کد خبر:
405830
| تاریخ مخابره:
1404 دوشنبه 25 فروردين -
08:15
دستِ برتر ایران در دیپلماسی
«تعیین دقیق و صریح هدف‌ها، از شروط و لوازم یک دیپلماسی موفق است. برخی اهداف، آرمان‌های بزرگ و ملی هستند، برخی راهبردی و منطقه‌ای به‌شمار می‌روند؛ و بعضی‌دیگر مقطعی و موضعی؛ که این اهداف در همه سطوح باید دقیقاً مشخص باشد تا همه عناصر فعال در دیپلماسی در ستاد و صف، وظایف خود را به‌خوبی بدانند». به‌گزارش سید مهدی حسینی (ایرنا)؛ مطلب فوق ازسوی رهبر معظم انقلاب در ۲۲ مرداد ۱۳۹۳ بیان شد؛ اما همچنان تازگی دارد و از ارزش خبری بالایی برخوردار است. ازآن‌جهت مهم ارزیابی می‌شود که دیپلمات‌های کارآزموده و با تجربه ایران قبل‌ازآنکه عازم عمان شوند، اهداف دقیق و صریح مذاکرات را ازقبل تعیین کردند تا نشان دهند که «دست برتر» با جمهوری اسلامی ایران است. اهداف دقیق چه بود و چرا ایران «دست برتر» را در مذاکرات شنبه داشت؟
اگرچه طرف آمریکایی می‌کوشید وانمود کند که در این شهرآورد سیاسی دست برتر و تعیین‌کننده را دارد، اما واقعیت آن‌است‌که برتری ما در لزوم محدودبودن مذاکرات به پرونده هسته‌ای، محل مذاکرات و غیرمستقیم‌بودن آن کاملاً مشهود بود. آمریکایی‌ها تأکید داشتند محل مذاکرات در امارات متحده عربی باشد اما ایران از همان ابتدا عمان را مکان مذاکرات معرفی کرد و درنهایت آمریکا به درخواست طرف مقابل تن داد و هیئت خود را عازم مسقط کرد. این‌درحالی‌ست‌که «آمریکای ترامپ» با عملیات روانی و فشار رسانه‌ای تلاش می‌کرد القا کنند اوست که می‌تواند هم حرف آخر را برای تعیین مکان مذاکرات بزند و هم چشم‌انداز گفت‌وگو را فراتر از موضوع هسته‌ای ترسیم کند اما سرانجام با غیرمستقیم‌بودن مذاکرات موافقت کرد و درعین‌حال پذیرفت درباره یک موضوع و آن‌هم هسته‌ای پای میز مذاکره با نقش‌آفرینی ضلع سوم (عمان) بنشیند. مذاکرات هنوز آغاز نشده بود اما شانتاژ رسانه‌های غربی شروع شده بود. هدف این بود مذاکرات تحت‌الشعاع آدرس‌های غلط قرار گیرد، ازاین‌رو نیویورک‌تایمز در گزارشی مدعی شد: در جلسه تصمیم‌گیری درباره پاسخ به نامه دونالد ترامپ سران قوا و مقامات ارشد جمهوری اسلامی خواستار تغییر موضع رهبری انقلاب اسلامی نسبت به مذاکره مستقیم با آمریکا شده‌اند. رویترز دومین رسانه‌ای محسوب می‌شد که به دروغ‌پردازی رو آورد و ادعا کرد: مذاکرات با هدف کاهش تنش‌های منطقه‌ای و تبادل زندانیان انجام می‌شود! خبرسازی رسانه‌های خارجی به‌سرعت ازسوی سخنگوی وزارت امور خارجه تکذیب و خنثی شد. به‌رغم خبرسازی‌های صورت‌گرفته، مذاکرات از ریل صحیح و هدفی که درنظر داشت خارج نشد و با کارگردانی به‌موقع تیم مذاکره‌کننده و کارشناسان سیاسی ایران مسیر خود را با آرامش و تدبیر ادامه داد. باید بدانیم همواره اخبار کذب و جهت‌دار علیه ایران یک مشتری ثابت دارد. رژیم جنگ‌طلب صهیونیستی! رژیم آپارتاید برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران را تهدیدی وجودی می‌داند و در برابر آن رویکردی چندجانبه شامل عملیات نظامی و خرابکاری را اتخاذ کرده. دکترین «بگین» که پس از حمله ۱۹۸۱ به راکتور «اوسیراک» عراق شکل گرفت، بیانگر تعهد اسرائیل به اقدام پیش‌دستانه علیه تهدیدهای هسته‌ای منطقه‌ای است. نتانیاهو در گذشته بارها برجام را «اشتباهی تاریخی» خوانده و به‌شدت با آن مخالفت کرده است. او از خروج ترامپ از توافق در سال ۲۰۱۸ به‌عنوان یک «اقدام تاریخی» یاد کرد و از بازگشت دولت آمریکا به فشار حداکثری و تشدید تحریم‌ها حمایت کرده است. نتانیاهو می‌گوید: «توافق‌هایی که زیرساخت‌های هسته‌ای ایران را برنمی‌چینند، برنامه هسته‌ای‌اش را متوقف نمی‌کنند بلکه فقط پول دراختیار نیروهای موردحمایت ایران قرار می‌دهند». اسرائیل جنگ‌طلب خواهان اقدام نظامی است و معتقد است بدون همراهی و مشارکت ایالات‌متحده، حمله مؤثر به تأسیسات پراکنده و مستحکم ایران ممکن نیست. باوجود اشتراک‌های بی‌پایان بین تل‌آویو و واشنگتن، اما این‌بار رژیم صهیونیستی در عمان و در میدان دیپلماسی در دستیابی به اهدافش مغلوب و مأیوس شد و نتوانست آمریکا را قانع کند تا در مذاکره با ایران حاضر نشود. سرانجام مذاکرات کلید خورد و نمایندگان سیاسی و مذاکره‌کنندگان کشور بااقتدار در صحنه دیپلماسی و گفت‌وگو ظاهر شدند و پیام صریح و قاطع عزت و اقتدار ایران را به آمریکایی‌ها منتقل کردند؛ پیام‌هایی که ردوبدل شد حاکی از احترام طرف آمریکایی بود. اکرام به هیئت ایران مهم بود چراکه همین چندماه‌پیش زلنسکی در کاخ سفید توسط ترامپ تحقیر شد و صحنه‌های آن دیدار از ذهنمان پاک نخواهد شد؛ رئیس‌جمهور آمریکا حسابی برای همتای اوکراینی‌اش خط‌ونشان کشید اما وقتی نمایندگان این‌کشور با هماهنگی کامل ترامپ به مسقط آمدند با زبان احترام سخن گفتند. آن‌ها خوب می‌دانستند ریاست هیئت ایرانی را فردی برعهده دارد که در مذاکرات برجام، خوش درخشیده و ثابت کرده که هرگز یک ایرانی را نمی‌توان تهدید کرد. گفت‌وگوهای غیرمستقیم دو نیم‌ساعت به‌طول انجامید و بعد از اتمام رایزنی‌ها، هردوطرف به تشریح آنچه در مذاکرات گذشت پرداختند. نکته جالب ماجرا آنجاست که رئیس‌جمهور آمریکا در نخستین اظهارنظر پس از نخستین دور گفت‌وگوها در مسقط عمان اعلام کرد: گفت‌وگوها با ایران خوب پیش می‌رود. عمان هم به‌عنوان میزبان اعلام کرد: فضای مذاکرات مثبت و سازنده بود. خبرنگار الجزیره نیز درباره مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا، گزارش داد: آنچه در مسقط پایتخت عمان انجام شد، «پیروزی بسیاربزرگ» برای دیپلماسی ایران و نفوذ در یکی از پیچیده‌ترین پرونده‌های منطقه بود. از مسکو تا کشورهای منطقه به‌استقبال مذاکرات عمان آمدند؛ سفیر و نماینده دائم روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین، نتایج مذاکرات را اطمینان‌بخش دانست. عربستان، قطر، کویت، عراق، بحرین، مصر و نیز چراغ سبزی به گفت‌وگوهای صورت‌گرفته در عمان نشان دادند و مواضع بیان‌شده بازخورد خوبی برای هیئت ایرانی خواهد داشت. فقط همسایگان و شرکای ما نبودند که به مذاکرات غیرمستقیم واکنش مثبت نشان دادند؛ در داخل نیز کنشگران و احزاب (با سلایق و دیدگاه‌های مختلف) به دفاع از تیم مذاکره‌کننده پرداختند. اصولگرا، اصلاح‌طلب و اعتدال؛ سه جریان حاکم در سپهر سیاست ایران شناخته می‌شوند که از «مؤتلفه‌ای اصولگرا» گرفته تا جبهه اصلاحات و اعتدالی‌های نزدیک به حسن روحانی یک حرف مشترک می‌زدند؛ حمایت، دفاع و خداقوت به تیم مذاکره‌کننده. دراین‌راستا شخصیت‌های صاحب‌نام که دستی بر آتش دارند، همانند محمدجواد ظریف که سال‌ها مسئولیت مذاکرات هسته‌ای را برعهده داشته است، در یادداشتی ضمن تشکر فراوان از عراقچی و همکاران او، مدیریت دور اول مذاکرات ایران و آمریکا را هوشمندانه ارزیابی کرد. ختم کلام آنکه: مذاکرات عمان برگ برنده‌ای برای ایران بود چراکه از بازیگران و صحنه‌گردانان مذاکرات با درایت و تدبیر و با هدایت داهیانه رهبر معظم انقلاب، در «میدان» اهداف یک دیپلماسی موفق و سازنده را اجرا کردند و کماکان این‌مسیر را ادامه خواهند داد تا بگویند نه‌تنها چشم‌بسته تسلیم زورگویی و قلدری نخواهیم شد؛ بلکه با دلیل‌های محکم، حرف برای گفتن داریم.