محققان راهحلهای برتر در بحران جهانی آب را که توسط نظرسنجی GlobeScan (مشاور تحقیقاتی درمورد افکار عمومی) و SustainAbility (اتاق فکر و مشاوره راهبردی تجارت) با بیش از ۱۲۰۰ متخصص برجسته بینالمللی و در ۸۰ کشور انجام شد را معرفی کردند. بهگزارش ایسنا؛ نتایج این نظرسنجی نشان داد که کمبود آب، درک عمومی از ارزش آب را تغییر خواهد داد و دولتها و سازمانها را وادار میکند «آب پاک» را نه بهعنوان کالایی برای بهرهبرداری؛ بلکه بهعنوان کالای گرانبها ببینند. این نظرسنجی همچنین نشان داد که نقش فناوری یا تغییر رفتار برای رفع کمبود آب در ۱۰سالآینده یا بیشتر چه خواهد بود. جف اریکسون؛ معاون ارشد SustainAbility گفت: «تصمیمهایی که مدیران برای پاسخگویی نسبت به کمبود آب میگیرند، تقریباً در همه جنبههای فعالیت تجاری آنان رخنه کرده و راهحلهای مختلف پیچیدگی مقابله با کمبود آب را نشان میدهد. رشد جمعیت، توسعه شهری، تولید محصولات زراعی و تغییرات آبوهوایی رقابت برای آب شیرین و کمبود تولید را افزایش میدهند». برخی از راهکارهای برتر مقابله با بحران آب شامل موارد زیر هستند.
تغییر سبک زندگی
شیوه مصرف آب و سبک زندگی را با آموزش تغییر دهید تا تغییر چهره این بحران شامل آموزش انگیزه رفتارهای جدید باشد. مقابله با دوره کمبود آب به بازنگری اساسی در تمام اشکال مصرف، از استفاده فردی تا زنجیره تأمین شرکتهای بزرگ نیاز دارد. برخی از مناطق در هند، استرالیا و جنوبغرب ایالات متحده ازقبل با بحران آب شیرین مواجه بودند و مهمترین کار اطمینان از درک بهتر مسئله در سطح جهان است.
ابداع فناوریهای جدید
فناوریهای جدید صرفهجویی در مصرف آب را ابداع کنید. در مناطقی که سفرههای زیرزمینی در حال خشکشدن هستند و جمعآوری آب باران بهطور فزاینده قابلپیشبینی نیست، نوآوری لازم است؛ اما درحالیکه تلاش داریم با کمبود آب شیرین کنار بیاییم و فناوریهای حفاظت را توسعه دهیم، مصرف انرژی را نیز باید موردتوجه قرار دهیم.
تصفیه فاضلاب
در ماه مارس، میزبانان روز جهانی آب، برای تصفیه فاضلاب، شیوههای جدیدی را خواستار شدند. برخی از کشورها مانند سنگاپور درتلاشاند تا برای کاهش واردات آب و خودکفایی، فاضلاب را تصفیه کنند. البته کشورهای ثروتمند آسیای شرقی پیشرو در توسعه فناوریهای پیشرفته، برای مصارف دیگر فاضلاب را تصفیه میکند.
ارتقای شیوههای کشاورزی
حدود ۷۰درصد آبشیرین جهان، برای کشاورزی استفاده میشود. بهبود آبیاری میتواند شکافهای عرضهوتقاضا را کاهش دهد. شیوههای بیرویه آبیاری در موارد خاص که قبلاً بهوجود آمده، توانایی کشاورزان در تأمین مواد غذایی را به دنیای درحالرشد تضعیف کرده است.
قیمت مناسب آب
قیمتگذاری و حقوق آب دستبهدست هم دادهاند و مصرفکنندگان از مزیت قیمتهای بالاتر سؤال میکنند. کارشناسان سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) اظهار کردند؛ نتایج مجمع اقتصادی بینالمللی از ۳۱ کشور ثروتمند جهان نشان داد افزایش قیمت به کاهش اتلاف و آلودگی کمک خواهد کرد.
نیروگاههای آبشیرینکن
تابهامروز نمکزدایی یک راهحل کممصرف برای کمبود آب بوده. معمولاً خاورمیانه از منابع بزرگ انرژی خود برای ساخت نیروگاههای آبشیرینکن استفاده میکند و عربستان سعودی با اعلامیه اخیر خود مبنیبر استفاده از نیروگاههای خورشیدی، نوع جدیدی از آبشیرینکن را توسعه داده است یا انگلیس با تسهیلات در مقیاس کوچک برای کشاورزی، روش دیگری را درپیش گرفته؛ اما این نوآوریها منبع موردنیاز دیگری را به منصه ظهور میرسانند و آن، سرمایه برای آزمایشهای فناوریست.
بهبود حوضه آبریز
سیستمهای آبگیر برای مناطقی که منبع آب قابلاطمینان دیگری ندارند، ضروریست. دو کشوری که با برخی از بدترین تأثیرات تغییر اقلیم روبهرو هستند (پاکستان و هند) درحالتعمیرات اساسی در سیستمهای برداشت آب باران هستند. این تلاشها کنترل مستقلی بر منابع آب را فراهم خواهد کرد.
وضع سیاستها و مقررات بهتر
ازآنجاکه کمبود آب امنیت غذایی و آلودگی را پیچیده میکند، دولتها باید نقش خود را دوباره تعریف کنند. نتایج این نظرسنجی نشان داد؛ بیشتر افراد معتقدند که اطمینان از دسترسی جوامع به آب تمیز بهعهده دولتهاست.
مدیریت اکوسیستمها
بهبیان ساده، مدیریت جامع به یک رویکرد عملی و عقلی برای نظارت بر منابع طبیعی اعمال میشود که اهداف اقتصادی، فرهنگی و اکولوژیکی را درنظر میگیرد. نمونههای خوبی از مدیریت جامع، جوامعی هستند که تصفیهخانههای فاضلاب با تولیدکنندگان انرژی پاک و استفاده از فاضلاب برای بارورکردن جلبکها و سایر محصولات زیستسوخت کار میکنند. محصولات بهنوبهخود باعث جذب مواد مغذی و تصفیه فاضلاب میشوند و هزینههای پمپاژ و تصفیه را بهطور قابلتوجهی کاهش میدهند.
توسعه زیرساختهای توزیع
زیرساختهای ضعیف، مخربِ سلامت و اقتصاد هستند. منابع را هدر میدهند، هزینههایی را اضافه میکنند، کیفیت زندگی را کاهش میدهند و اجازه میدهند بیماریهای قابلسرایت ازطریق آب در بین جمعیت آسیبپذیر؛ بهویژه کودکان، قابلپیشگیری نباشد و این، محدود به جوامع درحالتوسعه نیست.
کاهش مصارف آب صنعتی
مصرف آب صنعتی تقریباً ۲۲درصد از مصرف جهانی را تشکیل میدهد و شامل آبیست که هنگام تولید کالا مستقیم و غیرمستقیم مصرف میشود.
رسیدگی به آلودگی
اندازهگیری و نظارت بر کیفیت آب، برای سلامت انسان و تنوع زیستی مهم است.
منابع مشترک و دسترسی عادلانه
یکی از مهمترین اهداف توسعه هزاره سازمان ملل (MDG) تضمین دسترسی به آب آشامیدنیست. درحالیکه کشورهایی مانند شیلی برای اصلاح حقوق آب تلاش میکنند، سیاستمداران ایالاتمتحده درحالبررسی نحوه تغییر حقوق دسترسی به حفاظت فدرال دریاچه میشیگان (از بزرگترین ذخایر آب شیرین در جهان) هستند.
تحقیق نوآوری
دسترسی به آب در دنیای کمآب به اولویت بیشتری در تصمیمات تجاری تبدیل خواهد شد. جوامع احتمالاً مشارکت عمومی و خصوصی را دنبال میکنند که از ظرفیتهای نوآورانه شرکتها استفاده کنند.
انتقال فناوری
تغییرات آبوهوایی و کمبود آب چشمگیرترین عواقب را در مناطق درحالتوسعه مانند شمالغربی هند و جنوب صحرای آفریقا ایجاد خواهد کرد. یک راهحل، پیشنهاد انتقال فناوریهای حفاظت از آب به اینمناطق خشک است. انجام اینکار مشکل است؛ زیرا اقتصاد ضعیف بوده و در مهارتها شکافهایی وجود دارد که معمولاً مقامات دولتی و تجاری را مجبور میکند که این تغییرات را به شهروندان محلی تحمیل کنند.
تقلیلِ تغییرات آبوهوایی
تغییرات آبوهوا و کمبود آب دستبهدست هم میدهند تا بزرگترین چالشهای معاصر را برای بشر ایجاد کنند. اینموضوعات یک رابطه متقابلاند که توسط هیئت بیندولتی تغییر اقلیم (IPCC) مشخص شده که در آن، سیاستها و اقدامات مدیریت آب میتوانند بر انتشار گازهای گلخانهای (GHG) تأثیر بگذارند. همانطورکه گزینههای انرژی تجدیدپذیر دنبال میشود، مصرف آب این روشهای کاهنده باید در تولید گزینههای مختلف؛ از محصولات انرژی زیستی گرفته تا نیروگاههای آبی و خورشیدی درنظر گرفته شود.
کنترل رشد جمعیت
بخشهایی از جهان بهدلیل سرعت رشد جمعیت تا سال ۲۰۳۰ با شکاف عرضهوتقاضا تا ۶۵درصد از منابع آب مواجه خواهند شد. اکنون، بیش از یکمیلیاردنفر به آب پاک دسترسی ندارند و با استفاده از ۷۰درصد آب شیرین جهان برای کشاورزی، نقش اساسی آب در تولید مواد غذایی باید با تغییر شرایط آبوهوا و منابع درنظر گرفته شود.
محبوبه محمدآبادی/ ایسنا