بررسی سیر صعودی قیمت برنج در دو‌سالِ‌اخیر
برنج به‌عنوان کالای اساسی و استراتژیک مصرفی بین خانوار ایرانی از تابستان سال گذشته تاکنون دچار تغییرات قیمتی مکرر شده است. جهش قیمتی ایجادشده دراین‌بخش ابتدا با سیاست نادرست اتخاذی ازسوی دولت آغاز شد، تنظیم‌کننده بازار کالای اساسی درحالی‌که علم به این‌موضوع داشت که تولید برنج داخلی توسط شالی‌کاران تنها پاسخگوی 50درصد از نیاز بازار است و شش دهک از اقشار آسیب‌پذیر کشور به‌دلیل گرانی برنج ایرانی به خرید برنج خارجی مبادرت می‌ورزند به‌بهانه حمایت از تولید داخلی و بدون توازن ایجادشده بین تولید، عرضه و تقاضا، ممنوعیت واردات آن‌را اعلام کرد. ممنوعیت واردات برنج درآستانه فصل برداشت این محصول در شمال کشور با برهم‌زدن تعادل بین عرضه‌وتقاضا منجر به کمبود برنج در بازار شده و رشد قیمت آن‌را رقم زد. دومین موج جهش قیمتی برنج نیز در فصل برداشت و به‌دلیل رشد هزینه‌های تولید و برداشت اتفاق افتاد. به‌گزارش آنا؛ دو عامل فوق باعث شد تا برنج ایرانی و برنج خارجی که در ابتدای سال 99 در بازار به قیمت‌های 24هزارتومان و 10هزارتومان به‌فروش می‌رسید در اواسط فصل تابستان به‌ترتیب با قیمت‌های کیلویی 25هزارتومان و 15هزارتومان در بازار عرضه شدند. روند صعودی قیمت برنج تا جایی ادامه یافت که در دی‌ماه سال گذشته بسته به کیفیت برنج ایرانی تا کیلویی 37هزارتومان و برنج خارجی تا 25هزارتومان فروخته شد. در گزارش اعلامی وزارت صنعت، معدن و تجارت از تغییرات قیمتی کالای اساسی در اسفند 99، برنج با رشد 113.6درصدی در صدر کالاهای اساسی با بیشترین رشد قیمتی نسبت به اسفند سال 98 قرار گرفت. طبق جدول زیر هرکیلو برنج داخلی هاشمی درجه‌یک با رشد 1.3درصدی از قیمت 32هزار و 939تومان در بهمن 99 به‌قیمت 33هزار و 362تومان در اسفند 99 رسید که نسبت به اسفند 98 و باقیمت 23هزار و 254تومان، جهش قیمتی 43.5درصدی را به‌ثبت رساند. قیمت هرکیلو برنج پاکستانی باسماتی درجه‌یک نیز در بهمن 99 حدود 24هزار و 340تومان بود که با رشد 1.1درصدی در اسفند 99 به حدود 24هزار و 608تومان رسید و این قیمت نسبت به اسفند 98 که قیمت هرکیلو برنج پاکستانی باسماتی درجه‌یک حدود 11هزار و 518تومان بود 113.6درصد رشد داشت. به‌رغم وعده روحانی رئیس‌جمهوری در هیئت‌وزیران مبنی‌براینکه در سال 1400 و روزهای پایانی دولت دیگر هیچ کالایی گران نخواهد شد و هرچه گران‌شدنی بود در سال 99 گران شد اما با وجود گذشت سه‌ماه از سال شاهد گرانی‌هایی در حوزه کالای اساسی نظیر روغن مایع، روغن جامد، مرغ، تخم‌مرغ، نان و برنج در بازار هستیم. براساس گزارش مرکز آمار ایران، هرکیلو برنج درجه‌یک ایرانی در اردیبهشت امسال به‌طورمتوسط حدود 36هزارتومان فروش رفت این‌درحالی‌ست‌که قیمت متوسط ثبت‌شده برای این کالای اساسی در فروردین امسال تا 35هزارتومان بود و در اردیبهشت سال قبل قیمت هرکیلوی آن 25هزارتومان بوده است. این تغییر نشان می‌دهد هرکیلو برنج درجه‌یک ایرانی در اردیبهشت 1400 نسبت به ماه قبل 1.9درصد و درمقایسه‌با مدت مشابه پارسال 44.4درصد افزایش قیمت دارد. قیمت هرکیلو برنج وارداتی نیز در دومین‌ماه از سال جدید به‌طورمتوسط 24هزار و 600تومان بود ولی حداقل قیمت 23هزارتومان و حداکثر قیمت 30هزارتومان هم برای آن در معاملات ثبت شد این‌درحالی‌ست‌که قیمت هرکیلو برنج وارداتی در فروردین جاری، 24500تومان و در اردیبهشت 99 حدود 12هزارتومان بود. گزارش‌های میدانی اخیر، از افزایش حدود 15هزارتومانی قیمت هرکیلو برنج ایرانی و خارجی در بازار خرده‌فروشی‌ها و کاهش فاصله قیمتی این دو نوع برنج حکایت دارند. قیمت هرکیلو برنج هندی 22 تا 23هزارتومان، پاکستانی 24 تا 26هزارتومان و ایرانی 28 تا 36هزارتومان است که درمقایسه‌با مدت مشابه سال قبل افزایش چشمگیری داشته است. یکی از خرده‌فروشان برنج ایرانی، قیمت هرکیلو برنج مرغوب هاشمی را در بازار حدود 42هزارتومان اعلام کرد و گفت: «پیش‌بینی می‌شود بعد از فصل برداشت برنج هاشمی تازه در عمده‌فروشی‌ها بیش از 40هزارتومان به‌فروش برسد که دراین‌صورت قیمت این برنج برای فروش در خرده‌فروشی تا 48هزارتومان نیز قیمت می‌خورد. برخی از شالی‌کاران با اعتقاد به اینکه قیمت‌ها روبه‌فزونی‌ست از عرضه برنج خود به بازار ممانعت کرده و در حال انبار آن هستند تا بعد از افزایش رسمی قیمت، محصول تولیدی خود را به بازار عرضه کنند». رشد پرشتاب قیمت برنج ایرانی و خارجی و کاهش فاصله قیمتی بین این دو محصول باعث کم‌رنگ‌شدن این کالای اساسی در سفره خانوار شده است.