• شماره 2313 -
  • ۱۴۰۰ سه شنبه ۱۶ شهريور

فهرست

زنان پیش‌کسوت در عرصه دوبله و گویندگی

مستند «دختر خورشید»، پرتره‌ای از زندگی ژاله علو؛ هنرمند پیش‌کسوت و مطرح سینما تولید شد. او که با نام اصلی «شوکت علو» در سال ۱۳۰۶ در محله سنگلج تهران به دنیا آمده؛ پدرش ارتشی و پدربزرگش (علوالسلطنه) از خوشنویسان دوران قاجار بود. او در کودکی، آثار ادبی ادیبان ایرانی نظیرِ حافظ و سعدی و مولانا را فرا‌گرفت. در نوجوانی عضو چند انجمن ادبی و گروه شعرخوانی بود و همین فعالیت‌ها موجبات راه‌یابی وی به رادیو و گویندگی در آن‌را در سال ۱۳۲۷، مهیا کرد. علو، فارغ‌التحصیل دانشسرای مقدماتی تهران سال ۱۳۲۶؛ و نیز فارغ‌التحصیل هنرستان هنرپیشگی تهران سال ۱۳۲۹ است. نخستین فعالیت‌های هنری او از سال ۱۳۲۷ با گویندگی زنده در رادیو و اعلام برنامه‌ها بود. سپس به اجرای نمایش‌های رادیویی پرداخت و از پایه‌گذاران برنامه محبوب «داستان شب» بود. اولین نمایشنامه‌ای که به‌طور زنده برای این‌مجموعه کار کرد، «دختر خورشید» نام داشت. اجراهای موزیکال او در رادیو، باعث شد که نام هنری «ژاله» را برای خود برگزیند. شاخص‌ترین آثار علو در بعد‌از‌انقلاب، یکی مدیریت دوبلاژ سریال محبوب «سال‌های دور از خانه»؛ و دیگری، هنرنمایی در مجموعه تلویزیونی «روزی روزگاری» در نقش زن ایلیاتی مقتدری به‌نام «خاله لیلا» بود که مورد‌استقبال قرار گرفت. او از برگزیدگان هشتمین همایش چهره‌های ماندگار در سال ۱۳۸۹ است. انتشار خبر تهیه مستندی درباره او؛ بهانه‌ای بود تا سراغ هنرمندان زنی برویم که در عرصه دوبله آثار ماندگاری از خود به‌جا گذاشته‌اند. البته اینکه تنها به‌واسطه شکل معمول این گزارش‌ها تنها 10 نام را از میان این هنرمندان انتخاب کنیم، کار را واقعاً دشوار می‌کرد؛ کمااینکه از تعدادی از این هنرمندان بزرگ، تصویر یا اطلاعاتی کافی در دست نیست؛ و ازسویی، به‌دلایلی نمی‌توانستیم از بعضی‌از‌آن‌ها نام ببریم. بااین‌حال، درحد بضاعت صفحه، نمونه‌هایی به‌یادماندنی را مرور کرده‌ایم. به‌این‌جهت، به بانک اطلاعاتی «چکاوا» رجوع؛ و از داده‌ها و تصاویر این سایت فعال در حوزه تخصصیِ صدا و نریشن استفاده کرده‌ایم.

 

مهین بزرگی
فارغ‌التحصیل هنرستان هنرپیشگی که فن بیان و بازیگری را نزد اساتیدی نظیرِ علی‌اصغر گرمسیری و دکتر نامدار فرا‌گرفت. توسط علی کسمائی وارد کار دوبله؛ و در سال ۱۳۴۱ وارد رادیو شد. عمدتاً جای پروین سلیمانی و زنان مقتدر صحبت می‌کرد. در سال 1307 متولد شد و در سال 1388 درگذشت.

 

ایران بزرگمهری راد
فارغ‌التحصیل دانشسرای تربیت‌بدنی که از سال ۱۳۳۷ وارد گویندگی شد و گویندگی ثابت نقش‌های جین سیمور و دوریس دی را به‌عهده داشت. بازیگر نمایشنامه‌های رادیویی نیز بود. از آثار ماندگارش، صحبت جای مادر انریکو در کارتون «بچه‌های مدرسه والت» بود. در سال 1318 متولد شد و در سال 1395 درگذشت.

 

نیکو خردمند
دارای لیسانس کارگردانی سینما از رویال تئاتر سلطنتی که گویندگی فیلم را از سال ۱۳۳۹ زیرنظر هوشنگ لطیف‌پور و سعید شرافت شروع کرد. او دوبلور آوا گاردنر، کلودیا کاردیناله، الیزابت تیلور، اینگرید برگمن، ایوت میمی‌یوکس، لی رمیک و ... بود. در سال 1311 متولد شد و در سال 1388 درگذشت.

 

فهیمه راستکار
فارغ‌التحصیل هنرستان هنرپیشگی که فعالیت در دوبله را از سال ۱۳۳۵ به‌پیشنهاد هوشنگ لطیف‌پور آغاز کرد. او دوبلور کاترین هپبورن در «شیر در زمستان»، آوا گاردنر در «کنتس پابرهنه»، جنت لی در «روانی» و ... بود. نجف دریابندری همسرش بود. در سال 1312 متولد شد و در سال 1391 درگذشت.

 

رفعت هاشم‌پور
فارغ‌التحصیل دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران در رشته تئاتر که از سال ۱۳۳۷ وارد دوبله شد. او همسر جلال مقامی بوده و ‌جای ایرنه پاپاس، سوزان هیوارد، فی داناوی، سوفیا لورن، اینگرید برگمن، جینا لولوبریجیدا و ... در آثاری متعدد صحبت کرده است. او در سال 1312 متولد شده است.

 

زهرا آقارضا
پس از ازدواج با احمد مندوب هاشمی؛ با نام «پری هاشمی» نیز شناخته می‌شود. از سال ۱۳۴۶ فعالیت دوبله را آغاز کرد و صداپیشه تیپ‌های مختلف؛ از بچه تا پیرزن بوده. نقش «خاله‌ریزه» یا دوبله نقش حمیده خیرآبادی در «پدرسالار» از کارهای اوست. او در سال 1325 متولد شده است.

 

توران مهرزاد
فعالیت هنری را با پیوستن به گروه نمایشی نوشین در تئاتر سعدی و فردوسی آغاز کرد؛ و از ۱۳۳۸ وارد دوبله شد. خواهرش؛ ایران بزرگمهری راد نیز دوبلور بود. از فعالیت‌های مهم او گویندگی جای سوزان هیوارد، سوفیا لورن و لورن باکال است. او در سال 1309 متولد شده است.

 

زهره شکوفنده
اولین‌بار سال ۱۳۳۴ به‌واسطه دختر‌عمه‌اش بدری نوراالهی (دوبلور) در «ولگردها» گویندگی کرد. در خانواده آن‌ها حشمت‌الله، شهرام و کامبیز، دوبلور و گوینده حرفه‌ای هستند. منوچهر اسماعیلی و برادرش؛ فریدون نیز پسر‌عمه‌های او هستند. صحبت جایِ «جودی ابوت» در «بابا لنگ‌دراز» از کارهای اوست. او در سال 1329 متولد شده است.

 

شهلا ناظریان
همسر حسین عرفانی؛ دوبلور درگذشته؛ که از ۱۶‌سالگی هم‌زمان با تحصیل در مقطع دبیرستان، وارد دنیای دوبله شد. به‌جای بسیاری از بازیگران مطرح؛ از‌جمله اینگرید برگمن، لورن باکال، سوفیا لورن، دایان کیتون، راکوئل ولش، فی داناوی، الیزابت تیلور و ... حرف زده ‌است. او در سال 1326 متولد شده است.

 

مینو غزنوی
فارغ‌التحصیل رشته خانه‌داری قبل‌از‌انقلاب که به‌تشویق برادرش، از هشت‌سالگی فعالیت در کار دوبله را حرفه‌ای آغاز کرد. فیلم «آوای برنادت» نمونه موفقی از گویندگی او در دوبله است؛ گویندگی به‌جای جنیفر جونز در‌این‌کار، یکی از نمونه‌های موفق هماهنگی صدا و کاراکتر بازیگر است. او در سال 1331 متولد شده است.

ارسال دیدگاه شما

روزنامه در یک نگاه
هفته نامه سرافرازان
ویژه نامه
بالای صفحه