کد خبر:
405829
| تاریخ مخابره:
1404 دوشنبه 25 فروردين -
08:15
«ماشاو»: میراث شوم بن‌گوریون برای رهایی اسرائیل از انزوا
شواهد نشان می‌دهد ماشاو فراتر از یک سازمان توسعه‌ای، ابزاری برای نفوذ و جمع‌آوری اطلاعات اسرائیل است. به‌گزارش پوریا لوایی (تسنیم)؛ حضور گسترده این سازمان در کشورهای درحال‌توسعه آفریقا و آسیا فرصتی برای تماس مستقیم با دولت‌ها و جوامع محلی و نفوذ نرم تل‌آویو فراهم می‌کند.
«آژانس توسعه بین‌المللی اسرائیل»، معروف به ماشاو (MASHAV) که در سال 1958 تحت‌نظر وزارت امور خارجه این رژیم تأسیس شد، ظاهراً با هدف به‌اشتراک‌گذاشتن دانش و فناوری در زمینه‌هایی مانند کشاورزی، آموزش و بهداشت با کشورهای درحال‌توسعه شکل گرفت، اما بررسی تاریخچه و فعالیت‌های این سازمان نشان می‌دهد که ماشاو بیش‌ازآنکه ابزاری برای اهداف توسعه‌ای باشد، به‌عنوان پوششی برای تبلیغات سیاسی، جاسوسی، نفوذ نرم و مشروعیت‌بخشی به رژیم صهیونیستی در عرصه جهانی عمل کرده است. ماشاو پس از کنفرانس باندونگ در سال 1955 تأسیس شد؛ کنفرانسی که کشورهای تازه‌استقلال‌یافته آسیا و آفریقا را گردهم آورد و اسرائیل به‌دلیل فشار کشورهای عربی از آن کنار گذاشته شد. این انزوا، ناشی از اشغالگری و جنایات اسرائیل در فلسطین، رهبران این رژیم را به تکاپو انداخت تا از انزوای جهانی خارج شوند. دیوید بن‌گوریون، نخست‌وزیر وقت رژیم، ماشاو را بخشی از استراتژی دورزدن انزوای عربی ازطریق روابط با آفریقا می‌دید. او در سخنرانی‌هایش بر لزوم یافتن متحدان جدید برای مقابله با خصومت اعراب تأکید داشت، این هدف، نه از سر خیرخواهی، بلکه برای مقابله با فشارهای بین‌المللی و پنهان‌کردن چهره واقعی رژیم اشغالگر بود، درواقع، ماشاو از همان ابتدا بخشی از استراتژی دیپلماسی عمومی اسرائیل برای سفیدشویی یا تطهیر وجهه خود در برابر انتقادات جهانی طراحی شد. گلدا مایر، وزیر امور خارجه وقت این رژیم نیز پس از سفر به آفریقا در سال 1958 با ادعای مضحک همدلی با ملت‌های تحت ستم این سازمان را پایه‌گذاری کرد، بااین‌حال هدف اعلام‌شده یعنی انتقال تجربه به‌اصطلاح توسعه اسرائیل با انگیزه‌های سیاسی و ژئوپلیتیکی برای خروج از انزوای منطقه‌ای همراه بود. یکی از اهداف اصلی ماشاو بهبود تصویر رژیم صهیونیستی در جهان ازطریق پروژه‌های به‌ظاهر بشردوستانه بوده است. این رژیم که به‌دلیل اشغال فلسطین، آوارگی میلیون‌هانفر و جنایات جنگی مداوم موردانتقاد قرار دارد از ماشاو برای نمایش چهره‌ای «متمدن» و «پیشرفته» استفاده کرده است، برای‌مثال آموزش بیش از 300,000 نفر از 140 کشور در برنامه‌های ماشاو به‌عنوان دستاوردی بشردوستانه تبلیغ می‌شود اما این فعالیت‌ها اغلب با هدف تأثیرگذاری بر افکارعمومی و کاهش فشارهای بین‌المللی انجام شده است. در آفریقا رژیم صهیونیستی ازطریق ماشاو تلاش کرد با ارائه کمک‌های کشاورزی و آبیاری خود را متحدی قابل‌اعتماد نشان دهد درحالی‌که هم‌زمان از این‌کشورها به‌عنوان اهرمی برای کسب حمایت در مجامع بین‌المللی مانند سازمان ملل بهره می‌برد. این تبلیغات تلاشی آشکار برای مشروعیت‌بخشی به موجودیتی است که برپایه اشغال و سرکوب بنا شده است. شواهد متعددی نشان می‌دهد که ماشاو فراتر از یک سازمان توسعه‌ای، ابزاری برای نفوذ و جمع‌آوری اطلاعات بوده است. حضور گسترده این سازمان در کشورهای درحال‌توسعه به‌ویژه در آفریقا و آسیا فرصتی برای تماس مستقیم با دولت‌ها و جوامع محلی فراهم می‌کند که برای اهداف نفوذ نرم استفاده می‌شود. در دهه‌های 1950 و 1960، اسرائیل از همکاری‌های اطلاعاتی با کشورهایی مانند ایران در دوران شاهنشاهی و ترکیه برای عملیات جاسوسی علیه اعراب استفاده کرد. ماشاو با ساختار وابسته به وزارت خارجه و دسترسی به اطلاعات حساس کشورهای میزبان، بستری مناسب برای چنین فعالیت‌هایی فراهم کرده است. اگرچه مدارک مستقیم درباره جاسوسی ماشاو محدود است، اما تاریخچه فعالیت‌های اطلاعاتی اسرائیل ازجمله نقش موساد این‌احتمال را تقویت می‌کند که توسعه تنها بهانه‌ای برای اهداف پنهانی بوده است. ماشاو نه‌تنها ابزاری تبلیغاتی بلکه نهادی با کارویژه حمایت سیاسی بوده است، نمونه بارز آن تصمیم خوان «اورلاندو هرناندز»، رئیس‌جمهور هندوراس، برای به‌رسمیت‌شناختن قدس به‌عنوان پایتخت اسرائیل در سال 2019 است که او آن‌را به تجربه‌اش در دوره آموزشی ماشاو نسبت داد، این‌اقدام که با قطعنامه‌های سازمان ملل و خواست جامعه جهانی درتضاد بود نشان می‌دهد چگونه اسرائیل از برنامه‌های آموزشی برای نفوذ بر تصمیم‌گیران کشورهای کوچک‌تر استفاده می‌کند، این تأثیرگذاری به‌ویژه در کشورهایی با اقتصاد ضعیف یا تحت‌فشار به اسرائیل اجازه می‌دهد حمایت دیپلماتیک بخرد و جنایات خود مانند شهرک‌سازی غیرقانونی و کشتار فلسطینیان را تحت‌الشعاع قرار دهد، چنین اقداماتی ماشاو را به ابزاری برای پیشبرد سیاست‌های اشغالگرانه تبدیل کرده است. درمجموع به‌نظر می‌رسد ماشاو که به‌عنوان یک سازمان توسعه‌ای معرفی می‌شود درواقع ابزاری در خدمت اهداف سیاسی و تبلیغاتی رژیم صهیونیستی است که هدف اولیه از تأسیس آن مقابله با انزوای این رژیم است.