چرا «بیمه» اولویت «زنان خانه‌دار» نیست؟
همه انسان‌ها درهرجای دنیا که زندگی کنند، برنامه‌ای برای تأمین زندگی در پیری و میان‌سالی دارند و از جوانی به فکر این هستند که در زمان ازکارافتادگی، منبع درآمدی داشته باشند و بتوانند درصورت بیماری، هزینه‌های درمان خود را بدون هیچ دغدغه‌ای بپردازند. به‌گزارش باشگاه خبرنگاران جوان؛ مسیرهای مختلفی برای تأمین آتیه و حفظ ارزش پول وجود دارد که بعضی‌ازآن‌ها کم‌ریسک هستند و بعضی هم ریسک بالایی دارند مانند خرید طلا، زمین، سرمایه‌گذاری در بورس، نگه‌داری پول در بانک و پرداخت حق بیمه به‌امید‌اینکه روزی بازنشسته شوند.
خانم خانه‌دار جوانی که با او صحبت کردم؛ می‌گوید 12سال است از آغاز زندگی مشترک با همسرش می‌گذرد و حالا صاحب دو فرزند دختر و پسر است. او همیشه خانه‌دار بود و هیچ‌وقت شغلی نداشته است. ازنظر مالی مشکلی ندارد و همسرش به او پولی که نیاز دارد را می‌دهد. خانم جوان که «سحر» نام دارد، درباره نحوه گرفتن پول از همسرش می‌گوید هرهفته ۵۰۰هزارتومان از همسرش می‌گیرد و همه خریدهای مربوط به خوردوخوراک خانه و خانواده؛ به‌جز مرغ و گوشت با خودش است. او بااشاره‌به همه گرانی‌ها و اینکه تمام مخارج خانه‌بر عهده اوست، اظهار می‌کند که توانسته مبلغی پول برای پس‌انداز کنار بگذارد تا روزی‌که به آن احتیاج داشت، استفاده کند و به‌اصطلاح لنگ نماند. از خانم جوان سؤال کردم که آیا شرایط پرداخت حق بیمه ماهانه ۲۵۰هزارتومان را دارد تا پس از ۳۰سال مانند زنان و مردان شاغل بازنشست شود؟ او در پاسخ بیان کرد که با کاستنِ هزینه‌های شخصی‌اش به‌راحتی می‌تواند چنین مبلغی را ماهانه بپردازد؛ اما اعتقاد دارد بیمه، فکر خوبی برای آینده او نیست و می‌گوید که تا ۳۰سال‌دیگر کی مرده است و کی زنده؟ خانم جوان افزود: «بیمه هیچ‌وقت در اولویت من نبوده و نیست. تا همین‌حالا که شما این‌موضوع را مطرح کردید، هرگز به اینکه خود را بیمه کنم فکر نکرده بودم و خیلی با بیمه برای خانم‌ها موافق نیستم». او اعتقاد دارد که بهترین پس‌انداز برای یک خانم «طلا»ست؛ چراکه مانند خرید ملک یا هرچیزی حجم زیادی پول نیاز ندارد و می‌تواند با پس‌انداز سالانه‌اش طلا بخرد؛ دراین‌صورت هم خودش می‌تواند از آن استفاده کند و لذت ببرد و هم ارزش طلا همیشه بالا می‌رود و هیچ ضرری در کار نیست.
زن جوان دیگری درباره بیمه زنان گفت: «منم این بیمه رو واریز می‌کنم؛ اما 30سال خیلیه و این‌طورکه من شنیدم؛ اگه قبل از 30سال واریز، فوت بشیم، بیمه به دختر میرسه؛ اما کسی‌که پسر داره، بهش تعلق نمیگیره. حالا تکلیف پولی که واریز شده چی میشه؟ فکر کنم بیمه عمر بهتره».
باهمه‌این‌ها باید گفت که شرایط و نظرات مردم بسیار باهم متفاوت است؛ عده‌ای تمکن مالی بالایی دارند و هیچ نیازی به بیمه یا پس‌انداز خاص دیگری ندارند و پول‌هایشان را صرف خرید ملک می‌کنند. عده‌ای وضع مالی خوب یا معمولی دارند؛ اما به بیمه‌شدن اعتقادی ندارند و آن‌را هدر‌دادن پول و عمر خود می‌دانند و پول را در کار می‌زنند یا وارد بازار پرریسک بورس می‌شوند. برخی‌ازافراد معتقد هستند که سرمایه‌گذاری در خرید ملک، زمین، طلا و حتی استفاده از پول در کار، بسیار سودآورتر از بیمه بوده و اصلاً سراغ آن نمی‌روند. بااین‌حال، هستند زنان خانه‌داری که علاقه دارند خود را بیمه کنند تا در روزهای سالمندی، ماهانه حقوق دریافت کنند و اموراتشان را با آن بگذرانند؛ اما شرایط زندگی‌شان به‌گونه‌ای‌ست‌که نمی‌توانند حق بیمه ماهانه ۲۵۰هزارتومانی را بپردازند. بعضی از خانم‌های خانه‌دار که تعدادشان کم هم نیست، ماهانه پولی از همسرشان دریافت نمی‌کنند؛ بااین‌حساب، اینکه بتوانند خود را بیمه کنند، دورازانتظار به‌نظر می‌رسد. یک زن جوان درباره مشکلات پیش‌روی زنان در پرداخت حق بیمه، گفت: «یک زن خانه‌دار چه درآمدی دارد که ازطریق‌آن حق بیمه را در سطح مشاغل آزاد پرداخت کند؟ پس نیاز است سهم دولت حداقل دراین‌باره به‌میزان زیادی افزایش یابد تا این خدمتگزاران عرصه خانه و خانواده، در تنگنا قرار نگیرند».
معاون توسعه و تعمیم بیمه اداره‌کل امور بیمه‌شدگان درباره میزان استقبال زنان خانه‌دار از این بیمه، گفت: «باتوجه‌به تمهیدات و تسهیلات درنظرگرفته‌شده توسط سازمان تأمین اجتماعی و اطلاع‌رسانی گسترده‌ای که صورت گرفته، تاکنون بالغ‌بر ۴۰۰هزارنفر نسبت به انعقاد قرارداد بیمه زنان خانه‌دار اقدام کرده‌اند». مجید حسن‌زاده بااشاره‌به افزایش حق بیمه در سال جدید، افزود: «باتوجه‌به‌اینکه مبلغ حق بیمه زنان خانه‌دار، تابع دستمزد اعلامی توسط شورای عالی کار است؛ لذا هرساله مبلغ حق بیمه مزبور باتوجه‌به نرخ پرداخت حق بیمه انتخابی زمان انعقاد قرارداد، افزایش دارد. حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال قبل، ۳۹درصد افزایش داشته است. براین‌‌مبنا؛ حداقل دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه مبلغ 26554950ریال تعیین شده است. زنان خانه‌دار طبق ضوابط و مقررات بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد صورت می‌گیرد و متقاضیان می‌توانند طبق شرایط اجتماعی و اقتصادی خود، نسبت به انتخاب یکی از نرخ‌های ۱۲، ۱۴ یا ۱۸درصد با رعایت شرایط مقرر اقدام کنند. ازآنجا‌‌که دراین‌نوع بیمه امکان انتخاب نرخ‌های متفاوت بسته‌به‌شرایط و خواست متقاضیان فراهم است و ازطرفی، دولت در تأمین حق بیمه به‌میزان ۲درصد مشارکت دارد، می‌توان گفت مناسب‌ترین گزینه و نوع بیمه اجتماعی برای زنان خانه‌دار که فاقد درآمد هستند به‌شمار می‌آید. براساس مقررات بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد؛ حداقل و حداکثر سن پذیرش درخواست بیمه زنان خانه‌دار به‌ترتیب ۱۸ و ۵۰سال است. ضمناً درصورتی‌که سن متقاضی در زمان ارائه درخواست بیش از ۵۰سال باشد، دارابودن سابقه معادل مازاد سن بر ۵۰سال الزامی‌ست. مطابق با مصوبه هیئت‌مدیره سازمان تأمین اجتماعی زنان خانه‌دار و البته دختران مجرد با احراز شرایط مربوطه از ۱۷/۹/۱۳۸۷ در زمره مشمولین مقررات بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد قرار گرفتند. سه نرخ می‌توانند انتخاب کنند: 12درصد برای بیمه بازنشستگی و فوت بعد از بازنشستگی؛ 14درصد برای بیمه بازنشستگی و فوت قبل و بعد از بازنشستگی؛ و 18درصد برای بیمه بازنشستگی، ازکارافتادگی و فوت. زنان خانه‌دار و دختران مجرد درصورت‌تمایل به برخورداری از حمایت‌های درمانی می‌توانند گزینه درمان را نیز انتخاب کنند و حق سرانه درمان که معادل ۷۱۶هزارریال است را ماهانه پرداخت کنند. از جمله تمهیدات درنظرگرفته‌شده برای زنان خانه‌دار این‌است‌که چنانچه به‌عنوان تبعی همسر یا پدر از درمان برخوردار باشند، می‌توانند بدون درمان بیمه شوند و صرفاً حق بیمه مربوط به تعهدات بلندمدت (فوق‌الذکر) را پرداخت کنند». او بااشاره‌به اقدامات اخیر سازمان تأمین اجتماعی جهت تسهیل در امر بیمه گفت: «غیرحضوری‌کردن ۳۰ خدمت به‌منظور کاهش بار مراجعه به شعب به‌میزان ۷۰درصد بوده که یکی از این خدمات امکان انعقاد قرارداد بیمه زنان خانه‌دار به‌صورت کاملاً غیرحضوری و ازطریق مراجعه به سایت خدمات غیرحضوری سازمان به‌نشانی eservices.tamin.ir بوده است».
پس‌انداز و آینده‌نگری، امری‌ست که همه بارهاوبارها به آن فکر می‌کنند تا راهی را که برای آن‌ها بهتر است، انتخاب کنند. عده‌ای بیمه را انتخاب می‌کنند؛ چون سرمایه‌گذاری مطمئن و بدون ریسک است یا شاید به‌دلیل‌اینکه پول بیشتری ندارند تا یکجا ملک، طلا یا هرچیز دیگر بخرند؛ پس هرکس باتوجه‌به شرایط زندگی خود و وضع مالی‌اش، سعی می‌کند آن راهی که برایش بهتر است را از بین گزینه‌های روی میز انتخاب کند.