یک‌سوم آب کشور هدر می‌رود

آب پس از اکسیژن حیاتی‌ترین ماده روی کره خاکی است، به‌نحوی‌که به آن مایه حیات گفته‌اند. این موهبت الهی 4/3 وسعت کره زمین را دربرگرفته، بنابراین باید پذیرفت که یک‌چهارم کره زمین که خشکی است و موجودات زنده در آن زیست می‌کنند از این همه آب برخوردارند، اما دغدغه کارشناسان برای سه دهه آینده است که خشکسالی و بی‌آبی و گرمای افزون زمین به همراه کم‌آبی حیات زیست را در مخاطره جدی قرار می‌دهد. در این میان بخش کشاورزی بزرگ‌ترین و مهم‌ترین مصرف‌کننده آب است و حدود 80درصد اتلاف آب در این بخش به علت عدم استفاده از فناوری‌های پیشرفته آبیاری است که آینده کشور ما را تهدید می‌کند. نکته‌ اصلی و مهم، عدم مدیریت آب است که باعث شده در طول سال‌های اخیر شاهد کاهش منابع آب‌های زیرزمینی و نیز کاهش سطح زیر کشت کشاورزی در برخی از مناطق کشورمان باشیم. در این باره باید با آ‌موزش صحیح و استفاده از تکنولوژی مدرن در صرفه‌جویی این ماده حیاتی، بیش از پیش اقدام کنیم. همچنین باید با تغییر شیوه مصرف آب و استفاده بهینه از این انرژی با آگاهی رساندن و فرهنگ‌سازی در جامعه، مردم را نسبت به بحران و کمبود ‌آب آگاه کرد. توسعه پایدار کشاورزی در کشور ما علاوه بر چالش‌های جهانی با چالش‌های دیگری نیز روبه‌روست. بهره‌وری نامناسب از منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی یکی از این موارد است، به‌‌نحوی‌که بر اساس گزارش‌های کارشناسان 28 تا 30درصد آب‌های کشور هدر می‌رود، حال آنکه میانگین هدررفت آب در دنیا 9 تا 12درصد است. در کشور ما علل زیادی برای هدر رفتن آب وجود دارد که از جمله برداشت‌های غیرمجاز از طریق حفره‌ چاه و قنات بدون مجوز، فرسودگی تاسیسات آب و شبکه‌های آبرسانی، استفاده از روش‌های سنتی گذشته به‌ویژه در امر کشاورزی و عدم استفاده از روش‌های مدرن در آبیاری چون قطره‌ای، بارانی- کوزه‌ای و تانکر از عواملی است که مصرف سرانه آب را در کشور ما حدود سه برابر مصرف جهانی کرده‌است، بنابراین در وضعیت کنونی، بهترین شیوه برای حفاظت از آب‌های کشور و گذر از روش سنتی گذشته که به آن آبیاری سطحی می‌گویند، آبیاری تحت فشار است که به صورت بارانی و قطره‌ای در کشورهایی که کشاورزی پیشرفته دارند، معمولاً از این روش پیروی می‌کنند؛ اما در کشور ما حدود 5/1میلیون هکتار در سطح کشور از آبیاری تحت فشار استفاده می‌‌کنند. مورد بعدی که باید فوق‌العاده به آن توجه داشت، فاضلاب است که باید لوله‌کشی و تصفیه آن از اولویت‌های دولت تدبیروامید باشد. اگر آب فاضلاب‌ها تصفیه نشود برای سیستم کشاورزی ما بسیار مضر بوده و عوارض متعددی را بر کشاورزی ما وارد می‌کند. درون فاضلاب‌ها دو عنصر وجود دارد؛ یکی اجسام سنگین و دیگری فتوژن‌ها که اگر تصفیه شود اولاً میزان برداشت محصول زیادتر می‌شود، ثانیاً سبزیجات و میو‌ه‌های آبدار مصون از عوارض می‌شوند. به هر حال شیوه الگوی مصرف در ایران، باید دگرگون شود، به‌نحوی‌که آب مصرفی قابل شرب صرفاً برای مصارف غذایی و نوشیدن و آب تصفیه شده فاضلاب‌ها درکشاورزی و صنایع کشور به کار رود، در این صورت آب مصرفی کارواش‌ها، استخرها، نظافت خیابان‌ها و معابر، چمن‌کاری و تغذیه آن، آتش‌نشانی و سایر مصارف غیرنوشیدنی از این آب تامین می‌شود. همچنین در کشاورزی و تهیه بعضی از محصولات چون هندوانه که برای هر کیلو آن 40 لیتر آب مورد نیاز است، از چرخه تولید حذف شود و با واردات آن از کشورهای همسایه و با قیمتی بسیار نازل، یک مدیریت علمی برای آب ایجاد شده و در آن صورت تا سال‌های طولانی برای کمبود آب دغدغه خاطر نخواهیم داشت.