. وی ادامه داد: یکی از گلایهها ایناستکه خرید برنج خارجی اگر برای ذخایر استراتژیک است چرا دولت محصول لوکس خریداری میکند مگر این ذخایر برای روز مبادا نیست. برنج تایلندی وارد شود و بهجای یککیلوگرم برنج هندی، دوکیلوگرم برنج تایلندی وارد و ذخیره شود. ارزبری آن کمتر است. اینکار نمیشود. دراینخصوص انجمن بارها نامه نوشته است. بهاینترتیب هم ارزبری کشور کمتر میشود هم ذخیره احتیاطی تأمین است. وی اظهار کرد: دولت باید اجازه دهد بخشی از برنج در داخل برای ذخایر استراتژیک درنظر گرفته شود. اگر مؤلفههای نگهداری از محصولات غذایی رعایت شود برنج داخلی بهاینزودی حشره نمیگذارد. اخوان اکبری درباره میزان ذخایر برنج عنوان کرد: در زمان پاندمی کرونا ذخیره استراتژیک ۶۰۰هزارتن بود امروز ۳۰۰هزارتن است؛ البته ذخیره ۱۵۰هزارتنی هم پاسخگو خواهد بود؛ اما اگر منظور حمایت است باید برنجها ارزانقیمت ایرانی را خریداری و برای ذخایر استراتژیک استفاده کنند. اینروزها خبری مبنیبر آلودگی برنج خارجی و فساد در آن بازنشر شد که در بخشیازآن آمده است، در مناقصه پرابهام این پرونده [واردات برنج ازسوی یکی از شرکتهای دولتی] هشت شرکت درآنشرکت کردند که از بین آنها سه شرکت انتخاب شدند. رضا میری و مسعود افشین بهعنوان نمایندگان این سه شرکت هرکدام بهمقدار ۳۰هزارتن با شرکت «ج» از زیرمجموعههای مؤسسه «ج. الف» قرارداد منعقد کردهاند. نکته دیگراینکه محسن افشین، برادر مسعود افشین یکی از متهمان پرونده برنجهای آلوده بود که ازسوی دادگاه نظامی محکوم شده و ممنوعالمعامله است، نماینده این شرکتهای خارجی در قرارداد است. پیشتر نیز وزارت دفاع در دوره حسین دهقان، اقدام به واردات و توزیع حجم بالایی از برنج آلوده در سطح کشور کرده بود که پرونده آن در دادگاه نظامی بررسی شد اما هیچوقت گزارشی از آن به مردم داده نشد. این گزارش بررسی یکی از صدها قرارداد شرکتهای دولتی برای واردات اقلام ضروری مانند گندم، گوشت، ذرت، برنج و سایر اقلام است که در همه آنها از انواع ارزهای دولتی نیز استفاده میشود.