«پول، خوشبختی نمیآورد!» جملهای که بارها بهاشکال مختلف آنرا شنیدهایم و به آن باور داریم؛ اما در جهان امروز که مناسبات سرمایهداری به اوج خود رسیده است و دسترسی بیشتر به منابع مالی حرف اول را در کسب موفقیتهای سیاسی، ورزشی، فرهنگی و حتی اجتماعی جهان میزند، دیگر بهراحتی نمیتوان از تأثیر مستقیم و غیرمستقیم برخورداری از منابع مالی در تقسیم قدرت، دستیابی به توسعه و احراز موقعیتهای برتر جهانی غافل شد. شاید بههمینخاطر، همچنان اعلام فهرست ثروتمندان جهان، برای بسیاریازافراد جذاب است. دراینبین شاید اهمیت حضور زنان دراینفهرست باید بهعنوان دلیلی برای رشد اقتصادی آنان و فراهمشدن بسترهای بیشتر برای امکان بهرهمندی از منابع و حضور قدرتمند در مناسبتهای اقتصادی جهان، قابلاعتنا باشد؛ اما واقعیت اینکه درحالی میتوان این حضور را دستاوردی اجتماعی درزمینه حقوق زنان خواند که دستیابی به چنین جایگاهی بهواسطه شایستگی و توانمندیهای آنان رقم بخورد؛ نه الزاماً متولدشدن در خانوادهای ثروتمند. نکته قابلتوجه اینکه همچنان آماری چشمگیر؛ یعنی نُهنفر از 10 زن ثروتمند دراینفهرست، ثروت خود را بهارث بردهاند. باایناوصاف، ثروتمندترین زن خودساخته، «رافائلا آپونته-دیامنت» (بنیانگذار سوئیسی بزرگترین شرکت حملونقل جهان) بهشمار میرود که ارزش خالص سهام او 37.7میلیارددلار است و بهعنوان پنجمین زن ثروتمند در جهان رتبهبندی میشود. درواقع، تنها 113 زن از میان 406 زن ثروتمند در فهرست جهانی، جزو زنان خودساخته هستند. از دیگر زنان ایندسته میتوان به «اُپرا وینفری» و «تیلور سوئیفت» اشاره داشت؛ ثروت «سوئیفت» در سال گذشته 45درصد افزایش یافته است و تور آخر او؛ «تور دورهها (The Eras Tour)» حدود دومیلیارددلار درآمد داشته؛ که این تور را به پرفروشترین تور تمام دوران تبدیل کرده است. با تمام آنچه گفته شد، اگرچه زنان هنوزهم سهم ناچیزی از فهرست میلیاردرهای جهانی «فوربز» را بهخود اختصاص دادهاند؛ اما تعداد آنها طی سالهای پیش بهآرامی درحالافزایش است. امسال، 406نفر از 3028 میلیارد جهانی، زن هستند که درمجموع، 13.4درصد از فهرست ثروتمندان جهان را تشکیل میدهد؛ کمیبالاتر از سال 2024 که 369نفر، 13.3درصد را ازآنخود کرده بودند. در فهرست امسال، ثروتمندترین زن جهان، «آلیس والتون» (وارث «والمارت») است که ثروتش حدود 101میلیارددلار برآورد میشود و این جایگاه را از «فرانسوا بتانکور مییر» (سرمایهدار و نویسنده اهل فرانسه) که اکنون با 81.6میلیارددلار در رتبه دوم قرار دارد، پس گرفت. «بتانکور مییر» و «والتون» طی نیمه دهه گذشته برای تصاحب رتبه اول میان زنان رقابت کردهاند. در ژوئن، «بتانکور مییر» تاریخسازی کرد و بهعنوان اولین زن با سرمایهای بهارزش خالص 100میلیارددلار دست یافت. تا اوایل سپتامبر، «والتون» با افزایش سهام «والمارت» و کاهش سهام «لورئال»، به جایگاه اصلی بازگشت. «جولیا کچ» (همسر «دیوید کچ»/ درگذشته 2019) و «ژاکلین مارس» (وارث ثروت شکلاتسازی «مارس»)، بهترتیب سومین و چهارمین زن ثروتمند باقی ماندند. امسال، دو زن جایگاه خود را در میان 10 زن برتر از دست دادند: میلیاردر معدن استرالیایی؛ «جینا راینهارت» که ارزش خالص دارایی او بهدلیل افت قیمت سنگآهن نزدیک به پنجدرصد کاهش یافت و «مکنزی اسکات»؛ همسر سابق «جف بیزوس» که همچنان به اهداف خیرخواهانه کمک میکند. آنها، با «ملیندا فرانچ گیتس» (همسر «بیل گیتس») و «مارلین هاوریس سیمونز» جایگزین شدند؛ که دومی، همراهِ همسرش دکتر «جیمز هریس سیمونز» (درگذشته در می 2024) سازمان خیریه «بنیاد سیمونز» را که به تحقیقهای بنیادی و برنامههای آموزشی در ریاضیات، علوم فیزیکی و علوم زندگی کمک مالی میکند، تأسیس کردند. از تازهواردان فهرست اخیر میتوان میلیاردر داروسازی؛ «مارتین روتبلات» را نام برد که شرکت تجاری بیوتکنولوژی آمریکایی «یونایتد تراپوتیکس» را با درآمد 2.9میلیارددلار ایجاد کرد و «تاتیانا ولودینا» که مالک خردهفروشی زنجیرهای لوازمآرایشی روسی L’Etoile با درآمد یکمیلیارددلار است. درواقع؛ از فعالیتهای خیرخواهانه پیشگامانه گرفته تا مدیریت شرکتهای بزرگ و امپراتوریهای خانوادگی، «ثروتمندترین زنان جهان» درحالتغییر مناسبات مردانه در صنایع، حفظ میراثها و بازتعریف تأثیرگذاری هستند. 10 زن نخست فهرست «فوربز» منتشره در تاریخ اول آوریل 2025 درادامه معرفی شدهاند.
10. ملیندا فرنچ گیتس
دارایی: ۳۰.۴میلیارددلار
سن: ۶۰
منبع ثروت: مایکروسافت
تابعیت: ایالاتمتحده آمریکا
«ملیندا فرنچ گیتس» پسازاینکه «فوربز» برآورد خود از طلاق توافقی او در سال ۲۰۲۱ با «بیل گیتس» را افزایش داد، امسال ۱۹.۳میلیارددلار ثروتمندتر شده است. در ماه ژوئن ۲۰۲۴، او از «بنیاد گیتس» استعفا داد تا بر تأسیس Pivotal Ventures بهعنوان سازمانی جداگانه و مستقل تمرکز کند؛ سازمانی که بهدنبال راهحلهای نوآورانه برای شناسایی مشکلات تأثیرگذار بر زنان و خانوادههای آمریکاییست. شرکتی که او تأسیس کرده، درزمینه استارتآپهای هدایتشده توسط زنان سرمایهگذاری میکند؛ همچنین دارای یک بخش خیریه، با تمرکز بر تغییرات اجتماعی و زنان در سطح جهانیست. برآورد شده مجموع کمکهای او که بهطورمداوم در میان برترین خیران آمریکایی قرار دارد، به ۴۷.۷میلیارددلار برسد.
9. مریلین سایمونز
دارایی: ۳۱میلیارددلار
سن: ۷۴
منبع ثروت: صندوقهای پوشش ریسک
تابعیت: ایالاتمتحده
«مریلین سایمونز»؛ همسر سرمایهگذار معروف «جیم سایمونز» (درگذشته می ۲۰۲۴) هماکنون بر «بنیاد سایمونز» ریاست میکند؛ سازمانی که این زوج تأسیس کردند تا از آموزش و تحقیق علمی حمایت کند. «سایمونز» بخش بزرگی از حرفهاش را به خیریه اختصاص داده و اینک در هیئتمدیره آزمایشگاه «کلد اسپرینگ هاربر» و آکادمیهای علمی «ایست هارلم» حضور دارد و ریاست شورای رهبری زنان دانشگاه «استونی بروک» نیز برعهده اوست. صندوقهای پوشش ریسک یا صندوقهای پوششی که از آن باعنوان «پوشش سرمایه» نیز یاد میشود، حاملان سرمایهگذاری و ساختارهایی برای کسبوکار هستند که به سرمایهگذارانشان امکان حضور در طیفی وسیعتر از موقعیتهای تجاری و سرمایهگذاری را میدهند.
8. مریم آدلسون
ارزش خالص: ۳۲.۱میلیارددلار
سن: ۷۹
منبع ثروت: کازینوها
تابعیت: ایالاتمتحده آمریکا
«مریم آدلسون»؛ پزشک و کارآفرین اسرائیلی-آمریکایی (و خانوادهاش)، بیش از نیمی از «لاسوگاس سندز» را بهعنوان امپراتوری کازینویی پشت املاک نمادینی نظیرِ «ونیزیان ماکائو» و «مارینا بی سندز» در سنگاپور دراختیار دارند. شوهرش؛ «شلدون آدلسون» (درگذشته ۲۰۲۱)، این شرکت را در سال ۱۹۸۹ تأسیس کرد. «آدلسون» که پزشک است، بخش عمدهای از پیشینه پزشکی و تلاشهای انساندوستانهاش را به مبارزه با اعتیاد به موادمخدر اختصاص داده است. او فعال حزب جمهوریخواه است.
7. ابیگیل جانسون
ارزش خالص: ۳۲.۷میلیارددلار
سن: ۶۳
منبع ثروت: فیدلیتی
تابعیت: ایالاتمتحده آمریکا
«ابیگیل جانسون» بهعنوان رئیس و مدیرعامل «فیدلیتی اینوستمنتس» فعالیت دارد. ثروت «جانسون» از سهم تخمینیِ ۲۸.۵درصدی او در شرکت مشترکالمنفعه واقع در بوستون که توسط پدربزرگش در سال ۱۹۴۶ تأسیس شده، نشئت میگیرد. او طی دوران دانشگاه، تابستانها در «فیدلیتی» فعالیت میکرد و سال ۱۹۸۸ بهعنوان تحلیلگر تماموقت به این شرکت پیوست. در سال ۲۰۱۴ به مدیرعاملی منصوب شد؛ زمانیکه پدرش («ادوارد جانسون سوم» / درگذشته ۲۰۲۲)، از سمت خود کنارهگیری کرد.
6. ساویتری جیندال
ارزش خالص: ۳۵.۵میلیارددلار
سن: ۷۵
منبع ثروت: فولاد
تابعیت: هند
«ساویتری جیندال»؛ سیاستمدار، کارآفرین و سرمایهدار، «ثروتمندترین مادربزرگ» در هند بهشمار میرود. او بر گروه «جیندار» ریاست میکند؛ یک کنسرسیوم هندی که در بخشهایی شامل فولاد، برق، سیمان و زیرساخت فعالیت دارد. این شرکت توسط شوهرش («اوم پراکاش جیندار» / درگذشته در سال ۲۰۰۵) تأسیس شد. چهارنفر از نُه فرزند «جیندار»، در اداره شرکت کمک میکنند.
5. رافائلا آپونته-دیامنت
ارزش خالص: ۳۷.۷میلیارددلار
سن: ۸۰
منبع ثروت: کشتیرانی
تابعیت: سوئیس
«آپونته-دیامنت» برای سومینسالمتوالی ثروتمندترین زن خودساخته در فهرست «فوربز» است. این میلیاردر سوئیسی، ثروتش را مدیون سهم ۵۰درصدی خود در شرکت کشتیرانی مدیترانهای MSC؛ بزرگترین خط کشتیرانی جهان است که آنرا با شوهرش در سال ۱۹۷۰ پس از ملاقات با او طی یک سفر قایقسواری به «کاپری (ایتالیا)»، تأسیس کرد. امروز، این کسبوکار دارای ناوگانی متشکل از ۹۰۰ کشتیست.
4. ژاکلین مارس
دارایی خالص: ۴۲.۶میلیارددلار
سن: ۸۵
منبع ثروت: شکلات، غذای حیوانات خانگی
تابعیت: ایالاتمتحده آمریکا
پدربزرگ «ژاکلین مارس» در سال ۱۹۱۱ فروش شکلات کرمداری را از آشپزخانهاش آغاز کرد. حالا شرکت «مارس» شامل مجموعهای از برندهای محبوب مانند «اماندامز»، «اسنیکرز»، «ویگلی» و غذای سگ «پدیگری» است. «مارس» بهمدت ۲۰سال در هیئتمدیره خدمت کرده و تخمین زدهاند که سهم مالکیت خود را با برادرش (جان) و چهار خواهرزادهاش تقسیم کرده. او بهعنوان بیستوسومین فرد ثروتمند جهان شناخته میشود.
3. جولیا کُوک
دارایی خالص: ۷۴.۲میلیارددلار
سن: ۶۲
منبع ثروت: صنایع کُوک
تابعیت: ایالاتمتحده آمریکا
«جولیا کوک» (همسر «دیوید کوک» / درگذشته ۲۰۱۹) امسال نزدیک به ۱۰میلیارددلار به ثروت خود افزود و جایگاهش را بهعنوان سومین زن ثروتمند جهان حفظ کرد. او و سه فرزندش ۴۲درصد از سهام «کُوک» (قبلاً بهنام «کُوک اینداستریز») را بهارث بردند که دومین شرکت بزرگ خصوصی در آمریکا محسوب میشود؛ و صنایع مختلفی نظیر پالایش نفت، کشاورزی و املاک را پوشش میدهد. «جولیا مارگارت» در خانوادهای با پیشینه کشاورزی بهدنیا آمد؛ اما هنگام تولدش، والدینش («مارگارت» و «فردریک فلیشر»)، مالک یک فروشگاه مبلمان بهنام «فلیشر» بودند.
2. فرانسوا بتانکور مییر (و خانواده)
دارایی خالص: ۸۱.۶میلیارددلار
سن: ۷۱
منبع ثروت: لورئال
تابعیت: فرانسه
«فرانسوا بتانکور مییر»؛ سیاستمدار و نویسنده فرانسوی که سال گذشته ثروتمندترین زن جهان بود، امسال با اُفت ثروتش مواجه شد؛ زیرا فروشهای ضعیف (بهویژه در چین) منجر به کاهش ۲۰درصدی سهام او شد. «فرانسوا»، بنیانگذار «لورئال» است که اکنون بهعنوان بزرگترین تولیدکننده محصولات آرایشی و بهداشتی جهان محسوب میشود. «بتانکور مییر» که ۲۸سال در هیئتمدیره فعالیت داشته است، در فوریه اعلام بازنشستگی بهعنوان معاون رئیس را کرد؛ پسرش (ژان-ویکتور مایرز) قرار است در پایان سال اینسِمت را برعهده بگیرد.
1. آلیس والتون
دارایی خالص: ۱۰۱میلیارددلار
سن: 75
منبع ثروت: والمارت
تابعیت: ایالاتمتحده آمریکا
ثروتمندترین زن جهان؛ و تنها دختر بنیانگذار «والمارت» («سم والتون» / درگذشته ۱۹۹۲) امسال ۲۸.۷میلیارددلار به ثروتش افزود؛ چراکه سهام «والمارت» ۴۰درصد افزایش یافت. عشق و کار زندگی «والتون» حول جمعآوری آثار هنری متمرکز بوده است. او موزه هنر «کریستال بریجز» را در زادگاهش (بنتونویل آرکانزاس) افتتاح کرد و آثار هنرمندان آمریکایی مانند «اندی وارهول»، «نورمن راکول» و «جورجیا اوکیف» را بهنمایش گذاشت. در تابستان آتی، یک دانشکده پزشکی بهنام او، از اولینگروه از دانشجویان پزشکی در «بنتونویل»، استقبال خواهد کرد.
سروناز بهبهانی