المپیک و تحولی در پوشش ورزشکاران
علی‌اکبر بهبهانی
بالاخره پس از یک‌سال‌تأخیر و میلیاردها‌میلیارد‌دلار هزینه تحمیل‌شده بر اقتصاد پیشرفته ژاپن و عدم بازگشت این‌همه هزینه، مسابقات المپیک 2020 در توکیو و با حضور بیش از 200 کشور و گروه غیرکشوری آغاز شد و همچنان ادامه دارد. درایندوره از رقابت‌های المپیک، عدم مجوز حضور تماشاگران در میدان‌ها و سالن‌های ورزشی، موجب شد که هیچ جهانگرد یا علاقه‌مندی از سایر کشورها نتواند برای تماشای مسابقات حاضر شود و این موجب ضرری عظیم ازنظر اقتصادی برای کشور میزبان یعنی ژاپن شد و حضور منحوس کووید-19، موجب شد تا مسابقات به‌اصطلاح در خلوت برگزار شود. دراینمسابقات، رقابت اصلی را کشورهای آمریکا، چین، ژاپن و روسیه دارند که شمار مدال‌های طلایشان، رده‌بندی جدول را تعیین می‌کند. اگر از تمامی مسائل و مشکلات موجود درایندوره المپیک بگذریم، باید گفت که در‌عین‌حال، این مسابقات دارای نکات بسیار مثبتی نیز بوده است. به‌ویژه از جهت پرداختن به موضوع شکاف جنسیتی و تبعیض‌ها و مقررات خشک تعیین‌شده برای لباس ورزشکاران در رشته‌های مختلف و شاید زمینه‌ساز تغییراتی باشد که مقررات خشک و بی‌منطق نوع پوشش زنان را به چالش بکشد. نکته جالب‌توجه اینکه امسال علاوه‌بر کشورهای اسلامی، بسیاری از کشورهای اروپایی هم از این تحکم‌ها و مقررات بیجای فدراسیون‌های ورزشی و کمیته بین‌المللی المپیک، حتی به‌قیمت جریمه‌های تعیین‌شده رهایی پیدا کردند تا مسابقات ورزشی از‌این‌پس تابع جریان‌های خاص آغشته به مسائل تبعیض نژادی، تبعیض جنسیتی و سیاسی نباشد و جای خوشحالی‌ست که بانوان نشان دادند که برای نوع پوشش خود در مسابقات حاضر به گردن‌‌نهادن به قوانین غیراصولی نیستند؛ از‌جمله در مسابقات هندبال، بانوان نروژ حاضر نشدند از شورت‌های تعیین‌شده توسط فدراسیون بین‌المللی هندبال پیروی کنند و از پوششی بیشتر و شبیه مردان استفاده کردند یا در مسابقات والیبال ساحلی، زنان ورزشکار بلژیک از مقررات و نوع پوشش تعیین‌شده عبور کرده و اعلام کردند که لباس موردتائید فدراسیون جهانی را نمی‌پذیرند؛ همچنین تیم ژیمناستیک آلمان، از مقررات دست‌و‌پاگیر فدراسیون جهانی ژیمناستیک پیروی نکرده و نوعی لباس پوشیده را برگزیده و در مسابقات المپیک توکیو شرکت کرد؛ بنابراین اگرچه بیش از 200 کشور مختلف هزینه‌های بسیاری را برای حضور دراینمسابقات مصرف کردند؛ اما شاید بتوان گفت که از‌این‌نظر، موفقیت اصلی را کشورهای اسلامی و اروپایی کسب کردند که در بلندمدت شاید ارزش آن بسیار بیشتر از کسب صدها مدال طلا باشد؛ گو‌اینکه در کشورهای اسلامی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، در رشته فوتبال، فوتسال، هندبال، بسکتبال و حتی رشته‌های انفرادی، زنان ورزشکار با رعایت شئون اسلامی و پوششی مناسب، مقاومت جانانه‌ای را در برابر فدراسیون‌های جهانی به‌عمل آوردند تا بالاخره این فدراسیون‌ها پذیرفتند که کشور ما و پس از ما بقیه کشورهای اسلامی بتوانند با لباس مناسب در مسابقات جهانی حضور پیدا کنند. اینک که موج مخالفت با فدراسیون‌های زورگوی جهانی به‌خصوص در‌زمینه پوشش‌های نامناسب و اجباری آغاز شده است، امید می‌رود که در مسابقات بعدی، کشورها و به‌ویژه کشورهای اسلامی با همبستگی بیشتر بتوانند پاره‌ای از پوشش‌های نامناسب در ورزش‌ها را طی مسابقات تغییر دهند تا خانواده‌های بیشتری نیز راضی به حضور دختران خود در مسابقات شوند؛ همچنین امید می‌رود که نگاه جنسیتی درمورد بانوان از‌بین‌رفته و تبعیض آشکاری که هم‌اکنون درمورد حق‌وحقوق و پاداش‌های اعطایی به قهرمانان مرد و زن وجود دارد، مرتفع شود تا به‌جایی برسیم که همان‌گونه‌که مثلاً در جریان نقل‌وانتقالات فوتبالیست‌های مرد، میلیون‌ها‌دلار جابه‌جا می‌شود، درمورد ورزش حرفه‌ای بانوان نیز چنین مناسبات و مزایایی وجود داشته باشد.