رئیس‌جمهوری تأکید کرد؛
خرد جمعی؛ اساس تصمیمات ستاد ملی کرونا
حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر حسن روحانی در جلسه ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا گفت: «امروز 78اُمین و آخرین جلسه ستاد ملی کرونا در دولت دوازدهم بود. امیدواریم از برکت روح بلند پیامبر(ص) و ائمه هدی(ع) مردم ما در مسیر صحت و سلامت قرار بگیرند و شر این ویروس به‌زودی از سر مردم و همه مردم جهان کوتاه شود». رئیس‌جمهوری ادامه داد: «از آغاز کرونا در پایان سال ۹۸ که ستاد ملی کرونا شروع شد و هرهفته جلسات منظمی داشتیم و خدا توفیق داد دراینجلسات مباحثی که قبلاً در کمیته‌ها محل بررسی قرار گرفته بود، مطرح و تصمیم‌گیری شود. این‌جلسه به جلسات برخط ستاد استانی؛ یعنی همه استانداران و رؤسای دانشگاه‌های علوم پزشکی برخط متصل بود که به ما در هماهنگی‌ها خیلی کمک کرد». به‌گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت؛ وی افزود: «هرهفته تصمیماتی که احساس می‌کردیم ضروری‌ست اتخاذ می‌کردیم و مجموعاً دراینجلسات ۵۷۳ مصوبه را گذراندیم. این مصوبات همگی ابلاغ و اجرا شده و اهتمام این بوده است. این‌جلسه جزو نهادسازی‌های نظام بود. نظام ما از آغاز درگیری با این ویروس احساس کرد که یک نهاد جدیدی را برای‌اینکه بتواند با این ویروس مبارزه کند، نیاز دارد. این نهاد ازطریق شورای عالی امنیت ملی موردبحث‌وبررسی قرار گرفت و تصویب شد؛ و رهبر معظم انقلاب آن‌را تائید کردند».
رئیس‌جمهوری اختیارات جلسات ستاد ملی مدیریت کرونا را مساوی اختیارات شورای عالی امنیت ملی عنوان کرد و یادآور شد: «کمتر اتفاق می‌افتد که این‌گونه باشد. البته مواردی را داشتیم؛ مثلاً در ماجرای عراق در سال ۲۰۰۳، شورای عالی امنیت ملی مصوباتی را در دبیرخانه تصویب کرد. این جزو آن مواردی بود که طی یک‌سال‌ونیم این‌جلسات تشکیل شد. دراین‌جلسه نیروهای مسلح و قوای دیگر حضور داشتند. این‌جلسه قوه اجرایی و نیروهای مسلح و ازطرف قوه قضائیه، دادستان کل شرکت می‌کرد و ازطرف مجلس شورای اسلامی، نماینده آن‌ها بود و از صداوسیما در همه جلسات، رئیس صداوسیما بود. این هماهنگی و همفکری که بین سه قوه و مقامات لشکری و کشوری بود، تقریباً شبیه ترکیب خود شورای عالی امنیت ملی داشت. این نهادسازی، درست، به‌موقع، دقیق و سریع انجام شد. کرونا در روز آخر بهمن‌ماه سال ۹۸ وارد ایران شد و مصوبه شورای عالی امنیت ملی سوم اسفند‌ماه بود و فوراً تصمیمات اتخاذ شد. درکنارآن، کمیته‌های مختلفی تشکیل شد. ۷۸ جلسه ستاد ملی و همین تعداد جلسه هم با رؤسای کمیته‌ها داشتیم. خود کمیته‌ها؛ به‌ویژه در بخش‌های مختلف جلسات و مصوبات داشتند. وزارت بهداشت که جای خود دارد و همواره در خط مقدم بود. خود وزیر و معاونان او؛ به‌ویژه معاون بهداشت که سخنگوی این ستاد هم بود و معاون درمان و نیز سایر معاونان و مقامات در وزارت بهداشت درمان بسیار زحمت کشیدند. درکنارآن هم وزارت کشور؛ به‌ویژه از زمانی‌که قرارگاه عملیاتی در نه‌ماه‌اخیر تشکیل؛ و وزیر کشور فرمانده این قرارگاه عملیاتی شد، دراین‌امر مهم بسیار یاری کردند و تصمیمات ما همواره برپایه خرد جمعی بوده است؛ یعنی در کمیته‌ها و در رؤسای کمیته‌ها نشسته‌ایم، بحث و بررسی و تصمیم‌گیری کرده‌ایم؛ بنابراین، حداقل می‌توان گفت در سه تا چهار رده این تصمیمات پخته می‌شده است. در کمیته‌ها، وزارت بهداشت و درمان، به قرارگاه عملیات می‌رفته و دومرتبه بحث می‌شده، در رؤسای کمیته‌های باز بحث می‌شده و بعد به ستاد می‌آمده و طی چند‌مرحله این تصمیمات موردبحث‌وبررسی قرار می‌گرفته و تصمیمات پخته‌ای بوده. اگر برگردیم و به همه این تصمیمات نگاه کنیم، تصمیمی نمی‌بینم که خلاف اصول عملی یا روندی که حتی در جهان امروز وجود دارد، باشد و در همان مسیر بوده و همواره در همان مسیر حرکت کردیم. البته از تجربه جهانی هم استفاده کردیم و دانشمندان ما هم در اینجا پژوهش‌های مختلفی در سطح جهان داشتند و ارائه کردند».
روحانی گفت: «چاره‌ای جز این نداشتیم از آغاز که بر تمام داخلی خودمان تکیه کنیم. اوایل هیچ‌کس به کسی کمک نمی‌کرد؛ البته بماند که ما تحریم نیز بودیم. برای ماسک هم کسی به کسی کمک نمی‌کرد؛ حتی در هوا هم ماسک را می‌قاپیدند که از این کشور به آن کشور نرسد. در دارو همین‌طور؛ کسی حاضر نبود ما را کمک کند. در ماسک‌های ویژه‌ای مانند ان95 نیز کسی حاضر نبود به ما ماسک بدهد. تجهیزات پزشکی و ونتیلاتورها، اکسیژن‌سازها و تخت‌های ویژه‌ای که نیاز داشتیم، کسی حاضر نبود به ما کمک کند و بر توان و امکانات داخلی خودمان تکیه کردیم و موفق بودیم. درزمینه پروتکل بهداشتی و در رأس آن مواد شوینده، هیچ‌وقت کمبود نداشتیم، در ماسک نیز خیلی‌سریع به سطحی بسیار وسیع رسیدیم و با قیمت مناسب دراختیار مردم گذاشته شد؛ پس درزمینه‌های پروتکلی آنجا که نیاز به لجستیک بود، تأمین شد. وزارت صمت، شرکت‌های دانش‌بنیان همه وارد عمل شدند و خود وزارت بهداشت، درمان و همه تلاش کردند و الحمدالله به نتیجه رسیدیم. در جایی هم که نیاز به مسائل مالی و ارز داشت، به‌رغم تحریم؛ پیچیدگی‌های بود؛ اما بانک مرکزی و بانک‌های دیگر همه کمک کردند. وزارت خارجه دراین‌زمینه فعال بود و کمک می‌کرد. نهادهای نیروهای مسلح در کل انصافاً باهمه‌توان به صحنه آمدند و از همان‌روز اول ستادکل به صحنه آمد و قرارگاه ویژه‌ای را به‌نام قرارگاه امام‌رضا(ع) تشکیل دادند. سپاه، ارتش و بسیج؛ همه کمک کردند. ناجا که همواره دراین‌مسیر حضور داشت، برای اجرای مصوبات بار سنگینی بر دوش داشت. قوه قضائیه و مجلس شورای اسلامی کمک کردند و اگر این یاری و کمک همه‌باهم نبود، به‌این‌نقطه نمی‌رسیدیم. صداوسیما نقش زیادی داشت؛ باید آنچه ما تصمیم گرفتیم را اعلام کند و نیز تبیین و تشویق. باید صحبت‌های ناروا که خارج‌نشین‌ها بیان می‌کردند و ذهن مردم را مشوش می‌کردند، پاسخ می‌داد. به‌هرحال صداوسیما مسئولیت سنگینی داشت و باهمه‌توان هم واقعاً وارد عمل شد و تلاش و کوشش کرد و این‌کار بسیارمؤثر بود برای‌اینکه بتوانیم به اهداف خود دست پیدا کنیم. البته ما بی‌مشکل نبودیم، افکار عمومی، مسائلی که مطرح می‌کرد و دوگانه‌هایی را که خارج‌نشین‌ها درست می‌کردند. البته در برخی‌جاها ممکن بود اختلاف‌سلیقه‌ها و اختلاف‌نظر وجود داشته باشد و مرتب دوگانه‌هایی درست می‌شد. اولین دوگانه مربوط به علم و دین بود که بسیار‌خطرناک بود. البته تعدادشان زیاد نبود؛ اما به‌هرحال عده‌ای در گوشه‌وکنار این دوگانه را درست می‌کردند؛ مثلاً آیا علم پزشکی و آنچه وزارت بهداشت و درمان می‌گوید و اتکا به دعا و توسل، دوگانه کاملاً نادرستی بود. وحی در کنار یافته‌های علمی و یقینی بشری‌ست و ما دراین‌زمینه هم توسل داریم و هم اتکای ما به خداوند و توسل ما به ائمه هدی‌ست و هم باید از همه امکانات علمی استفاده و بهره‌برداری کنیم. در رفع این دوگانگی، رهبر معظم انقلاب؛ هم در بیان و هم درعمل کمک کردند. ستاد را ایشان تائید کردند؛ و مردم را برای اجرای مصوبات ستاد تشویق می‌کردند و حتی خود ایشان می‌گفتند که تابع مصوبات هستم. درعمل هم این‌کار را ایشان کردند. اگر جلسه‌ای داشتند، ایشان پروتکل‌ها را اجرا می‌کردند و هم با زبان و هم با عمل، این دوگانگی را از بین بردند. مراجع عظام و بزرگان حوزه و دانشمندان و فرهیختگان آن‌ها هم به صحنه آمدند؛ یعنی یک مرجع و عالم نبود و یک مدرس عالی‌مقام نبود که بخواهد این دوگانگی را ایجاد کند. عده‌ای در سطوح پائین، حرف‌هایی می‌زدند؛ ولی نگذاشتیم که این دوگانگی شکل بگیرد».
روحانی گفت: «دوگانگی بزرگ، در سلامت و معیشت ایجاد شد که آیا باید پروتکل حفظ شود و باید مغازه‌ها و مشاغل باز باشد؟ راه بینابینی تصمیم‌گیری شد. سلامت در اولویت؛ اما درعین‌حال معیشت مهم بود. تولیدگران کار تولید خود را انجام دادند. یک‌روز هم تعطیل نکردیم. کارخانه‌های بزرگ و همه تولیدگرانی که مواد غذایی و موردنیاز جامعه را تولید می‌کردند، یک‌روز هم تعطیل نشد و پروتکل‌ها را رعایت کردند. درکنارآن، خدمات نیز تعطیل نشد. تمام خدماتی که باید به مردم داده می‌شد، در چهارچوب پروتکل‌ها انجام گرفت. البته گاهی هم لازم بود که یک‌هفته تا دوهفته به‌دلیل شرایط ویژه مغازه‌ها، مشاغل خاص و سفرها تعطیل شود. با رعایت پروتکل‌ها سلامت و معیشت را درکنارهم قرار دادیم و از این دوگانگی هم عبور کردیم و نگذاشتیم این دوگانگی ایجاد شود. بعضی‌ها می‌خواستند با آئین‌های مذهبی و دینی دوگانگی ایجاد کنند. همیشه تأکید کردیم که آئین‌های دینی و مذهبی در ماه رمضان و محرم تعطیل نخواهد شد؛ اما آن‌ها باید بیش از دیگران پروتکل‌های بهداشتی را مراعات کنند؛ چراکه این پروتکل‌ها جنبه الزامی و مراسم مذهبی و دینی جنبه مستحب دارد که این مستحب و واجب باید درکنارهم تلفیق شوند. درزمینه آموزش نیز بحث بود که باید آموزش‌وپرورش و دانشگاه‌ها تعطیل شود یا باز باشد؛ چه‌کار کنند؟ که آن‌هم فضای مجازی و سیستم ارتباطات و فضای سایبری و صداوسیما کمک کرد و آموزش میلیون‌ها دانش‌آموز و دانشجو در سراسر کشور انجام گرفت و انصافاً فضای مجازی و ارتباطات و شبکه ملی اطلاعات و صداوسیما دراین‌زمینه ما را یاری کرد؛ پس آموزش عمدتاً غیرحضوری بود. درباره واکسن نیز دوگانه داخلی یا خارجی ایجاد شد؛ آیا واکسن بخریم یا نخریم؟ خیلی بحث‌ها بود که دوگانگی آن‌را برداشتیم. گفتیم باید واکسن خارجی یا هرجا‌‌که اطمینان کردیم، بخریم. گفتیم اگر وزارت بهداشت گفت که این واکسن موردتائید است، باید آن‌را خریداری کنیم و در داخل هم باید باهمه‌توان کمک کنیم که بتوانیم بسازیم و تولید کنیم که کار درستی بود. واکسن داخلی، از دیگر واکسن‌ها خیلی هم عقب نبود و فاصله کمی داشت؛ زیرا ساخت آن، کار شش‌ماه و یک‌سال نیست. ساخت واکسن سال‌ها زمان می‌برد که به آن نقطه مطلوب برسد. گاهی واکسنی بوده که ۱۲ تا ۱۵سال طول کشیده تا به نقطه مطلوب برسد. به‌هرصورت اضطرار بود در زمانی کوتاهی بتوانیم به نتیجه برسیم و دنیا هم به‌این‌نتیجه رسید که اضطراری بتواند از این واکسن‌ها استفاده کند. واکسن‌زدن با واکسن‌نزدن قابل‌مقایسه نیست. اگر هم واکسن مشکلی داشته باشد، نزدن آن خیلی مشکل ایجاد می‌کند. یکی از موفقیت‌ها در دولت دوازدهم، مسئله واکسن بود. اگر بخواهیم بگویم موفقیت ما چه بوده؛ یکی‌ازموارد مهم، واکسن و نوع مدیریت آن است و جلوگیری از این دوگانگی‌ها. البته حساب بهداشت و درمان و مدافعان سلامت جداست؛ چراکه خط مقدم بودند و فداکاری و ایثار کردند و شهید دادند؛ اما حضور یافتند و هیچ‌کس عقب نرفت و اختلاف و دودستگی ایجاد نشد. شاید حرف‌هایی زده می‌شد؛ اما همه در یک مسیر حرکت کردند و تقریباً صدا واحد بود. احزاب و جناح‌های مختلف هم سلیقه‌های مختلف داشتند؛ اما دراین‌داستان همه هم‌صدا بودند و یاری کردند و به صحنه آمدند تا بتوانیم با این ویروس مبارزه کنیم».