کارکرد آموزش فنی‌وحرفه‌ای در ایجاد و قوام ایران قدرتمند
سید حسین درویشی*
بدون شک قدرت بومی و ملی منهای حضور نخبگان مهارتی بی‌معنا‌ست. اقتصاد مولد، تکنولوژی برتر اقتصادی از علم به‌دست می‌آید و علم آنگاه معنا پیدا می‌کند که مهارت پیوست آن باشد؛ ایران امروز آنگاه قوی خواهد شد که مهارت به‌مدد دانش بیاید و به سخن دیگر کاربست علم را در عرصه مهارت نگریسته شود؛ بنابراین، شناسایی، هویت‌بخشی و تکریم از مهارت آموختگان و کارآفرینان مهارتی جامعه پیش‌نیاز قوی‌شدن ایران است. مهارت عبارت‌است‌از؛ توانایی پیاده‌سازی علم در عمل. مهارت از راه تکرار کاربرد دانش در محیط واقعی به‌دست آمده و توسعه می‌یابد. آموزش مهارتی عبارت از رویارویی دانش‌محور مستقیم با عوامل محیطی و طراحی دوره‌های استاندارد متناسب با توان موجود به‌منظور خنثی‌سازی تهدیدها و ایجاد اقداماتی برپایه فرصت‌ها و با هدف تقویت یا بهبود نقاط قوت در میان‌مدت است. توسعه مهارت منجر به بهبود کیفیت عملکرد می‌شود و بدون آن، در بسیاری‌ازموارد معلومات، منشأ تأثیر زیادی نخواهند بود؛ مثلاً هیچ مدیری بدون به‌کارگیری و تجربه‌کردن اصول کار تیمی در عمل، نمی‌تواند مهارت کار تیمی را با مطالعه کسب کند. در اقتصاد دانش‌محور، مهم‌ترین عامل تولید نه نیروی کار و سرمایه؛ بلکه دانش و مهارت است، قدرت اقتصادی و تولیدی سازمان‌های مدرن به‌جای دارایی‌های فیزیکی، مرهون توانمندی فکری و خدماتی آن‌هاست. توسعه مهارت‌ها درحالی شکل می‌گیرد که آموزش‌های کاربردی به‌جای آموزش‌های صرفاً نظری نسج بگیرد؛ ازاین‌رو اکثر دولت‌های اقتصادهای تازه‌صنعتی‌شده به‌منظور خلق مهارت‌های فنی، مهندسی و علمی سطح بالا برای انجام فعالیت‌های نوآورانه، بیشترین دارایی را به آموزش‌های مهارتی اختصاص می‌دهند. اقتصاددان‌ها معتقدند که افزایش پایدار بهره‌وری نیروی کار از مقدار و کیفیت بهتر منابع سرمایه‌ای توأم با آموزش بیشتر و بهبود فرآیند تولید ناشی می‌شود. بدون شک توسعه آموزش‌های فنی‌وحرفه‌ای در هر کشور، به مجموعه شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی درآن‌کشور بستگی دارد و آنگاه آموزش‌های فنی‌وحرفه‌ای در بستر تحول قرار می‌گیرد که تمامی ارکان یک نظام اجتماعی، سیاسی و اقتصادی از این ارگان حمایت کنند. بی‌شک یکی از مؤلفه‌های اصلی ایران قدرتمند، توانمندی مهارتی نیروهای کاری آن است و این‌امر در سایه توجه به آموزش‌های مهارتی ایجاد می‌شود.